Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên cán bộ quản lý QLPT 06

1. Khái niệm về quản lý nhân sự:

Ngày nay, khi nhân loại bước vào nền kinh tế thông tin, người ta nói nhiều đến nguồn nhân lực – nhân tố chính của sự phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế, thì đối với các nhà quản lý thuộc mọi lĩnh vực, công tác quản lý nhân sự đều được ưu tiên. Khi người ta nói về một tổ chức hay một đơn vị làm ăn thất bại, thua lỗ không phải vì thiếu vốn, thiếu trang thiết bị, thiếu cơ sở vật chất, thiếu phương tiện, mặt bằng,…mà là do người lãnh đạo, thủ trưởng của đơn vị đó không đủ năng lực để thực hiện công việc đó, thiếu hụt chuyên môn nhân sự, hoặc thiếu kinh nghiệm trong chiến lược nhân sự.

Phân tích thành công của nền kinh tế Nhật Bản trong những năm qua cho thấy, có nhiều nguyên nhân dẫn đến “Sự thần kỳ kinh tế Nhật Bản”, nhưng nguyên nhân nổi bật nhất là chiến lược con người và chính sách nhân sự.

2. Vậy quản lý nhân sự là gì? Ta hiểu thế nào về quản lý nhân sự?

Một giám đốc tài chính đã từng nói, “Giáo dục kinh doanh cơ bản của tôi bao gồm ba điều: con người, tài chính và công việc.” Thế mới thấy, ngày nay muốn làm nên việc lớn, thành công phải biết trọng dụng nhân tài, biết sử dụng  nhân lực và phối hợp  hoạt động của con người trong sản xuất, kinh doanh và trong nhà trường, tổ chức.

Trong hầu hết mọi trường hợp quản lý yếu kém, các yếu tố hạn chế là cấp trên thiếu thốn phẩm chất và sức mạnh của nhà quản lý, không khai thác được các nguồn lực và  lãng phí nguồn lực không thể tưởng tượng được về các nguồn nhân lực và vật lực. Đặc biệt trong các trường học, nguồn lực vật chất chỉ đóng vai trò thứ yếu, nguồn lực chủ yếu và quan trọng nhất là nguồn nhân lực –  cán bộ, giáo viên và người lao động. Sử dụng, tận dụng và quản lý nguồn nhân lực này như thế nào để đạt hiệu quả tốt nhất? Đây là câu hỏi mà các hiệu trưởng và các nhà lãnh đạo giáo dục phải trả lời.

Có thể nói, công tác nhân sự trong  trường học là một công việc hết sức khó khăn và phức tạp, bởi nó liên quan đến một số đối tượng có hoàn cảnh, nguyện vọng, sở thích, tình cảm và văn hóa cá nhân. Vì vậy, khái niệm quản trị nguồn nhân lực đã được đề cập từ những góc độ rất khác nhau.

Quản lý nhân sự (Personnel Management):

Thuật ngữ này được sử dụng rộng rãi trong những năm 1950 và 1960. Thuật ngữ này đề cập đến các hoạt động khác nhau liên quan đến tổ chức, giám sát và thực hiện các thủ tục, chính sách, hệ thống và sự kiện quy định liên quan đến người lao động, chẳng hạn như tuyển dụng, khen thưởng, thưởng phạt, nghỉ hưu…

“Nhân sự là việc bố trí, sắp xếp, quản lý con người trong một cơ quan tổ chức (Từ điển Việt Nam, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội, 2001, tr. 502).

– Giáo sư người Mỹ Dinoch cho rằng:

“Quản lý nguồn nhân lực bao gồm tất cả các sáng kiến ​​và thủ tục áp dụng cho nhân viên của một tổ chức và giải quyết tất cả các sự kiện liên quan đến công việc nào đó”.

– Giáo sư Felix Migro (Mỹ) cho rằng:

“Quản lý nhân sự là nghệ thuật lựa chọn nhân viên mới và sử dụng những nhân viên cũ sao cho năng suất và chất lượng công việc của mỗi người đều đạt được mức tối đa có thể được.”

– Tác giả Nguyễn Tấn Phước định nghĩa:

 “Tuyển dụng nhân sự là tìm đúng người cho một vị trí hoặc công việc còn trống hoặc thay thế. Hay nói ngắn gọn: Nhân sự có nghĩa là đặt đúng người vào đúng nơi vào đúng thời điểm. “

Nguồn nhân lực cần gắn với tổ chức, bố trí con người trong cơ cấu tổ chức để thực hiện những công việc cụ thể nhằm đảm bảo khả năng vận hành, khai thác thiết bị hiện tại và tương lai.

Căn cứ vào vai trò chức năng của quản lý nhân sự, có thể định nghĩa: Quản lý nhân sự trong trường học là hoạt động bao gồm việc tuyển chọn, sử dụng, phát triển, động viên và tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân, tập thể hoạt động có hiệu quả nhằm đạt được mục tiêu của cấp tổ chức cao nhất mà cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường ít bất mãn nhất.

3. Tầm quan trọng của công tác quản lý nhân sự trong nhà trường:

Bác Hồ đã dạy: Thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém. Đó là chân lý. Nghị quyết của Hội nghị Trung ương 3 khóa VIII cũng khẳng định…”

Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, có liên quan đến vận mệnh của đảng, nhà nước và chế độ, là khâu then chốt trong xây dựng Đảng.” Có thể nói, công việc cá nhân và nguồn nhân lực là phần quan trọng nhất của  tổ chức, do đó quản lý nhân sự là yếu tố quyết định đến hiệu quả hoạt động của tổ chức.

Trong mỗi tổ chức giáo dục, nhà trường nhân sự chủ yếu là đội ngũ giáo viên. Đây chính năng lượng hạt nhân, nòng cốt đóng vai trò vô cùng quan trọng và ảnh hưởng lớn đến chất lượng giáo dục, như nhận xét của Tiến sĩ Raja Roy Singh (Ấn Độ): “Không một hệ thống giáo dục nào có thể vươn lên dẫn đầu, cao hơn những người thầy làm việc cho nó.”

(Nền giáo dục cho thế kỷ XXI. Những triển vọng của châu Á – Thái Bình Dương, Viện KHGDVN, Hà Nội 1994, tr 115).

Ở nước ta, vai trò, vị trí của người thầy hết sức quan trọng trong định hướng phát triển giáo dục và đào tạo của đảng, nhà nước và ngành giáo dục. Chính họ là người trực tiếp quyết định chất lượng giáo dục. Vì vậy, việc xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo được coi là một trong hai giải pháp trọng tâm của chiến lược phát triển giáo dục  Việt Nam giai đoạn 2001 – 2010.

Nhân tố con người có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của một đất nước nói chung và sự phát triển của một quốc gia nói chung và một tổ chức, một nhà trường nói riêng. Trong Đại hội Đảng IX, chúng ta đã xác định: “Con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển kinh tế – xã hội”. (Văn kiện Đại hội IX của Đảng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 2001. tr. 114). Cho nên việc nghiên cứu về công tác quản lý nhân sự, quản lý con người là rất cần thiết cho việc đào tạo các nhà quản lý.

‐ Nhiệm vụ của ngành giáo dục là đào tạo đội ngũ lao động có chất lượng cao, có trình độ văn hóa, kỹ thuật, nghiệp vụ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Vì vậy, nhà trường phải có đủ số lượng giáo viên đạt tiêu chuẩn chất lượng để đào tạo nguồn nhân lực phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội.

4. Chức năng và trách nhiệm chủ yếu của Hiệu trưởng trong quản lý nhân sự:

4.1. Chức năng chủ yếu của Hiệu trưởng trong quản lý nhân sự:

‐ Lập kế hoạch sử dụng và phát triển nguồn nhân lực.

– Đào tạo và phát triển nhân sự.

– Quản lý duy trì và phát triển nguồn nhân lực.

4.2. Các trách nhiệm chủ yếu của Hiệu trưởng:

‐ Lập kế hoạch và nêu rõ các mục tiêu của nhân viên trong kế hoạch tổng thể của trường.

– Báo cáo về sự đóng góp của  nhân sự vào việc đạt được các mục tiêu của trường.

‐ Lập kế hoạch và phân tích công việc. Phân công công việc ở trường.

– Đánh giá kết quả công việc của công chức, giáo viên và người lao động.

‐ Hoạch định, đề xuất và thực hiện các biện pháp, chính sách lao động nhằm nâng cao năng suất lao động, đáp ứng hiệu quả yêu cầu lao động.

‐ Giúp các cán bộ quản lý chức năng khác (khối trưởng, trưởng nhóm, trưởng bộ phận…) thực hiện trách nhiệm của mình trong công tác quản lý nhân sự của bộ phận mình phụ trách.

‐ Cung cấp công cụ làm việc và các  thiết bị, dụng cụ học tập cần thiết nhằm tạo môi trường làm việc thuận lợi, phù hợp cho sự phát triển của giáo viên và lực lượng lao động khác.

‐ Xây dựng các thủ tục cần thiết cho việc tuyển dụng, lựa chọn, sử dụng và đề bạt, phát triển và đãi ngộ cán bộ, giáo viên, nhân viên của nhà trường. Hãy chắc chắn rằng các thủ tục này cũng được sử dụng trong đánh giá hiệu suất.

‐ Phối hợp với các tổ chức đoàn thể (công đoàn, thanh niên…) để phát huy sức sáng tạo của người lao động. Quan tâm đến lợi ích cá nhân của nhân viên, đào tạo và phát triển, truyền thông, phân phối lợi ích cho nhân viên và giải quyết tranh chấp của nhân viên.

– Giúp nhân viên hiểu chính sách quản lý và nâng cao hiểu biết của nhân viên về quản lý.

‐ Hỗ trợ cá nhân nhân viên giải quyết các vấn đề ảnh hưởng đến tinh thần học tập và hiệu quả công việc.

‐ Tìm hiểu các Quy định của Chính phủ về Cung cấp Bồi thường kịp thời cho Người lao động. Môi trường làm việc sư phạm cảnh quan thiên nhiên tương đối sạch đẹp, môi trường văn hóa xã hội lành mạnh. Giáo viên giao tiếp chủ yếu với học sinh, các em rất vô tư, hồn nhiên và ở độ tuổi trong sáng, luôn thể hiện tình cảm tốt đẹp với cô giáo… Một môi trường tương đối ổn định, lâu dài, môi trường thuận lợi, cạnh tranh cao. Môi trường đòi hỏi năng lực sư phạm cao từ cán bộ quản lý và nhân viên, đặc biệt là từ giáo viên.

Tóm lại: Quản lý nhân sự trong nhà trường là hoạt động của một tổ chức nhằm thu hút, xây dựng, phát triển, sử dụng, đánh giá, giữ chân và phát triển đội ngũ lao động đáp ứng nhu cầu của nhà trường cả về số lượng và chất lượng. Các chủ đề về nhân sự là nhân viên với tư cách cá nhân và các vấn đề liên quan đến họ, chẳng hạn như nhiệm vụ, quyền và nghĩa vụ đối với nhà trường. Mục đích của việc bố trí nhân viên là nâng cao hiệu quả đóng góp của nhân viên cho nhà trường, đáp ứng nhu cầu trước mắt và tương lai của nhà trường, đáp ứng nhu cầu phát triển cá nhân và nghề nghiệp, đồng thời giảm bớt sự bất mãn của nhân viên. Cốt lõi của quản lý nhân sự là quản lý con người trong nhà trường, thái độ của nhà trường đối với cán bộ, giáo viên, công nhân viên của mình.