Theo quy định của pháp luật, khi thực hiện kế hoạch tuần tra và kiểm soát, trong nhiều trường hợp khác nhau thì tổ phải sát giao thông sẽ sắp xếp một bộ phận hóa trang, tức là những bộ phận mặc thường phục. Vậy, cảnh sát giao thông mặc thường phục có được phép bắn tốc độ hay không?
Mục lục bài viết
1. Cảnh sát giao thông mặc thường phục khi thực hiện nhiệm vụ có đúng quy định không?
Pháp luật hiện nay đã có những quy định cụ thể về trang phục của cảnh sát giao thông khi thực hiện nhiệm vụ. Căn cứ theo quy định tại Thông tư số 32/2023/TT-BCA quy định quy trình tuần tra, kiểm soát của Cảnh sát giao thông, trang phục của cảnh sát giao thông được quy định cụ thể như sau:
– Cảnh sát giao thông khi tuần tra hoặc kiểm soát và xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật có thể sử dụng trang phục cảnh sát, cảnh sát có thể đeo số hiệu công an nhân dân theo quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là Bộ công an. Trong quá trình tuần tra và kiểm soát vào buổi tối hoặc ban đêm theo quy định của pháp luật hoặc kiểm tra trong ban ngày dưới thời tiết mù sương và thời tiết xấu có thể làm hạn chế tầm nhìn thì cảnh sát giao thông có thể phải mặc thêm áo phản quang;
– Trong trường hợp kiểm soát thông tin thông qua các phương tiện và kỹ thuật công nghệ nghiệp vụ thì sẽ được bố trí một bộ phận cảnh sát giao thông mặc áo đồng phục để có thể vận hành và sử dụng phương tiện, sử dụng các loại thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ công nghiệp, giám sát tình hình trật tự và an toàn giao thông theo quy định của pháp luật, phát hiện ra các hành vi vi phạm pháp luật về an toàn giao thông đường bộ và các vi phạm quy định pháp luật khác để xử lý kịp thời và nghiêm minh, khi phát hiện ra các hành vi vi phạm đó thì phải thông báo ngay cho bộ phận tuần tra và kiểm soát công khai để có thể tiến hành kiểm soát và xử lý theo quy định của pháp luật;
– Trưởng phòng hướng dẫn quá trình tuần tra và kiểm soát giao thông thuộc bộ phận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là Cục cảnh sát giao thông, trưởng phòng cảnh sát giao thông, trưởng phòng công an cấp quận huyện và tỉnh thành phố trực thuộc trung ương trở lên có thẩm quyền ra quyết định việc mặc trang phục cảnh sát hoặc mặc thường phục khi sử dụng phương tiện và kỹ thuật nghiệp vụ, khi đưa ra quyết định đó thì phải ghi rõ trong kế hoạch tuần tra và kiểm soát theo quy định của pháp luật.
Như vậy có thể nói, cảnh sát giao thông hoàn toàn có thể mặc thường phục khi làm nhiệm vụ trong một số trường hợp nhất định phù hợp với quy định hoặc theo quyết định của chủ thể có thẩm quyền. Cụ thể là cảnh sát giao thông sẽ được mặc thường phục trong quá trình vận hành và sử dụng thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để giám sát tình hình trật tự an toàn giao thông và phát hiện ra những hành vi vi phạm để có thể xử lý kịp thời. Ngoài ra thì cảnh sát giao thông không được mặc thường phục khi xử lý vi phạm mà phải sử dụng trang phục cảnh sát và đeo số hiệu công an nhân dân thì mới được xử lý vi phạm.
