Thủ tục giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề

1. Thủ tục giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề:

Thủ tục giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề được thực hiện như sau:

1.1. Tự thương lượng, hòa giải:

Đây là phương thức luôn được ưu tiên khi xảy ra các tranh chấp nói chung và tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề nói riêng, bởi vì thương lượng sẽ chỉ xảy ra trong nội bộ, thế nên không có sự tham gia của bên thứ ba. Bởi vì thế, không cần phải lo lắng vấn đề bảo mật thông tin. Điều này cũng sẽ giúp cho hai bên có thể tiết kiệm được nhiều chi phí giải quyết. Tuy nhiên, với phương thức giải quyết tranh chấp này sẽ chỉ đạt được hiệu quả khi hai bên cùng đồng thuận và có thiện chí với nhau, để thực hiện được kết quả thương lượng với nhau vẫn phụ thuộc vào sự tự nguyện của các bên.

Nếu các bên tự thương lượng, hòa giải không thành thì sẽ khởi kiện ra tòa án dân sự để yêu cầu tòa án giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề.

1.2. Khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề:

Các bên tranh lối đi qua bất động sản liền kề nên chọn phương thức giải quyết này là phương thức giải quyết cuối cùng, bởi lẽ để giải quyết về tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề tại Tòa án nhân dân thì thời gian giải quyết tốn khá nhiều thời gian (thông thường quá trình giải quyết sẽ kéo dài khoảng từ 04-06 tháng), tiền bạc, công sức, chi phí đi lại,…Thủ tục khởi kiện ra tòa án nhân dân về tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề được thực hiện như sau:

Bước 1:  Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện

Hồ sơ khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề bao gồm những giấy tờ sau:

– Đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề (theo mẫu đơn số 23-DS được ban hành kèm theo Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP).

– Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc giấy tờ khác có giá trị tương đương.

– Giấy tờ tùy thân người khởi kiện/người bị kiện.

– Các chứng cứ, tài liệu chứng minh yêu cầu khởi kiện (ví dụ như biên bản đo đạc đất,…).

Bước 2: Nộp hồ sơ khởi kiện tại Tòa án

Người khởi kiện về tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề gửi hồ sơ đã chuẩn bị nêu trên đến Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án bằng một trong các phương thức sau đây:

– Nộp trực tiếp tại Tòa án;

– Gửi đến Tòa án theo đường dịch vụ bưu chính;

– Gửi trực tuyến bằng hình thức điện tử qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).

Bước 3: Tòa án nhận và xử lý đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề

– Nhận đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề và ghi vào sổ nhận đơn:

+ Tòa án qua bộ phận tiếp nhận đơn phải nhận đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề mà người khởi kiện đã nộp trực tiếp tại Tòa án hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính và phải ghi vào sổ nhận đơn.

+ Trường hợp Tòa án nhận đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề mà người khởi kiện gửi bằng phương thức gửi trực tuyến thì Tòa án in ra bản giấy và phải ghi vào sổ nhận đơn.

– Tòa án xác nhận đã nhận đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề:

+ Khi nhận đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề được nộp trực tiếp, Tòa án có trách nhiệm cấp ngay giấy xác nhận đã nhận đơn cho người khởi kiện.

+ Đối với trường hợp nhận đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề qua dịch vụ bưu chính thì trong thời hạn 02 ngày làm việc, kể từ ngày đã nhận đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề, Tòa án phải gửi thông báo nhận đơn cho người khởi kiện

+ Trường hợp nhận đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề bằng phương thức gửi trực tuyến thì Tòa án phải thông báo ngay về việc đã nhận đơn khởi kiện cho người khởi kiện qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án.

– Xem xét đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề: trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề, Chánh án Tòa án phân công một Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện.

– Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề và ra quyết định xử lý đơn khởi kiện (sửa đổi, bổ sung, thụ lý, chuyển đơn, trả lại đơn).

Bước 4: Thụ lý vụ án

– Sau khi nhận được đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề, Tòa án phải xem xét những tài liệu, chứng cứ cần thiết.

– Nếu xét thấy vụ án thuộc thẩm quyền của mình thì Tòa án sẽ thông báo cho người khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề biết để đương sự nộp tiền tạm ứng án phí.

– Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo, người khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề phải nộp tiền tạm ứng án phí. Sau khi đã hoàn thành nộp tiền tạm ứng án phí tại cơ quan thi hành án thì người khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh lối đi qua bất động sản liền kề nộp lại biên lai thu tiền tạm ứng án phí cho Tòa án.

– Tòa án thụ lý đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề kể từ khi nhận được biên lai này.

Bước 5: Chuẩn bị xét xử

– Thời hạn chuẩn bị xét xử vụ án giải quyết tranh lối đi qua bất động sản liền kề ranh giới đất được quy định như sau:

+ 04 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề.

+ Đối với vụ án tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề phức tạp hoặc có trở ngại khách quan thì Chánh án Tòa án thực hiện ra quyết định để gia hạn thêm thời hạn để chuẩn bị xét xử vụ án tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề một lần nhưng không quá 02 tháng.

– Trong giai đoạn chuẩn bị xét xử vụ án tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề, thẩm phán được phân công giải quyết vụ án phải tiến hành:

+ Lấy lời khai của các đương sự;

+ Tiến hành các phiên họp thực hiện kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai các chứng cứ;

+ Hòa giải;

+ Tiến hành xem xét, thẩm định tại chỗ hoặc định giá, ủy thác thu thập chứng cứ (nếu có).

Bước 6: Đưa vụ án tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề ra xét xử sơ thẩm

–  Trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày có quyết định đưa vụ án tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề ra xét xử, Tòa án phải mở phiên tòa.

– Trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn mở phiên tòa có thể được kéo dài nhưng không quá 30 ngày.

2. Quy định về quyền về lối đi qua bất động sản liền kề:

– Chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không có đủ về lối đi ra đường công cộng, hoàn toàn có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.

– Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất (ở đây có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và những thiệt hại có gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi).

– Chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền về lối đi qua phải có đền bù cho chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

– Vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thoả thuận với nhau, bảo đảm được thuận tiện cho việc đi lại và ít gây ra phiền hà cho các bên; nếu có tranh chấp về lối đi thì hai bên hoặc một trong hai bên có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác xác định.

– Trường hợp bất động sản được chia thành nhiều phần cho các chủ sở hữu, chủ sử dụng khác nhau thì khi thực hiện chia phải dành lối đi cần thiết cho người phía trong theo quy định của pháp luật mà không có đền bù.

Những văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:

– Bộ luật dân sự 2015.

– Bộ luật tố tụng dân sự 2015.