Giáo viên chủ nhiệm là người kết nối, gắn kết giữa nhà trường và gia đình học sinh, bởi vậy GVCN có vai trò vô cùng quan trọng, cùng chúng tôi tham khảo bài viết dưới đây Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên GV THPT Module 31: Lập kế hoạch công tác chủ nhiệm.
Mục lục bài viết
1. Vị trí của Giáo viên chủ nhiệm:
Giáo viên là người thay mặt hiệu trưởng quản lý toàn diện học sinh một lớp trong trường phổ thông. Giáo viên được Hiệu trưởng giao trách nhiệm quản lý lớp học nên giáo viên là người thay mặt Hiệu trưởng quản lý lớp học.
2. Vai trò của Giáo viên chủ nhiệm:
a. Quản lý lớp học toàn diện, bao gồm:
– Quản lý nguồn nhân lực như: số lượng, độ tuổi, giới tính, gia cảnh, trình độ học vấn, đạo đức học sinh…
– Dự báo và xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với tình hình thực tế để lãnh đạo học sinh thực hiện kế hoạch đó.
– Khai thác mọi điều kiện khách quan và chủ quan trong và ngoài nhà trường.
b. Quản lý toàn diện các hoạt động giáo dục, bao gồm:
– Nắm vững đặc điểm của từng học sinh: Về tính cách, về gia cảnh, về bản thân học sinh.
+ Đánh giá, cho điểm, xác định điểm mạnh, điểm yếu của nhóm học sinh:
+ Phân loại theo mục tiêu giáo dục toàn diện như: học lực, phát triển trí tuệ, năng lực học tập để lập bộ môn xây dựng kế hoạch phụ đạo, bồi dưỡng học sinh theo chuyên đề.
+ Phân loại đặc điểm nhân cách, thái độ, đạo đức của học sinh để có kế hoạch tác động cá thể hóa và phối hợp trong giáo dục.
+ Quan tâm đến những học sinh yếu kém về mọi mặt học tập và kỹ năng để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng.
– Nắm vững hoàn cảnh gia đình, đặc điểm gia đình học sinh: Đời sống kinh tế, nghề nghiệp, trình độ văn hóa, khả năng và thái độ của cha mẹ học sinh đối với hoạt động giáo dục của nhà trường.
c. Giáo viên là thành viên của tập thể sư phạm và hội đồng sư phạm, thay mặt Hiệu trưởng, hội đồng nhà trường và cha mẹ học sinh.
d. Giáo viên chủ nhiệm có trách nhiệm truyền đạt mọi yêu cầu, kế hoạch giáo dục của nhà trường đến tập thể và từng học sinh của lớp chủ nhiệm; biến kế hoạch rèn luyện của lãnh đạo, của nhà trường thành chương trình hành động của lớp, của toàn thể học sinh.
d. Là thành viên tư vấn của Hội đồng sư phạm, có trách nhiệm thông tin đầy đủ về lớp chủ nhiệm, đề xuất các giải pháp giáo dục học sinh, giúp ban giám hiệu và giáo viên định hướng. Giải pháp quản lý, giáo dục học sinh hiệu quả.
g. Yêu cầu đối với Giáo viên chủ nhiệm:
– Phải nắm chắc mục tiêu lớp học, bậc học.
– Có kiến thức cơ bản về tâm lý, giáo dục, hiểu biết về văn hóa, pháp luật, chính trị…
– Đặc biệt cần có nhiều kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục như:
+ Khả năng giao tiếp, ứng xử với các đối tượng trong và ngoài nhà trường.
+ Kỹ năng “chẩn đoán” đặc điểm học sinh, kỹ năng lập kế hoạch.
+ Khả năng tác động để cá thể hóa quá trình giáo dục học sinh.
3. Vị trí, vai trò của Giáo viên chủ nhiệm ở góc độ là người đại diện quyền lợi, nguyện vọng chính đáng của HS, là “cầu nối” giữa các lớp với Hiệu trưởng:
a. Giáo viên chủ nhiệm lớp là người tập hợp ý kiến, nguyện vọng của từng học sinh trong lớp để phản ánh với hiệu trưởng, với các tổ chức trong nhà trường và với giáo viên bộ môn.
b. Là lớp trưởng, giáo viên còn có trách nhiệm bảo vệ, bênh vực quyền lợi chính đáng của mọi học sinh trong lớp.
