Để có thể bảo vệ bản thân khi gặp phải những trường hợp nguy hiểm thì nhiều cá nhân truyền tai nhau về việc sử dụng bình xịt cay. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu về các quy định khi sử dụng công cụ hỗ trợ như vậy trong đời sống. Vậy sử dụng bình xịt hơi cay để phòng vệ có phạm pháp không?
Mục lục bài viết
1. Sử dụng bình xịt hơi cay để phòng vệ có phạm pháp không?
Bình xịt hơi cay được nhắc đến phổ biến trong đời sống thường nhật, tưởng chừng người dân có thể được sử dụng công cụ này để bảo vệ bản thân những lúc cấp bách nhưng cũng cần đặc biệt lưu ý khi liên quan đến công cụ hỗ trợ này. Trong quy định pháp luật, thì tại điểm b khoản 11 Điều 3 Luật Quản lý sử dụng vũ khí vật liệu nổ công cụ hỗ trợ 2017 có quy định công cụ hỗ trợ như sau:
Phương tiện, động vật nghiệp vụ có thể được sử dụng để thi hành công vụ, thực hiện nhiệm vụ bảo vệ nhằm hạn chế, ngăn chặn người có hành vi vi phạm pháp luật chống trả, trốn chạy; đồng thời cũng có chức năng là bảo vệ người thi hành công vụ, người thực hiện nhiệm vụ bảo vệ hoặc báo hiệu khẩn cấp. Hiện nay, nằm trong danh mục công cụ hỗ trợ có thể kể đến các phương tiện là xịt hơi cay, hơi ngạt, chất độc, chất gây mê, chất gây ngứa…
Đồng thời, theo quy định tại khoản 1 Điều 55 Luật Quản lý sử dụng vũ khí vật liệu nổ công cụ hỗ trợ 2017 thì chỉ có những đối tượng sau đây mới được trang bị công cụ hỗ trợ, bao gồm:
– Cá nhân được phép sủ dụng bình xịt hơi cay là quân đội nhân dân;
– Cá nhân đang là dân quân tự vệ;
– Trường hợp cần thiết thì Cảnh sát biển cũng được trao quyền sử dụng công cụ này;
– Lực lượng Công an nhân dân cũng thuộc nhóm đối tượng được trang bị bình xịt hơi cay để sử dụng khi cần thiết;
– Ngoài ra, còn phải kể đến cơ yếu; Cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao; Cơ quan thi hành án dân sự để khống chế được đối tượng quá khích, có hành vi vi phạm;
– Lực lượng kiểm lâm, lực lượng bảo vệ rừng chuyên trách, Kiểm ngư, lực lượng trực tiếp thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành thủy sản cũng đối diện nhiều nguy hiểm nên cũng được sử dụng;
– Hải quan cửa khẩu, lực lượng chuyên trách chống buôn lậu của Hải quan;
– Đội kiểm tra của lực lượng Quản lý thị trường;
– An ninh hàng không, lực lượng trực tiếp thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành giao thông vận tải;
– Đồng thời, phải kể đến cả lực lượng bảo vệ cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp; doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bảo vệ; Cá nhân nằm trong Ban Bảo vệ dân phố; Các câu lạc bộ, cơ sở đào tạo, huấn luyện thể thao được hoạt động hợp pháp thông qua giấy phép hoạt động;
– Tại các địa điểm là cơ sở cai nghiện ma túy;
– Cuối cùng là các đối tượng khác có nhu cầu trang bị công cụ hỗ trợ thì căn cứ vào tính chất, yêu cầu, nhiệm vụ, Bộ trưởng Bộ Công an quyết định.
Như vậy, bình xịt hơi cay cũng được xem là một trong các công cụ hỗ trợ nhằm bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ quyền con người, quyền công dân và phục vụ phát triển kinh tế – xã hội, và chỉ một số đối tượng đặc thù mới được sử dụng công cụ hỗ trợ này nên người dân sẽ không được sử dụng bình xịt hơi cay để tự vệ.