2. Cảnh sát giao thông mặc thường phục có được phép bắn tốc độ không?
Căn cứ theo quy định tại Điều 11 của Thông tư số 32/2023/TT-BCA quy định quy trình tuần tra, kiểm soát của Cảnh sát giao thông, có quy định về vấn đề kiểm tra và kiểm soát công khai kết hợp với hoá trang. Theo đó thì, tổ cảnh sát giao thông sẽ được quyền bố trí một bộ phận cán bộ mặc thường phục (hay còn được gọi là cán bộ hóa trang), phối hợp với các bộ phận cán bộ để tiến hành hoạt động tuần tra và kiểm soát công khai theo kế hoạch đã được chủ thể có thẩm quyền ban hành phù hợp với quy định tại Điều 3 của Thông tư số 32/2023/TT-BCA quy định quy trình tuần tra, kiểm soát của Cảnh sát giao thông, Để thực hiện nhiệm vụ tuần tra và kiểm soát hoặc xử lý các vi phạm trên địa bàn đã được phân công. Các trường hợp tuần tra và kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang (mặc thường phục) bao gồm các trường hợp sau:
– Sử dụng các phương tiện và kỹ thuật nghiệp vụ nhằm nâng cao hiệu quả của công tác đảm bảo an ninh trật tự và an toàn giao thông đường bộ;
– Đấu tranh phòng chống tội phạm và đấu tranh gìn giữ tình hình an ninh trật tự và an toàn giao thông đường bộ nếu xét thấy tình hình đang ở mức phức tạp.
Bên cạnh đó, thẩm quyền ra quyết định tuần tra và kiểm soát công khai kết hợp với chế độ mặc thường phục của cảnh sát giao thông sẽ thuộc về các chủ thể sau:
– Cục trưởng cục cảnh sát giao thông, giám đốc công an cấp tỉnh trở lên có thẩm quyền ra quyết định về việc tuần tra và kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 11 của Thông tư số 32/2023/TT-BCA quy định quy trình tuần tra, kiểm soát của Cảnh sát giao thông;
– Trưởng phòng hướng dẫn tuần tra và kiểm soát giao thông đường bộ và đường sắt, trưởng phòng cảnh sát giao thông và trưởng phòng công an cấp huyện có thẩm quyền ra quyết định về việc tuần tra và kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang trong trường hợp sử dụng các phương tiện và kỹ thuật nghiệp vụ nhằm mục đích nâng cao hiệu quả công tác đảm bảo an ninh trật tự và an toàn giao thông đường bộ.
Ngoài ra, căn cứ theo Danh mục I của Nghị định số 135/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định về danh mục, việc quản lý, sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ và quy trình thu thập, sử dụng dữ liệu thu được từ phương tiện, thiết bị kỹ thuật do cá nhân, tổ chức cung cấp để phát hiện vi phạm hành chính, phương tiện đo tốc độ phương tiện giao thông có ghi hình ảnh (hay còn gọi là máy bắn tốc độ) là một trong các phương tiện thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ được trang bị cho lực lượng cảnh sát giao thông để phát hiện vi phạm.
Và theo như phân tích nêu trên, khi sử dụng các phương tiện và kỹ thuật nghiệp vụ trong quá trình tuần tra và kiểm soát các hành vi vi phạm trên thực tế thì cảnh sát giao thông thực hiện nhiệm vụ sẽ bố trí một bộ phận mặc thường phục để có thể sử dụng các phương tiện và kỹ thuật nghiệp vụ đó, trong đó bao gồm cả máy bắn tốc độ. Vì vậy có thể nói, khi thực hiện nhiệm vụ thì cảnh sát giao thông có quyền mặc thường phục để bắn tốc độ giao thông phát hiện ra những hành vi vi phạm quy định của pháp luật để xử lý kịp thời.
Bên cạnh đó, bộ phận cảnh sát giao thông mặc thường phục có nhiệm vụ trực tiếp quan sát và sử dụng máy bắn tốc độ để có thể giám sát tình hình giao thông trên thực tế và phát hiện ra những hành vi vi phạm giao thông đường bộ cũng như các hành vi vi phạm quy định pháp luật khác. Khi đã phát hiện ra những hành vi vi phạm đó thông qua máy bắn tốc độ thì cảnh sát giao thông mặc thường phục sẽ phải thông báo ngay cho các cảnh sát giao thông tuần tra và kiểm soát công khai để tiến hành hoạt động dừng xe và xử phạt theo quy định của pháp luật. Tức là, cảnh sát giao thông mặc dù mục sẽ không được phép dừng xe để xử lý ngay đối với các hành vi vi phạm, khi muốn xử lý vi phạm thì cảnh sát giao thông mặc thường phục sẽ phải liên hệ với các bộ phận xử lý, vì khi muốn xử lý thì cảnh sát giao thông phải sử dụng trang phục cảnh sát và đeo số hiệu công an nhân dân đầy đủ.
3. Cảnh sát giao thông mặc thường phục có được phép dừng xe xử phạt không?
Căn cứ theo quy định tại Điều 11 của Thông tư số 32/2023/TT-BCA quy định quy trình tuần tra, kiểm soát của Cảnh sát giao thông, khi thực hiện kế hoạch tuần tra và kiểm soát giao thông thì cảnh sát giao thông mặc thường phục sẽ có nhiệm vụ trực tiếp quan sát và sử dụng các phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ để giám sát tình hình giao thông và phát hiện ra các hành vi vi phạm trên thực tế. Khi phát hiện vi phạm thì phải thông báo ngay cho các cảnh sát giao thông thuộc bộ phận kiểm soát công khai và tuần tra không hai để dừng ngay phương tiện đó để xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Do đó có thể nói, trong hầu hết các trường hợp vi phạm thì cảnh sát giao thông mặc thường phục sẽ không được dừng xe để trực tiếp xử phạt giao thông.
Riêng đối với trường hợp phát hiện ra hành vi đặc biệt nghiêm trọng về giao thông và an ninh trật tự xã hội, nếu như không ngăn chặn kịp thời sẽ gây ra hậu quả nguy hiểm cho xã hội và làm thiệt hại đến tài sản của các cơ quan và cá nhân khác, làm ảnh hưởng đến tính mạng và sức khỏe của những người tham gia giao thông đường bộ thì cảnh sát giao thông mặc thường phục sẽ được thông báo và vận động người dân phối hợp, ngăn chặn ngay hành vi vi phạm bằng cách sử dụng Chứng minh công an nhân dân theo quy định của pháp luật. Theo đó thì có thể nói, có trường hợp ngoại lệ đó là khi phát hiện ra hành vi vi phạm nghiêm trọng về giao thông và an toàn trật tự xã hội mà nếu không ngăn chặn kịp thời có thể gây ra hậu quả nguy hiểm cho xã hội và những người xung quanh thì cảnh sát giao thông mặc thường phục mới có thể phối hợp được với người dân để dừng xe các đối tượng vi phạm đó. Tuy nhiên. sau khi dừng được phương tiện thì cảnh sát giao thông mặc thường phục phải cho bộ phận cảnh sát kiểm soát công khai để phối hợp giải quyết vi phạm và đưa đối tượng vi phạm về trụ sở công an nơi gần nhất để xử lý theo quy định của pháp luật.
Như vậy thì có thể nói, cảnh sát giao thông mặc thường phục cũng có thể tham gia bắt xe để dừng các phương tiện vi phạm, tuy nhiên không được phép xử lý đối với các đối tượng vi phạm đó. Sau khi bắt xe thì cảnh sát giao thông sẽ cần phải phối hợp với lực lượng cảnh sát mặc cảnh phục và có đeo số hiệu công an nhân dân đầy đủ để tiến hành hoạt động xử phạt người vi phạm dựa trên lỗi và thiệt hại mà họ đã gây ra.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Thông tư số 32/2023/TT-BCA quy định quy trình tuần tra, kiểm soát của Cảnh sát giao thông;
– Nghị định số 135/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định về danh mục, việc quản lý, sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ và quy trình thu thập, sử dụng dữ liệu thu được từ phương tiện, thiết bị kỹ thuật do cá nhân, tổ chức cung cấp để phát hiện vi phạm hành chính.