– Trước những ý kiến chưa hợp lý của học sinh, cô giáo công nghệ đã giải thích, thuyết phục bằng tình cảm, sự đồng cảm của một nhà sư phạm giàu kinh nghiệm…
– Nếu những phản ánh, nguyện vọng thấy cần đáp ứng kỳ thi, giáo viên trao đổi với giáo viên khác và báo cáo hiệu trưởng để tìm biện pháp giải quyết.
c. Việc luân phiên các vị trí giáo viên chuyên môn đã tạo “cầu nối” giữa hiệu trưởng với tập thể học sinh, từ đó tạo cơ hội và điều kiện để giải quyết kịp thời, hiệu quả trong tổ chức tác động giáo dục.
d. Đối với học sinh và cả lớp, thầy là người giáo dục, công chính gần gũi nhất, là người tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra toàn diện mọi hoạt động, quan hệ ứng xử trong lớp.
4. Biện pháp nhằm nâng cao công tác của Giáo viên chủ nhiệm:
Là người thầy, chúng ta không chỉ truyền đạt kiến thức cho học sinh mà còn phải giáo dục, rèn luyện cho các em từng hành vi đạo đức đúng đắn. Điều này không hề đơn giản, bởi có em ngoan ngoãn, có em hiếu động và nổi loạn, có em lại trầm lặng và ít bộc lộ cảm xúc… Để lớp có nề nếp học tập tốt thì cần phải có mặt giáo viên. Phải có phương pháp giáo dục phù hợp với từng loại học sinh.
Trong thời gian qua, tôi đã thực hiện các giải pháp sau để làm bài tập của mình:
– Nắm chắc tình hình, thực trạng của lớp ngay từ đầu năm học để xây dựng kế hoạch chủ nhiệm.
– Đề ra tiêu chí thi đua cụ thể cho lớp chủ nhiệm.
– Kết hợp ba môi trường giáo dục: Gia đình – Nhà trường – Xã hội để giáo dục trẻ.
Trong quá trình thực hiện các giải pháp trên tôi đã rút ra những ưu nhược điểm của giải pháp cũ.
Trước hết tìm hiểu về thể trạng, sức khỏe của trẻ để tôi dễ dàng giúp trẻ phát huy ưu điểm, khắc phục những hạn chế như: bố trí chỗ ngồi ở vị trí thuận lợi để trẻ học tập tốt.
Tìm hiểu khả năng nhận thức, tư duy ở từng cháu như: Đối với những cháu thông minh, nhanh nhẹn, giao tiếp tốt,…. Tôi tạo điều kiện để cháu phát huy sở trường của mình như: đối với các cháu khác. Cô làm bài nhanh, trình bày trước lớp một số bài toán,… kịp thời biểu dương, khen ngợi khi em làm tốt để động viên, kích thích sự hăng say học tập của học sinh. Đối với những học sinh lười học, chậm hiểu, thụ động…, tôi tổ chức các hình thức thi đua học tập để tạo hứng thú cho các em trong học tập, đồng thời theo dõi, kèm cặp, giúp đỡ, động viên học sinh chậm. Thường xuyên kiểm tra bài tập, giao nhiệm vụ cho học sinh, từ dễ đến khó trong học tập cũng như trong các hoạt động khác và luôn kiểm tra, nhận xét.
Tìm hiểu thói quen, hành vi đạo đức của từng học sinh
Ngay từ đầu năm khi đứng lớp, tôi đã tìm hiểu về tư cách đạo đức, hoàn cảnh gia đình của học sinh thông qua cha mẹ học sinh, giáo viên chủ nhiệm năm trước. Tôi thường xuyên tiếp xúc với trẻ, theo dõi trẻ trong học tập, vui chơi với bạn, với trẻ,…. để nắm được tính cách của từng trẻ từ đó có biện pháp giáo dục phù hợp với từng đối tượng sinh viên.
Khảo sát học sinh để đưa ra phương pháp giáo dục phù hợp:
Dành cho học sinh thuộc gia đình nghèo có hoàn cảnh khó khăn. Tôi quán triệt những khó khăn của gia đình và trình bày với Ban Giám đốc, chính quyền địa phương, các tổ chức xã hội ở địa phương giúp đỡ tạo điều kiện tốt nhất cho các cháu đến trường.
Đối với học sinh yếu do lười học, hổng kiến thức: Tôi định dạy phụ đạo. Tổ chức các cuộc thi học tập với các câu hỏi từ dễ đến khó để học sinh trả lời nhằm khơi dậy hứng thú và tăng sự tự tin của các em. Thường xuyên kiểm tra bài làm của học sinh trong giờ học. Tổ chức cho học sinh học theo nhóm để học sinh giỏi giúp đỡ học sinh yếu. Gặp gỡ phụ huynh học sinh trao đổi về tình hình học tập, sự tiến bộ của con em mình để phụ huynh hỗ trợ việc học tập của con em mình tại nhà.
Xây dựng đội ngũ cán bộ lớp
Tôi tổ chức cho học sinh trong lớp bầu ban cán sự lớp là những học sinh gương mẫu về mọi mặt: học tập, tham gia các hoạt động… được các bạn tín nhiệm. Sau đó tôi bồi dưỡng thêm cho học sinh các kỹ năng tự quản như: kỹ năng điều hành hoạt động nhóm, kỹ năng ghi chép, kỹ năng làm việc nhóm và tổng phụ trách, kỹ năng giao tiếp, áp dụng, xử lý phù hợp, báo cáo cấp trên theo chức năng.
Phân công công việc cho cán sự lớp:
Hàng ngày, hàng tuần, ban cán sự lớp gồm: lớp trưởng, lớp phó, tổ trưởng, tổ phó, nhóm học tập sẽ tiến hành công việc của mình như sau:
Đầu giờ học: phân công tổ trưởng, tổ phó hoặc “đôi bạn” kiểm tra xem bạn có chưa, chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập theo thời khóa biểu, kiểm tra đầu bài xem bạn chưa thuộc bài và chưa làm đủ bài để sửa, chữa kịp thời do giáo viên không kiểm tra được hết học sinh trong từng bài.
Trong giờ học: tổ trưởng, tổ phó theo dõi thái độ, tinh thần học tập của học sinh ghi vào vở để kịp thời khen thưởng hoặc giúp đỡ, làm cơ sở thi đua giữa các tổ, lớp.
Tổ chức các hoạt động trên lớp, ngoại khóa nhằm giáo dục nhân cách, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh
Trong tiết sinh hoạt lớp đầu tiên, cả lớp thảo luận về nội quy lớp trên cơ sở nội quy của trường, để cả lớp thực hiện.
Giáo viên yêu cầu mỗi học sinh ghi nhật ký hàng ngày để ghi chép bài tập về nhà và giúp đỡ gia đình, giáo viên giúp các em có thói quen học tập tốt.
Thống nhất theo thang điểm sau:
Học sinh phát biểu hay được giáo viên khen cộng 5 điểm/lần; Nếu nói chuyện riêng trong giờ học, không học thuộc bài sẽ bị trừ 5 điểm/lần. Học sinh còn có những vi phạm khác như quên đồ dùng học tập, nói tục, quên đồng phục cũng được nhà trường đưa vào nội quy. Bị trừ 5 điểm/lần/học sinh. Ngoài ra, trong 1 tuần không vi phạm sẽ được cộng 10 điểm/tuần/học sinh và được bình chọn học sinh giỏi, tích cực nhất lớp và học sinh có nhiều cố gắng, tiến bộ nhất để tuyên dương bên dưới lá cờ.
Giáo viên chuẩn bị kế hoạch, chương trình cụ thể cho từng tiết sinh hoạt lớp. Thông qua từng chủ đề của tháng nhằm giáo dục học sinh rèn luyện nhân cách, kỹ năng sống.
