Tân Ước là gì? Cựu Ước là gì? Phân biệt Cựu Ước – Tân Ước?

1. Tân Ước là gì?

Kinh Tân Ước bao gồm 27 quyển, tập trung vào cuộc đời và công việc của Chúa Giê-su Ki-tô, hoạt động của các tông đồ cũng như các chỉ dạy và giáo huấn của Ngài và các tông đồ đối với nhân loại. Kinh Tân Ước có thể được phân chia thành bốn loại chính:

• Sách Tin Mừng:

– Còn được gọi là Phúc Âm, gồm bốn quyển viết về cuộc đời và công cuộc cứu chuộc của Chúa Giê-su. Bốn quyển sách này là của các tác giả Lu-ca, Mác-cô, Mát-thêu và Gioan và chúng là các phần quan trọng nhất trong Kinh Tân Ước.

• Sách Công Vụ Sứ Đồ:

– Ghi lại hoạt động của các tông đồ của Chúa Giê-su. Sách này được viết bởi Lu-ca khoảng năm 70 sau Công Nguyên.

• Sách Thánh Thư:

– Bao gồm 21 bức thư của các tông đồ gửi đến các cộng đồng tín hữu và giáo đoàn. Những bức thư này chứa đựng các hướng dẫn và giáo lý quan trọng cho đời sống Kitô giáo.

• Sách Khải Huyền:

– Còn gọi là sách tiên tri của Gioan, tiên đoán về tương lai của đạo Kitô và mối quan hệ của dân tộc Do Thái với Đế quốc La Mã. Sách này được viết vào khoảng giữa thế kỷ I sau Công Nguyên.

Nếu Kinh Cựu Ước là giao ước cũ giữa Thiên Chúa và dân Do Thái, thì Kinh Tân Ước là giao ước mới giữa Thiên Chúa và nhân loại thông qua Chúa Giê-su. Đến cuối thế kỷ I sau Công Nguyên, Kinh Tân Ước được thu thập và trải qua hàng trăm năm sàng lọc và sử dụng trước khi được hoàn tất với 27 quyển vào thế kỷ IV sau Công Nguyên.

2. Cựu Ước là gì?

Kinh Cựu Ước bao gồm 46 quyển và được chia thành ba nhóm chính:

• Sách Lịch Sử:

– Nhóm này bao gồm 5 quyển do Mai-Sen viết, bao gồm Sáng Thế Ký, Xuất Ê-díp-tô Ký, Lê-vi Ký, Dân Số Ký và Phục Truyền Luật Lệ Ký. Các sách này mô tả về sự sáng tạo của Thiên Chúa và sự hình thành của nhân loại, các sự kiện liên quan đến dân tộc Do Thái cùng với các luật lệ, phong tục, tập quán và truyền thống văn hóa của họ.

– Ngoài ra, còn có 12 quyển viết về các vua và lịch sử của dân tộc Do Thái sau khi quốc gia này được thành lập và khi nó tan rã. Các quyển sách này bao gồm Giô-suê, Các Quan Xét, Rút, I-sa-mu-en I, I-sa-mu-en II, Các Vua I, Các Vua II, Sử Ký I, Sử Ký II, Ê-xơ-ra, Nê-hê-mi, và Ê-xơ-tê.

• Sách Văn Thơ:

– Bao gồm các sách Thi Thiên, Châm Ngôn, Truyền Đạo, Nhã Ca, Khôn Ngoan và Huấn Ca. Những sách này chủ yếu chứa các bài thơ, lời khuyên, và các bài học đạo đức.

• Sách Tiên Tri:

– Gồm các sách của các tiên tri như Ê-sai, Giê-rê-mi, Ê-xê-chi-en, Đa-ni-ên, Ô-sê, Giô-en và A-mốt. Các sách này chứa những lời tiên tri và dự đoán về tương lai.

Theo quan điểm của đạo Công giáo, Kinh Cựu Ước là giao ước cũ giữa Thiên Chúa và dân Do Thái. Nó thực chất là bộ sử thi của dân tộc Do Thái và là kinh thánh của đạo Do Thái. Các sách trong Kinh Cựu Ước được biên soạn từ thế kỷ VII đến thế kỷ II trước Công Nguyên.

3. Phân biệt Cựu Ước – Tân Ước:

Kinh Thánh bao gồm hai phần chính: Cựu Ước và Tân Ơc. Cựu Ước là giao ước cũ, trong khi Tân Ước là giao ước mới. Sự khác biệt giữa hai giao ước này là một trong những cách chính để phân biệt chúng. Tuy nhiên, còn nhiều yếu tố khác cũng đáng lưu ý.

• Giao ước luật pháp và ân điển

Sự phân biệt rõ ràng nhất giữa Cựu Ước và Tân Ước nằm ở bản chất của chúng. Cựu Ước tập trung vào luật pháp, còn Tân Ước nhấn mạnh ân điển. Luật pháp trong Cựu Ước đặt ra các tiêu chuẩn để sống theo ý muốn của Thiên Chúa, xác định những yêu cầu mà dân Ngài phải tuân thủ. Tuy nhiên, dù luật pháp đã đưa ra các quy định rõ ràng, nó không thể làm cho con người thực sự đạt được những tiêu chuẩn đó. Luật pháp chỉ ra những thiếu sót của con người mà không thể thay đổi được bản chất của họ.

Ngược lại, Tân Ước mang đến thông điệp về ân điển, điều mà luật pháp không thể cung cấp. Ân điển mở ra con đường cứu rỗi và công nhận sự công bình cho con người. Chúng ta không thể đạt được sự công bình qua việc tuân thủ luật pháp, vì khả năng giữ trọn luật pháp là điều không thể với loài người. Ân điển, thông qua đức tin vào Chúa Jêsus, đã thực hiện điều mà luật pháp không làm được, giúp chúng ta đạt được sự công bình mà chúng ta không thể tự đạt được. Trong khi Cựu Ước cho thấy sự tội lỗi của con người, Tân Ước hướng dẫn chúng ta cách đối mặt và vượt qua tội lỗi đó.

“Vì điều chi luật pháp không làm nổi, tại xác thịt làm cho luật pháp ra yếu đuối, thì Đức Chúa Trời đã làm rồi: Ngài đã vì cớ tội lỗi sai chính Con mình lấy xác thịt giống như xác thịt tội lỗi chúng ta, và đã đoán phạt tội lỗi trong xác thịt, hầu cho sự công bình mà luật pháp buộc phải làm được trọn trong chúng ta, là kẻ chẳng noi theo xác thịt, nhưng noi theo Thánh Linh.” (Rô-ma 8:3-4).

• Thời gian viết

Cựu Ước gồm 39 sách và được biên soạn trong khoảng thời gian gần một nghìn năm. Sách Gióp được cho là một trong những sách đầu tiên được viết, dù một số học giả cho rằng Sáng Thế Ký có thể là sách đầu tiên. Cựu Ước bao gồm một phần lớn lịch sử, bắt đầu từ việc sáng tạo thế giới, tiếp theo là sự phát triển của dân Y-sơ-ra-ên qua nhiều thế hệ.

Tân Ước với 27 sách, được viết trong một khoảng thời gian ngắn hơn nhiều. Dù có nhiều tranh cãi về sách nào được viết trước, nhiều học giả đồng ý rằng sách Gia-cơ có thể là sách đầu tiên, được viết khoảng năm 50 sau Công Nguyên. Tổng cộng, Tân Ước được viết trong khoảng 50 năm và kể về cuộc đời, cái chết, sự phục sinh và thăng thiên của Chúa Jêsus Christ, cùng sự khởi đầu của Hội Thánh, tổ chức mà đến nay vẫn tiếp tục phát triển.

• Hình ảnh và bóng

Cựu Ước chứa đựng nhiều hình ảnh và bóng dáng mà Tân Ước thực hiện. Những hình ảnh và bóng dáng này, còn được gọi là những lời tiên tri, là những biểu tượng trong Cựu Ước chỉ về các sự kiện hoặc người trong Tân Ước. Ví dụ, Giô-sép trong Cựu Ước được xem là hình mẫu của Chúa Jêsus trong Tân Ước.

Giô-sép, con trai yêu quý của Gia-cốp, là một hình ảnh tượng trưng cho Chúa Jêsus, Con Một của Thiên Chúa. Giô-sép bị anh em mình ghét bỏ, tương tự như Chúa Jêsus bị dân tộc Ngài từ chối. Giô-sép bị giam cầm vì một tội mà ông không phạm, còn Chúa Jêsus chịu đóng đinh vì những tội lỗi Ngài không có. Chức vụ của Giô-sép ở Ai Cập đã cứu dân tộc mình khỏi nạn đói, trong khi chức vụ của Chúa Jêsus cứu chúng ta khỏi tội lỗi. Những hình ảnh này và nhiều hình ảnh khác trong Cựu Ước chỉ về các sự kiện trong Tân Ước.

• Hành trình của Dân Y-sơ-ra-ên và Hội Thánh

Kinh Thánh trình bày kế hoạch cứu chuộc của Thiên Chúa cho nhân loại với Cựu Ước và Tân Ước thể hiện cách khác nhau về kế hoạch này. Cựu Ước tập trung vào dân Y-sơ-ra-ên, vì Thiên Chúa đã lập giao ước với dân tộc này, chọn họ làm công cụ để đưa Đấng Christ đến thế gian. Đấng Christ đến từ dòng dõi này đã thực hiện lời hứa của Thiên Chúa với Áp-ra-ham: “Ta sẽ ban phước cho người nào chúc phước ngươi, rủa sả kẻ nào rủa sả ngươi; và các chi tộc nơi thế gian sẽ nhờ ngươi mà được phước.” (Sáng Thế Ký 12:3).

Tân Ước mở rộng kế hoạch cứu chuộc của Thiên Chúa không chỉ cho dân Y-sơ-ra-ên mà cho mọi quốc gia trên trái đất. Tân Ước tiết lộ về cuộc đời, cái chết, sự phục sinh và thăng thiên của Chúa Jêsus, cùng việc truyền bá sứ điệp này không chỉ bởi dân Y-sơ-ra-ên mà còn bởi Hội Thánh, bao gồm tất cả mọi người từ mọi dân tộc, chi phái và ngôn ngữ.