Hướng dẫn soạn bài: Tiếng cười không muốn nghe trang 73 SGK Văn 6 tập 2. Đây là sách giáo khoa nằm trong bộ sách "Kết nối tri thức và cuộc sống" được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết học sinh sẽ nắm bài học tốt hơn.
Mục lục bài viết
1. Soạn bài Tiếng cười không muốn nghe – Ngữ văn 6 trang 73:
Câu 1 (trang 72 SGK Ngữ văn 6 tập 2):
* Sự vô lí của hành động cười nhạo:
– Người cười cảm thấy mình ở vị trí rất cao, tự cho mình quyền phán xét và giễu cợt người khác.
– Có rất nhiều lý do để cười: một lỗi lầm, một sai lầm, một sự dị tật, một tính cách, một sở thích… bất cứ ai. Hoặc chỉ cười vì người khác có những điều khác chúng ta.
Câu 2 (trang 72 SGK Ngữ văn 6 tập 2):
* Mục đích chính của văn bản. “Tiếng cười không muốn nghe” nhằm mục đích phê phán những tiếng cười chế nhạo, mỉa mai và xúc phạm người khác. Đồng thời, tác giả nhấn mạnh thái độ đúng đắn trước những khiếm khuyết, khuyết điểm của người khác và coi lòng nhân ái là “liều thuốc” chữa “căn bệnh” chê bai người khác.
2. Giải bài tập bài Tiếng cười không muốn nghe – Ngữ văn 6 trang 73:
Bài tập 1 (trang 47, VTH Ngữ văn 6, tập 2)
Ý nghĩa của tiếng cười được nói tới trong văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và trả lời.
Lời giải chi tiết:
Những tiếng cười được bàn luận trong bài viết này là kiểu tiếng cười mà chúng ta không bao giờ muốn hoặc mong đợi được nghe thấy. Tiếng cười khiến chúng ta phải phiền lòng, lo lắng, khó chịu và ước gì nó không hướng vào mình. Đó là sự nhạo báng và chê bai người khác.
Bài tập 2 (trang 47, VTH Ngữ văn 6, tập 2)
Đối với hiện tượng cười nhạo người khác, người viết bày tỏ thái độ:
Căn cứ để khẳng định điều đó.
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
– Tác giả bày tỏ thái độ đối với hiện tượng cười nhạo, chê bai người khác: phê phán và lên án những người chê bai, cười nhạo người khác.
– Căn cứ để khẳng định điều đó:
+ Tác giả nhận xét rằng trên đời này không có ai là hoàn hảo. Điều quan trọng nhất là bạn phải biết điểm yếu của mình là gì và khắc phục chúng. Những người chỉ trích, đi chê bai người khác không nghĩ rằng mình có đáng bị chê cười hay không khi họ cũng mắc phải những sai lầm ấy.
+ Sự khác biệt của mỗi người chính là yếu tố quyết định giá trị của mỗi người. Vì thế không có lý do gì đáng để bị người khác cười nhạo, chê bai. Nếu ai đó cũng bị cười nhạo, tác giả tự hỏi liệu họ có cảm thấy dễ chịu không.
Bài tập 3 (trang 47, VTH Ngữ văn 6, tập 2)
Sự cười nhạo người khác là rất vô lí, bởi:
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Trên đời này không có ai là hoàn hảo. Điều quan trọng là tự nhận biết ra điểm yếu của bản thân mình và tìm cách khắc phục chúng. Những người đi chê bai, cười nhạo người khác không nghĩ rằng đến lúc họ vướng phải những sai lầm đó thì họ có đáng bị chê cười hay không.
Bài tập 4 (trang 47, VTH Ngữ văn 6, tập 2)
Những lí lẽ được sử dụng trong văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
– Lý do để cười: muôn hình vạn trạng.
– Mọi người đều không hoàn hảo, điều quan trọng nhất là nhận ra khiếm khuyết, khuyết điểm và khắc phục chúng.
– Sự khác biệt tạo nên sự đa dạng và phong phú của một cộng đồng. Sự khác biệt, sự độc đáo là bản chất, không phải là điểm yếu.
– Phản ứng khi bị cười cợt của mỗi người là khác nhau (Có người phớt lờ, có người lặng lẽ sửa nhưng cũng có người có hành vi tiêu cực).
– Thái độ đúng đắn trước những lỗi lầm, khuyết điểm của người khác: Nói rõ sự thật và góp ý chân thành.
Bài tập 5 (trang 47, VTH Ngữ văn 6, tập 2)
Tác dụng của bằng chứng được sử dụng trong văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Tác giả đưa ra những dẫn chứng cụ thể: hình ảnh chú Nam – một người dị tật. Những lời chỉ trích, chê bai của người khác đối với chú Nam đã phải trả giá bằng việc giờ đây mọi người đều phải ngưỡng mộ chú.
=> Chứng minh này giúp làm sáng tỏ luận điểm, luận cứ mà tác giả đề cập.
3. Tìm hiểu chi tiết về tác phẩm “Tiếng cười không muốn nghe”:
3.1. Dẫn vào vấn đề:
– Trình bày nhiều âm sắc và ý nghĩa của tiếng cười.
– Nhắc đến câu tục ngữ “Cười người chớ vội cười lâu/ Cười người hôm trước hôm sau người cười” để nhắc về kiểu cười khiến phiền lòng, khó chịu.
3.2. Phân tích câu tục ngữ:
– Bài học: Không nên mải cười cợt người khác vì bạn không bao giờ biết khi nào bản thân mình sẽ lộ ra những nét đáng chê cười.
– Ý nghĩa của tiếng cười mà câu tục ngữ đề cập đến: mỉa mai, giễu cợt, phê bình.
3.3. Lí lẽ:
– Lý do để cười: Muôn hình vạn trạng.
– Khẳng định ý kiến: Mọi người đều không hoàn hảo, điều quan trọng nhất là nhận ra và sửa chữa những khiếm khuyết khuyết. Cười nhạo điểm yếu của người khác là hả hê, tự đề cao minh giải là điều không tốt. Bạn có thể sẽ rơi vào tình huống tương tự.
– Giá trị của sự khác biệt: Xây dựng cộng đồng đa dạng và phong phú. Sự khác biệt, sự độc đáo là bản chất, không phải là điểm yếu. Ngoài ra, nó còn là yếu tố quyết định giá trị của mỗi con người.
– Phản ứng của mỗi người khi bị cười cợt: khác nhau (có người phớt lờ, có người bình tĩnh sửa nhưng cũng có người hành động tiêu cực).
– Thái độ đúng đắn với người khác và khuyết điểm: Nói rõ sự thật, góp ý chân thành.
3.4. Dẫn chứng:
Chú Nam: bị cười cợt nhưng không bỏ cuộc, rồi sau này trở thành người thành công. Mọi người từ cười cợt đã chuyển sang thành sự ngưỡng mộ.
3.5. Kết luận:
– Đối thoại người đọc: Bạn đã bao giờ cười nhạo một người khiếm khuyết chưa?
– Chê bai người khác là nhược điểm của tích cách con người nhưng có thể “chữa khỏi”.
– “Thuốc”: lòng nhân ái.
4. Liên hệ về việc cười nhạo người khác trong cuộc sống:
Hiện tượng cười nhạo người khác là một hành vi xúc phạm, chế giễu, mỉa mai hoặc trêu chọc người khác về ngoại hình, tính cách, khả năng hoặc bất kỳ điểm nào mà người đó cho là yếu kém hoặc không hoàn hảo. Đây là một hình thức bạo lực tinh thần, có thể gây ra những tổn thương sâu sắc cho nạn nhân, ảnh hưởng đến sự tự tin, lòng tự trọng và tâm lý của họ.
Hiện tượng cười nhạo người khác có thể xảy ra ở bất kỳ đâu, từ trường học, nơi làm việc cho đến mạng xã hội. Người cười nhạo có thể là bạn bè, đồng nghiệp, người thân hoặc người lạ. Họ có thể cười nhạo người khác vì nhiều lý do khác nhau, như ghen ghét, thiếu hiểu biết, muốn thể hiện bản thân hoặc giải tỏa căng thẳng. Tuy nhiên, hành vi này không bao giờ được chấp nhận hay biện minh được.
Theo một số nghiên cứu, hiện tượng cười nhạo người khác có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho nạn nhân, như:
– Cảm giác bị coi thường, bất an, sợ hãi và xấu hổ.
– Mất niềm tin vào bản thân và giá trị của mình.
– Rối loạn ăn uống, rối loạn tâm lý hoặc tự tử.
– Tránh né giao tiếp và hoạt động xã hội.
– Khó khăn trong việc học tập và làm việc.
Cười nhạo người khác có thể gây ra những hậu quả tiêu cực cho cả người bị cười nhạo và người cười nhạo. Cười nhạo người khác là một hành vi thiếu văn hóa và thiếu nhân đạo, không phù hợp với truyền thống đạo đức và văn minh của dân tộc Việt Nam.
Vì vậy, hiện tượng cười nhạo người khác là một vấn đề nghiêm túc cần được chú ý và xử lý kịp thời. Cộng đồng cần có những biện pháp phòng ngừa và can thiệp hiệu quả để ngăn chặn và giảm thiểu hiện tượng cười nhạo người khác.
Vậy tại sao mọi người lại cười nhạo người khác trong cuộc sống? Có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể dẫn đến hành vi này, như sự thiếu hiểu biết, thiếu tôn trọng, thiếu kỹ năng giao tiếp, thiếu giáo dục hay áp lực xã hội. Một số người có thể cười nhạo người khác để tự biện minh cho những khó khăn, khuyết điểm hay sự khác biệt của chính mình. Một số người lại cười nhạo người khác để tìm kiếm sự chú ý, sự công nhận hay sự thuộc về của xã hội. Một số người cười nhạo người khác để thể hiện sự thống trị, sự ưu việt hay sự quyền lực của mình hay thậm chí chỉ để giải tỏa căng thẳng, buồn chán hay tức giận của mình.
Tuy nhiên, không có lý do nào có thể biện minh cho việc cười nhạo người khác trong cuộc sống. Việc cười nhạo người khác trong cuộc sống không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn ảnh hưởng đến xã hội. Nếu không có sự tôn trọng và tình yêu thương với người khác, chúng ta sẽ không thể xây dựng được một xã hội văn minh, hòa bình và phát triển; không thể tạo được một môi trường sống lành mạnh, an toàn và hạnh phúc cho chính mình và cho con cháu chúng ta. Do đó, chúng ta cần phải có sự giáo dục và nâng cao ý thức về việc cười nhạo người khác trong cuộc sống, không nên để cho hành vi này trở thành một thói quen hay một xu hướng xấu trong xã hội.
Làm thế nào để ngăn chặn việc cười nhạo người khác trong cuộc sống? Đây là một câu hỏi quan trọng và cần được giải quyết. Để ngăn chặn việc cười nhạo người khác trong cuộc sống, chúng ta cần phải có những giải pháp hiệu quả và toàn diện. Một số giải pháp có thể được đề xuất như sau:
– Giáo dục và nâng cao ý thức cho mọi người về tác hại của việc cười nhạo người khác, về quyền lợi và trách nhiệm của mình trong xã hội, về sự tôn trọng và tình yêu thương với người khác. Giáo dục và nâng cao ý thức có thể được thực hiện thông qua các phương tiện truyền thông, các hoạt động giáo dục, các chương trình tư vấn hay các chiến dịch xã hội.
– Tăng cường kỹ năng giao tiếp cho mọi người, giúp họ biết cách diễn đạt ý kiến, cảm xúc hay mong muốn của mình một cách lịch sự, rõ ràng và hiệu quả. Tăng cường kỹ năng giao tiếp có thể được thực hiện thông qua các khóa học, các cuốn sách hay các video hướng dẫn.
– Thay đổi thái độ và hành vi của mình đối với người khác, không nên dùng lời nói hay hành động để làm tổn thương hoặc xúc phạm đến danh dự, phẩm giá và quyền lợi của người khác. Thay đổi thái độ và hành vi của mình có thể được thực hiện thông qua việc tự kiểm tra, tự sửa sai hay nhận lời góp ý từ người khác.
– Thông cảm và đồng cảm với người khác, không nên coi thường hay chế giễu những khó khăn, khuyết điểm hay sự khác biệt của người khác. Thông cảm và đồng cảm với người khác có thể được thực hiện thông qua việc lắng nghe, hiểu biết hay chia sẻ với người khác.
– Tôn trọng và giúp đỡ người khác, không nên làm cho người khác cảm thấy bị lạc lõng, bị bỏ rơi hay bị gây áp lực. Tôn trọng và giúp đỡ người khác có thể được thực hiện thông qua việc khen ngợi, động viên hay hỗ trợ người khác.
Việc ngăn chặn việc cười nhạo người khác trong cuộc sống không chỉ có lợi cho cá nhân mà còn có lợi cho xã hội. Do đó, chúng ta cần phải hành động ngay từ bây giờ để ngăn chặn việc cười nhạo người khác trong cuộc sống, không để cho hành vi này trở thành một thói quen hay một xu hướng xấu trong xã hội.