Khi ly hôn, việc quan tâm đến ý kiến của người con trên 7 tuổi là hết sức quan trọng để giải quyết vấn đề ai là người có quyền nuôi con. Vậy khi hỏi ý kiến của con, mẫu đơn trình bày nguyện vọng của con đủ 7 tuổi trở lên được quy định như thế nào? Cùng tìm hiểu bài viết dưới đây.
Mục lục bài viết
1. Mẫu đơn trình bày nguyện vọng của con đủ 7 tuổi trở lên:
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
—***—
…,ngày…..tháng…..năm……
ĐƠN TRÌNH BÀY NGUYỆN VỌNG CỦA CON
Kính gửi : Tòa án nhân dân …
Cháu tên là : …
Sinh ngày : …
Địa chỉ : …
Hiện nay cháu học lớp : …
Trường : …
Cháu làm đơn này xin trình bày với Tòa án một nguyện vọng như sau :…
Ví dụ : Cháu là con của bố … và mẹ …, từ trước đến nay gia đình cháu sống rất hạnh phúc nhưng thời gian gần đây bố mẹ cháu thường xuyên cãi nhau, hiện nay bố mẹ cháu không còn ở chung một nhà. Cháu được biết bố mẹ cháu đã gửi đơn xin ly hôn ở Tòa án.
Nếu trường hợp bố mẹ cháu ly hôn thì cháu xin được ở với …, vì …yêu thương cháu nhiều hơn, có điều kiện chăm sóc cháu tốt hơn. Còn … hay … nên cháu không muốn ở với …
Cháu làm đơn này kính mong Tòa án chấp nhận nguyện vọng được ở với … của cháu.
Cháu xin chân thành cảm ơn !
Xác nhận của cha và mẹ (Ký và ghi rõ họ tên) | Người làm đơn (Ký và ghi rõ họ tên) |
2. Ý nghĩa của đơn trình bày nguyện vọng của con đủ 7 tuổi trở lên khi bố mẹ ly hôn:
Trong quá trình hôn nhân, có nhiều cặp vợ chồng phát sinh những vấn đề hoặc có những quan điểm sống thay đổi, khác nhau là nguyên nhân dẫn đến vợ chồng không thể chung sống được với nhau. Lúc này có nhiều giải pháp để giải quyết vấn đề này có thể là tìm những biện pháp để hòa giải, hàn gắn hoặc có thể sử dụng cách là làm thủ tục ly hôn. Trong quá trình giải quyết ly hôn, nếu vợ chồng có con thì sẽ xem xét hoặc thỏa thuận ai là người nuôi con. Căn cứ vào nhận thực của con mà luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định rõ nếu con dưới 36 tháng tuổi thì giao cho người mẹ nuôi; còn con từ đủ 7 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con. Việc xem xét nguyện vọng của con từ đủ 7 tuổi trở lên trong việc trực tiếp sống với cha hay mẹ khi ly hôn là một quy định phù hợp và cần thiết. Đây là một tiêu chí hết sức quan trọng để Tòa án có thể đánh giá những căn cứ một cách toàn diện để quyết định giao con cho cha hoặc mẹ, để đảm bảo quyền lợi về mọi mặt cho con.
Theo quy định quan hệ hôn nhân của họ còn tồn tại hay chấm dứt thì cha mẹ vẫn có nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con đây đồng thời cũng là quyền của cha, mẹ. Tuy nhiên, con thuộc đối tượng được hưởng quyền sau khi cha mẹ ly hôn là con đẻ, con nuôi chung của hai vợ chồng, con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình. Vậy nên khi cha mẹ ly hôn vẫn có nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng con ở trong các trường hợp này.
Trong khi giải quyết ly hôn, cha, mẹ có quyền thỏa thuận người trực tiếp nuôi con và thỏa thuận này có thể được Tòa án ghi nhận. Nếu không thỏa thuận được hoặc việc thỏa thuận không bảo đảm quyền lợi của con thì Tòa án sẽ xem xét những căn cứ điều kiện để giao con cho người có đủ điều kiện nuôi con trong đó, việc lấy ý kiến để xét nguyện vọng của con về việc sống với cha hay mẹ sau khi cha, mẹ ly hôn là thủ tục bắt buộc.
Như vậy, việc xét nguyện vọng của con từ đủ 7 tuổi trở lên là thủ tục tố tụng buộc phải thực hiện trước khi ra quyết định ai là người trực tiếp nuôi con sau khi vợ chồng chấm dứt hôn nhân. Việc hỏi ý kiến của con nhằm bảo đảm quyền lợi toàn diện cho con, bởi việc cho con có ý kiến muốn sống với bố hay mẹ cũng giúp quyết định giao con được phù hợp với ý chí nguyện vọng của con, giúp cho sự phát triển về tinh thần của con sau này. Bởi khi một đứa trẻ có nguyện vọng muốn sống với ai, nghĩa là người đó đã có sự chăm sóc rất tốt đối với đứa trẻ đó. Hơn nữa khi người con đã đủ 7 tuổi cũng đã đủ nhận thức để biết và cảm nhận được sự quan tâm của bố mẹ.
Tuy nhiên, nguyện vọng của con chỉ có ý nghĩa như một trong các điều kiện để Tòa án tham khảo trước khi quyết định chứ không phải là yếu tố quyết định tiên quyết. Bởi Tòa án còn xem xét và kết hợp xét nhiều yếu tố khác như môi trường sống của con trong tương lai, hoàn cảnh kinh tế của người cha, người mẹ trực tiếp nuôi trẻ sau khi cha mẹ ly hôn, và tư cách đạo đức, yếu tố về tinh thần mà cha hoặc mẹ dành cho con. Việc xem xét phải trên cơ sở đảm bảo nguyên tắc đảm bảo quyền lợi về mọi mặt cho con.
3. Thủ tục nộp và công bố đơn trình bày nguyện vọng của con đủ 7 tuổi trở lên:
Khi vợ, chồng ly hôn thuận tình hoặc ly hôn đơn phương (chỉ có vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn) thì có thể nộp đơn trình bày nguyện vọng của con này kèm theo cùng hồ sơ ly hôn gửi lên Tòa án hoặc trong quá trình hòa giải có thể bổ sung sau. Ly hôn thuận tình có nghĩa là khi quyết định ly hôn hai vợ chồng đã thỏa thuận được với nhau về quyền nuôi con. Tuy nhiên trường hợp thuận tình vẫn phải nộp thêm đơn trình bày nguyện vọng của con thì Tòa căn cứ vào đó sẽ quyết định Công nhận sự thỏa thuận đó. Chẳng hạn như, trong đơn trình bày nguyện vọng con mong muốn ở với bố và hai vợ chồng cũng thỏa thuận con ở với bố thì Tòa án sẽ công nhận sự thỏa thuận đó, quyết định giao con cho người bố nuôi.
Nếu trong đơn trình bày nguyện vọng con muốn ở với bố mà hai vợ chồng thỏa thuận con ở với mẹ thì Tòa án sẽ xem xét tiến hành hòa giải hoặc chuyển qua trường hợp ly hôn đơn phương. Nghĩa là trong trường hợp này, Tòa sẽ căn cứ vào nguyện vọng của con cùng với các yếu tố như điều kiện về vật chất và tinh thần của Bố, mẹ để quyết định ai là người trực tiếp có quyền nuôi con.
Về nguyên tắc, cha mẹ đều bình đẳng về quyền và nghĩa vụ trong việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con, ngay cả khi hôn nhân của họ chấm dứt. Tôn trọng quyền, đồng thời, khích lệ cha mẹ thực hiện trách nhiệm đối với con, pháp luật quy định, việc giao con cho cha hay mẹ nuôi, trước hết phải dựa vào sự thỏa thuận của chính cha mẹ. Trên cơ sở quyền lợi của con, vợ chồng được quyền bàn bạc, thỏa thuận, để xác định ai là người trực tiếp nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi họ ly hôn. Nếu sự thỏa thuận của vợ chồng chưa hợp lý, không đảm bảo quyền lợi mọi mặt của con hoặc khi các bên không thỏa thuận được, thì Tòa án sẽ quyết định.
Căn cứ khoản 3 Điều 208 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định: Thủ tục lấy ý kiến về nguyện vọng của con khi bố mẹ ly hôn phải bảo đảm thân thiện, phù hợp với tâm lý, lứa tuổi, mức độ trưởng thành, khả năng nhận thức của người chưa thành niên, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, giữ bí mật cá nhân của người chưa thành niên. Quy định về thủ tục lấy ý kiến của con này có ý nghĩa rất quan trọng, nguyên tắc lấy ý kiến phải khéo léo làm sao để không ảnh hưởng đến tâm lý của người con và là thủ tục bắt buộc, cơ quan có thẩm quyền không thực hiện thủ tục lấy ý kiến của con để xét nguyện vọng được xem là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.
Hiện nay, thủ tục xét nguyện vọng của con thể hiện qua nhiều hình thức, đa số các Tòa lấy ý kiến của con bằng văn bản (bản khai, tự khai viết tay, hoặc đánh máy) có chữ ký hoặc điểm chỉ của con và cha mẹ. Địa điểm lấy ý kiến được thực hiện tại trụ sở Tòa án trước khi xét xử vụ việc ly hôn. Tuy nhiên cũng có Tòa án yêu cầu cha mẹ hướng dẫn con viết Bản tự khai (thể hiện nguyện vọng của con, có chữ ký hoặc điểm chỉ của con và cha, mẹ) ngoài trụ sở Tòa án; hoặc Tòa án lấy ý kiến của con bằng văn bản trước đó, sau đó Tòa tiếp tục triệu tập con để xét lại nguyện vọng của con ngay tại phiên tòa hoặc có trường hợp Hội đồng xét xử trực tiếp liên lạc với trẻ qua điện thoại để xác nhận lại ý chí của con. Nhiều địa phương thành lập Tòa Gia đình và người chưa thành niên, việc lấy ý kiến của con thực hiện tại Phòng trẻ em của Tòa chuyên trách này trước khi xét xử vụ việc.
Như vậy, thủ tục lấy ý kiến của con chưa được quy định thống nhất, mà tùy thuộc vào từng địa phương mà có những cách lấy ý kiến khác nhau, tuy nhiên tất cả đều phải bảo đảm quyền lợi mọi mặt của con và những nguyên tắc lấy ý kiến.
Văn bản pháp luật sử dụng trong bài viết:
Luật Hôn nhân gia đình năm 2014