Cách mạng tháng Hai 1917 ở Nga được xem là một trong những bước ngoặt trong lịch sử thế giới. Tính chất và diễn biến của cách mạng này cũng rất đa dạng và phức tạp. Trong thời kỳ này, Nga đã trải qua nhiều sự kiện lớn, từ cuộc cách mạng chính trị đầu tiên ở Nga vào năm 1905, đến sự kiện đóng cửa Đại học Saint Petersburg vào năm 1911, và đến cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất.
Mục lục bài viết
1. Nước Nga trước Cách Mạng tháng 2:
Sau Cách mạng năm 1905, Nga là một nước quân chủ chuyên chế với nền công nghiệp tập trung và nhiều tổ chức độc quyền. Địa chủ – quý tộc chiếm đa số ruộng đất trong nước, bóc lột và áp bức nông dân. Chế độ sở hữu ruộng đất này là nguyên nhân chính dẫn đến sự lạc hậu và đói kém trong sản xuất nông nghiệp tại Nga. Nước Nga cũng là nơi hội tụ nhiều mâu thuẫn giữa chủ nghĩa đế quốc, tư bản, vô sản, địa chủ, nông dân và các dân tộc bị áp bức. Trong bối cảnh đó, giai cấp vô sản Nga có tiềm năng cách mạng với bộ phận công nhân là trung tâm.
Sự tồn tại của chủ nghĩa tư bản độc quyền và những quan hệ tiền tư bản chủ nghĩa đã khiến cho Nga trở thành khâu yếu nhất trong sợi dây chuyền của chủ nghĩa đế quốc thế giới. Điều này dẫn đến tiền đề khách quan cho một cuộc cách mạng xã hội ở Nga.
2. Cách mạng Dân chủ tư sản Tháng 2:
Sau năm chiến tranh, Nga rơi vào khủng hoảng kinh tế và chính trị nghiêm trọng. Chiến tranh đã phơi bày các vấn đề kinh tế và quân sự của Nga, gây ra nhiều mâu thuẫn trong xã hội và làm tăng thêm nạn thất nghiệp. Cuộc khủng hoảng cũng khiến cho nền kinh tế Nga suy yếu, sản xuất công nghiệp và nông nghiệp đình đốn, vận tải sát không không đủ sức chuyên chở hàng hóa và hành khách, nạn đói đã xảy ra trầm trọng ở nhiều vùng nông thôn. Các cuộc đấu tranh phản đối chính quyền đã nổi lên mạnh mẽ khắp Nga, đặc biệt là ở thủ đô Petrôgrat. Các công nhân và binh lính đã tham gia các cuộc biểu tình và đấu tranh, và những cuộc khởi nghĩa này cuối cùng đã dẫn đến sự lật đổ của chế độ Nga hoàng. Bản Tuyên ngôn của Đảng bộ bônsevich đã tuyên bố thiết lập một chính phủ cách mạng lâm thời và nền cộng hòa dân chủ. Các đại biểu công nhân và binh lính Pêtrográt đã thành lập một tổ chức cách mạng thống nhất như một cơ quan chính quyền mới – Xô viết đại biểu công nhân và binh linh Pêtrográt.
3. Diễn biến Cách mạng tháng Hai 1917 ở Nga:
Cách mạng tháng Hai 1917 là một trong những sự kiện lịch sử quan trọng nhất của Nga và thế giới. Đây là một cuộc cách mạng xã hội chống lại triều đình Nga hoàng và chính phủ tối cao nước này trong bối cảnh đất nước đang chịu ảnh hưởng nặng nề từ chiến tranh thế giới đầu tiên.
Theo lộ trình của sự kiện, đảng Bolshevik do Vladimir Ilyich Lenin lãnh đạo đã tổ chức những cuộc biểu tình lớn chống chiến tranh và bãi công tập thể, làm lan rộng phong trào cách mạng đến nhiều thành phố khác nhau như Moskva hay Baku. Tuy nhiên, phong trào sôi nổi nhất lại là ở thành phố Petrograd.
Ngày 9 tháng 1 năm 1917 (22 tháng 1 theo Công Lịch), trong lễ kỷ niệm “Ngày chủ nhật đẫm máu” ở Petrograd đã xảy ra một cuộc biểu tình lớn chống chiến tranh. Cuộc biểu tình này lan rộng sang các thành phố khác và nhận được sự ủng hộ từ nhiều tầng lớp nhân dân.
Ngày 18 tháng 2 (3 tháng 3 theo Công Lịch), 30.000 công nhân đã đình công và đây được xem là ngày bắt đầu cho Cách mạng tháng Hai. Ngày 23 tháng 2 (8 tháng 3) nhân Ngày Quốc tế Phụ nữ, 90.000 nữ công nhân của 50 xí nghiệp ở Petrograd tham gia biểu tình chống chiến tranh, đẩy cuộc bãi công nhanh chóng chuyển sang tổng bãi công chính trị.
Ngày 24 tháng 2, bãi công đã lan rộng khắp thành phố, lôi cuốn 20 vạn công nhân tham gia. Ngày 25 tháng 2 (10 tháng 3), đảng Bolshevik quyết định chuyển sang tổng bãi công chính trị toàn thành phố và các cuộc xung đột giữa những người biểu tình và cảnh sát đã diễn ra.
Ngày 26 tháng 2 (11 tháng 3), theo lời kêu gọi của đảng Bolshevik, công nhân chuyển từ tổng bãi công chính trị sang khởi nghĩa vũ trang bằng cách tước vũ khí của cảnh sát và kêu gọi binh lính đứng về cách mạng lật đổ Nga hoàng. Đến buổi chiều, nhiều nơi quân đội đã đứng về phía nhân dân, nổ súng bắn vào cảnh sát.
Ngày 27 tháng 2 (12 tháng 3), cuộc khởi nghĩa lan tỏa khắp thành phố. Triều đình Nga hoàng phải huy động 60.000 binh lính từ mặt trận trở về đàn áp phong trào, tuy nhiên binh lính được nhân dân vận động đã bắn vào cảnh sát, bắt các bộ trưởng và tướng của Sa hoàng. Sau đó, Sa hoàng Nikolai II đã phải thoái vị và đế quốc Nga chính thức cáo chung (1917).
Tuy nhiên, sự kiện này không chỉ dừng lại ở đó. Cách mạng tháng Hai 1917 đã mở ra một trang mới trong lịch sử Nga. Sự kiện này đã đưa đất nước Nga vào một giai đoạn đầy biến động, với sự thay đổi to lớn trong chính trị và xã hội. Nó cũng đã đánh dấu sự khởi đầu của cách mạng Xã hội ở Nga, một sự kiện lịch sử có ảnh hưởng to lớn đến thế giới.
Cách mạng tháng Hai 1917 không chỉ ảnh hưởng đến lịch sử Nga, mà còn có ảnh hưởng sâu rộng đến toàn cầu. Nó đã mở ra một trang mới trong lịch sử thế giới, đặc biệt là đối với các phong trào cách mạng và những quốc gia đang trải qua giai đoạn khó khăn. Sự kiện này đã làm thay đổi cảnh quan chính trị và xã hội toàn cầu và trở thành nguồn cảm hứng cho các phong trào cách mạng và các cuộc đấu tranh cho độc lập và tự do trên khắp thế giới.
Cách mạng tháng Hai 1917 đã làm thay đổi tầm nhìn của nhân loại về sự tự do và dân chủ. Nó đã cho thấy rằng một cuộc cách mạng xã hội có thể thành công, và đã khơi dậy khát khao của những người đang chịu sự kiểm soát bởi các chế độ độc tài và bóc lột. Sự kiện này còn được xem là một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử thế giới, đánh dấu sự chuyển mình từ thời kỳ cổ điển sang thời kỳ hiện đại.
4. Kết quả Cách mạng tháng Hai 1917 ở Nga:
Trong thời kỳ khởi nghĩa, đảng Bolshevik đã kêu gọi công nhân và binh lính thành lập các xô viết đại biểu cho mình, nhằm đòi hỏi quyền lực và kiểm soát đất nước. Điều này được đánh giá là một bước tiến lớn trong cuộc cách mạng, khi mà những người bình thường đã trở thành các đại biểu và người đại diện cho quyền lực của họ.
Vào chiều ngày 27 tháng 2, các xô viết toàn Petrograd đã tổ chức hội nghị và bầu ra lãnh đạo thống nhất: xô viết đại biểu công nhân và binh lính Petrograd. Sự ra đời của xô viết đã tạo ra một sự cân bằng mới trong cuộc cách mạng, khi mà quyền lực đã được chuyển từ tay quân đội sang tay công nhân.
Với sự sụp đổ của đế quốc Nga, xô viết đại biểu công nhân và binh lính Petrograd đã đứng ra điều hành mọi công việc của nhà nước. Điều này đã mở ra một thời kỳ mới trong lịch sử Nga, kết thúc hoàng đế và giúp đất nước chuyển sang một chế độ mới.
Tuy nhiên, việc trao quyền lực cho giai cấp tư sản đã gây ra một sự phân cách giữa các xô viết và đảng Bolshevik. Trong khi đó, các lãnh đạo Menshevik đã khởi xướng một cuộc cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới, với mục tiêu xây dựng một chế độ xã hội chủ nghĩa thay vì một chế độ tư bản chủ nghĩa. Cách mạng đã thành công trong việc thành lập hai chính quyền song song: chính phủ tạm thời của giai cấp tư sản và xô viết đại biểu công nhân và binh lính.
Tuy nhiên, việc trao quyền lực cho giai cấp tư sản đã gây ra sự phân cách giữa các xô viết và đảng Bolshevik, và cuối cùng đẩy cuộc cách mạng vào một giai đoạn tranh cãi và xung đột. Trong khi đó, các lãnh đạo Menshevik đã khởi xướng một cuộc cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới, với mục tiêu xây dựng một chế độ xã hội chủ nghĩa thay vì một chế độ tư bản chủ nghĩa. Cách mạng đã thành công trong việc thành lập hai chính quyền song song: chính phủ tạm thời của giai cấp tư sản và xô viết đại biểu công nhân và binh lính.
Tuy nhiên, cuộc cách mạng rất nhanh chóng bị đối đầu với những thách thức và khó khăn. Ngoài việc phải đối mặt với sự phân cách giữa các xô viết và đảng Bolshevik, cách mạng còn phải đối mặt với sự đe dọa từ các thế lực bên ngoài, chủ yếu là các quốc gia phương Tây, nhằm ngăn chặn sự lan rộng của phong trào cách mạng.
Tuy nhiên, Cách mạng Tháng Hai đã để lại một di sản lớn đối với Nga và thế giới, và vẫn được xem là một trong những cách mạng quan trọng nhất trong lịch sử nhân loại. Nó đã mở ra một thời đại mới cho Nga và phong trào cách mạng toàn cầu, góp phần đưa đất nước này trở thành một trong những nước lớn nhất thế giới.
5. Ý nghĩa Cách mạng tháng Hai 1917 ở Nga:
Cuộc cách mạng tháng hai ở Nga là một trong những sự kiện lịch sử quan trọng nhất của thế kỷ XX. Được tiến hành bởi giai cấp công nhân và nông dân Nga, cuộc cách mạng này đã lật đổ chính quyền của Đế quốc Nga và dẫn tới sự ra đời của chính phủ Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Liên bang Nga đầu tiên. Cách mạng tháng hai đã mang đến hy vọng cho những người dân Nga bị áp bức và nghèo đói trong nhiều năm. Nó cũng đã đánh dấu sự khởi đầu của một thời kỳ mới ở Nga, với những thay đổi to lớn ở cả chính trị và kinh tế.
Trước khi tiến hành cách mạng tháng hai, Nga đang đối mặt với một loạt vấn đề nghiêm trọng, bao gồm chiến tranh thế giới thứ nhất, sự bùng nổ của phong trào cách mạng và tình hình nghèo đói và áp bức đối với những người dân nghèo. Chính sách của chính quyền Đế quốc Nga đã làm tăng thêm sự bất bình đẳng và bất hạnh trong xã hội. Trong bối cảnh đó, cuộc cách mạng tháng hai đã được khởi xướng bởi các lực lượng cách mạng, nhằm lật đổ chính quyền và xây dựng một chính phủ mới, có mục tiêu đưa đất nước trở thành một xã hội công bằng và bình đẳng hơn.
Cuộc cách mạng tháng hai đã được tiến hành thông qua một loạt các cuộc biểu tình, đình công và các hoạt động khác, tập trung chủ yếu ở thủ đô Petrograd (nay là thành phố St. Petersburg). Trong cuộc cách mạng này, người dân đã lên tiếng đòi hỏi các quyền tự do và công bằng, cũng như chống lại sự áp bức và bất bình đẳng. Cuối cùng, chính quyền Đế quốc đã bị lật đổ, và một chính phủ mới được thành lập.
Cuộc cách mạng tháng hai đã có tác động lớn đến nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các nước Xô viết, Trung Quốc và Cuba. Nó đã trở thành một biểu tượng của sự đấu tranh cho tự do và công bằng, và đã truyền cảm hứng cho nhiều phong trào cách mạng khác trên toàn thế giới.
