Môi trường tự nhiên là những yếu tố do mẹ thiên nhiên tạo ra. Môi trường nhân tạo là do con người tạo ra để phục vụ chính con người. Càng ngày, với công nghệ con người kiểm soát các yếu tố môi trường tác động đến đời sống con người. Vậy môi trường nhân tạo bao gồm những gì?
Mục lục bài viết
1. Môi trường nhân tạo là gì?
Môi trường nhân tạo nói chung
Môi trường nói chung luôn bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật chất nhân tạo quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên.
Trong đó, môi trường nhân tạo bao gồm tất cả các nhân tố do con người tạo nên, làm thành những tiện nghi trong cuộc sống, như ô tô, máy bay, nhà ở, công sở, các khu vực đô thị, công viên nhân tạo…
Môi trường theo nghĩa rộng là tất cả các nhân tố tự nhiên và xã hội cần thiết cho sự sinh sống, sản xuất của con người, như tài nguyên thiên nhiên, không khí, đất, nước, ánh sáng, cảnh quan, quan hệ xã hội…
Môi trường theo nghĩa hẹp không xét tới tài nguyên thiên nhiên, mà chỉ bao gồm các nhân tố tự nhiên và xã hộ trực tiếp liên quan tới chất lượng cuộc sống con người. Ví dụ: môi trường của học sinh gồm nhà trường với thầy giáo, bạn bè, nội quy của trường, lớp học, sân chơi, phòng thí nghiệm, vườn trường, tổ chức xã hội như Đoàn, Đội với các điều lệ hay gia đình, họ tộc, làng xóm với những quy định không thành văn, chỉ truyền miệng nhưng vẫn được công nhận, thi hành và các cơ quan hành chính các cấp với luật pháp, nghị định, thông tư, quy định.
Sự khác nhau giữa môi trường tự nhiên và môi trường nhân tạo:
– Môi trường tự nhiên: xuất hiện trên bề mặt Trái Đất không phụ thuộc vào con người, con người tác động làm thay đổi môi trường tự nhiên, nhưng các thành phần tự nhiên vẫn phát triển theo quy luật tự nhiên.
– Môi trường nhân tạo: là kết quả lao động của con người, phụ thuộc vào con người, con người không tác động vào thì các thành phần của môi trường nhân tạo sẽ bị hủy hoại.
Môi trường nhân tạo trong đô thị – một dạng đặc biệt trong thời kỳ đổi mới
Môi trường nhân tạo trong đô thị là một yếu tố quan trọng tạo nên môi trường đô thị, là tất cả những gì con người tạo ra trong đô thị, bao gồm các thành phần vật chất và phi vật chất.
Các thành phần vật chất gồm các công trình xây dựng theo các chức năng đô thị và không gian đặc biệt như di tích, danh lam thắng cảnh.
Các thành phần phi vật chất bao gồm cách ứng xử, công ăn việc làm và ý thức. Ngoài ra, nó bao gồm kết quả tư duy do hoạt động của con người đưa lại những tư duy đó lại bị ảnh hưởng do tiếng ồn, rung động, từ trường…
– Thành phần vật chất của môi trường nhân tạo
a) Con người tạo nên các chức năng đô thị như sinh hoạt, sản xuất, nghỉ ngơi, đi lại cũng tức là tạo cho mình điều kiện ở, làm việc và nghỉ ngơi giải trí.
Giữa các chức năng này có mối quan hệ mật thiết với nhau, nằm trong chu trình hoạt động hàng ngày của con người. Do đó, con người phải tạo ra môi trường nhân tạo dựa trên các mối quan hệ này và luôn hòa đồng với môi trường tự nhiên vì môi trường tự nhiên là nền tảng cho mọi sự sống.
b) Cơ sở hạ tầng:
– Hạ tầng kĩ thuật: là một thành phần của môi trường nhân tạo, là một bộ phận của hệ sinh thái, có nhiều mối quan hệ khác nhau của môi trường vật lí của đô thị, vùng, các điều kiện quyết định đầu tiên của tự nhiên và hạ tầng kĩ thuật.
– Hạ tầng xã hội: bao gồm các công trình thương nghiệp, dịch vụ công cộng, ăn uống, y tế, văn hóa, giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học… đóng vai trò quan trọng trong việc phục vụ đời sống sinh hoạt văn hóa tinh thần và vật chất cho con người.
Các thành phần phi vật chất bao gồm kinh tế xã hội, trình độ văn hóa, khoa học kĩ thuật, cách ứng xử, công ăn việc làm, ý thức cộng đồng và tư duy con người. Nó là kết quả của việc tổ chức cuộc sống đô thị, có liên quan chặt chẽ và phụ thuộc vào khung cảnh sống và không gian đô thị do chính con người tạo ra.
Ba vấn đề kinh tế xã hội, trình độ văn hóa, khoa học kĩ thuật của môi trường phi vật chất có tính chất quyết định sự phát triển của đô thị. Đối với các đô thị thì sự phát triển kinh tế xã hội có 2 mặt tích cực và tiêu cực.
Mặt tích cực của nó là làm thay đổi cuộc sống và bộ mặt đô thị nhanh chóng, nhưng mặt tiêu cực của nó là càng phát triển sản xuất, càng làm ra nhiều sản phẩm thì càng tiêu thụ nhiều tài nguyên, đời sống của dân đô thị càng cao, càng tiêu thụ nhiều hàng hóa, do đó thải ra môi trường nhiều chất thải hơn.
2. Môi trường nhân tạo trong tiếng Anh nghĩa là gì?
Môi trường nhân tạo trong tiếng Anh là Artificial Environment
3. Vai trò và nêu ví dụ về môi trường nhân tạo:
Với công nghệ, con người có thể kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm, nước và ánh sáng, tạo môi trường “ngoài trời” mới, bên trong
Được chôn sâu bên trong một ngọn núi trên quần đảo Nauy 130 m, kho dự bị được thiết kế để bảo vệ những hạt giống quý giá nhất thế giới khỏi thảm hoạ, để đảm bảo tương lai của nguồn cung lương thực toàn cầu. Không gian an toàn được định hình cẩn thận và an toàn trong nhà đối với các hệ sinh thái bị đe doạ đang bị đe doạ bởi quá trình chuyển đổi và suy thoái sinh thái bên ngoài do sự thay đổi khí hậu.
Tuy nhiên, đối với một số người, giải pháp không phải là tiếp tục cố gắng tiết kiệm “bên ngoài”, nhưng để làm lại và tăng cường các nỗ lực trước đây để tạo ra các bên ngoài mới – bên trong. Đã có nhiều nỗ lực hơn nữa để tạo ra các môi trường tổng hợp mới, tạo ra một “bên ngoài” nhân tạo bên trong các màng liền kề.
Những môi trường được kiểm soát này được xem như là một cách để vượt qua những khó khăn và không chắc chắn của một thế giới bên ngoài ngày càng hỗn loạn và không ổn định.
Các hệ sinh thái nhân tạo, tổng hợp và lai tạo, một số trong đó không giống với thế giới tự nhiên, đang trở thành một đặc điểm chính trong các cảnh quan đô thị trên toàn cầu. Các môi trường “nhà thiết kế” hiệu quả, được kiểm soát kỹ thuật được tái chế và đóng gói lại để sản xuất lương thực, bảo vệ thực vật và động vật – và thậm chí cả sự chiếm đóng của con người.
Ví dụ, môi trường tổng hợp đang được định hình là không gian để sản xuất lương thực, cây trồng và cây trồng vì lượng mưa và sự thay đổi nhiệt độ do biến đổi khí hậu làm cho tính không chắc chắn đối với năng suất nông nghiệp trong tương lai. Sản xuất thực phẩm “Precision” đang được thực hiện dưới môi trường “bên trong” được kiểm soát bởi kỹ thuật, nơi mà nhiệt độ, độ ẩm, nước và ánh sáng được quản lý và điều chỉnh để tạo điều kiện tối ưu cho sản xuất thực phẩm và giảm bớt các vấn đề môi trường đang phát triển “ngoài” rủi ro và không bền vững.
Việc canh tác theo chiều dọc đã diễn ra ở một số thành phố của Hoa Kỳ bằng cách sử dụng các kỹ thuật hydroponic hoặc aeroponic, đòi hỏi ít nước và đất hơn là canh tác bình thường. Các thuật toán và các thiết bị cảm biến đáp ứng các điều kiện đảm bảo rằng các điều kiện phát triển được điều chỉnh và giám sát cho các loại cây trồng đặc biệt – và các hộp phát triển được xếp chồng lên nhau để sản xuất cây trồng trong không gian đô thị dày đặc và hạn chế. Không sử dụng không gian phòng tránh không khí ở London và container vận chuyển ở Boston đang được sử dụng để sản xuất rau salad và thảo mộc. Và Ikea bán một bộ dụng cụ làm vườn trong nhà cho những người ở chung cư không có điều kiện tiếp cận với không gian bên ngoài.
Nơi trú ẩn an toàn
Các môi trường tổng hợp cũng được cấu tạo như các không gian được bảo vệ cho các loài bị đe doạ từ khí hậu hỗn loạn hơn. Gardens by the Bay, tọa lạc trên khu đất rộng 100 hecta nằm gần trung tâm thương mại của Singapore, cung cấp một ví dụ quan trọng về môi trường được bảo vệ cho các hệ sinh thái thực vật – nó được nhà nước thiết kế rõ ràng để minh hoạ cho thành phố vườn thế kỷ 21.
