Xóa án tích là một trong những thủ tục pháp lý quan trọng, giúp người từng bị kết án có cơ hội được xóa bỏ những ảnh hưởng pháp lý liên quan đến án tích, từ đó dễ dàng tái hòa nhập cộng đồng và ổn định cuộc sống. Vậy, điều kiện, hồ sơ và thủ tục xóa án tích tại Sở Tư pháp được thực hiện như thế nào?
Mục lục bài viết
1. Hồ sơ xóa án tích tại Sở Tư pháp gồm những giấy tờ nào?
Đối với những người từng bị kết án nhưng không thuộc diện được đương nhiên xóa án tích, khi có nhu cầu xin xóa án tích tại Sở Tư pháp, cần chuẩn bị một bộ hồ sơ chi tiết và đầy đủ các giấy tờ như sau:
-
Tờ khai theo mẫu của Tòa án: Đây là văn bản cơ bản theo mẫu quy định của Tòa án, người yêu cầu xóa án tích cần điền đầy đủ thông tin cá nhân và thông tin liên quan đến bản án.
-
Đơn xin xóa án tích: Đây là văn bản thể hiện nguyện vọng của người xin xóa án tích. Có thể tải về đơn xin xóa án tích từ các trang thông tin của cơ quan Tư pháp hoặc từ các nguồn hướng dẫn trực tuyến.
-
Bản sao Chứng minh nhân dân hoặc Căn cước công dân (CMND/CCCD) giúp xác minh danh tính người yêu cầu.
-
Giấy chứng nhận không phạm tội mới: Giấy này được cấp bởi cơ quan công an cấp xã nơi người có yêu cầu thường trú, xác nhận rằng người này không tái phạm tội kể từ khi chấp hành xong hình phạt.
-
Giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt tù: Đây là giấy xác nhận của cơ quan trại giam hoặc cơ quan chức năng nơi người bị kết án chấp hành hình phạt, chứng minh rằng hình phạt tù đã được chấp hành đầy đủ.
-
Giấy xác nhận từ cơ quan thi hành án dân sự: Giấy này xác nhận rằng người bị kết án đã hoàn thành tất cả các nghĩa vụ liên quan đến bồi thường, án phí và tiền phạt, nếu có, theo phán quyết của Tòa án.
Ngoài ra, đối với trường hợp xóa án tích trong các tình huống đặc biệt, hồ sơ cần bổ sung thêm:
-
Văn bản đề nghị của chính quyền, cơ quan, tổ chức nơi người bị kết án thường trú hoặc công tác: Văn bản này chứng tỏ sự đồng thuận hoặc hỗ trợ từ cơ quan địa phương hoặc nơi làm việc, thể hiện sự tín nhiệm và đánh giá tích cực của xã hội đối với người xin xóa án tích.
Lưu ý: Với các trường hợp đương nhiên được xóa án tích nhưng người bị kết án vẫn muốn xin giấy xác nhận về việc xóa án tích, bộ hồ sơ cần có:
-
Đơn xin xác nhận xóa án tích: Đơn này có thể được soạn thảo theo mẫu quy định hoặc tải về từ các nguồn có sẵn.
-
Giấy chứng nhận chấp hành xong hình phạt tù: Được cấp bởi trại giam nơi người bị kết án thụ hình, xác nhận hình phạt đã được thi hành đầy đủ.
-
Giấy xác nhận từ cơ quan thi hành án dân sự: Xác nhận đã hoàn thành xong các nghĩa vụ tài chính như bồi thường, án phí, tiền phạt.
-
Giấy chứng nhận không phạm tội mới: Được cấp bởi cơ quan công an cấp huyện nơi người xin xác nhận thường trú.
-
Bản sao CMND/CCCD: Đảm bảo chứng minh danh tính của người xin xác nhận xóa án tích.
Việc chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ trên sẽ giúp thủ tục xóa án tích tại Sở Tư pháp diễn ra suôn sẻ và nhanh chóng.
2. Điều kiện để xoá án tích tại Sở Tư pháp:
Điện xoá án tích tại Sở Tư pháp nhằm xác nhận việc xóa bỏ án tích đối với những người đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật. Cụ thể, theo Điều 70 Văn bản hợp nhất 01/VBHN-VPQH năm 2017 hợp nhất Bộ luật Hình sự, các trường hợp đủ điều kiện để được đương nhiên xóa án tích bao gồm các trường hợp sau:
-
Người bị kết án không phải về các tội quy định tại Chương XIII và Chương XXVI của Bộ luật Hình sự: Những người này phải đảm bảo đã chấp hành xong hình phạt chính, hoàn thành thời gian thử thách án treo hoặc khi hết thời hiệu thi hành bản án. Đồng thời, họ phải đáp ứng các điều kiện được quy định cụ thể tại khoản 2 và khoản 3 Điều 70 của Bộ luật Hình sự. Điều này nhấn mạnh rằng người phạm tội không thuộc các tội danh đặc biệt nghiêm trọng, gây nguy hại đến an ninh quốc gia hoặc tội phạm chiến tranh, sẽ được xem xét để xóa án tích nếu tuân thủ đầy đủ các yêu cầu về thời gian và hành vi sau khi chấp hành án.
