Quả la hán hay còn được gọi là giả khổ qua hay la hán quả có tên khoa học là Momordica grosvenori Swingle thuộc họ Bí. Cây la hán là loại cây đặc sản của vùng Quảng Tây, Quế Lâm, Trung Quốc. Trong đông y, quả la hán có tác dụng pha nước uống chữa sốt, long đờm, làm dịu cổ họng, chữa ho rất hiệu quả. Vậy quả la hán có tác dụng gì?
Mục lục bài viết
1. Quả La Hán là quả gì?
Quả la hán là một loại quả có nguồn gốc từ miền Nam Trung Quốc và miền Bắc Thái Lan, thuộc họ bí. Cây la hán được trồng để thu hoạch quả và sử dụng trong nhiều mục đích khác nhau. Quả la hán có hình dạng giống quả khổ qua, nhưng nhỏ hơn và có màu cam.
Quả la hán có vị ngọt, tính mát, được dùng làm nước uống giải khát, chữa ho, thanh nhiệt, trị táo bón và nhiều bệnh khác cũng như được sử dụng trong nhiều công thức nấu ăn và đồ uống truyền thống. Ngoài ra, quả la hán cũng được sử dụng trong y học dân gian với nhiều lợi ích cho sức khỏe.. Quả la hán còn có tác dụng chống oxy hóa, giảm nguy cơ béo phì, tiểu đường, ung thư và các bệnh lý về hô hấp, tim mạch. Quả la hán có chứa nhiều chất dinh dưỡng như đường, protein, vitamin C và các nguyên tố vi lượng. Quả la hán thường được sử dụng dưới dạng quả khô hoặc bột để pha nước hoặc nấu chè.
Thành phần hóa học của quả la hán (quả la hán) bao gồm các thành phần sau:
– Vitamin C: Quả la hán chứa vitamin C, là một chất dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể.
– Đường (đường): Quả la hán chứa khoảng 25-38% đường, bao gồm fructose và glucose.
– Saponin tritecpen: Quả la hán có chứa saponin tritecpen, cụ thể là mogroside V, là một hợp chất được biết đến với độ ngọt cao, ngọt hơn đường khoảng 300 lần.
2. Tác dụng của nước La Hán:
Nước La hán là một loại nước giải khát được chế biến từ quả la hán, một loại quả có nguồn gốc từ miền Nam Trung Quốc và Thái Lan. Quả la hán có vị ngọt, tính mát, không độc, có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe như thanh nhiệt, giải độc, nhuận tràng, tiêu đàm, giảm ho, trị bí tiểu, ngăn ngừa béo phì, tiểu đường, ung thư và chống lão hóa. Nước La hán cũng có tác dụng làm dịu các kích ứng niêm mạc bên trong họng hầu ở những trường hợp bệnh nhân bị viêm họng, viêm thanh khí quản.
Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh tác dụng của quả la hán đối với sức khỏe con người. Theo y học cổ truyền Trung Quốc, quả la hán có thể hỗ trợ chữa nhiều bệnh khác nhau bằng cách sắc lấy nước uống hoặc chế biến thành các bài thuốc kết hợp với các vị thuốc khác. Theo y học hiện đại, quả la hán có chứa vitamin C và một số khoáng chất như sắt, kẽm, mangan, đường glucose, niken,… cùng một số nguyên tố vi lượng có công dụng tốt đối với sức khỏe chúng ta. Quả la hán cũng có chứa saponin triterpen, một loại chất có khả năng ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư.
Cách nấu nước La hán rất đơn giản. Chỉ cần lấy 2-3 quả la hán đã được sấy khô và rửa sạch, cho vào nồi cùng với khoảng 1 lít nước và đun sôi. Sau khi sôi khoảng 15 phút thì tắt bếp và để nguội. Có thể thêm mật ong hoặc đường để tăng độ ngọt cho nước uống. Nước La hán có thể uống liền hoặc để trong tủ lạnh để uống dần.
Nước La hán là một loại nước uống bổ dưỡng và an toàn cho mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, không nên uống quá nhiều trong một ngày vì có thể gây ra tình trạng tiêu chảy hoặc ảnh hưởng đến sự hấp thu của các chất dinh dưỡng khác trong cơ thể. Ngoài ra, những người có thể trạng yếu hay thiếu máu cũng không nên uống nước La hán vì tính mát của nó có thể làm giảm khí huyết.
3. Một số tác dụng phụ của nước quả La Hán:
Nước La hán cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ nếu uống không đúng cách hoặc quá liều. Một số tác dụng phụ của nước La hán là:
– Gây tiêu chảy: Do quả la hán có tính mát và có tác dụng nhuận tràng, nếu uống quá nhiều trong một ngày có thể làm cho đường ruột bị kích thích và gây ra tình trạng tiêu chảy. Điều này không những gây khó chịu mà còn làm mất nước và các chất dinh dưỡng trong cơ thể.
– Ảnh hưởng đến sự hấp thu của các chất dinh dưỡng khác: Do quả la hán có chứa saponin triterpen, một loại chất có khả năng ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư, nhưng cũng có thể ức chế sự hấp thu của các vitamin và khoáng chất khác trong cơ thể. Nếu uống nước La hán cùng với các loại thuốc hoặc thực phẩm giàu dinh dưỡng khác có thể làm giảm hiệu quả của chúng.
– Làm giảm khí huyết: Do quả la hán có tính mát và có tác dụng thanh nhiệt, nếu uống quá nhiều hoặc uống vào những ngày trời lạnh có thể làm giảm khí huyết trong cơ thể. Điều này có thể gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, da xanh xao, móng tay và môi tái nhợt. Những người có thể trạng yếu hay thiếu máu cũng không nên uống nước La hán vì có thể làm cho tình trạng của họ trở nên tồi tệ hơn.
Vì vậy, khi uống nước La hán cần phải tuân theo liều lượng và thời gian phù hợp để đạt được hiệu quả tốt nhất cho sức khỏe. Một số lưu ý khi uống nước La hán là:
– Không uống quá 3 ly (khoảng 600ml) trong một ngày.
– Không uống vào buổi tối hoặc trước khi đi ngủ vì có thể gây khó ngủ hoặc tiêu chảy.
– Không uống khi đang bị sốt cao, viêm amidan hoặc viêm xoang vì có thể làm cho bệnh trở nên nặng hơn.
– Không uống khi đang mang thai hoặc cho con bú vì có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi hoặc sữa mẹ.
– Không uống khi đang dùng các loại thuốc kháng sinh, thuốc giảm đường huyết, thuốc chống đông máu hoặc thuốc chống ung thư vì có thể gây ra tương tác thuốc.
– Không uống khi đang bị dị ứng với quả la hán hoặc các thành phần khác trong nước La hán vì có thể gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng.
4. Một số bài thuốc từ quả La Hán:
4.1. Nước La Hán:
Dưới đây là hướng dẫn để làm nước quả la hán:
– Nguyên liệu:
+ 1-2 quả la hán
+ 1-1,5 lít nước
+ Đường hoặc mật ong (tuỳ khẩu vị)
– Chuẩn bị:
+ Rửa sạch quả la hán và cắt thành từng miếng nhỏ.
+ Đun sôi nước trong một nồi.
– Nấu nước quả la hán:
+ Cho quả la hán vào nước đã đun sôi.
+ Đun nước với lửa nhỏ trong khoảng 5-10 phút để quả la hán thả ra hương vị và màu sắc.
+ Nếu muốn nước có hương vị ngọt, bạn có thể thêm đường hoặc mật ong vào nước.
– Làm mát và thưởng thức:
+ Tắt bếp và để nước quả la hán nguội tự nhiên.
+ Lọc nước để tách bỏ các mảnh vụn của quả la hán.
+ Đổ nước quả la hán vào ly và thưởng thức.
Lưu ý: Nước quả la hán có vị ngọt tự nhiên và có thể được uống nóng hoặc lạnh tùy theo sở thích cá nhân. Bạn cũng có thể thêm đá hoặc lá bạc hà để tăng thêm hương vị và mát lạnh.
4.2. Nước la hán Hạnh nhân:
Nước la hán hạnh nhân là một thức uống giải nhiệt, thanh lọc cơ thể và giảm ho, tiêu đàm rất tốt. Để làm nước la hán hạnh nhân, bạn cần chuẩn bị
– Nguyên liệu:
+ 1 quả la hán
+ 10g hạnh nhân.
– Chuẩn bị:
Rửa sạch quả la hán, bóc vỏ và bổ ra thành 2-4 phần. Nếu quả la hán có lông, bạn cần rửa kỹ để loại bỏ.
– Nấu nước:
+ Nghiền vụn quả la hán và cho vào nồi cùng với hạnh nhân. Đổ khoảng 1-1,5 lít nước vào nồi và đun sôi.
+ Hạ lửa và sắc nước trong khoảng 15-20 phút cho đến khi nước có màu nâu đỏ và vị ngọt của quả la hán.
+ Lọc bỏ xác quả la hán và hạnh nhân. Nước la hán hạnh nhân đã có thể dùng được.
Bạn có thể uống nước la hán hạnh nhân nóng hoặc để nguội rồi cho vào tủ lạnh để uống lạnh. Nước la hán hạnh nhân có thể bảo quản trong tủ lạnh trong vòng 2-3 ngày. Bạn nên uống từ 1-2 lần mỗi ngày để cảm nhận được hiệu quả của nước la hán hạnh nhân.
4.3. Nước la hán mứt hồng:
Nước la hán mứt hồng là một loại nước giải khát ngon và bổ dưỡng, được làm từ quả la hán và mứt hồng. Đây là cách làm nước la hán mứt hồng đơn giản và nhanh chóng:
– Nguyên liệu:
+ 10 quả la hán
+ 100g mứt hồng
+ 1 lít nước
+ đường và chanh tùy thích.
– Cách làm:
+ Rửa sạch quả la hán, cắt bỏ phần đuôi và bỏ hạt. Xé nhỏ quả la hán thành từng miếng nhỏ.
+ Cho quả la hán vào nồi, đổ nước vào và đun sôi. Sau khi sôi, giảm lửa và ninh nhỏ trong khoảng 15 phút cho quả la hán nở ra.
+ Thêm mứt hồng vào nồi, khuấy đều và ninh thêm 5 phút. Nếu thích ngọt, có thể thêm đường. Nếu thích chua, có thể thêm chanh.
+ Tắt bếp, để nguội và cho vào tủ lạnh. Khi uống, có thể thêm đá vào ly cho mát.
4.4. Nước la hán bàng đại hải:
– Nguyên liệu:
+ 10-15 quả la hán bàng đại hải (tùy theo khẩu vị)
+ 1 lít nước
+ Đường hoặc mật ong (tuỳ khẩu vị)
– Cách làm:
+ Rửa sạch quả la hán bàng đại hải và cắt thành từng miếng nhỏ.
+ Đun sôi nước trong một nồi.
+ Cho quả la hán bàng đại hải vào nước đã đun sôi.
+ Đun nước với lửa nhỏ trong khoảng 15-20 phút để quả la hán bàng đại hải thả ra hương vị và màu sắc.
+ Nếu muốn nước có hương vị ngọt, bạn có thể thêm đường hoặc mật ong vào nước và khuấy đều cho tan.
+ Tiếp tục đun nước trong vài phút nữa để hương vị hòa quyện.
+ Tắt bếp và để nước la hán bàng đại hải nguội tự nhiên.
+ Lọc nước để tách bỏ các mảnh vụn của quả la hán bàng đại hải.
+ Đổ nước la hán bàng đại hải vào ly và thưởng thức.