2. Chưa sử dụng bình xịt hơi cay và chỉ mang bên mình thì có vi phạm pháp luật:
Căn cứ Điều 5 Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ 2017 quy định các hành vi bị nghiêm cấm trong quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ và công cụ hỗ trợ như sau:
– Cá nhân bằng mọi cách thức khác nhau mà sở hữu vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, trừ vũ khí thô sơ là hiện vật để trưng bày, triển lãm, đồ gia bảo;
– Tự ý thực hiện các hoạt động nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sửa chữa, sử dụng trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ hoặc chi tiết, cụm chi tiết để lắp ráp vũ khí, công cụ hỗ trợ;
– Mang theo bên người trái phép vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ vào, ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc đưa những thứ này vào nơi cấm, khu vực cấm, khu vực bảo vệ và mục tiêu bảo vệ;
– Vì mục đích là xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, tính mạng, sức khỏe, tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân mà lợi dụng, lạm dụng việc sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ thì cũng nằm trong nhóm hành vi bị nghiêm cấm;
– Thực hiện các hoạt động hủy hoại hoặc có hành vi cố ý làm hư hỏng vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ được giao;
– Có hành vi giao vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ cho cơ quan, tổ chức, cá nhân không đủ điều kiện theo quy định;
– Pháp luật cũng nghiêm cấm tuyệt đối cá nhân thực hiện việc trao đổi, tặng, cho, gửi, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ hoặc chi tiết, cụm chi tiết để lắp ráp vũ khí, công cụ hỗ trợ; trừ trường hợp trao đổi, tặng, cho, gửi, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê vũ khí thô sơ để làm hiện vật trưng bày, triển lãm, đồ gia bảo;
– Hành vi vận chuyển, bảo quản, tiêu hủy vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ nhưng lại không tuân thủ các quy định để bảo đảm an toàn hoặc làm ảnh hưởng đến môi trường.
– Phát hiện ra trường hợp người dân chiếm đoạt, mua bán, trao đổi, tặng, cho, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố, làm giả, sửa chữa, tẩy xóa các loại giấy phép, giấy xác nhận, giấy chứng nhận, chứng chỉ về vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ thì cũng sẽ bị xử lý theo quy định;
– Chiếm đoạt, mua bán, trao đổi, tặng, cho, gửi, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố phế liệu, phế phẩm vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ;
– Ngoài ra, có hành vi như hướng dẫn, huấn luyện, tổ chức huấn luyện trái phép cách thức chế tạo, sản xuất, sửa chữa hoặc sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ dưới mọi hình thức;
– Đối với trường hợp mà cố tình thực hiện giúp sức người khác để thực hiện hành vi vi phạm như chế tạo, sản xuất, mang, mua bán, sửa chữa, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép hoặc hủy hoại vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ. Thậm chí biết rõ người vi phạm nhưng che giấu, không tố giác tội phạm;
– Có các hoạt động như đào bới, tìm kiếm, thu gom trái phép vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ; phế liệu, phế phẩm vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ;
– Cố ý cung cấp thông tin sai lệch về quản lý vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ; không báo cáo, báo cáo không kịp thời, che giấu hoặc làm sai lệch thông tin báo cáo về việc mất, thất thoát, tai nạn, sự cố về vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ.
Như vậy, theo những nội dung đã trình bày trong bài viết thì pháp luật nghiêm cấm cá nhân sở hữu vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ. Do đó, khi mua mua bình xịt hơi cay mang theo bên mình để phòng thân, mặc dù chưa sử dụng thì cũng có thể bị xử phạt hành chính, hoặc truy cứu hình sự tùy thuộc và mức độ tính chất hành vi phạm luật.
3. Mức xử phạt vi phạm hành chính đối với việc mang theo bình xịt hơi cay:
Theo nội dung được ghi nhận trong khoản 3 Điều 11 Nghị định 144/2021/NĐ-CP thì hành vi dưới đây sẽ bị áp dụng mức phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng:
+ Nếu cơ quan có thẩm quyền phát hiện ra hành vi trao đổi, cho, tặng, gửi, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố vũ khí, công cụ hỗ trợ, pháo hoa nổ, pháo hoa nhập lậu hoặc thuốc pháo để sản xuất pháo trái phép; chi tiết, cụm chi tiết vũ khí, công cụ hỗ trợ hoặc phế liệu, phế phẩm vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ;
+ Có thực hiện việc vận chuyển hoặc tiêu hủy vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ không bảo đảm an toàn hoặc vì những hành động này gây ra hậu quả nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến môi trường nhưng chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
+ Đồng thời, cá nhân trực tiếp sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ mà không có giấy phép;
+ Hoặc có hành vi sử dụng các loại pháo, thuốc pháo trái phép;
+ Chế tạo, trang bị, tàng trữ, vận chuyển, sửa chữa vũ khí, công cụ hỗ trợ có giấy phép nhưng không thực hiện đúng quy định của pháp luật;…
Như vậy, cá nhân trực tiếp sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ mà không có giấy phép thì có thể bị áp dụng mức phạt từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng. Ngoài ra, còn bị tịch thu tang vật là bình xịt hơi cay.
Văn bản pháp luật được sử dụng:
– Văn bản hợp nhất 28/VBHN-VPQH 2019 Luật Quản lý sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ;
– Nghị định số 144/2021/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình.
THAM KHẢO THÊM:
