Bị bệnh gút nên ăn gì? Người bị gout không nên những gì?

1. Bệnh gút là gì?

Bệnh gút (hay còn gọi là gout hay thống phong) là một dạng viêm khớp phổ biến, người bệnh thường bị đau đột ngột và dữ dội ở khớp các ngón tay, ngón chân, đầu gối, kèm theo đau và đỏ, thậm chí không thể đi lại được do đau nhức.

Gút là một căn bệnh phổ biến ngày nay, trên thực tế, có khoảng 35% dân số phải sống chung với căn bệnh này. Theo thống kê, cứ 100 người lớn thì có 2-5 người bị viêm khớp. Đây là tình trạng một hoặc nhiều khớp bị kích ứng gây ra tình trạng viêm. Gút được gọi là bệnh viêm khớp do vi tinh thể, đặc biệt là do các đợt viêm khớp cấp tái phát.

Thời đại ngày nay đã xóa tan quan niệm cũ rằng gút là “bệnh nhà giàu” và chỉ ảnh hưởng đến nam giới. Trên thực tế, tỷ lệ phụ nữ mắc bệnh ngày càng phổ biến, đặc biệt là ở phụ nữ sau mãn kinh. Mặt khác, khi cuộc sống được cải thiện, nguồn thực phẩm đa dạng hơn và chế độ ăn uống sinh hoạt không lành mạnh khiến căn bệnh này trở nên phổ biến hơn và trẻ hóa hơn.

– Những người dễ mắc bệnh gút:

Tỷ lệ mắc bệnh khoảng 1/200 người lớn. Bệnh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, bất kể tuổi tác và giới tính. Tuy nhiên, nam giới trong độ tuổi 30-50 và phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh có nhiều khả năng mắc bệnh này hơn. Bệnh này thường ít khi xảy ra ở người trẻ và trẻ em.

– Các yếu tố gây nguy cơ mắc bệnh bao gồm:

+ Chế độ ăn uống quá nhiều đạm và hải sản

+ Tuổi tác và giới tính: theo thống kê cho thấy bệnh xuất hiện nhiều hơn ở nam giới và người lớn tuổi

+ Người uống nhiều bia trong thời gian dài

+ Người thừa cân, béo phì

+ Tiền sử gia đình mắc bệnh gút

+ Người bị chấn thương gần đây hoặc mới phẫu thuật

+ Người bị tăng huyết áp

+ Người gặp vấn đề về chức năng thận

+ Người bị mất nước

2. Bệnh gút kiêng gì?

Bệnh gút nên tránh ăn thực phẩm giàu purin và đường fructose cao để kiểm soát nồng độ axit uric ở mức ổn định . Cụ thể nên tránh những sản phẩm thông dụng sau:

– Thịt đỏ

Các loại thịt đỏ (thịt bò, thịt lợn, dê…) chứa nhiều chất dinh dưỡng gồm protein, vitamin E, B6, B12, trong đó hàm lượng protein rất cao sẽ làm tăng nồng độ axit uric trong máu. Đây là nguyên nhân gây ra bệnh gút. Chưa kể các món ăn chế biến từ thịt đỏ sẽ trải qua quá trình hóa học dưới tác động của enzyme, tạo ra purin trong thịt đỏ chuyển hóa thành axit uric.

Tuy nhiên, bạn không nên kiêng hoàn toàn thịt đỏ, bởi cơ thể cũng cần rất nhiều năng lượng từ thịt. Bạn nên duy trì tiêu thụ thịt đỏ ở mức độ vừa phải, chỉ ăn tối đa 2 lần/tuần, không quá 100g/ngày. Bạn nên nấu chín thịt đỏ thật kỹ, chế độ biến đổi ở dạng bột, om hoặc hấp sẽ tốt hơn là ăn, chiên, xào, hạn chế tối đa lượng chất béo hấp thụ vào cơ thể.

– Nội tạng động vật

Nội tạng động vật (gan, gan, tim, dạ dày, não…) chứa nhiều chất dinh dưỡng như protein, vitamin B (B2, B6, folate và B12), CoQ10, cholesterol, khoáng chất: sắt, kẽm, selen. Tuy chứa nhiều chất dinh dưỡng nhưng người bị bệnh gút không nên ăn vì nội tạng chứa nhiều purin, là chất khiến nồng độ axit uric trong máu tăng cao, khiến bệnh trở nên nặng hơn: sưng, đau nhiều hơn.

– Thịt gà tây, thịt ngỗng

Thịt gà và thịt ngỗng chứa nhiều chất dinh dưỡng như vitamin B, khoáng chất, axit amin, sắt, phốt pho… Thịt gà còn chứa purin nên người bệnh nên ăn thịt gà với lượng vừa phải, khoảng 110 – 175 mg, lượng vừa phải. Điều này sẽ cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể và tránh làm tăng lượng purin trong máu.

– Hải sản

Hải sản (như cá trích, cá rô, động vật có vỏ, ốc, ốc sên, v.v.) chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, bao gồm cả purin. Hải sản cũng chứa nhiều chất đạm nên người bị bệnh gút nên hạn chế ăn.

– Rượu, bia, đồ uống có đường

Hạn chế uống rượu, bia cũng như các chất kích thích, đồ uống có đường như nước ngọt, nước trái cây, đồ uống có ga… nếu không muốn tình trạng của mình trở nên nặng hơn.

– Các loại thịt chế biến sẵn

Đồ ăn đóng hộp (chả giò, thịt xông khói, lạp xưởng, Mộc Mộc,…) hoàn toàn không tốt cho người bị bệnh gút. Bạn sử dụng thực phẩm tươi, tự chế biến để đảm bảo cung cấp chất dinh dưỡng chất lượng cho cơ thể.

– Các loại rau có hàm lượng purin cao

Người bệnh nên cung cấp cho cơ thể nhiều vitamin và rau xanh, tuy nhiên cần tránh sử dụng nhiều loại rau, đậu có hàm lượng purine cao như đậu lăng, đậu đen, đậu xạ hương, đậu Hà Lan, đậu trắng, đậu Hà Lan, rau xanh, cải xoăn, su hào….

3. Top 10 thực phẩm tốt cho người bệnh gout:

– Trái cây

Tất cả các loại trái cây như dâu tây, táo, anh đào… đều tốt cho người bệnh, cung cấp nhiều vitamin. Đặc biệt, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng ăn nhiều quả anh đào giúp điều trị trầm cảm và giảm axit uric trong cơ thể người bệnh. Bởi Cherry chứa hàm lượng vitamin C, beta carotene và chất chống oxy hóa rất cao.

– Thực phẩm giàu Vitamin C

Vitamin C giúp giảm nồng độ axit uric trong máu rất tốt, có tác dụng chống viêm, chống oxy hóa, tăng sức đề kháng và độ bền của thành mạch máu, giảm nguy cơ mắc bệnh. Bạn nên ăn các loại trái cây có tính axit nhẹ như: ổi, ớt chuông, ớt chuông, bơ…

Lưu ý, không nên sử dụng vitamin C với liều lượng cao để tránh gây tăng liều oxalat, buồn nôn, ợ chua. Sử dụng kéo dài sẽ gây hình thành bàng quang và giảm bài tiết axit uric . Các loại hiệu quả có hàm lượng vitamin C cao như chanh, bưởi, quất…

– Thịt trắng

Các loại thịt như cá sông trắng, ức gà… chứa hàm lượng dinh dưỡng cao nhưng lại rất ít purine. Các loại thịt như cá lóc, cá hồng, cá rô, ức gà rất tốt cho người mắc bệnh bạch cầu, giúp ngăn ngừa kết tủa axit uric. Nên sử dụng hàm lượng thịt trắng từ 110 – 170g/ngày.

– Dầu oliu, dầu thực vật

Dầu ô liu và dầu thực vật chứa chất béo tốt, giúp chống viêm, giảm đau và giảm axit uric. Người bệnh nên thường xuyên sử dụng dầu olive và dầu thực vật trong bữa ăn hàng ngày, đối với một số món ăn như salad để hấp thu tối đa dưỡng chất, tránh thay đổi ở nhiệt độ cao.

– Trứng

Trứng chứa rất ít purine và cung cấp nhiều canxi cho xương nên người bệnh có thể dùng thay thế trong các bữa ăn mà vẫn đảm bảo hàm lượng dinh dưỡng do lượng thịt tiêu thụ bị hạn chế.

– Cafe

Hầu hết các nghiên cứu khoa học đều cho thấy cà phê có tác dụng giảm nguy cơ đột quỵ. Cà phê chứa nhiều hợp chất bao gồm khoáng chất, polyphenol và caffeine. Cà phê có thể làm giảm nồng độ axit uric thông qua một số cơ chế hoặc giảm nồng độ axit uric bằng cách tăng tốc độ cơ thể bài tiết axit uric. Cà phê cũng cạnh tranh với enzyme phân hủy purin trong cơ, tạo ra axit uric, làm giảm tốc độ sản xuất axit uric. Sử dụng một lượng cà phê vừa đủ trong ngày rất tốt cho người bị bệnh gút.

– Trà xanh

Những người mắc bệnh nhiệt cần giảm nồng độ axit uric trong máu có thể sử dụng ngay trà xanh. Trà xanh sử dụng đúng cách và đủ lượng mỗi ngày giúp giảm sự hình thành nước tiểu và đẩy nhanh quá trình đào thải axit uric.

– Rau củ

Rau củ rất tốt cho người bệnh đang điều trị sốt. Nên bổ sung liên tục các loại rau vào bữa ăn hàng ngày như: cải xanh, rau muống, khoai tây, đậu Hà Lan, hồng, cà tím,…

– Ngũ cốc nguyên cám

Yến mạch, gạo lứt, lúa mạch… chứa nhiều chất xơ, giúp ức chế tình trạng viêm do gút.

– Các chế phẩm từ sữa và đậu nành

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng phô mai, bơ, kem tươi, sữa gầy, sữa chua… giúp làm giảm lượng axit uric huyết thanh trong máu.

– Uống đủ nước

Uống đủ để cơ thể uống 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày, đặc biệt là nước kiềm không gas.