Việc tiếp thu ý kiến của người khác có mâu thuẫn với việc khẳng định tính tự chủ của bản thân là tài liệu học tập bổ ích được biên soạn chi tiết giúp các bạn học sinh học tập thật tốt môn Ngữ văn lớp 11. Mời các bạn tham khảo!
Mục lục bài viết
1. Nghị luận việc tiếp thu ý kiến của người khác hay nhất:
“Dù ai nói ngả nói nghiêng
Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân”
Câu ca dao là lời dạy dỗ của cha ông ta khuyên nhủ con cháu hãy sống có chính kiến, sống theo quan điểm của mình và không nên dễ bị lung lay bởi ý kiến của người khác. Ngược lại, cũng có người lại cho rằng “không biết thì dựa cột mà nghe”. Có thể thấy, trong cuộc sống luôn có rất nhiều quan niệm trái ngược nhau. Việc tiếp thu ý kiến của người khác và khẳng định tính tự chủ của bản thân có thực sự mâu thuẫn hay không?
Tiếp thu ý kiến của người khác có nghĩa là biết lắng nghe và thấu hiểu được những lời khuyên của mọi người xung quanh. Điều này có thể được biểu hiện thông qua ở việc coi trọng những người đi trước, có khả năng chuyển hóa kiến thức và kinh nghiệm của người khác thành kiến thức và kinh nghiệm của chính mình, luôn tham khảo và cân nhắc từ nhiều phía trước khi đưa ra một quyết định nào đó,…Còn tính tự chủ của bản thân có thể hiểu là nhấn mạnh vào cái tôi và lòng tự trọng của một cá nhân. Tự chủ có nghĩa là tự mình đưa ra những quyết định trong cuộc sống và chịu trách nhiệm về mọi hành động cũng như cảm xúc của mình. Người có tính tự chủ là người có chính kiến, là người quyết đoán, tự tin và không dễ bị hoàn cảnh bên ngoài thao túng, chi phối. Có thể kết luận rằng việc tiếp thu ý kiến của người khác và khẳng định quyền tự chủ của bản thân rõ ràng không phải là hai thái cực đối lập nhau. Ngược lại, đây còn là hai điều kiện tiên quyết tạo nên hạnh phúc cho con người nếu biết dung hòa chúng.
Có thể nói rằng cuộc đời là đại dương bao la, tri thức nhiều như những con sóng vô tận. Sự ta biết chỉ là một giọt nước, còn sự ta không biết là cả một đại dương mênh mông. Để tiếp thu được nhiều kiến thức và trau dồi, nâng tầm giá trị của bản thân, chúng ta cần biết học hỏi từ những người xung quanh. Biết cách tiếp thu có chọn lọc kiến thức của người khác sẽ mang lại cho chúng ta những trải nghiệm quý giá và thực tế hơn những gì được viết trong sách vở. Những người biết tiếp thu ý kiến là người luôn có thái độ cầu thị và tinh thần ham học hỏi. Sự phong phú của cuộc sống đến từ những góc nhìn đa chiều. Khi đặt mình vào lập trường của người khác, mọi người sẽ có thể hiểu nhau hơn.
Việc biết tiếp thu ý kiến của người khác là đúng. Tuy nhiên, những lời khuyên hay ý kiến của người khác chỉ là những hướng dẫn mang tính chất tham khảo, chúng ta không thể cứ nhất quyết phải dựa vào đó mà quyết định cho cả cuộc đời chúng ta được. Độc lập, tự do luôn đi đôi với hạnh phúc. Nếu con người luôn sợ thành kiến và sợ bị chỉ trích thì làm sao có thể có cuộc sống đích thực được? Trên con đường chinh phục ước mơ, chúng ta phải trang bị cho mình sự sáng tạo, sự linh hoạt và lòng dũng cảm để vượt qua mọi thử thách. Điều đó đồng nghĩa với việc chúng ta cũng phải chịu trách nhiệm về những quyết định của mình. Chỉ khi đó, con người mới phát triển được tính độc lập, kỷ luật và tinh thần trách nhiệm, thay vì luôn ỷ lại và chờ đợi sự giúp đỡ từ bên ngoài.
Việc tiếp nhận ý kiến và khẳng định tính tự chủ của bản thân mang lại những hiệu quả tích cực cho đời sống con người. Điều cần thiết là cân bằng giữa hai thái cực này. Nếu chỉ nghe theo lời nói của những người xung quanh thì chúng ta chẳng khác nào anh chàng trong câu chuyện ngụ ngôn “Đẽo cày giữa đường”, để rồi trở thành trò cười trong mắt thiên hạ. Ngược lại, nếu quá kiêu hãnh và chỉ coi trọng những ý kiến của bản thân, chúng ta dễ trở nên bảo thủ, lạc hậu và dần bị mọi người tẩy chay.
Học hỏi kinh nghiệm của người khác, cân bằng cảm xúc và lý trí, trau dồi kiến thức thực tế là những cách chính xác và đúng đắn để đạt được thành công. Con người nên sống linh hoạt như một dòng sông, tùy theo hoàn cảnh mà uốn mình theo hướng thích hợp.
2. Nghị luận việc tiếp thu ý kiến của người khác ấn tượng:
Raymond đã từng viết rằng: “Chiến thắng là một bông hoa khắt khe không dành cho tất cả các mảnh đất. Nó chỉ nở dưới ánh mặt trời của ý chí”. Không có cách nào khác để thành công và làm chủ cuộc sống của bản thân hơn là tự làm chủ chính mình. Tuy nhiên, nhiều người thì cho rằng trên con đường này, chúng ta phải biết lắng nghe và tiếp thu ý kiến của người khác thì mới có thể hoàn thiện bản thân được. Vậy đâu mới là đúng?
Tự chủ bản thân nói một cách dễ hiểu bao gồm việc làm chủ chính mình, luôn nhận thức được việc mình đang làm và có khả năng điều chỉnh hành vi của mình một cách chính xác và hài hòa với thế giới xung quanh. Tự chủ bản thân còn có nghĩa là làm chủ được suy nghĩ, cảm xúc và hành vi của bản thân trong mọi tình huống. Người có khả năng tự chủ luôn biết kiềm chế cảm xúc của mình, giữ bình tĩnh và tự tin trong bất kì hoàn cảnh nào. Dù phải đối mặt với nghịch cảnh, họ không bao giờ dao động hay hoảng sợ. Họ luôn kiên định với quan điểm của mình, không bị ảnh hưởng hay tác động bởi những áp lực tiêu cực và biết cách đưa ra quyết định của riêng mình.
Thế nhưng, trong cuộc sống này, chúng ta không phải lúc nào cũng chỉ biết đề cao quan điểm của mình mà bỏ qua ý kiến của người khác. Bởi mỗi người đều có những cái nhìn khác nhau về sự việc nên lắng nghe ý kiến của họ giúp chúng ta nhìn nhận vấn đề một cách toàn diện và từ đó có thể những hành động và lời nói tốt nhất. Ngoài ra, khi lắng nghe và tiếp thu, chúng ta có thể xem xét lại về bản thân mình, nhờ đó biết cách phát huy những điểm mạnh cũng như khắc phục những điểm yếu của bản thân. Đồng thời, con người thông qua đó có thể hiểu nhau hơn và tạo nên những mối quan hệ tốt đẹp lâu dài. Vì vậy, có thể nói việc tiếp thu ý kiến của người khác không mâu thuẫn với việc khẳng định tính tự chủ của bản thân.
