Trong đoạn trích "Đổi tên cho xã" của tác giả Lưu Quang Vũ, ta thấy sự phê phán một hiện tượng xã hội đặc biệt là bệnh "sĩ diện" và ảnh hưởng của nó đến cộng đồng thông qua việc đổi tên của xã Hùng Tâm.
Mục lục bài viết
1. Dàn ý Phân tích đoạn trích Đổi tên cho xã (trích Bệnh sĩ):
a.Mở bài
Giới thiệu đoạn trích “Đổi tên cho xã” từ tác phẩm (đặt xuất xứ, vị trí, thể loại, tác giả); nêu ấn tượng và cảm nhận chung về đoạn trích.
b.Thân bài
– Khái quát nội dung đoạn trích: Trình bày tình huống kịch xảy ra trong đoạn trích, giới thiệu các nhân vật chính và tóm tắt diễn biến chính.
– Lí giải xung đột và giải quyết xung đột: Phân tích các xung đột có trong đoạn trích và cách mà nhân vật giải quyết chúng, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết xung đột trong cuộc sống xã hội.
– Phân tích đặc điểm nổi bật của một số nhân vật: Mô tả các đặc điểm và tính cách của những nhân vật đó, và làm rõ cách họ đại diện cho kiểu người hoặc giá trị trong xã hội.
c.Kết bài
– Nhận xét về giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích: Đánh giá tầm quan trọng của đoạn trích trong tác phẩm, cũng như cách tác giả sử dụng tình huống và nhân vật để thể hiện thông điệp của mình.
– Rút ra bài học về nhận thức và hành động: Tóm tắt những bài học mà người đọc có thể rút ra từ đoạn trích, về việc giải quyết xung đột và tương tác trong cuộc sống xã hội
2. Phân tích đoạn trích Đổi tên cho xã (trích Bệnh sĩ) hay nhất:
2.1. Phân tích đoạn trích Đổi tên cho xã (trích Bệnh sĩ) hay số 1:
Trong đoạn trích “Đổi tên cho xã” của tác giả Lưu Quang Vũ, chúng ta được làm quen với xã Hùng Tâm, nơi diễn ra một cuộc họp quan trọng để thông báo về những thay đổi của xã. Điều này giúp ta hiểu rõ tình huống của đoạn trích. Đoạn trích này cũng giới thiệu một số nhân vật quan trọng, trong đó ông Chủ tịch xã Toàn Nha nổi bật như một biểu tượng cho kiểu người thích sống giả dối trong xã hội.
Ông Toàn Nha là một người sống giả dối và tham vọng mù quáng. Ông ta có khao khát xây dựng và phát triển một xã khoa học để tỏ vẻ vang vọng và thể hiện vị trí của mình. Tuy nhiên, ông ta lại chỉ tìm hiểu một cách hời hợt, chưa có sự phân tích tình hình thực tế của xã mình. Ông Toàn Nha muốn phát triển kinh tế nhưng lại vứt bỏ những thứ vốn là cần thiết cho cuộc sống của người dân nơi đây. Ông nói những từ ngữ khoa học, lố bịch như “Bây giờ làm ăn mới rồi, quy mô khoa học… Đâu muốn hoạn phải mang lợn đến tận trụ sở.” Tuy nhiên, những lời ông nói chỉ là sáo rỗng và không có giá trị thực tế. Ông thường phong chức một cách tràn lan, nhưng thực tế thì ông không có khả năng thực hiện những gì ông nói.
Trong đoạn trích này, ta thấy sự không tương xứng giữa bề ngoài và bản chất của nhân vật ông Toàn Nha. Ông ta được phong làm Chủ tịch xã và có chức vụ quan trọng nhưng lại không hiểu rõ nhiệm vụ của mình. Có những nhân vật khác cũng có sự không tương xứng giữa thực chất bên trong và hình thức bên ngoài, như ông Đốp và ông Thình. Điều này khiến cho việc làm của họ trở nên lố bịch và hài hước.
Ngoài ra, ngôn ngữ của ông Toàn Nha không phù hợp với cuộc họp mang tính chất trang nghiêm. Ông ta sử dụng nhiều từ ngữ không rõ nghĩa và cách ông nói không chỉ làm cho người khác không hiểu ý của ông mà còn tạo nên tình huống hài hước.
Tuy nhiên, đoạn trích cũng thể hiện sự mâu thuẫn trong xã hội, sự tương phản giữa cái xấu và cái tốt. Ông Toàn Nha vẽ ra một tương lai đẹp cho xã nhưng thực tế lại làm cho người dân gặp nhiều khó khăn. Điều này thể hiện một hiện tượng nhức nhối trong xã hội Việt Nam, đó là thích sĩ diện và sự không tương xứng giữa hình thức và bản chất.
Tóm lại, đoạn trích “Đổi tên cho xã” của tác giả Lưu Quang Vũ đã thành công trong việc phê phán tình huống thích sĩ diện và tạo ra những tình huống hài hước để làm nhấn mạnh sự mâu thuẫn và tương phản trong xã hội.