Cách tính thời hạn được xóa án tích theo Bộ luật hình sự

1. Cách tính thời hạn được xóa án tích theo quy định của Bộ luật hình sự:

Theo quy định tại Điều 73 Văn bản hợp nhất 01/VBHN-VPQH năm 2017, hợp nhất Bộ luật Hình sự, cách tính thời hạn để xóa án tích được quy định với những nguyên tắc cụ thể, phản ánh sự công bằng và hợp lý trong việc xem xét tình trạng pháp lý của những người từng vi phạm pháp luật.

• Trước hết, thời gian để xóa án tích được xác định dựa trên hình phạt chính mà Tòa án đã tuyên, được quy định tại các Điều 70 và 71 Bộ luật Hình sự. Điều này có nghĩa là mỗi hình phạt sẽ có một thời gian chờ đợi tương ứng trước khi người bị kết án có thể đủ điều kiện để được xóa án tích. Thời hạn này được quy định rõ ràng trong luật, nhằm tạo ra sự minh bạch và nhất quán trong việc áp dụng luật.

• Một điểm đáng lưu ý là nếu một người đã bị kết án và chưa được xóa án tích mà sau đó lại thực hiện hành vi phạm tội mới dẫn đến việc bị Tòa án kết án bằng một bản án có hiệu lực pháp luật thì thời gian để xóa án tích cũ sẽ không còn được tính như trước. Thay vào đó, thời hạn để xóa án tích sẽ được xác định lại, bắt đầu kể từ ngày người đó hoàn thành hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách của bản án mới, hoặc từ ngày bản án mới này hết thời hiệu thi hành. Điều này nhằm đảm bảo rằng những người đã tái phạm sẽ phải chịu trách nhiệm lâu hơn và phải nỗ lực nhiều hơn để có thể được xem xét xóa án tích.

• Ngoài ra, trong trường hợp một cá nhân phạm nhiều tội và có những tội thuộc trường hợp được xóa án tích đương nhiên, có những tội thuộc trường hợp phải xóa án tích theo quyết định của Tòa án thì việc quyết định xóa án tích sẽ được căn cứ vào thời hạn quy định trong Điều 71 Bộ luật Hình sự. Tòa án sẽ có trách nhiệm xem xét từng trường hợp cụ thể để đưa ra quyết định phù hợp, dựa trên những quy định đã được pháp luật đề ra.

• Cuối cùng, những người được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại cũng sẽ được coi như đã hoàn thành xong hình phạt của mình. Họ sẽ được xem là đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc xóa án tích. 

Tất cả những quy định này thể hiện sự cân nhắc kỹ lưỡng và nghiêm minh của pháp luật Việt Nam trong việc trao cơ hội cho những người đã từng vi phạm pháp luật có thể tái hòa nhập cộng đồng.

2. Quy định về thời hạn trong trường hợp đương nhiên được xóa án tích:

Theo quy định tại Điều 70 Văn bản hợp nhất 01/VBHN-VPQH năm 2017, hợp nhất Bộ luật Hình sự, chế độ đương nhiên xóa án tích được thiết lập nhằm tạo điều kiện cho những người đã vi phạm pháp luật nhưng sau đó đã chấp hành xong hình phạt có cơ hội tái hòa nhập với cộng đồng mà không bị gánh nặng tiền án tiền sự trong quá khứ. Quy định này không chỉ thể hiện sự khoan hồng của pháp luật mà còn phản ánh tinh thần nhân đạo, góp phần khôi phục quyền lợi và danh dự cho những cá nhân đã từng phạm tội.

• Đầu tiên, điều kiện để một người bị kết án được đương nhiên xóa án tích là họ không phạm các tội được quy định tại Chương XIII và Chương XXVI của Bộ luật Hình sự 2015. Các tội này là những tội đặc biệt nghiêm trọng như phản bội Tổ quốc, tội gián điệp hay các hành vi tội phạm chống lại an ninh quốc gia. Những người bị kết án vì những tội phạm này sẽ không được hưởng quyền lợi xóa án tích nhằm bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự xã hội.

• Một yếu tố quan trọng khác là người bị kết án đã hoàn thành toàn bộ hình phạt chính bao gồm cả thời gian thử thách nếu họ được hưởng án treo. Điều này nhấn mạnh yêu cầu rằng chỉ khi nào người phạm tội thực sự thực hiện đầy đủ nghĩa vụ mà bản án đã quy định thì họ mới có thể được xem xét cho việc xóa án tích. Ngoài ra, để đảm bảo rằng cá nhân này đã thực sự cải thiện hành vi của mình, họ cần phải không thực hiện bất kỳ hành vi phạm tội mới nào trong một khoảng thời gian nhất định sau khi hoàn thành hình phạt.

