Đến giữa thế kỉ XIX, Nhật Bản vẫn là quốc gia phong kiến. Nhà vua được tôn là Thiên hoàng, có vị tối cao nhưng quyền hành chủ yếu thuộc về Tướng quân. Để hiểu rõ hơn về điều này, xin mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây với chủ đề Đến giữa thế kỉ XIX, vị trí tối cao ở Nhật Bản thuộc về ai?
Mục lục bài viết
- 1 1. Đến giữa thế kỉ XIX, vị trí tối cao ở Nhật Bản thuộc về?
- 2 2. Tại sao quyền lực chính trị thực sự của Nhật Bản lại nằm trong tay Sôgun (Tướng quân)?
- 3 3. Quyền lực tối cao của Thiên hoàng ở Nhật Bản được khôi phục lại như thế nào?
- 4 4. Thế chiến thứ II đã ảnh hưởng như thế nào đến quyền lực của Thiên hoàng?
1. Đến giữa thế kỉ XIX, vị trí tối cao ở Nhật Bản thuộc về?
A. Thủ tướng
B. Sôgun (Tướng quân)
C. Thiên hoàng
D. Nữ hoàng
Đáp án: C. Thiên hoàng
Giải thích:
Trong lịch sử Nhật Bản (đến giữa thế kỷ XIX), vị trí tối cao trong cấu trúc quyền lực chính trị thuộc về Thiên hoàng, hay còn gọi là “Hoàng đế”. Tuy nhiên, trong thực tế, quyền lực thực sự thường nằm trong tay của các Sôgun, người đứng đầu shogunate – một hình thức chính phủ quân sự. Sôgun là các tướng quân có quyền lực lớn và thường là người cai trị đất nước thông qua một hệ thống phong kiến chặt chẽ. Thiên hoàng, mặc dù được coi là linh thiêng và có vị trí cao nhất, nhưng thường chỉ giữ vai trò nghi lễ. Điều này thay đổi sau khi Minh Trị Duy Tân diễn ra vào cuối thế kỷ XIX, khi Thiên hoàng Meiji đã khôi phục lại quyền lực tối cao của mình và bắt đầu quá trình hiện đại hóa Nhật Bản.
2. Tại sao quyền lực chính trị thực sự của Nhật Bản lại nằm trong tay Sôgun (Tướng quân)?
Quyền lực thực tế của các Sôgun ở Nhật Bản trong suốt thời kỳ phong kiến có nguồn gốc từ việc họ nắm giữ quyền lực quân sự và chính trị. Ban đầu, Sôgun được Thiên hoàng chỉ định để thống lĩnh quân đội chiến đấu chống lại các bộ lạc địa phương không thần phục triều đình. Tuy nhiên, từ năm 1185 đến năm 1868, người nắm giữ danh hiệu Sôgun đã trở thành nhà cai trị trên thực tế của Nhật Bản, nắm trọn quyền hành quân sự lẫn chính trị. Các Sôgun có một bộ máy điều hành riêng, được gọi là Mạc phủ, thực hiện việc cai trị Nhật Bản trên thực tế, trong khi triều đình của Thiên hoàng chỉ giữ quyền trên danh nghĩa.
Vào đầu thế kỷ 11, các daimyō được bảo vệ bởi samurai đã thống trị nội bộ nền chính trị Nhật Bản. Hai trong số những gia tộc quyền lực nhất – Taira và Minamoto – chiến đấu để giành quyền lực, và cuối cùng, Minamoto no Yoritomo đã trở thành Sôgun đầu tiên, thiết lập chế độ Mạc phủ Kamakura. Trong thời kỳ này, các Sôgun đã thiết lập một hệ thống phong kiến nơi các samurai, những người từng là những người lính đơn giản, có địa vị thấp trong quân đội, lên nắm quyền và được đặt lên trên tầng lớp quý tộc để phục vụ trực tiếp cho Sôgun.
Sự mạnh mẽ của các Sôgun còn được thể hiện qua việc họ không chỉ là người đứng đầu quân đội mà còn là những người cai trị đất nước trực tiếp. Họ có quyền lực kiểm soát tất cả các daimyō và lãnh chúa phong kiến, và là thống đốc trong thực tế của cả nước. Trong khi đó, Thiên hoàng, mặc dù có vị thế cao nhất, nhưng thường chỉ giữ vai trò nghi lễ và tinh thần, không có quyền lực thực sự trong việc quản lý đất nước.
Quyền lực của các Sôgun cũng được củng cố thông qua các mối quan hệ chính trị và thương mại với các quốc gia khác, như trong thời kỳ Ashikaga, khi Nhật Bản duy trì các mối quan hệ với Hàn Quốc và Trung Quốc. Sự căng thẳng giữa các daimyō trong Chiến tranh Onin cũng đã làm suy yếu lòng trung thành với tướng quân và dẫn đến thời kỳ Sengoku, một thời kỳ đánh dấu bởi bất ổn chính trị và xã hội, xung đột và bạo loạn giữa quân đội.
Cuối cùng, quyền lực của các Sôgun đã kết thúc sau khi Minh Trị Duy Tân diễn ra, khi Thiên hoàng Meiji đã khôi phục lại quyền lực tối cao của mình và bắt đầu quá trình hiện đại hóa Nhật Bản, chấm dứt thời kỳ phong kiến và mở ra một chương mới trong lịch sử quốc gia này.
3. Quyền lực tối cao của Thiên hoàng ở Nhật Bản được khôi phục lại như thế nào?
Quyền lực tối cao của Thiên hoàng ở Nhật Bản được khôi phục lại thông qua một quá trình lịch sử quan trọng, được biết đến là Cải cách Minh Trị. Trước Cải cách Minh Trị, quyền lực chính trị ở Nhật Bản nằm trong tay của tướng quân Tokugawa, với Thiên hoàng chỉ giữ vai trò nghi lễ. Tuy nhiên, từ năm 1866 đến năm 1869, một loạt các biến động chính trị và xã hội đã diễn ra, dẫn đến việc chấm dứt quyền lực của tướng quân Tokugawa và đưa Thiên hoàng trở lại vị trí trung tâm trong chính trị và văn hóa Nhật Bản.
Thiên hoàng Meiji, hay còn gọi là Meiji Tennō trong tiếng Nhật, và tên húy của ông là Mutsuhito, đã khôi phục quyền lực tối cao thông qua một loạt các cải cách mạnh mẽ và quyết đoán trong suốt thời kỳ cai trị của mình từ năm 1867 đến 1912. Quá trình này được biết đến với tên gọi Minh Trị Duy tân, một cuộc cách mạng trao trả quyền lực chính trị cho Thiên hoàng và chấm dứt chế độ Mạc phủ, đánh dấu sự bắt đầu của Nhật Bản hiện đại. Dưới sự lãnh đạo của Thiên hoàng Meiji, Nhật Bản đã thực hiện những thay đổi đầy biến động, từ việc dời đô từ Kyoto đến Tokyo, cho đến việc thiết lập một chính thể lập hiến và sơ thảo Hiến pháp mới. Không chỉ vậy, Nhật Bản cũng đã nhanh chóng tiếp thu công nghệ, tổ chức quân sự, và hệ thống giáo dục của phương Tây, đồng thời phát triển một nền kinh tế công nghiệp và một hệ thống chính trị mới.
Những cải cách này không chỉ giúp Nhật Bản tránh khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa của các nước đế quốc phương Tây mà còn đưa đất nước trở thành một cường quốc hiện đại trong khu vực. Thiên hoàng Meiji cũng được biết đến với việc quan tâm đến giáo dục và khoa học kỹ thuật, cũng như yêu thích văn hóa và nghệ thuật, điều này thể hiện rõ qua sự ủng hộ của ông đối với việc xây dựng các cơ sở giáo dục và nghiên cứu khoa học tại Nhật Bản. Đồng thời, ông cũng đã dẫn dắt Nhật Bản qua nhiều cuộc chiến tranh quan trọng, như Chiến tranh nhà Thanh và Chiến tranh Nga – Nhật, qua đó mở rộng lãnh thổ và ảnh hưởng của Nhật Bản trong khu vực. Thiên hoàng Meiji không chỉ là một nhà cải cách mà còn là biểu tượng cho tinh thần đổi mới, sáng tạo và ý chí vươn lên của người Nhật Bản, để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử và trong lòng dân tộc Nhật Bản.
Sau Thế chiến thứ II, theo Hiến pháp mới của Nhật Bản, Thiên hoàng không còn giữ quyền lực chính trị như trước, mà trở thành biểu tượng của quốc gia và sự thống nhất của dân tộc, với vai trò chủ yếu là tham gia vào các nghi lễ quốc gia.
4. Thế chiến thứ II đã ảnh hưởng như thế nào đến quyền lực của Thiên hoàng?
Thế chiến thứ II đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử Nhật Bản và đặc biệt là đối với vị trí và quyền lực của Thiên hoàng.
Trước khi chiến tranh bắt đầu, Thiên hoàng Nhật Bản có quyền lực rất lớn, không chỉ là người đứng đầu quốc gia mà còn là Thống Soái tối cao của quân đội Nhật Bản. Tuy nhiên, sau khi chiến tranh kết thúc và Nhật Bản đầu hàng Đồng Minh, Hiến pháp mới của Nhật Bản được soạn thảo dưới sự giám sát của lực lượng chiếm đóng Mỹ, đã có những thay đổi đáng kể đối với vai trò của Thiên hoàng.
Theo Hiến pháp mới này, Thiên hoàng không còn giữ quyền lực chính trị và quân sự như trước, mà trở thành “biểu tượng của quốc gia và sự thống nhất của dân tộc” Nhật Bản. Quyền lực chính trị thực sự được chuyển giao cho Quốc hội và Nội các, với việc Thiên hoàng chỉ thực hiện các “công việc nhà nước” dưới sự tư vấn và phê duyệt của Nội các.
Điều này đánh dấu sự chuyển đổi từ một quân chủ tuyệt đối sang một quân chủ lập hiến, nơi Thiên hoàng không còn thực quyền nhưng vẫn giữ một vị trí tôn kính trong xã hội Nhật Bản. Quyền lực của Thiên hoàng bị hạn chế đáng kể, nhưng vẫn giữ được vị thế tinh thần quan trọng đối với người dân Nhật Bản.
THAM KHẢO THÊM:
