Quảng cáo là gì? Mức xử phạt đối với các hành vi quảng cáo bị cấm, quảng cáo gian dối?

1. Quảng cáo là gì?

Quảng cáo được hiểu là hình thức  tuyên truyền được trả phí hoặc không để thực hiện việc giới thiệu thông tin về sản phẩm, dịch vụ, ý tưởng hay một nội dung nào đó. Đây là hoạt động truyền thông phi trực tiếp giữa người với người mà trong đó người muốn truyền thông phải trả tiền cho các phương tiện truyền thông đại chúng để đưa thông tin đến thuyết phục hay tác động đến người nhận thông tin.

Theo quy định của luật quảng cáo thì “Quảng cáo là việc sử dụng các phương tiện nhằm giới thiệu đến công chúng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có mục đích sinh lợi; sản phẩm, dịch vụ không có mục đích sinh lợi; tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ được giới thiệu, trừ tin thời sự; chính sách xã hội; thông tin cá nhân.”

Quảng cáo là những cách truyền thông mà mục đích là tác động tới hành vi, thói quen mua hàng của người tiêu dùng hay khách hàng bằng nhiều cách khác nhau. Mang những thông điệp bán hàng, nội dung giới thiệu hay thuyết phục người tiêu dùng, khách hàng biết đến và sử dụng.

2. Các hình thức quảng cáo:

Các hình thức quảng cáo phổ biến nhất hiện nay bao gồm:

+ Quảng cáo ngoài trời: đây là hình thức quảng cao bằng việc treo các tấm bảng quảng cáo trên nóc, tường nhà, cột quảng cáo cáo trên đường cao tốc, trên xe bus, ở nhà chờ xe buýt, buồng điện thoại…

+ Quảng cáo trên truyền hình: đây là hình thức quảng cáo quá quen thuộc với chúng ta, nó được các doanh nghiệp lớn yêu chuộng và sử dụng nhiều nhất.

+ Quảng cáo trên báo chí: là loại hình quảng cáo có tuổi thọ lâu đời nhất trong các loại hình quảng cáo. Mặc dù hiện nay báo giấy và tạp trí đã có phần thua thiệt so với báo mạng nhưng hình thức quảng cáo này vẫn được các doanh nghiệp gởi gắm sản phẩm của mình vào.

+ Quảng cáo trực tuyến: là một hình thức quảng cáo sử dụng môi trường mạng internet để truyền tải thông điệp Marketing đến khách hàng mục tiêu của doanh nghiệp.

+ Quảng cáo tổ chức sự kiện: là bằng phương thức tổ chức một sự kiện để giới thiệu sản phẩm được xem là phương thức hữu hiệu nhất khi doanh nghiệp muốn quảng bá sản phẩm của mình đến tận tay người tiêu dùng.

Ngoài các phương thức cáo được sử dụng phổ biến trên thì hiện nay trên thị trường vẫn còn nhiều cách quảng cáo khác. Mỗi loại quảng cáo đều mang những ưu và nhược điểm riêng. Chính vì vậy mỗi doanh nghiệp đa phần đều lựa chọn quảng cáo kết hợp nhiều hình thức khác nhau để tận dụng hết yêu và nhược điểm của từng loại.

3. Các hành vi bị cấm trong quảng cáo:

Theo quy định của luật quảng cáo thì các hành vi sẽ bị cấm trong quảng cáo bao gồm:

“Điều 8. Hành vi cấm trong hoạt động quảng cáo

Quảng cáo những sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ quy định tại Điều 7 của Luật này.

Quảng cáo làm tiết lộ bí mật nhà nước, phương hại đến độc lập, chủ quyền quốc gia, an ninh, quốc phòng.

Quảng cáo thiếu thẩm mỹ, trái với truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức, thuần phong mỹ tục Việt Nam.

Quảng cáo làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị, trật tự an toàn giao thông, an toàn xã hội.

Quảng cáo gây ảnh hưởng xấu đến sự tôn nghiêm đối với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, Đảng kỳ, anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa, lãnh tụ, lãnh đạo Đảng, Nhà nước.

Quảng cáo có tính chất kỳ thị dân tộc, phân biệt chủng tộc, xâm phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo, định kiến về giới, về người khuyết tật.

Quảng cáo xúc phạm uy tín, danh dự, nhân phẩm của tổ chức, cá nhân.

Quảng cáo có sử dụng hình ảnh, lời nói, chữ viết của cá nhân khi chưa được cá nhân đó đồng ý, trừ trường hợp được pháp luật cho phép.

Quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố.

Quảng cáo bằng việc sử dụng phương pháp so sánh trực tiếp về giá cả, chất lượng, hiệu quả sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của mình với giá cả, chất lượng, hiệu quả sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cùng loại của tổ chức, cá nhân khác.

Quảng cáo có sử dụng các từ ngữ “nhất”, “duy nhất”, “tốt nhất”, “số một” hoặc từ ngữ có ý nghĩa tương tự mà không có tài liệu hợp pháp chứng minh theo quy định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Quảng cáo có nội dung cạnh tranh không lành mạnh theo quy định của pháp luật về cạnh tranh.

Quảng cáo vi phạm pháp luật về sở hữu trí tuệ.

Quảng cáo tạo cho trẻ em có suy nghĩ, lời nói, hành động trái với đạo đức, thuần phong mỹ tục; gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, an toàn hoặc sự phát triển bình thường của trẻ em.

Ép buộc cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện quảng cáo hoặc tiếp nhận quảng cáo trái ý muốn.

Treo, đặt, dán, vẽ các sản phẩm quảng cáo trên cột điện, trụ điện, cột tín hiệu giao thông và cây xanh nơi công cộng.”

Lưu ý: Đối với việc quảng cáo các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ sau đây sẽ bị cấm bao gồm:

+ Quảng cáo các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục hàn hóa, dịch vụ bị cấm kinh doanh như ma túy, vũ khí, mại dâm, các loại pháo, các sản phẩm mê tín dị đoan…,

+ Thuốc lá, rượu có nồng độ cồn từ 15 độ trở lên, sản phẩm sữa thay thế sữa mẹ dùng cho trẻ dưới 24 tháng tuổi, sản phẩm dinh dưỡng bổ sung dùng cho trẻ dưới 06 tháng tuổi, bình bú và vú ngậm nhân tạo.

+ Thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn nhưng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền khuyến cáo hạn chế sử dụng hoặc sử dụng có sự giám sát của thầy thuốc.

+ Các loại sản phẩm, hàng hóa có tính chất kích dục

+ Súng săn và đạn súng săn, vũ khí thể thao.

+ Các loại sản phẩm, hàng hóa có tính chất kích động bạo lực và các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cấm quảng cáo khác do Chính phủ quy định khi có phát sinh trên thực tế.

4. Mức xử phạt đối với hành vi quảng cáo gian dối:

Theo quy định tại mục 3 của bài viết thì độc giả đã được biết quảng cáo không đúng sự thật hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố được xem là hành vi cấm trong quảng cáo. Đối với hành vi này thì theo Luật quảng cáo sẽ bị xử lý hành chính và phụ thuộc vào mức độ, tính chất có thể bị xử phạt hình sự.

Thứ nhất, xử phạt vi phạm hành chính.

Căn cứ theo Điều 51 Nghị định số 158/2013/NĐ-CP quy định như sau:

“Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây

a) Quảng cáo sai sự thật, không đúng quy cách, chất lượng, công dụng, nhãn hiệu, kiểu dáng, chủng loại, bao bì, xuất xứ, chỉ dẫn địa lý, phương thức phục vụ, thời hạn sử dụng, thời hạn bảo quản, bảo hành của hàng hóa, dịch vụ, trừ trường hợp quy định tại Điểm d Khoản 3 Điều 68, Điểm c Khoản 3 Điều 69, Điểm a Khoản 2 Điều 72, Điểm b Khoản 1 Điều 75 và Khoản 1 Điều 78 Nghị định này.

b) Quảng cáo lừa dối, gây nhầm lẫn cho công chúng, người tiêu dùng, khách hàng về tổ chức, cá nhân, sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ được quảng cáo với tổ chức, cá nhân, sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ khác hoặc lừa dối, gây nhầm lẫn về tính năng, tác dụng của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ được quảng cáo, trừ trường hợp quy định tại Khoản 4 Điều 68, Điểm a Khoản 3 Điều 69 và Khoản 4 Điều 70 Nghị định này;

c) Quảng cáo gây thiệt hại cho người sản xuất, kinh doanh và người tiếp nhận quảng cáo;

d) Sử dụng hình ảnh bản đồ Việt Nam trong quảng cáo mà không thể hiện đầy đủ chủ quyền quốc gia;

đ) Sử dụng hình ảnh đồng tiền Việt Nam trong quảng cáo.”

Thứ hai, truy cứu trách nhiệm hình sự.

Ngoài xử hành vi quảng cáo gian dối theo mức xử phạt hành chính còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo điều 197 Bộ luật hình sự 2015:

“Điều 197. Tội quảng cáo gian dối

Người nào quảng cáo gian dối về hàng hóa, dịch vụ, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng; cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

Quảng cáo gian dối gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, nó có thể mang lại những thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự, tài sản cho con người, cho cơ quan, tổ chức và những thiệt hại nghiêm trọng khác cho xã hội. Chính vì vậy pháp luật nước ta đã ban hành các quy phạm pháp luật nhằm xử lí nghiêm các hành vi vi phạm trên.

Căn cứ pháp lý sử dụng trong bài viết:

– Bộ Luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017.

– Văn bản hợp nhất 47/VBHN-VPQH 2018 Luật Quảng cáo;

– Nghị định 158/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo.