Mạc Phủ là một chế độ chính trị ở Nhật Bản được hình thành từ thế kỉ XVII và kết thúc vào thế kỉ XIX. Chế độ Mạc phủ kéo dài từ năm 1192 cho đến năm 1867 trong khi triều đình Thiên hoàng chỉ làm bù nhìn. Người đứng đầu chế độ mạc phủ ở Nhật Bản được gọi là gì? là câu hỏi nhiều người quan tâm, để giải đáp được mời các bạn tham khảo nội dung bài viết dưới đây.
Mục lục bài viết
1. Người đứng đầu chế độ Mạc phủ ở Nhật Bản được gọi là?
A. Sôgun (Tướng quân)
B. Thiên hoàng
C. Vua
D. Nữ hoàng
Đáp án đúng A.
Người đứng đầu chế độ Mạc phủ ở Nhật Bản được gọi là Sôgun (Tướng quân), đến giữa thế kỉ XIX, Nhật Bản vẫn là quốc gia phong kiến,
Trong hệ thống này, Nhà vua, được gọi là Thiên hoàng, được tôn trọng như một vị thần, với quyền lực tối cao, tuy nhiên, quyền hành chủ yếu nằm trong tay của Sôgun.
Nhật Bản thuộc về loại hình chính trị phong kiến, trong đó quyền lực tập trung vào tay một số ít quý tộc và quân sự, trong đó Tướng quân là chủ đạo. Vai trò của Thiên hoàng là biểu tượng linh thiêng của quốc gia và hình tượng cao quý trong tâm trí của người dân, nhưng quyền hành thực tế được thực hiện bởi Sôgun và các lãnh đạo quân sự khác.
2. Lịch sử Nhật Bản thời kỳ Mạc phủ Edo:
Mạc phủ Tokugawa hay còn gọi là Mạc Phủ Edo là chính quyền Mạc Phủ ở Nhật Bản do Tokugawa Ieyasu thành lập và trị vì trong thời kỳ từ năm 1603 cho đến năm 1868 bởi các Chinh di Đại tướng quân nhà Tokugawa. Thời kỳ này còn gọi là Thời Kỳ Edo, lấy từ tên nơi đóng bản doanh của mạc phủ là Thành Edo, nay là Hoàng cung.
Năm 1600, Tokugawa Ieyasu đánh bại liên quân bốn mươi Daimyo miền Tây tại Sekigahara và nắm chính quyền. Tokugawa Ieyasu được bổ nhiệm làm shōgun. Các daimyo chống đối gia đình Tokugawa đều bị chuyển tới các thái ấp ở những vùng xa trung tâm và bị ép phải dùng phần lớn của cải của họ để làm đường và các dự án khác. Họ bị buộc phải luân phiên di chuyển hàng năm và để lại gia đình làm con tin lâu dài ở Edo. Các thái ấp được những người tùy tùng của Shogun cai quản.
Việc có một bộ luật hợp pháp dành cho các gia đình quý tộc là một bước quan trọng trong việc tạo ra sự ổn định cho chế độ Mạc phủ và hệ thống chính trị ở Nhật Bản. Hệ thống xã hội được chia thành 4 đẳng cấp: sĩ, nông, công, thương (shinokosho. Mối quan hệ chủ-tớ phong kiến được thiết lập rõ ràng, giúp củng cố sức mạnh của chế độ Mạc phủ Tokugawa, được biết đến dưới tên gọi Bakuhan (Mạc phiên, kết hợp shogun và chủ thái ấp).
Trong thời gian ngắn, buôn bán và đạo Ki-tô lại tiếp tục phát triển mạnh mẽ, tuy nhiên, như Hideyoshi, Mạc phủ Tokugawa cũng ngày càng lo ngại về đạo Ki-tô và áp đặt các biện pháp đàn áp ngày càng nghiêm khắc. Cuối cùng, đạo Ki-tô hoàn toàn bị cấm tại Nhật Bản trong thời kỳ của Mạc phủ Tokugawa và những người tín đồ Ki-tô bị truy cứu và hành hình. Chính sách Sakoku (Tỏa Quốc) được thực thi, từ đó ngăn cấm các thương gia nước ngoài, trừ người Hà Lan và người Trung Hoa đến Nhật Bản. Người Hà Lan chỉ được phép hoạt động trên một hòn đảo nhỏ tại cảng Nagasaki. Điều này cho thấy sự cứng rắn của chế độ Mạc phủ Tokugawa đối với thế giới bên ngoài và với các hoạt động tôn giáo không phù hợp với chính quyền.
Cùng với sự thống nhất đất nước, chế độ Mạc phủ ổn định và củng cố quyền lực của mình. Phát triển công nghiệp và nghề thủ công mạnh mẽ cùng với việc cải thiện giao thông đã tạo ra sự thịnh vượng cho buôn bán và thương mại nội địa. Các thị trấn phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là các đô thị xung quanh cung điện. Giới thương gia trở nên giàu có, tạo ra một cơ sở cho sự nảy nở của nghệ thuật mới như thơ haiku, tiểu thuyết dân gian, kịch Kabuki, và các loại tranh ukiyo-e.
Tuy nhiên, hệ thống Mạc phiên bắt đầu suy yếu do sự tập trung của cải vào tay giới thương gia, dẫn đến những khó khăn tài chính cho chế độ Mạc phủ. Samurai và nông dân đối mặt với nghèo đói. Các nỗ lực cải cách hệ thống cũng gặp khó khăn vì chính sách tư nhân kinh doanh không được hạn chế. Nạn đói, thảm họa thiên nhiên và thuế nặng đã khiến cho người nông dân và tầng lớp lao động khác rơi vào cảnh nghèo đói.
Trong lĩnh vực văn hóa, nền văn hoá Edo chứng kiến sự phát triển của nhiều thể loại nghệ thuật và giáo dục. Các cuộc khởi nghĩa của nông dân bùng nổ và giáo dục được lan truyền đến cả thương gia và nông dân. Sự phát triển của các trường học quốc gia và việc nghiên cứu các tác phẩm khoa học từ phương Tây đánh dấu bước tiến lớn trong văn hóa và giáo dục Nhật Bản.
3. Nghệ thuật và phát triển tri thức trong thời kỳ Mạc phủ:
Trong thời kỳ này, Nhật Bản đang từ từ tiếp nhận khoa học và công nghệ từ phương Tây thông qua thông tin và sách vở của các thương nhân Hà Lan tại Dejima, một thị trấn nhỏ nằm trên một hòn đảo nhỏ ở Nagasaki. Các lĩnh vực chính được nghiên cứu bao gồm địa lý, dược học, khoa học tự nhiên, thiên văn học, nghệ thuật, ngôn ngữ, và cơ học, bao gồm nghiên cứu về các hiện tượng điện và phát triển của đồng hồ Nhật Bản (wadokei), mà đều chịu ảnh hưởng từ kỹ thuật phương Tây.
Trong thời kỳ Edo, tầng lớp bình dân đã đóng góp vào nền văn hóa Nhật Bản những yếu tố mới, tạo nên một dạng văn hóa mới được gọi là “văn hóa thị dân”. Văn hóa này phản ánh cuộc sống của những người thị dân, nghệ sĩ và kỹ nữ. Tinh thần của nó là triết lý sống được gọi là Ukiyo (Phù thế), thể hiện ý niệm về sự phù sinh và thay đổi không ngừng theo thời gian. Triết lý Ukiyo phản ánh tính chất tạm thời và không chắc chắn của cuộc sống, được chấp nhận bởi tầng lớp bình dân và cả giới võ sĩ. Các hoạt động như đấu vật (Sumo), nghệ sĩ điệu nghệ (geisha), âm nhạc, kịch nghệ (Kabuki), múa rối (Bunraku), thi ca, văn học, tranh “xuân họa” (shunga), và các bức tranh gỗ (ukiyo-e) là những ví dụ tiêu biểu cho văn hóa thị dân.
Tranh in Ukiyo-e đã bắt đầu được sản xuất từ cuối thế kỷ 17, nhưng vào năm 1764, Harunobu đã tạo ra bản in nhiều màu đầu tiên. Các họa sỹ tranh in tiếp theo, như Torii Kiyonaga và Utamaro, đã tạo ra những tác phẩm về các cô gái thanh lâu với sự tinh tế và sâu sắc. Trong thế kỷ 19, Hiroshige là một trong những nhân vật nổi bật nhất với những bức tranh phong cảnh lãng mạn và hấp dẫn. Phong cách và góc nhìn độc đáo của Hiroshige về phong cảnh so với Kiyonaga và Utamaro tập trung vào việc sử dụng các mặt phẳng và đường nét mạnh mẽ, có ảnh hưởng sâu rộng đến các họa sỹ phương Tây như Edgar Degas và Vincent van Gogh (xem Japonism).
Sự thịnh vượng của Tân Nho giáo đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển tri thức dưới thời Tokugawa. Dưới sự hướng dẫn của các nhà sư, Nho học vẫn hoạt động sôi nổi ở Nhật Bản, nhưng dưới thời Tokugawa, Nho giáo đã độc lập khỏi sự chi phối của Phật giáo. Hệ tư tưởng này thu hút sự quan tâm với cái nhìn thế tục về con người và xã hội. Các nguyên tắc nhân đạo, duy lý và quan điểm lịch sử của Tân Nho giáo thu hút sự chú ý của giới quan lại. Đến giữa thế kỷ 17, Tân Nho giáo trở thành hệ thống triết học pháp lý thống trị Nhật Bản và góp phần quan trọng vào sự phát triển của các hệ tư tưởng kokugaku (“Quốc học”).
Phật giáo và Thần đạo đều đóng vai trò quan trọng trong thời kỳ Edo. Phật giáo, kết hợp với Tân Nho giáo, đề ra các tiêu chuẩn về đạo đức xã hội. Mặc dù không có quyền lực chính trị mạnh mẽ, nhưng trong quá khứ, Phật giáo vẫn được tầng lớp thượng lưu tôn thờ. Lệnh cấm Công giáo đã giúp Phật giáo tăng cường vị thế. Sự phân cấp của xã hội Tokugawa thành các phiên, làng, phường và gia đình đã tái thiết lập mối liên kết với Thần đạo ở cấp địa phương. Thần đạo cung cấp một cơ sở tinh thần cho các quy định chính trị và là một liên kết mạnh mẽ giữa cá nhân và cộng đồng. Thần đạo cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn văn hóa dân tộc.
THAM KHẢO THÊM:
