Có rất nhiều người thường hay bị tỉnh giấc giữa đêm mà không hiểu nguyên nhân do đâu. Hãy tìm hiểu điều này thông qua bài viết với chủ đề Phải làm gì khi bị thức giấc nửa đêm không ngủ lại được? để biết cách trị hiện tượng mất ngủ giữa đêm này.
Mục lục bài viết
- 1 1. Các giải pháp khắc phục bị thức giấc nửa đêm không ngủ lại được:
- 2 2. Một số loại thuốc giúp trị thức giấc nửa đêm không ngủ lại được:
- 3 3. Nguyên nhân gây ra thức giấc nửa đêm không ngủ lại được:
- 4 4. Tác hại của bị thức giấc nửa đêm không ngủ lại được:
- 5 5. Thường xuyên thức dậy và tỉnh táo lúc nửa đêm là dấu hiệu của các căn bệnh nào?
1. Các giải pháp khắc phục bị thức giấc nửa đêm không ngủ lại được:
Để khắc phục tình trạng này, bạn có thể áp dụng một số phương pháp sau:
– Vệ sinh giấc ngủ: Bạn nên tạo cho mình một lịch ngủ đều đặn, không thức quá khuya, không dùng chất kích thích như cà phê, trà hay thuốc lá gần giờ đi ngủ. Bạn cũng nên tránh tập luyện hoặc hưng phấn quá mức vào buổi tối, và tạo cho phòng ngủ một không gian yên tĩnh, thoáng mát và tối.
– Giáo dục: Nên hiểu rõ về các nguyên nhân và hậu quả của việc thức giấc nửa đêm và khó ngủ lại, để có thể tìm cách giải quyết kịp thời. Tránh những suy nghĩ tiêu cực về giấc ngủ, như lo sợ không ngủ được hay áp lực phải ngủ sớm.
– Tập luyện thư giãn: Có thể sử dụng các kỹ thuật thư giãn như hít thở sâu, thiền, yoga hay nghe nhạc nhẹ để giảm căng thẳng và an thần trước khi đi ngủ. Tránh xem đồng hồ khi tỉnh dậy vào nửa đêm, vì điều này có thể làm bạn lo lắng và khó ngủ lại.
– Kiểm soát các kích thích: Nếu bạn bị chứng ngưng thở khi ngủ, có thể sử dụng các thiết bị tạo áp suất đường thở (CPAP) hoặc các dụng cụ răng miệng để giúp mở đường thở trong khi ngủ. Nếu cần thiết, có thể phẫu thuật để loại bỏ mô hoặc định vị lại hàm. Nếu bị hội chứng giấc ngủ kinh hoàng, bạn có thể sử dụng các loại thuốc an thần hoặc chống trầm cảm theo sự chỉ định của bác sĩ.
– Thuốc ngủ hoặc các sản phẩm có chứa Melatonin: Đây là hai trong số các giải pháp phổ biến theo phương pháp điều trị Tây y. Các loại thuốc ngủ giúp an thần, giảm căng thẳng, ổn định thần kinh giúp cơ thể dễ đi vào giấc ngủ. Melatonin là một loại hormone tự nhiên có tác dụng điều chỉnh chu kỳ ngủ của cơ thể. Tuy nhiên, nên sử dụng các sản phẩm này theo hướng dẫn của bác sĩ và không lạm dụng.
Nếu áp dụng các phương pháp trên mà vẫn không cải thiện được tình trạng thức giấc nửa đêm và khó ngủ lại, bạn nên đến khám bác sĩ chuyên khoa về tâm thần kinh để được tư vấn và điều trị kỹ càng hơn.
2. Một số loại thuốc giúp trị thức giấc nửa đêm không ngủ lại được:
– Seduxen: thuốc có tác dụng an thần và gây ngủ mạnh, giúp người bệnh ngủ sâu và thư giãn hệ thần kinh. Liều dùng tối đa là 3 viên mỗi ngày, nên uống trước khi đi ngủ.
– Lexomil: thuốc có chứa Bromazepam, hoạt chất chống lo âu và hoảng loạn. Thuốc giúp người bệnh dễ chìm vào giấc ngủ và ngủ nhanh hơn. Liều dùng tối đa là 6mg mỗi ngày, nên uống trước khi đi ngủ.
– Đông trùng Gold: thuốc được điều chế từ đông trùng hạ thảo, một loại dược liệu quý hiếm có tác dụng bổ não, an thần, cải thiện chất lượng giấc ngủ. Thuốc có thể uống vào buổi sáng hoặc buổi tối, liều dùng là 2 viên mỗi lần.
– Saffron Extra: thuốc có chứa nghệ tây, một loại gia vị có tác dụng làm giảm căng thẳng, lo âu, cải thiện tâm trạng và giúp người bệnh ngủ ngon hơn. Loại thuốc này có thể uống vào buổi sáng hoặc buổi tối, liều dùng là 1 viên mỗi lần.
– Melatonin: thuốc có chứa melatonin, một loại hormon tự nhiên có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh chu kỳ ngủ của cơ thể. Thuốc giúp người bệnh ngủ nhanh hơn và kéo dài thời gian ngủ. Nên uống trước khi đi ngủ khoảng 30 phút, liều dùng khuyến cáo là 3mg mỗi lần.
– Benzodiazepines: là loại thuốc an thần gây ngủ khá quen thuộc do thường được ưu tiên sử dụng. Các hoạt chất thuốc thường dùng là diazepam, bromazepam, clonazepam với một số tên thương mại phổ biến như Seduxen, Valium, Lexomil, Rivotril…
– Barbiturate: là các thuốc phenobarbital (Gardenal), pentobarbital (Nembutal). Loại thuốc này có tác dụng gây ngủ mạnh nhưng cũng có nhiều tác dụng phụ và nguy cơ nghiện cao.
– Thuốc chống trầm cảm: giúp điều trị chứng khó ngủ và lo lắng. Một số loại thuốc chống trầm cảm có tác dụng gây ngủ như amitriptyline, doxepin, mirtazapine, trazodone…
Các loại thuốc này đều cần có sự chỉ định của bác sĩ và tuân thủ theo liều lượng và thời gian dùng thuốc. Không nên tự ý sử dụng hoặc lạm dụng thuốc để tránh các biến chứng nguy hiểm
3. Nguyên nhân gây ra thức giấc nửa đêm không ngủ lại được:
Thức giấc nửa đêm không ngủ lại được là một hiện tượng khá phổ biến, có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và sức khỏe của bạn. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, như:
– Hội chứng giấc ngủ kinh hoàng: Khi bạn đang ngủ bỗng dưng tỉnh dậy và có những hành vi không thể kiểm soát được như nói chuyện một mình hay la hét. Đây là một rối loạn giấc ngủ thường gặp ở trẻ em và có thể do căng thẳng, ác mộng hoặc các vấn đề sức khỏe khác gây ra.
– Rối loạn giấc ngủ: Bạn có thể bị mắc các rối loạn giấc ngủ như chứng ngáy, hô hấp ngừng đột ngột, chứng mất ngủ, chứng di chuyển không tự chủ khi ngủ, chứng nói trong lúc ngủ, chứng đi mộng, v.v. Những rối loạn này làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ và khiến thức dậy nửa đêm.
– Stress và lo lắng: Khi đang gặp phải những vấn đề trong cuộc sống, công việc hay tình cảm, bạn có thể cảm thấy căng thẳng và lo lắng. Những cảm xúc này làm tăng hoạt động của não bộ và làm cho khó ngủ hoặc thức giấc nửa đêm.
– Thói quen sinh hoạt: Những thói quen sinh hoạt không tốt cho giấc ngủ, như uống quá nhiều cà phê, trà hay rượu bia trước khi đi ngủ, ăn quá no hay quá ít vào buổi tối, xem tivi hay dùng điện thoại trong phòng ngủ, v.v. Những thói quen này làm ảnh hưởng đến sự cân bằng của nội tiết tố melatonin, một chất điều hòa giấc ngủ của cơ thể.
– Bệnh lý: Bị mắc các bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa, hệ tim mạch, hệ thần kinh, hệ nội tiết hay hệ miễn dịch là một trong những nguyên nhân khiến thức giấc nửa đêm không ngủ lại được. Những bệnh lý này có thể gây ra các triệu chứng như đau bụng, khó tiêu, trào ngược dạ dày – thực quản, tim đập nhanh hay bất thường, khó thở, hoa mắt, chóng mặt, tiểu đêm, nóng bừng mặt hay ra mồ hôi trộm, dẫn đến tâm trạng khó chịu và không thể ngủ lại được sau khi thức giấc.
– Chứng ngưng thở khi ngủ: Khi ngừng thở trong vài giây hoặc phút khi đang ngủ, làm cho cơ thể thiếu oxy và tỉnh dậy để thở trở lại. Đây là một rối loạn giấc ngủ nghiêm trọng có thể gây ra các biến chứng như huyết áp cao, tim mạch hoặc đột quỵ.
4. Tác hại của bị thức giấc nửa đêm không ngủ lại được:
Thức giấc nửa đêm không ngủ lại được là một dạng của rối loạn giấc ngủ, có thể gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe thể chất và tinh thần. Dưới đây là một số tác hại cụ thể:
– Gây ảnh hưởng đến não bộ: Khi giấc ngủ không sâu, não bộ sẽ không được nghỉ ngơi đầy đủ. Lượng oxy trong não tiêu thụ trong giấc ngủ ngày sẽ nhiều hơn giấc ngủ đêm nên khi ngủ dậy, bạn sẽ thường có cảm giác mệt mỏi, đau nhức đầu, chóng mặt, tình trạng căng thẳng kéo dài. Ngoài ra, thiếu ngủ còn làm giảm khả năng tập trung, nhớ, học tập và sáng tạo.
– Gây ảnh hưởng đến tim mạch: Thiếu ngủ làm tăng lượng cortisol – hormone gây stress trong máu, gây ra các vấn đề về tim mạch như tăng huyết áp, tăng cholesterol, tăng nguy cơ bệnh tim và đột quỵ.
– Gây ảnh hưởng đến hệ miễn dịch: Thiếu ngủ làm suy yếu khả năng phản ứng của hệ miễn dịch, làm bạn dễ bị nhiễm trùng và bệnh tật. Nghiên cứu cho thấy những người thiếu ngủ có nguy cơ cao hơn bị ung thư đại tràng và ung thư vú.
– Gây ảnh hưởng đến da: Ngủ không đủ làm giảm khả năng phục hồi da và gây lão hóa da. Khi bạn thiếu ngủ, cơ thể sẽ sản sinh nhiều hormone gây viêm, làm da bị sưng, đỏ và kém săn chắc. Ngoài ra, thiếu ngủ còn làm bạn xuất hiện những vết chân chim, quầng thâm và bọng mắt.
– Gây ảnh hưởng đến cân nặng: Thường xuyên thức giấc giữa đêm làm tăng lượng ghrelin – hormone kích thích cảm giác đói và giảm lượng leptin – hormone kiểm soát cảm giác no. Do đó, bạn sẽ có xu hướng ăn nhiều hơn và chọn những thực phẩm có nhiều calo, chất béo và đường. Điều này dẫn đến tăng cân và tiểu đường.
– Gây ảnh hưởng đến hormone sinh dục: Làm giảm lượng testosterone – hormone quan trọng cho chức năng sinh lý ở nam giới. Nghiên cứu cho thấy những nam giới thiếu ngủ có lượng testosterone thấp hơn so với những nam giới có giấc ngủ đầy đủ. Ở phụ nữ, thiếu ngủ có thể gây ra các vấn đề về kinh nguyệt, rối loạn nội tiết tố và khó mang thai.
– Gây ảnh hưởng đến tiêu hóa: Làm suy giảm chức năng của niêm mạc dạ dày, gây ra các triệu chứng như đầy hơi, khó tiêu, viêm loét dạ dày và trào ngược dạ dày – thực quản.
5. Thường xuyên thức dậy và tỉnh táo lúc nửa đêm là dấu hiệu của các căn bệnh nào?
– Bệnh trầm cảm: Đây là một rối loạn tâm thần phổ biến, khiến bạn cảm thấy buồn, chán nản, mất hứng thú với cuộc sống. Bệnh trầm cảm có thể gây ra các triệu chứng như mất ngủ, thức dậy sớm, khó ngủ trở lại, hoặc ngủ quá nhiều. Nếu thường xuyên thức dậy và tỉnh táo lúc nửa đêm, có thể bạn đang bị trầm cảm.
– Bệnh tiểu đường: Bệnh tiểu đường khiến cơ thể không thể sử dụng hoặc sản xuất đủ insulin, một loại hormone giúp điều hòa đường huyết. Bệnh tiểu đường có thể gây ra các biến chứng như suy thận, mù lòa, đau tim, hoặc tổn thương thần kinh. Một trong những triệu chứng của bệnh tiểu đường là khát nước và đi tiểu nhiều, đặc biệt vào ban đêm. Nếu thường xuyên thức dậy và tỉnh táo lúc nửa đêm để đi tiểu, có thể bạn đang bị tiểu đường.
– Bệnh lo âu: Một rối loạn tâm lý khiến bạn cảm thấy lo lắng, sợ hãi, hoặc căng thẳng quá mức về những vấn đề trong cuộc sống. Bệnh lo âu có thể gây ra các triệu chứng như tim đập nhanh, hồi hộp, khó thở, hoặc run rẩy. Ngoài ra, bệnh lo âu cũng có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ, khiến bạn khó ngủ, hay giật mình tỉnh giấc do những ác mộng hoặc suy nghĩ tiêu cực.
– Bệnh rối loạn giấc ngủ: Đây là một nhóm các bệnh lý liên quan đến giấc ngủ, bao gồm ngáy to, ngưng thở khi ngủ (hô hấp gián đoạn), chân không yên (liên tục vận động chân khi ngủ), hoặc mộng du (đi lại hoặc làm việc khi ngủ). Những bệnh này có thể làm gián đoạn giấc ngủ của bạn, khiến bạn thức dậy nhiều lần trong đêm và không ngủ sâu.