Bát nhật Phục Sinh là gì? Nguồn gốc, ý nghĩa và mục đích?

1. Tuần Bát Nhật Phục Sinh là gì? 

Bát nhật Phục sinh là một trong những lễ kỷ niệm phụng vụ ít được biết đến của Giáo hội Công giáo La Mã. Nó bao gồm Chúa nhật Phục sinh và bảy ngày tiếp theo, đỉnh điểm là cử hành Chúa nhật Lòng thương xót Chúa (còn được gọi là Chúa nhật thứ hai của lễ Phục sinh). 

2. Nguồn gốc của Bát Nhật Phục Sinh:

Nguồn gốc của Bát Nhật Phục Sinh ít nhất là từ thế kỷ thứ 3 hoặc thứ 4, khi các Cơ Đốc nhân bắt đầu kéo dài các ngày lễ sau Lễ Phục Sinh. Điều này có nghĩa là lễ Phục sinh hân hoan sẽ được kéo dài thêm bảy ngày. Những người theo đạo Cơ đốc coi mỗi ngày trong tuần bát nhật là lễ Phục sinh. Truyền thống này được bảo tồn cả trong nghi thức La Mã và trong nhiều nghi thức phương Đông khác.

Theo phụng vụ, Bát Nhật là khoảng thời gian tám ngày cử hành để tưởng nhớ một mầu nhiệm. Trước đây, Bát Nhật được mừng kính trong nhà thờ, chẳng hạn như Bát Nhật đặc biệt hay Bát Nhật thông thường. Kể từ năm 1955, Giáo hội chỉ cử hành ba bát nhật, gồm bát nhật Giáng sinh, bát nhật Phục sinh và bát nhật Hiện xuống. Hiện nay, lịch phụng vụ của Giáo hội chỉ còn hai Bát Nhật là Lễ Phục sinh và Lễ Giáng sinh. Hai Bát Nhật này được cử hành trong nhà thờ cũng kết thúc bằng hai lễ khác. Bát Nhật Giáng Sinh kết thúc vào ngày 1 tháng Giêng với Lễ Đức Mẹ Maria; Ngày thứ tám của lễ Phục sinh là Chủ Nhật Trắng. Tuần bát nhật của Lễ Phục sinh, mà truyền thống La Mã gọi là Tuần lễ Trắng, có từ thế kỷ thứ 4.

3. Ý nghĩa của Bát Nhật Phục Sinh:

Ý nghĩa của Bát Nhật Phục Sinh liên quan đến việc rửa tội cho người lớn. Hội thánh thời xưa tập trung vào mối quan hệ giữa Lễ Vượt qua của Đấng Christ và phép báp têm. Theo sứ đồ Phaolô, các Cơ Đốc nhân được dìm mình trong cái chết của Đức Chúa Giêsu qua phép rửa, được chôn cất với Người, và sau đó tham dự vào cuộc sống mới của Đấng phục sinh. Đó là lý do tại sao nhà thờ cử hành lễ rửa tội vào Chủ nhật.

Khi Cơ Đốc giáo lan rộng, đêm Vượt qua trở thành đêm rửa tội trọng đại trong năm. Lễ rửa tội ban đêm  bao gồm: 

– Thăm giếng rửa tội 

– Cầu nguyện cho nước thánh hóa 

– Cởi quần áo 

– Thực hiện ba lần phép rửa bằng cách ngâm mình trong nước với ba lời tuyên xưng.

– Xức dầu Thánh và lấy quần áo trắng – Quần áo của người được tái sinh.

– Sau cùng, Giám mục thực hiện phép Thêm sức và trở về cung thánh để tiếp tục cử hành Bí tích Thánh Thể, trong khi các tân tòng tham dự cử hành Phục sinh của các tín hữu.

4. Mục đích của Bát Nhật Phục Sinh:

Trong Giáo hội thời xưa, những người cải đạo được dạy giáo lý trong Mùa Chay để họ có thể được rửa tội trước lễ Phục sinh. Trong Tuần bát nhật, Giáo hội tiếp tục tập hợp họ hàng ngày để hoàn thành giảng dạy giáo lý.

Tóm lại, tuần bát nhật là tuần đầu tiên của chuỗi năm mươi ngày sau Lễ Phục Sinh. Bát nhật Phục sinh có đặc tính của phép rửa; Nhà thờ cổ đã sử dụng Bát Nhật để kết thúc bài giáo lý cho những người dự tòng. Trong phần đọc lại Bát nhật Phục sinh, một số giáo huấn quan trọng của các Giáo phụ hoặc giáo huấn tôn giáo được đưa vào phụng vụ của nhà thờ. Theo họ, những lời dạy dành cho các tín đồ thời xưa có giá trị và rất thực tế cho cả những người mới dự tòng và cho tất cả các thành viên của nhà thờ ngày nay.

5. Khái niệm lễ phục sinh:

Lễ Phục sinh là ngày kỷ niệm sự phục sinh sống lại của Đức Chúa Giêsu sau ba ngày Ngài hy sinh trên thập tự giá. Kinh Thánh cho biết Đức Chúa Giêsu là Con của Đức Chúa Trời, Đấng Sáng Tạo nên muôn vật. Sự hy sinh của Đức Chúa Giêsu là sự trả giá cho tội lỗi của nhân loại.

Lễ Phục sinh là một lễ quan trọng trong năm của những người theo đạo Thiên Chúa (Công giáo, Chính thống giáo, Tin lành và Anh giáo). Từ xa xưa, người ta gọi là Lễ hội mùa xuân (Frühlingsfest/Lễ hội mùa xuân) hay “Osturum” trong tiếng Đức “Ostara” và danh từ “Ostern/Easter” có nguồn gốc từ chữ “Ost/East” chỉ hướng Đông, nơi có mùa xuân, là nơi ấm áp và mặt trời chiếu sáng. 

Người Do Thái gọi ngày này là “Paschafest”, người Ai Cập gọi là “Osterlamm”, và trong ngày trăng tròn đầu tiên của mùa xuân, họ giết cừu để ăn mừng sự tự do khỏi áp bức và nô lệ.

6. Sự ra đời của Lễ Phục sinh: 

Lễ Phục sinh được tổ chức vào Chủ nhật vào cuối tháng 3 hoặc đầu tháng 4 để kỷ niệm sự phục sinh của Đức Chúa Giêsu sau khi bị đóng đinh trên thập tự giá. Lễ Phục sinh không có ngày cố định, nhưng được tính vào Chủ nhật đầu tiên sau ngày trăng tròn đầu tiên hoặc xuân phân. Vì vậy, lễ Phục sinh được coi là ngày lễ của mùa xuân, kỷ niệm sự chuyển giao của đất trời với nhiều màu sắc rực rỡ.

7. Ý nghĩa của lễ Phục sinh:

Phục sinh là niềm tin của Kitô giáo. Các Kitô hữu tin rằng Đức Chúa Giêsu đã chết trên thập tự giá nhưng sau đó đã sống lại một cách chiến thắng từ cõi chết. Đức Chúa Giê-xu đã chiến thắng sự chết và phục sinh nên người Cơ-đốc tin rằng Ngài có quyền năng ban phước sự sống đời đời. Và chính niềm tin này mà các Kitô đã giữ Chúa Nhật Phục Sinh hàng năm.

8. Các biểu tượng gắn với lễ Phục sinh:

Trong lễ Phục sinh, Cơ Đốc nhân thường tặng nhau những quả trứng đầy màu sắc, những chú thỏ hoặc những lát Jambon. 

8.1. Trứng phục sinh: 

Trứng phục sinh là biểu tượng của sự sinh sôi và phát triển. Vào dịp này, thay vì chúc nhau một lễ Phục sinh vui vẻ, họ lại tặng nhau những quả trứng nhiều màu sắc bằng sô cô la, được trang trí nổi bật bằng len thạch cao do chính tay họ làm.

Người phương Tây tin rằng Trái đất ban đầu được nở ra từ một quả trứng khổng lồ. Ở Appalachia, những người chữa bệnh cổ đại đã sử dụng một quả trứng chín lăn trong bụng của một bà mẹ mang thai để dự đoán khả năng sinh sản trong tương lai của đứa trẻ. Người Ai Cập cổ đại và người Sumer đã trang trí những quả trứng làm quà tặng trong ít nhất 5.000 năm và trứng là một biểu tượng quan trọng của lễ Phục sinh, ngày phục sinh của Đức Chúa Giêsu. 

8.2. Easter Rabbit:

Con thỏ là biểu tượng của sự dồi dào và sức sống mạnh mẽ. Đặc biệt, loài thỏ gắn liền với truyền thuyết về Ostara hay còn gọi là lễ Phục sinh – được đặt theo tên của nữ thần mùa xuân. Theo truyền thuyết, nữ thần đã từng mang mùa xuân đến Trái đất muộn và khiến mọi thứ đóng băng. Một con chim sắp chết với đôi cánh đóng băng. Vì thương xót, Ostara đã biến con chim thành một con thỏ cưng, để nó đẻ trứng và chạy nhanh. Với khả năng này, nữ thần muốn chú thỏ tặng quà cho trẻ em mỗi mùa xuân. Thần thỏ vô tình chọc giận Ostara, nên bị ném lên trời, biến thành chòm sao Lepus, sau đó thỏ chỉ được xuống trần gian mỗi năm một lần vào mùa xuân để tặng trứng cho trẻ em. Từ đó ra đời hình ảnh chú thỏ Phục sinh tặng trứng cho trẻ em. 

8.3. Jambon:

Jambon không bao giờ thiếu trên bàn ăn của người Cơ đốc giáo trong lễ Phục sinh. Đối với họ, thịt lợn là thức ăn của Chúa. Rằm tháng Giêng là thời điểm tốt nhất để muối thịt lợn cho mùa xuân. Đó là lý do giăm bông trở thành món ăn truyền thống trên bàn tiệc Phục sinh.

8.4. Quần áo mới:

Mặc quần áo mới trong lễ Phục sinh mang lại hạnh phúc cho mọi người. Quần áo mới đại diện cho những thay đổi mới và khởi đầu tốt lành – cũng là một phần quan trọng của lễ Phục sinh.

8.5. Hoa phục sinh:

Người Đức sử dụng cành cây tươi, vỏ trứng treo, sơn nhiều màu sắc và thỏ sôcôla cho trẻ em. Hoa thường được dùng làm hoa Phục sinh là hoa thủy tiên; Cúc đồng ; Mao cấn ; Uất kim cương ; Phong tín tử và Bồ công anh.

9. Sự thật về Lễ Phục Sinh ngày nay:

Như đã tìm hiểu ở bên trên, chúng ta biết rằng mỗi khi xuân về, các Cơ Đốc nhân trên khắp thế giới đều giữ lễ Phục Sinh để kỷ niệm sự phục sinh của Đức Chúa Giêsu với các hình ảnh biểu tượng như trứng gà, thỏ hay quà tặng, … Tuy nhiên, Kinh Thánh – tiêu chuẩn trong tín ngưỡng của Cơ Đốc giáo – thì không hề đề cập đến việc chia sẻ trứng vào Lễ Phục Sinh.

Kinh Thánh nói Đức Chúa Giêsu đã phục sinh sống lại từ sự chết vào ngày thứ ba sau khi bị đóng đinh trên thập tự giá (Giăng 11:25, Rôma 6:5, Philip 3:10-11). Và ngày này có tên là Lễ Phục Sinh. Tuy nhiên, hầu hết mọi người gọi Lễ Phục Sinh là Easter. Vậy tên gọi Easter bắt nguồn từ đâu?

“Encyclopaedia Britannica giải thích cái tên Easter có nguồn gốc từ Eoster, là tên một nữ thần của người Anglo-Saxon”. Như vậy, Easter là tên một nữ thần được tôn thờ bởi ngoại đạo, chứ không phải Cơ Đốc giáo. Và cái tên Easter của thần ngoại bang này đã trở thành tên Lễ Phục Sinh.

Không chỉ tên gọi mà nghi thức kỷ niệm cũng khác nhau nữa. Kinh Thánh nói rằng, vào ngày Đức Chúa Giêsu phục sinh, Ngài đã bẻ bánh và chúc phước cho các môn đồ (Luca 24:30-31). Và các môn đồ cũng đã bẻ bánh giống như vậy (Công Vụ 20:6-7). Trái lại, mọi người ngày nay kỷ niệm Lễ Phục Sinh bằng cách ăn và chia sẻ trứng luộc. Theo nhiều tài liệu, thì điều này bắt nguồn từ câu chuyện thần thoại nữ thần Easter nở ra từ quả trứng mà quả trứng trở thành biểu tượng cho Easter. Tóm lại, phong tục cho và nhận trứng không hề liên quan đến Đức Chúa Giêsu.

Cuối cùng, chúng ta hãy so sánh về ngày tháng. Theo lời Kinh Thánh, Lễ Phục Sinh được cử hành vào “ngày sau ngày Sabát đến sau Lễ Bánh Không Men”. Ngày tháng của Lễ Phục Sinh được xác định bởi ngày tháng của Lễ Vượt Qua và Lễ Bánh Không Men. Tuy nhiên ngày nay, hầu hết các hội thánh đều không giữ Lễ Vượt Qua và Lễ Bánh Không Men, bởi vì Lê Vượt Qua đã bị xóa bỏ tại Hội nghị tôn giáo Nicaea vào năm 325 SCN. Vậy nên các Hội thánh chọn ngày “Chủ nhật đầu tiên sau trăng tròn tính từ xuân phân” không có trong Kinh Thánh. Như thế này, vô số Hội thánh trên khắp thế giới kỷ niệm Lễ Easter dựa theo phong tục ngoại đạo, thay vì kỷ niệm Lễ Phục Sinh trong Kinh Thánh. Và ngày Lễ Phục sinh được cử hành rầm rộ vào ngày nay về bản chất không phải lễ Phục Sinh chân thật của Đức Chúa Giêsu.