Bài thơ Bếp lửa (in tập Hương Cây) của nhà thơ Bằng Việt là một tác phẩm nổi tiếng trong văn chương Việt Nam. Bài thơ này đã được viết bởi nhà thơ Bằng Việt và được xuất bản trong tập thơ Hương Cây. Tác phẩm này đã thu hút sự chú ý của độc giả bởi sự tinh tế và sắc sảo trong việc miêu tả hình ảnh và cảm xúc.
Mục lục bài viết
1. Bài thơ Bếp lửa (in tập Hương Cây) của nhà thơ Bằng Việt:
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa!
Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi,
Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy,
Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu
Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn cay!
Tám năm ròng, cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên những cánh đồng xa
Khi tu hú kêu, bà còn nhớ không bà?
Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế.
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế!
Mẹ cùng cha công tác bận không về,
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe,
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học,
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,
Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà,
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa?
Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi
Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi
Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh
Vẫn vững lòng, bà dặn cháu đinh ninh:
“Bố ở chiến khu, bố còn việc bố,
Mày có viết thư chớ kể này kể nọ,
Cứ bảo nhà vẫn được bình yên!”
Rồi sớm rồi chiều, lại bếp lửa bà nhen,
Một ngọn lửa, lòng bà luôn ủ sẵn,
Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng…
Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa
Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm,
Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi,
Nhóm niềm xôi gạo mới, sẻ chung vui,
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ…
Ôi kỳ lạ và thiêng liêng – bếp lửa!
Giờ cháu đã đi xa. Có ngọn khói trăm tàu,
Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả,
Nhưng vẫn chẳng lúc nào quên nhắc nhở:
– Sớm mai này, bà nhóm bếp lên chưa?…
2. Về nhà thơ Bằng Việt:
Bằng Việt, tên khai sinh là Nguyễn Việt Bằng, sinh vào năm 1941, quê ở huyện Thạch Thất, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội). Ông đã bắt đầu sáng tác thơ từ những năm 60 và là một trong những nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Ngoài việc là nhà thơ, ông còn đảm nhiệm vai trò là Chủ tịch Hội liên hiệp Văn học nghệ thuật Hà Nội, là một tổ chức quan trọng trong lĩnh vực văn học và nghệ thuật tại khu vực này.
Thông qua việc sáng tác thơ, ông đã góp phần quan trọng vào sự phát triển và thúc đẩy văn hóa và nghệ thuật Việt Nam. Ông đã được công nhận và tôn vinh với nhiều giải thưởng và danh hiệu trong lĩnh vực nghệ thuật.
Với sự đóng góp của ông, văn hóa và nghệ thuật Hà Nội đã có sự phát triển đáng kể và trở thành một điểm đến thu hút nhiều sự quan tâm và khách du lịch từ khắp nơi trên thế giới.
Trên hết, ông là một người có đóng góp lớn cho văn hóa và nghệ thuật Việt Nam, và ông tiếp tục lan tỏa và truyền cảm hứng cho các thế hệ tương lai của những người yêu thích nghệ thuật và văn hóa.
Một số tác phẩm như:
Tập thơ Hoa tường vi (tập thơ, 7 – 2018)…
Tập thơ Hương cây – Bếp lửa, (1968, 2005), đồng tác giả với Lưu Quang Vũ.
Đường Trường Sơn, cảnh và người (ký sự thơ, 1972 – 1973)
Đất sau mưa (1977)
Khoảng cách giữa lời (1984)
Cát sáng (1985), in chung với nhà thơ Vũ Quần Phương
Tập thơ Bếp lửa – Khoảng trời (1986)
Phía nửa mặt trăng chìm (1995)
Tập thơ Ném câu thơ vào gió (2001)
Tập thơ Nheo mắt nhìn vào gió (2008)
3. Về tác phẩm Bếp lửa:
Bài thơ “Bếp lửa” được sáng tác vào năm 1963, khi tác giả đang là một sinh viên học ngành Luật ở một quốc gia nước ngoài. Việc sáng tác bài thơ này không chỉ là một cách để tác giả thể hiện tình yêu và tận hưởng văn chương, mà còn là một cách để ôn lại kỷ niệm về quê hương và gia đình trong những năm tháng tuổi trẻ.
“Bếp lửa” là một hình ảnh sẽ luôn gắn bó với làng quê Việt Nam, nơi mà tác giả đã trải qua những kỷ niệm đáng nhớ và những giá trị văn hóa sâu sắc. Trong bài thơ, hình ảnh “bếp lửa” không chỉ đơn thuần là một sự vật, mà còn mang trong mình ý nghĩa tả thực và biểu tượng.
Hình ảnh “bếp lửa” đầu tiên gợi lên kỷ niệm về bà, người mẹ và người bảo bọc tình yêu thương của tác giả trong những năm tháng tuổi thơ. Nó là nơi tác giả đã cảm nhận được sự ấm áp và niềm vui của gia đình. Bếp lửa không chỉ là nơi tạo nên những bữa ăn ngon lành, mà còn là nơi gắn kết tình cảm gia đình và tạo ra những kỷ niệm đáng nhớ.
Ngoài ra, “bếp lửa” còn mang trong mình ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Nó là ngọn lửa của sức sống, của niềm tin và của ước mơ. Hình ảnh này gợi lên những suy nghĩ về tình yêu thương, sự gắn bó và lòng biết ơn đối với những người thân yêu và những nơi gắn bó mà chúng ta gọi là “nhà”.
Bài thơ “Bếp lửa” đã tạo nên một không gian của những kỷ niệm và cảm xúc, nơi mà chúng ta có thể trở về trong lòng. Nó là một lời nhắc nhở về giá trị của gia đình và quê hương, và một lời tri ân đến những người đã gắn bó và yêu thương chúng ta trong suốt cuộc đời.
Giá trị nội dung
Bài thơ “Bếp lửa” đã đánh thức lại những kỷ niệm đẹp và cảm động về người bà và tình cảm đặc biệt giữa bà và cháu.
Ngoài ra, tác giả cũng muốn thể hiện sự tôn trọng và biết ơn sâu sắc của người cháu dành cho bà, cũng như đối với quê hương, gia đình và đất nước.
Trong bài thơ, tác giả đã khéo léo tạo nên hình ảnh ấn tượng về những bữa ăn ấm cúng bên gia đình, không chỉ là nơi chúng ta tìm thấy sự ấm áp và an lành, mà còn là nơi gắn kết và ghi nhớ những giá trị gia đình truyền thống.
Bài thơ cũng mang đậm tính chất tình cảm, khi tác giả thể hiện lòng biết ơn sâu sắc và tình yêu thương với người bà, những người đã dành cả tâm huyết để nuôi dưỡng và chăm sóc cháu.
Từng câu thơ trong bài thơ đều chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc và tình cảm đặc biệt, tạo nên một tác phẩm thơ đáng đọc và suy ngẫm.
Giá trị nghệ thuật
Giọng thơ chân thành, tha thiết, tận tụy trong việc thể hiện cảm xúc và ý nghĩa.
Kết hợp một cách điêu luyện giữa biểu cảm mạnh mẽ và miêu tả tinh tế, tạo nên sự phong phú và sâu sắc trong tác phẩm.
Tự sự chân thật và nhìn nhận chính mình, đồng thời cung cấp bình luận sáng tạo và suy ngẫm sâu sắc về cuộc sống và con người.
Hình ảnh được sử dụng một cách tài tình, mang đến sự gần gũi và quen thuộc, tạo nên một không gian thể hiện sự đẹp đẽ và tinh tế của thế giới.
Với phong cách giản dị nhưng đầy tinh tế, tác phẩm truyền tải một cách tự nhiên và chân thành những giá trị nghệ thuật tuyệt vời.
Bố cục bài thơ Bếp lửa bao gồm phần chính:
Phần 1: Khổ thơ đầu. Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cho dòng hồi tưởng về bà. Trong khung cảnh đó, nhớ về những kỷ niệm đáng yêu và ý nghĩa khi ở bên bà, cảm nhận hơi ấm và mùi khói của bếp lửa.
Phần 2: Từ “Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói” đến “Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng”. Những kỉ niệm tuổi thơ sống bên bà gắn với hình ảnh bếp lửa nhớ những buổi chiều ngồi cạnh bà, nhìn bếp lửa ấm áp và thưởng thức những món ăn ngon do bà nấu.
Phần 3. Tiếp theo đến “Ôi kỳ lạ và thiêng liêng – bếp lửa!”. Suy ngẫm về cuộc đời người bà, suy nghĩ về quãng đời của bà, về những khó khăn và thử thách mà bà đã trải qua, và cách bà đã vượt qua mọi trở ngại nhờ niềm tin và lòng kiên nhẫn.
Phần 4. Còn lại. Thực tại cuộc sống của người cháu nhìn về cuộc sống hiện tại của mình và nhận ra sự quan trọng của những giá trị và bài học mà bà đã truyền cho tôi qua hình ảnh bếp lửa sẽ luôn ghi nhớ và trân trọng những kỷ niệm đáng quý ấy.