Vườn có hàng nghìn cây được lựa chọn cẩn thận, hầu hết không thể sống sót trong khí hậu tự nhiên của Singapore. Chúng được chứa trong hai nhà kính không khí khổng lồ, được hỗ trợ bởi một cơ sở hạ tầng kỹ thuật phức tạp. Một được thiết kế để sao chép một khí hậu Địa Trung Hải trong lành mát mẻ, trong khi một đám mây rừng nhân tạo chứa thác nước nhân tạo, được trồng với các loài được đánh giá là có giá trị bảo tồn cao từ khí hậu núi nhiệt đới trên khắp thế giới.
Ở đây, bảo tồn sinh thái hội tụ với du lịch, như một phần của một dự án chiến lược của nhà nước để chứng minh khả năng của Singapore để kiểm soát khí hậu. Thật vậy, khả năng chiến lược để cấu hình môi trường tổng hợp mới có thể trở thành một phương tiện quan trọng cho các chính phủ các cấp để cố gắng giải quyết những bất trắc kinh tế và sinh thái. Vấn đề quan trọng là liệu những hình thức bao vây này nhằm đảm bảo bảo vệ người sử dụng cao cấp và các thành phố giàu có nhất, trong khi những thành phố dễ bị tổn thương và bình thường lại phải đối mặt với những điều kiện bất ổn và hỗn loạn bên ngoài.
Môi trường nhân tạo gắn liền với thiên nhiên
Các chính phủ và các công ty cũng đang tạo ra môi trường tổng hợp như là không gian tiêu dùng. “Bản chất” nhân tạo được tạo ra bên trong để tạo ra và cải tiến các loại môi trường nơi các hoạt động thể thao và giải trí đặc biệt có thể diễn ra. Các hình thức mới của nội thất kín, có thiết kế cao có thể được nhìn thấy trong việc mở rộng các sườn núi trong nhà, các trung tâm leo núi và sân chơi thể thao nhân tạo. Một số khách sạn cao cấp và căn hộ hiện nay kết hợp các hang động tuyết, phòng tắm rừng và các sân gôn ảo.
Các hoạt động mua sắm và giải trí giờ đây có một trải nghiệm môi trường, trong những khu vườn mới được thiết kế để cho phép người tiêu dùng giàu có thoát khỏi môi trường thù địch bên ngoài. Ví dụ, Khan Shatyr SEC ở Astana, Kazakhstan – được coi là “lều lớn nhất thế giới”. Hoặc Mall of the World của Dubai, hoặc khu nghỉ mát Tropical Islands bên ngoài Berlin – nơi tái tạo các làng châu Á, bãi biển và rừng nhiệt đới trong nhà trong vòm mái tự đứng lớn nhất trên thế giới.
Logic mới ở đây là để tạo ra cải tiến, xử lý, trích xuất và tăng cường môi trường. Đây không phải là các mô phỏng hay tái tạo – đó là những môi trường thiết kế mới theo ý của họ: chuyên môn, năng suất, mong muốn và (nó tuyên bố) an toàn và an toàn.
Tuy nhiên, sự phát triển của những không gian mới này đòi hỏi một cơ sở hạ tầng phức tạp, bao gồm điều hòa không khí, xử lý nước, xử lý chất thải, sưởi ấm và làm mát và thao tác áp suất không khí cũng như kết hợp các công nghệ và thiết bị kỹ thuật số. Như vậy, chúng rất đắt và đòi hỏi một lượng lớn năng lượng và nguồn lực để sản xuất và duy trì. Bằng cách này, những người đầu tư vào môi trường tổng hợp thực sự góp phần làm suy thoái thế giới bên ngoài, đồng thời nhằm tạo ra thế giới bên trong thoải mái và an toàn.
Tạo ra các bên ngoài mới, bên trong, đặt ra những mâu thuẫn mới minh hoạ bằng đồ họa bởi sự ngập lụt của ngân hàng hạt giống Svalbard. Các nỗ lực bao vây và bảo đảm môi trường có thể tạo ra các lỗ hổng mới và không mong muốn, chẳng hạn như thay đổi về sinh thái và sự thất bại của công nghệ. Trong thời điểm này, điều quan trọng là phải tạm dừng và cân nhắc xem liệu sẽ không có ý nghĩa gì khi phát triển các giải pháp tập thể và toàn cầu để cải thiện thế giới bên ngoài chứ không phải tiếp tục con đường tạo ra các hệ sinh thái có kiểm soát khí hậu trong đó.
