Bồi thường khi nhà xe làm mất hành lý của khách hàng

1. Bồi thường khi nhà xe làm mất hành lý của khách hàng:

Cá nhân có nhu cầu di chuyển thông qua các phương tiện giao thông thì sẽ tồn tại hợp đồng vận chuyển hành khách. Mặc dù, các bên có thể không ký hợp đồng bằng văn bản cụ thể nhưng nếu có cơ sở cho thấy các bên có sự thống nhất với nhau về quyền lợi nghĩa vụ như bên vận chuyển chuyên chở hành khách, hành lý đến địa điểm đã định và một bên sẽ thanh toán cước phí vận chuyển thì cũng có thể hiểu rằng cả hai đã ngầm xác định hợp đồng dịch vụ vận chuyển nên bất kỳ hoạt động nào diễn ra xoay quanh hợp đồng này đều nằm trong sự ràng buộc và điều chỉnh của Bộ luật dân sự năm 2015.

Hình thức hợp đồng vận chuyển hành khách hiện nay được ghi nhận có thể được thể hiện bằng văn bản, bằng lời nói hoặc xác lập bằng hành vi cụ thể. Chính vì vậy, đối với trường hợp nhà xe làm mất hành lý của hành khách nếu có căn cứ rõ ràng về việc giao kết hợp đồng vận chuyển hành khách thì bên khách hàng hoàn toàn có thể yêu cầu bồi thường thực hiện nghĩa vụ theo đúng quy định. Căn cứ theo Điều 529 của Bộ luật Dân sự 2015 thì chủ xe khách phải có nghĩa vụ đối với việc:

– Thực hiện việc chuyên chở hành khách từ địa điểm xuất phát đến đúng địa điểm, đúng thời gian theo lộ trình mà hành khách đã thỏa thuận ban đầu. Thời gian để thực hiện nghĩa vụ này phải diễn ra đúng giờ, văn minh lịch sự. Đặc biệt, những phương tiện được thỏa thuận để sử dụng vận chuyển hành khách phải đảm bảo một cách an toàn, theo đúng lộ trình đồng thời đảm bảo đủ chỗ cho hành khách và không chuyên chở vượt quá trọng tải theo đúng quy định;

– Để đảm bảo an toàn đối với khách hàng khi tham gia vận chuyển thì việc mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với hành khách theo quy định của pháp luật bắt buộc phải diễn ra;

– Việc chuyên chở hành khách cũng có trách nhiệm kèm theo việc chuyên chở hành lý và trả lại cho hành khách những hành lý này. Việc chuyên chở hành lý và trả lại cho hành khách hoặc người có quyền nhận hành lý phải được diễn ra tại địa điểm thỏa thuận theo đúng thời gian lộ trình ban đầu;

– Có trách nhiệm hoàn trả cho hành khách cước phí vận chuyển theo thỏa thuận và trong trường hợp pháp luật có quy định thì cũng phải thực hiện theo đúng quy định đã đề ra. Bên cạnh đó không chỉ quy định quyền nghĩa vụ của bên vận chuyển trong hợp đồng vận chuyển mà trong bộ luật dân sự cũng đã ghi nhận tại Điều 53 về trách nhiệm bồi thường thiệt hại như sau:

 – Với trường hợp tính mạng sức khỏe và hành lý của hành khách bị thiệt hại từ bên vận chuyển phải chịu trách nhiệm bồi thường theo đúng quy định của luật dân sự đã ghi nhận;

 – Bên vận chuyển sẽ không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại liên quan đến tính mạng sức khỏe hành lý của hành khách nếu thiệt hại xảy ra xuất phát do lỗi của hành khách trừ trường hợp pháp luật có quy định khác; 

– Trong trường hợp hành khách vi phạm điều kiện vận chuyển đã tạo thuận các quy định của điều lệ vận chuyển mà gây nên thiệt hại trong biên vận chuyển mọi người thứ ba thì phải chịu trách nhiệm bồi thường.

Với quy định nêu trên thì việc khách khi sử dụng dịch vụ tại xe công ty xe khách mà việc hành lý bị thất lạc xuất phát do lỗi từ bên vận chuyển thì bên này phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho hành khách đối với việc này. Trường hợp nếu xác định lỗi là do hành khách gây nên thì bên vận chuyển không có nghĩa vụ bồi thường thiệt hại đối với những tổn thất này. Trong trường hợp về bồi thường thiệt hại thì có thể thương lượng thoả thuận với khách hàng để đưa ra mức bồi thường tương xứng nhất.

2. Có thể yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích của mình khi nhà xe làm thất lạc hành lý không?

 Đối với trường hợp nhà xe làm mất hành lý của khách hàng, xác định được lỗi liên quan trực tiếp đến nhà xe thì nhà xe này phải chịu trách nhiệm bồi thường lại hành lý đã mất. Còn trong trường hợp nhà xe cố tình không tiến hành bồi thường thì cá nhân hoàn toàn có thể yêu cầu tòa án để bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của mình. Sở dĩ,  tại Điều 4 Bộ Luật Tố tụng Dân sự năm 2015 thì quyền yêu cầu tòa án bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của cá nhân được ghi nhận như sau:

– Trong Bộ luật tố tụng dân sự, đối với những cơ quan, tổ chức, cá nhân đã được ghi nhận trong Bộ luật  này thì có quyền khởi kiện vụ án dân sự, yêu cầu giải quyết việc dân sự tại tòa án có thẩm quyền. Mục đích của việc khởi kiện ra Tòa án là để bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân cũng như bảo vệ lợi ích hợp pháp của nhà nước và của cá nhân.

– Tòa án là cơ quan có thẩm quyền để giải quyết vụ việc dân sự chính vì vậy cũng không được phép từ chối giải quyết vì lý do chưa có điều luật để áp dụng; 

Như vậy cá nhân nếu nhận thấy hành lý của mình bị thất lạc bị mất đi thì yêu cầu nhà xe bồi thường là điều đương nhiên phải được chấp thuận. Các bên nếu không thể thỏa thuận được với nhau thì Tòa án chính là cơ quan đứng ra bảo vệ quyền lợi cho khách hàng yêu cầu bồi thường.

3. Ý nghĩa việc xác định lỗi khi yêu cầu bồi thường khi nhà xe làm mất hành lý của khách hàng:

Xác định lỗi là một trong những yếu tố quan trọng làm cơ sở để cá nhân có quyền yêu cầu bồi thường khi nhà xe làm mất hành lý của mình. Nên việc xác định lỗi là một trong những vấn đề quan trọng và có ý nghĩa đặc biệt liên quan việc xác định trách nhiệm và phạm vi bồi thường thiệt hại. Hiện nay lỗi được phân loại thành lỗi vô ý và cố ý, cụ thể:

Lỗi cố ý được hiểu là ý chí chủ quan của một cá nhân thông qua hành động của mình mong muốn một sự việc diễn ra theo đúng dự tính của mình. Có thể hiểu, lỗi cố ý là trường hợp một người có thể nhận thức đầy đủ được hành vi của mình sẽ gây thiệt hại cho người khác nhưng vẫn cố tình thực hiện và mong muốn hoặc tuy không mong muốn nhưng vẫn để mặc việc thiệt hại diễn ra;

Lỗi vô ý được xác định là ý chí của một người không biết trước được và cũng không mong muốn hành vi của mình sẽ gây nên thiệt hại do đó lỗi vô ý là trường hợp một người không thể nhận thấy trước hành vi của mình có khả năng gây thiệt hại mặc dù phải biết hoặc có thể biết trước thiệt hại sẽ xảy ra hoặc trong trường hợp thấy trước được hành vi của mình có thể gây thiệt hại nhưng cho rằng thiệt hại cũng sẽ không xảy ra hoặc có thể ngăn chặn được.

Việc xác định lỗi không chỉ là căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thưong mà còn có ý nghĩa trong việc giảm mức bồi thường đối với thiệt hại đã bị gây ra. Việc giảm mức thiệt hại bồi thường có thể áp dụng nếu việc phạm lỗi là do vô ý. Đồng thời, tại Điều 585 của Bộ luật Dân sự 2015 cũng đã ghi nhận về nguyên tắc bồi thường thiệt hại đó là người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu không có lỗi hoặc lỗi vô ý và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình.

Như vậy, để yêu cầu bồi thường khi nhà xe làm mất hành lý của khách hàng thì cần phân tích yếu tố lỗi dẫn đến hậu quả mất hành lý. Nếu có căn cứ cho rằng nhà xe thất trách trong việc quản lý vận chuyển hành lý, trong việc giám sát kiểm tra để mặc cho nhân viên khi vận chuyển hành lý không theo đúng quy trình trình tự có thể xác định đây là lỗi từ phía nhà xe. Còn trong trường hợp đặt ra nếu khách hàng mắc lỗi vô ý trong bảo quản hành lý của mình thì cũng không thể yêu cầu nhà xe chịu trách nhiệm bồi thường.

Văn bản pháp luật được sử dụng:

– Bộ luật Dân sự năm 2015;

– Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015.