• Cụ thể, thời gian cần thiết để được xóa án tích sẽ khác nhau tùy thuộc vào hình phạt mà người đó đã phải chịu. Nếu người bị kết án đã bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc tù nhưng được hưởng án treo, thời gian chờ đợi để được xoá án tích là một năm. Đối với trường hợp bị phạt tù từ 1 đến 5 năm, thời gian này là hai năm; từ trên 5 đến 15 năm, thời gian cần thiết là ba năm; và đối với những người bị phạt tù trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án, thời gian chờ đợi sẽ lên đến năm năm.

• Trong trường hợp cá nhân đang chấp hành hình phạt bổ sung như quản chế, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, hay cấm hành nghề, nếu thời hạn chấp hành hình phạt bổ sung đó dài hơn thời gian quy định để xóa án tích, thì thời hạn đương nhiên xóa án tích sẽ được kéo dài đến khi họ hoàn thành xong hình phạt bổ sung. 

• Ngoài ra, nếu một cá nhân đã hết thời hiệu thi hành bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong khoảng thời gian quy định, thì họ cũng được đương nhiên xóa án tích. Điều này tạo điều kiện cho những người đã từng vi phạm có thể thực sự bắt đầu lại cuộc sống mới, không bị ảnh hưởng bởi hành vi trong quá khứ.

• Cuối cùng, cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp có trách nhiệm cập nhật thông tin về tình hình án tích của các cá nhân. Khi có yêu cầu, họ sẽ cấp phiếu lý lịch tư pháp xác nhận không có án tích nếu người đó đáp ứng đủ các điều kiện quy định tại Điều 70 của Bộ luật Hình sự. Điều này giúp đảm bảo rằng các thông tin được lưu trữ một cách chính xác và kịp thời, phục vụ cho nhu cầu của cá nhân cũng như cơ quan chức năng trong việc xác minh tình trạng pháp lý của người đã từng vi phạm. 

Những quy định này không chỉ thể hiện tính nhân văn của pháp luật Việt Nam mà còn góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý và tạo điều kiện cho sự tái hòa nhập của những người đã từng phạm tội.

3. Quy định về thời hạn trong trường hợp xóa án tích trong trường hợp đặc biệt:

Theo quy định tại Điều 72 Văn bản hợp nhất 01/VBHN-VPQH năm 2017, hợp nhất Bộ luật Hình sự, việc xóa án tích thể hiện sự linh hoạt và nhân đạo của pháp luật đối với những cá nhân đã từng vi phạm. 

• Trong trường hợp người bị kết án có những biểu hiện tiến bộ rõ rệt như tích cực tham gia vào các hoạt động cộng đồng, làm việc chăm chỉ và có những đóng góp thiết thực cho xã hội thì đó được coi là một trong những yếu tố quan trọng để xem xét khả năng xóa án tích.

• Điều kiện tiếp theo là người đó phải lập công. Thành tích này có thể là những đóng góp tích cực trong công việc hoặc trong đời sống cộng đồng, góp phần vào sự phát triển của xã hội. 

• Để thực hiện quá trình xóa án tích, ngoài việc thể hiện sự tiến bộ và lập công, người bị kết án cần phải có sự ủng hộ từ cơ quan, tổ chức nơi họ công tác hoặc từ chính quyền địa phương nơi họ cư trú. Sự đề nghị này có thể là một yếu tố rất quan trọng, bởi nó không chỉ thể hiện sự công nhận từ những người xung quanh về sự thay đổi của cá nhân mà còn là minh chứng cho những nỗ lực mà người đó đã bỏ ra để tái hòa nhập cộng đồng. Việc được các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền đứng ra làm chứng cho những thành tựu của cá nhân sẽ làm tăng khả năng được Tòa án xem xét quyết định xóa án tích một cách thuận lợi hơn.

• Cuối cùng, để có thể được xóa án tích, người bị kết án cũng cần đảm bảo đã chấp hành ít nhất một phần ba thời hạn quy định tại khoản 2 của Điều 70 và Điều 71 Bộ luật hình sự. Thời gian này không chỉ là một tiêu chí cần thiết để xem xét việc xóa án tích mà còn là cơ sở để đánh giá sự nghiêm túc trong việc thực hiện các quyết định của Tòa án. 

THAM KHẢO THÊM:

• Cách tính thời hạn để xóa án tích theo Bộ Luật hình sự mới nhất
• Chưa được xóa án tích có được xuất cảnh đi ra nước ngoài không?
• Án tích là gì? Thủ tục xóa án tích sau khi chấp hành án?