Tuy nhiên, trong cuộc sống vẫn còn có rất nhiều người thiếu tính tự chủ. Họ hiếm khi nghĩ rằng mình phải tự mình làm một công việc nào đó mà luôn tìm kiếm sự sai bảo. Họ cũng luôn ỷ lại và phụ thuộc vào người khác. Họ cũng không tự nguyện chịu trách nhiệm và không muốn chịu trách nhiệm về bất cứ điều gì. Chính vì vậy họ luôn là những người có cuộc sống bình thường, thậm chí là thất bại trong cuộc sống. Những người như vậy thật sự rất đáng tiếc. Hay có những người mắc bệnh không chịu lắng nghe, thờ ơ với ý kiến người khác… những người này đáng bị dư luận xã hội chỉ trích. Vẫn có những người bảo thủ, độc đoán, không chấp nhận sự sáng tạo, ý tưởng mới nên dần bị tụt lại phía sau.
Tóm lại, mỗi chúng ta cần có tính tự chủ bản thân trong cuộc sống. Đồng thời, cũng nên biết lắng nghe và thấu hiểu ý kiến của người khác, bởi điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển nhân cách cá nhân và xã hội, trong việc tạo dựng những giá trị to lớn trong cuộc sống và văn hóa.
3. Nghị luận việc tiếp thu ý kiến của người khác đặc sắc:
Liệu việc tiếp thu ý kiến của người khác có mâu thuẫn với việc khẳng định tính tự chủ của bản thân hay không? Trái ngược với quan niệm lắng nghe ý kiến người khác là làm mất tự chủ, trên thực tế việc tiếp thu ý kiến của người khác chính là cách đúng đắn để nâng cao nhận thức, mở rộng kiến thức và phát triển bản thân.
Thứ nhất, tiếp thu ý kiến của người khác giúp cho chúng ta nhận ra những quan điểm khác nhau của một vấn đề. Mỗi người có một góc nhìn, một cách suy nghĩ và cảm nhận khác nhau. Bằng cách lắng nghe ý kiến của mọi người, chúng ta có thể hiểu rõ hơn các quan điểm khác nhau ấy, thông qua đó hình thành cái nhìn toàn diện hơn về vấn đề.
Thứ hai, bởi việc tiếp thu ý kiến của người khác giúp chúng ta hiểu được lỗi lầm và hạn chế của bản thân. Không ai là hoàn hảo và không ai có thể biết tất cả mọi thứ trong cuộc đời này. Bằng cách lắng nghe ý kiến của người khác, chúng ta có thể xác định được điểm yếu của mình và từ đó hoàn thiện bản thân. Điều này không chỉ giúp chúng ta tự tin hơn mà còn phát triển được khả năng tự chủ trong việc suy nghĩ và đưa ra những quyết định.
Thứ ba, khi xem xét và tiếp thu ý kiến của người khác, chúng ta sẽ có cơ hội mở rộng kiến thức và kho tàng tri thức của mình. Mỗi người đều có những hiểu biết và kinh nghiệm riêng. Khi lắng nghe ý kiến của người khác, bởi đó chúng ta sẽ được học hỏi từ những kiến thức và kinh nghiệm đó, thông qua đó nâng cao chuyên môn và hiểu biết của bản thân. Điều này không chỉ giúp chúng ta trở nên độc lập hơn trong suy nghĩ mà còn giúp ta trở thành những người có kiến thức sâu rộng và khả năng đưa ra những quyết định chính xác.
Tiếp thu ý kiến của người khác không có nghĩa là phải đồng ý với tất cả những gì họ nói, mà là biết lắng nghe, suy xét và chọn lọc những gì phù hợp với bản thân. Việc khẳng định tính tự chủ của bản thân không có nghĩa là phải cứng nhắc, kiêu ngạo và bỏ qua những góp ý của người khác, mà là biết tự tin, quyết đoán và chịu trách nhiệm với những quyết định của mình.
Như vậy, việc tiếp thu ý kiến của người khác và việc khẳng định tính tự chủ của bản thân không phải là hai yếu tố đối lập, mà bổ sung cho nhau trong quá trình hình thành và phát triển cá nhân.