Bố cục, tóm tắt nội dung chính văn bản Ca nhạc ở Miệt Vườn

1. Bố cục, tóm tắt nội dung chính văn bản Ca nhạc ở Miệt Vườn:

* Tóm tắt:

Đoạn trích Ca nhạc ở miệt vườn được tác giả nói về thể loại âm nhạc mà người dân Nam Bộ hồi ấy vô cùng yêu thích. Từ những người lao động, người dân thường đều hiểu và cảm nhận được vẻ đẹp của lời ca. Tất nhiên, ca nhạc dần trở thành một loại hình nghệ thuật phong phú và độc đáo.

Lĩnh vực ca nhạc được yêu thích nhất thời bấy giờ là đờn ca, đờn ca tài tử, một bộ môn văn hoá được coi là phổ biến. Nó được sử dụng thường xuyên, thậm chí được nhiều người ở Huế sử dụng rộng rãi. Đây cũng là nền tảng cho cải lương hiện tại.

Cuối cùng, vùng đất Vĩnh Kim Đông được tác giả nhắc đến, như thể đang nói về một nơi mà đờn ca phát triển. Dần dần, thứ nhạc Miệt Vườn được phát triển và đưa lên sân khấu lớn, và được khán giả vô cùng yêu thích.

* Bố cục:

– Đoạn 1: Từ Đầu Đến Để khai thác thương mãi: Giới thiệu về âm nhạc mà người dân Nam Bộ thời kỳ đó yêu thích.

– Đoạn 2: Tiếp đến có sáng kiến cải cách nhạc cụ: Những am hiểu của người dân về hình thức và nội dung của đờn ca

– Đoạn 3: Phần còn lại: Sự phát triển mạnh mẽ của đờn ca và nhạc miệt vườn.

2. Tìm hiểu về tác giả tác phẩm Ca nhạc ở Miệt Vườn:

2.1. Về tác giả Sơn Nam:

– Tiểu sử tác giả Sơn Nam:

Tác giả Sơn Nam tên thật là Phạm Minh Tài. Ông sinh ngày 11/12/1926 tại huyện An Biên, tỉnh Rạch Giá (nay là tỉnh Kiên Giang). Ngoài bút danh Sơn Nam, ông còn dùng bút danh Phạm Sao Nam.

Ông học tiểu học ở quê Rạch Giá, sau đó chuyển lên Cần Thơ học trung học. Trong những năm chống Pháp 1945, đồng chí tham gia Đội Thiếu niên Tiền phong và công tác ở nhiều đơn vị khác. Bút danh Sơn Nam của ông ra đời trong hoàn cảnh đó.

Tác giả Sơn Nam đã cho ra đời nhiều tác phẩm hay, xuất sắc ở nhiều thể loại khác nhau như truyện ngắn, truyện dài, tiểu thuyết. Thể loại nổi tiếng và được nhiều người ưa chuộng nhất là tùy bút về miền Nam.

Khi đang công tác, năm 1960 ông bị Việt Nam Cộng hòa bắt tại nhà tù Phúc Lợi. Sau 1 năm, ông ra tù và tiếp tục cầm bút sáng tác. Năm 1975, ông trở thành hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.

Tác giả Sơn Nam qua đời ngày 13 tháng 8 năm 2008 tại Thành phố Hồ Chí Minh.

– Sự nghiệp văn học tác giả Sơn Nam:

Lối viết của ông được nhào nặn nhẹ nhàng như người miền Nam, hiểu rõ đặc điểm văn hóa. Những tác phẩm độc đáo của Sơn Nam có thể kể đến như Văn Minh Miệt Vườn, Giới thiệu miền Nam, Giới thiệu Sài Gòn xưa,…

Năm 1948, tác giả Sơn Nam bắt đầu sự nghiệp sáng tác với tập Lúa Reo. Năm 1950, tập thơ Cho lòng em vui của ông được Hội văn hóa kháng chiến Kiên Giang xuất bản ở vùng chiến sự.

Khi học viết văn xuôi, ông thấy mình viết văn xuôi hơn là làm thơ nên chuyển ngay sang viết văn xuôi. Sau Hiệp định Genève, ông không ra Bắc mà trở về Rạch Giá tiếp tục con đường sáng tác.

Ông từng đảm nhiệm nhiều chức vụ trong các tổ chức, viết bài cho các báo như Chờ sự sống, Nhân đạo, Công lý… Đến năm 2002, toàn bộ tác phẩm của ông đều được Nhà xuất bản Trẻ mua bản quyền trọn đời. 

– Tác phẩm tiêu biểu của tác giả Sơn Nam:

Tác giả Sơn Nam được mọi người gọi với biệt danh đầy yêu thương là  “ông già Nam Bộ” hay “nhà Nam Bộ học”. 

Ngoài hai tập thơ kể trên, tác phẩm còn lại của ông chủ yếu là truyện và tùy bút. Ông viết truyện ngắn, truyện dài và tiểu thuyết.

Một số tác phẩm truyện ngắn: Hương rừng Cà Mau, Người bạn triệu phú, Biển cỏ miền Tây, Hương quê,…

Một số tác phẩm truyện dài: Vạch một chân trời, Xóm Bàu Láng, Chim quyên xuống đất,…

Một số tác phẩm biên khảo: Nói về miền Nam, Văn minh miệt vườn, Đất Gia định xưa,…

– Phong cách nghệ thuật của tác giả Sơn Nam:

Sản phẩm của ông có thế mạnh về nghệ thuật Nam Bộ. Giọng điệu giản dị, mộc mạc và nhẹ nhàng. Cách xây dựng câu chuyện của anh cũng rất hấp dẫn, các nhân vật dũng cảm, mạnh mẽ và độc đáo.

– Giải thưởng – thành tích của tác giả Sơn Nam:

Tác giả Sơn Nam

Năm 1951-1952, tác giả Sơn Nam đã đoạt giải nhất trong cuộc đời của Ủy ban Kháng chiến – hành chính Nam Bộ tổ chức với hai truyện ngắn là Bên rừng cù lao Dung và Tây đầu đỏ.

2.2. Tác phẩm Ca nhạc ở Miệt Vườn:

– Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác tác phẩm Ca nhạc ở Miệt Vườn:

Đoạn trích Ca nhạc ở miệt vườn được lấy từ tác phẩm Văn minh miệt vườn, được sáng tác năm 1970.

– Ý nghĩa tác phẩm Ca nhạc ở Miệt Vườn:

Đoạn trích Ca nhạc ở miệt vườn cho chúng ta thấy những nét độc đáo của con người Nam bộ và sự phát triển của một thể loại âm nhạc đại chúng.

– Giá trị nội dung tác phẩm Ca nhạc ở Miệt Vườn:

Đoạn trích giúp người đọc hiểu rõ hơn về một nét độc đáo của văn hóa, đó là âm nhạc hòa bình, hay tiền thân của âm nhạc Cải lương. Dòng nhạc này từng phổ biến ở miền Nam và được cả những người giàu có ở Huế Đô yêu thích. Chúng ta không chỉ hiểu được những nét đẹp của nền văn hóa cổ xưa mà còn nhận ra rằng giải thưởng con người vô cùng độc đáo.

– Giá trị nghệ thuật tác phẩm Ca nhạc ở Miệt Vườn:

Tác giả Sơn Nam sử dụng giọng văn nhẹ nhàng, lập luận chặt chẽ, logic. Lối hành văn của ông cũng đậm chất văn hóa Nam Bộ, nâng cao nội dung, ý nghĩa của bài viết.

3. Soạn bài Ca nhạc ở Miệt Vườn:

Câu 1 (trang 89, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Xác định chủ đề, các ý chính, ý phụ và cách trình bày dữ liệu trong văn bản.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản để trả lời câu hỏi này.

Lời giải chi tiết:

 * Chủ đề: ca nhạc Nam Bộ

 * Các ý chính, ý phụ

– Lịch sử hình thành của ca nhạc Nam Bộ

+ Được in ấn bởi một chủ tiệm bán và sửa xe đạp

+ Nhà xuất bản và một số tác phẩm được xuất bản đầu thế kỷ XX

– Đờn ca tài tử

+ Giới thiệu về đờn ca tài tử

+ Đờn ca tài tử đã trở thành món ăn tinh thần của người dân Nam Bộ

* Cách trình bày số liệu trong truyện của tác giả rất độc đáo. Trình tự truyện được sắp xếp theo trình tự thời gian và mỗi giai đoạn, sự kiện đều được tác giả gắn liền với một câu chuyện đời thực, gần gũi, thân thương. Bằng chứng cụ thể bao gồm năm, tên nhân vật, sự kiện để tạo ý tưởng cho người đọc. Cách sử dụng ngôn từ mang đậm phong cách địa phương Nam Bộ, tạo sự gần gũi, quen thuộc cho tác phẩm.

Câu 2 (trang 89, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Hiểu được mục đích viết và quan điểm, thái độ của tác giả.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản để trả lời câu hỏi này.

Lời giải chi tiết:

Tác giả mong muốn thúc đẩy sự hình thành và phát triển của âm nhạc miền Nam ngay từ đầu cho đến khi hình thành một hệ thống âm nhạc chân chính, thấm đẫm bản sắc của vùng đất đó là Cải Lương. Quá trình đó trải qua một thời gian dài, trải qua nhiều khó khăn và chịu ảnh hưởng từ bên ngoài… để tạo nên một loại hình âm nhạc độc đáo, mang đậm hương vị âm nhạc làng quê Nam Bộ. Vì vậy, mỗi khi một bài hát được cất lên, chúng ta phải biết trân trọng, trân trọng và biết ơn những người đã sáng tạo ra nó, thể hiện lòng kính trọng đối với thế hệ cha ông ta – những người đã tạo ra loại hình âm nhạc đặc trưng của dân tộc mình.

Câu 3 (trang 89, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Rút ra được thông điệp trong văn bản

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản để trả lời câu hỏi này.

Lời giải chi tiết:

Thông điệp của văn bản: mọi kết quả đều phải trải qua quá trình gian khổ. Chúng ta không thể chỉ nhìn mỗi kết quả mà quên đi quá trình, quên đi những người đã tạo ra nó. Bởi vậy. mỗi người chúng ta phải biết trân trọng những giá trị văn hóa xưa và nay của dân tộc, phải biết ơn thế hệ ông cha đã tạo ra nó và phải có trách nhiệm lưu giữ, truyền lại cho thế hệ sau về lịch sử, vẻ đẹp của nền nghệ thuật ấy.