Bài thơ: Mùa xuân nho nhỏ | Tác giả: Thanh Hải | 11/1980

1. Nội dung bài thơ Mùa xuân nho nhỏ: 

Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.

Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao

Đất nước bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.

Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.

Mùa xuân ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế…

2. Tác giả Thanh Hải: 

Nhà thơ Thanh Hải sinh năm 1930 mất năm1980, ông tên thật Phạm Bá Ngoãn, sinh ra và lớn lên tại xã Phong Bình, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Ông là một nhà thơ nổi tiếng của Việt Nam, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc.

Trước khi trở thành một nhà thơ, Thanh Hải đã trải qua nhiều khó khăn và gian khổ trong cuộc sống. Ông sinh ra trong một gia đình trí thức, nhưng đầy khó khăn về kinh tế. Cha ông là một người giáo viên, người mẹ là một nông dân chất phác. Những trải nghiệm từ cuộc sống và sự khắc nghiệt của thời kỳ ông lớn lên đã là nguồn cảm hứng to lớn cho ông trong việc sáng tác và thể hiện những cảm xúc sâu lắng qua những bài thơ.

Lúc Thanh Hải mới 17 tuổi, ông đã tham gia vào hoạt động cách mạng ở huyện Hương Thủy và trở thành chính trị viên của Đoàn Văn công Thừa Thiên Huế. Điều này cho thấy ông không chỉ là một nhà văn tài năng, mà còn là một người có lòng yêu nước và sẵn lòng đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của đất nước.

Những tập thơ của Thanh Hải đã gắn kết với lòng người Việt Nam trong suốt quãng đời của ông. Ông đã sáng tác 5 tập thơ, gồm: Ánh mắt (1956); Người đồng chí trung kiên (1962); Huế mùa xuân (tập 1, tập 2 1970 – 1972); Mùa xuân nho nhỏ (1980). Qua các tác phẩm, Thanh Hải đã thể hiện sự tài năng và sự tình cảm sâu sắc về cuộc sống và xã hội. Những bài thơ của ông mang đậm màu sắc dân tộc, lấy cảm hứng từ những trải nghiệm và quan sát thực tế trong xã hội.

Với những đóng góp xuất sắc của mình cho nền văn học của đất nước, Thanh Hải đã được nhà nước trao tặng nhiều giải thưởng quý giá, bao gồm giải thưởng văn học Nguyễn Đình Chiểu năm 1965 và giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2000. Điều này chứng tỏ tầm quan trọng và ảnh hưởng của ông trong làng văn chương Việt Nam.

Ngoài việc sáng tác về những đồng chí trung kiên, Thanh Hải còn đặc biệt quan tâm và viết về hình ảnh của những phụ nữ yêu nước. Ông vẽ lên các bức tranh thơ đầy cảm xúc về người mẹ, người vợ, cô thanh niên xung phong và những người em giao liên. Những tác phẩm này không chỉ thể hiện sự đa dạng và sắc sảo của thể loại thơ mà ông theo đuổi, mà còn thể hiện sự tôn vinh và ghi nhớ những người phụ nữ xuất sắc trong cuộc sống và lịch sử của Việt Nam.

Tác phẩm của Thanh Hải đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc và trở thành nguồn cảm hứng vô tận cho những thế hệ sau này. Ông là một trong những nhà thơ vĩ đại của Việt Nam, cống hiến cả trái tim và tâm hồn để tạo nên những tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời. Sự sáng tạo và tình yêu đối với văn chương của ông đã truyền cảm hứng cho nhiều nhà văn trẻ và góp phần làm phong phú thêm văn hóa và nghệ thuật của quê hương.

3. Tác phẩm Mùa Xuân Nho Nhỏ:

Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ “Mùa Xuân Nho Nhỏ” được viết vào tháng 11-1980, lúc đó đất nước đã thống nhất sau một thời kỳ đầy biến động và đang trong quá trình xây dựng cuộc sống mới. Tuy nhiên, những khó khăn, gian khổ và thử thách vẫn còn hiện hữu, tạo nên một bối cảnh đầy gian truân và khắc nghiệt. Đáng chú ý là, chỉ trong vòng một tháng sau khi viết bài thơ này, nhà thơ đã qua đời, để lại một tác phẩm cuối cùng đầy sự tâm niệm và gửi gắm tình cảm tha thiết của mình với cuộc sống và thế giới xung quanh.

Bài thơ “Mùa Xuân Nho Nhỏ” mang đậm tính biểu cảm và miêu tả. Nhà thơ sử dụng ngôn từ tinh tế và hình ảnh sắc nét để diễn tả những cảm xúc sâu lắng và tầm nhìn sắc nét về cuộc sống và vẻ đẹp của mùa xuân. Từng câu thơ trong bài thơ như những hình ảnh rực rỡ, bắt mắt, mang đến cho người đọc một trải nghiệm tưởng chừng như sống động.

Ngoài ra, bài thơ còn truyền đạt được sự tương phản giữa hy vọng và khó khăn, giữa niềm vui và nỗi buồn. Nhà thơ tạo nên một dòng chảy cảm xúc phong phú, từ những khung cảnh tươi đẹp của mùa xuân đến những khó khăn và đau thương trong cuộc sống. Điều này tạo nên một sự đan xen và phức tạp, thể hiện được sự đa chiều và phong phú của nhân sinh.

Từng đoạn thơ của “Mùa Xuân Nho Nhỏ” như một màn trình diễn tài tình của nhà thơ, tạo nên một không gian thơ lãng mạn và sâu lắng. Bài thơ không chỉ là một tác phẩm văn chương mà còn là một tấm gương tâm hồn, khắc họa một phần nào vẻ đẹp và những khó khăn của cuộc sống.

Với tác phẩm “Mùa Xuân Nho Nhỏ”, nhà thơ đã để lại cho chúng ta một di sản văn hóa tinh thần, một tình thương và niềm hy vọng không bao giờ phai mờ. Bài thơ vẫn còn đọng lại trong lòng người đọc, khơi gợi những suy tư sâu xa về cuộc sống và ý nghĩa của nó.

Như vậy, “Mùa Xuân Nho Nhỏ” không chỉ là một bài thơ đơn thuần mà còn là một tác phẩm nghệ thuật đầy ý nghĩa và sức lan tỏa. Nó thể hiện sự nhạy bén và tinh tế của nhà thơ trong việc ghi lại những cung bậc cảm xúc và trạng thái tâm trạng của con người. Bài thơ mang đến cho người đọc không chỉ niềm vui và sự thăng hoa mà còn những suy tư sâu sắc về cuộc sống và ý nghĩa của nó.

4. Bố cục bài thơ Mùa xuân nho nhỏ:

Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ được chia thành 6 khổ, mỗi khổ diễn tả một cảm xúc khác nhau về mùa xuân và đất nước.

– Khổ 1: Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên đất nước. Trước sự trở lại của mùa xuân, tác giả cảm nhận được sự sống động và tươi mới của thiên nhiên. Cảnh vật tươi tốt và hân hoan của mùa xuân khiến tâm hồn tác giả tràn đầy niềm vui và hạnh phúc.

– Khổ 2 +3: Cảm xúc về mùa xuân của đất nước. Mùa xuân là thời điểm mọi người bắt đầu tận hưởng những ngày xuân tươi mới. Tác giả cảm nhận được sự sống động và tươi vui của mọi người xung quanh. Mọi người cùng nhau tạo nên một không khí vui tươi và phấn khởi, đánh thức những ước mơ và hi vọng mới.

– Khổ 4 +5: Ước nguyện của tác giả. Trong những ngày xuân này, tác giả mong rằng mùa xuân sẽ mang lại niềm vui, sự thịnh vượng và hạnh phúc cho mọi người và đất nước. Tác giả hy vọng rằng mọi người sẽ có thể thấy được những giá trị đích thực của cuộc sống và biết trân trọng những điều tốt đẹp xung quanh.

– Khổ 6: Lời ngợi ca quê hương đất nước qua điệu dân ca xứ Huế. Tác giả tự hào về quê hương đẹp của mình, với những nét đẹp văn hóa và danh lam thắng cảnh. Tác giả mong rằng mọi người cũng yêu quê hương của mình như tác giả, và cùng nhau bảo vệ và phát triển nó. Điệu dân ca xứ Huế càng tăng thêm sự tự hào và tình yêu quê hương trong tác giả.