-
Người bị kết án được xóa án tích sau khi hoàn thành hình phạt chính hoặc thời gian thử thách án treo: Trường hợp này yêu cầu người phạm tội phải hoàn thành toàn bộ các nghĩa vụ pháp lý bổ sung trong bản án, chẳng hạn như nộp phạt, khắc phục hậu quả, hoặc thực hiện các biện pháp giáo dục khác và không phạm tội mới trong một khoảng thời gian nhất định. Thời hạn cụ thể để xóa án tích đương nhiên được xác định như sau:
+ 01 năm, đối với trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù nhưng được hưởng án treo;
+ 02 năm, đối với trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;
+ 03 năm, đối với trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;
+ 05 năm, đối với trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.
-
Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung: Điều luật cũng quy định rằng, nếu người phạm tội vẫn đang chịu các hình phạt bổ sung như quản chế, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm các công việc nhất định, hoặc bị tước một số quyền công dân, thì thời điểm để được xóa án tích đương nhiên sẽ được tính từ khi hoàn thành các hình phạt bổ sung này. Nếu thời hạn phải chấp hành hình phạt bổ sung dài hơn thời hạn quy định tại các điểm a, b và c khoản 2 Điều 70, thì việc xóa án tích chỉ được áp dụng khi hình phạt bổ sung đã được chấp hành đầy đủ.
-
Người bị kết án được xóa án tích khi không phạm tội mới sau thời hiệu thi hành bản án: Trường hợp này áp dụng đối với những người mà bản án đã hết thời hiệu thi hành và họ không tái phạm trong khoảng thời gian quy định tại khoản 2 Điều 70 Bộ luật Hình sự. Việc không thực hiện hành vi phạm tội mới trong khoảng thời gian quy định là điều kiện tiên quyết để đảm bảo rằng người phạm tội đã có ý thức cải tạo và không còn gây nguy hiểm cho xã hội.
Như vậy, các quy định trên không chỉ bảo đảm quyền lợi pháp lý cho người đã chấp hành xong án phạt mà còn là một biện pháp thúc đẩy sự tái hòa nhập cộng đồng.
3. Thủ tục xóa án tích tại Sở Tư pháp theo quy định mới nhất hiện nay?
Theo quy định tại Điều 369 Văn bản hợp nhất 10/VBHN-VPQH năm 2024 hợp nhất Bộ luật Tố tụng hình sự và Điều 45 của Văn bản hợp nhất 30/VBHN-VPQH năm 2020, hợp nhất Luật lý lịch tư pháp, quy trình xóa án tích và thủ tục cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1 được quy định chi tiết và cụ thể. Căn cứ vào các quy định này, có thể phân chia thành hai trường hợp, bao gồm xóa án tích theo quyết định của Tòa án và đương nhiên xóa án tích. Trong đó, đối với trường hợp đương nhiên xóa án tích:
Trong trường hợp người bị kết án thuộc diện đương nhiên xóa án tích, tức là không cần sự phê duyệt của Tòa án mà chỉ cần đáp ứng đủ các điều kiện về thời gian không tái phạm và các yêu cầu khác theo quy định, thì người đó có quyền yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại Sở Tư pháp.
-
Bước 1: Người có nhu cầu xin cấp Phiếu lý lịch tư pháp chỉ cần chuẩn bị các giấy tờ gồm bản sao giấy CMND hoặc CCCD, cùng với tờ khai yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp (theo mẫu quy định). Người yêu cầu có thể đến Sở Tư pháp nơi đăng ký thường trú hoặc tạm trú để nộp hồ sơ.
-
Bước 2: Sau khi tiếp nhận hồ sơ, Sở Tư pháp sẽ tiến hành xử lý hồ sơ và cấp Phiếu lý lịch tư pháp trong vòng 10 ngày làm việc, tính từ ngày nhận được yêu cầu. Trong trường hợp hồ sơ đầy đủ và các điều kiện về xóa án tích được đáp ứng, Phiếu lý lịch tư pháp sẽ được cấp, trên đó không ghi nhận án tích nếu đã đủ điều kiện xóa án tích đương nhiên.
Như vậy, quy trình xóa án tích và cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại Sở Tư pháp đã được pháp luật quy định rõ ràng, đảm bảo các thủ tục được thực hiện nhanh chóng, đúng thời hạn và đúng với quy định của pháp luật.
THAM KHẢO THÊM:
