Hướng dẫn khiếu nại lần đầu với trường hợp bị thu hồi đất

1. Quy định của pháp luật về khiếu nại lần đầu về trường hợp bị thu hồi đất:

1.1. Khiếu nại thu hồi đất là gì?

Theo quy định của Luật Khiếu nại, thì trước hết ta có thể hiểu rằng khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức, cán bộ hoặc công chức yêu cầu cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính (là tài liệu do cơ quan hành chính nhà nước hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước ban hành để quyết định về một vấn đề cụ thể trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước, áp dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể) hoặc hành vi hành chính (là hành vi của cơ quan hành chính nhà nước hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước thực hiện hoặc không thực hiện nhiệm vụ, công vụ theo quy định của pháp luật) hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức (là quyết định bằng văn bản của người đứng đầu cơ quan hoặc tổ chức để áp dụng một trong các hình thức kỷ luật đối với cán bộ, công chức thuộc quyền quản lý của họ theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức.) khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật và xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình theo thủ tục quy định bởi Luật Khiếu nại,

Còn khiếu nại về việc thu hồi đất thì có thể hiểu đó chính là việc công dân, cơ quan, tổ chức, đề nghị cơ quan tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định thu lại quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất khi có căn cứ cho rằng quyết định đó là trái pháp luật, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

1.2. Thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với trường hợp bị thu hồi đất:

Căn cứ theo quy định của luật khiếu nại và luật đất đai 2013 thì ta có thể xác định được thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với trường hợp bị thu hồi đất chính là người ban hành quyết định thu hồi đất. Hay nói một cách dễ hiểu thì người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với trường hợp bị thu hồi đất đó chính là chủ tịch ủy ban nhân dân cấp huyện hoặc chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh, tùy thuộc xem quyết định thu hồi đất đó là do huyện hay do tỉnh ban hành.

1.3. Mẫu đơn khiếu nại lần đầu về trường hợp bị thu hồi đất:

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

___________

                                                                                                                              …, ngày… tháng … năm…

ĐƠN KHIẾU NẠI

Kính gửi: ……

Họ và tên người khiếu nại:….

Địa chỉ:…..

Số CMND/Hộ chiếu/Thẻ căn cước công dân…., ngày cấp…. , nơi cấp:…

Tên của cơ quan, tổ chức, cá nhân bị khiếu nại:….

 Địa chỉ:….

Khiếu nại về việc:….

Nội dung khiếu nại:….

(Tài liệu, chứng cứ kèm theo – nếu có).

……..

NGƯỜI KHIẾU NẠI

(Chữ ký hoặc điểm chỉ)

2. Hướng dẫn khiếu nại lần đầu với trường hợp bị thu hồi đất:

Khi bị thu hồi đất mà có căn cứ cho rằng việc thu hồi đất đó là trái pháp luật thì bạn có thể thực hiện thủ tục khiếu nại lần đầu đối với trường hợp bị thu hồi đất như sau:

Bước 1: Soạn thảo đơn khiếu nại theo mẫu

Bước 2: Nộp đơn khiếu nại đến ủy ban nhân dân nơi người đã ra quyết định thu hồi đất

Theo quy định của pháp luật thì đối với trường hợp khiếu nại lần đầu người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại sẽ là người ra quyết định hành chính đó. Do vậy, nếu có căn cứ cho rằng việc thu hồi đất là trái pháp luật thì trước tiên bạn phải gửi đơn khiếu nại đến nơi đã ra quyết định thu hồi đất đó, có thể là chủ tịch ủy ban nhân dân cấp huyện hoặc chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Bạn có thể khiếu nại bằng  đơn khiếu nại hoặc khiếu nại trực tiếp.

Cần lưu ý rằng thời hạn để khiếu nại là 90 ngày, tính từ ngày nhận được quyết định hành chính hoặc từ ngày biết được về quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính. Theo đó thì khi nhận được quyết định thu hồi đất hoặc một quyết định nào đó liên quan đến việc thu hồi đất mà bạn cho rằng nó trái pháp luật thì bạn cần phải thwujc hiện việc khiếu nại trong vòng 90 ngày kể từ ngày nhận được quyết định đó. Nếu quá 90 ngày mà bạn không thực hiện việc khiếu nại thì có thể xem như bạn đồng ý với quyết định đó và không khiếu nại được nữa. Trong trường hợp có các trở ngại khách quan như bệnh tật, thiên tai, tai hoạ, công tác, học tập ở nơi xa hoặc nếu người khiếu nại không thể thực hiện quyền khiếu nại trong thời hạn đúng, thì thời gian bị trở ngại đó sẽ không được tính vào thời hạn khiếu nại.Tuy nhiên bạn phải đưa ra được bằng chứng chứng minh có trở ngại khách quan đó.

Bước 3: Quá trình giải quyết đơn khiếu nại lần đầu về trường hợp thu hồi đất

Khi tiếp nhận đơn khiếu nại, nếu đứng thẩm quyền giải quyết của mình thì người giải quyết khiếu nại lần đầu phải thụ lý và thông báo bằng văn bản cho người khiếu nại trong thời hạn 10 ngày, tính từ ngày nhận được đơn khiếu nại. Trong quá trình giải quyết khiếu nại lần đầu, người giải quyết khiếu nại phải tiếp xúc và trò chuyện trực tiếp với người khiếu nại và người bị khiếu nại để làm rõ nội dung khiếu nại, yêu cầu của người khiếu nại và mong muốn của người giải quyết khiếu nại. Trong trường hợp không thụ lý để giải quyết, phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do cũng như căn cứ pháp lý.

Thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu đối với trường hợp thu hồi đất là không vượt quá 30 ngày kể từ ngày thụ lý.Theo đó thì  người giải quyết khiếu nại có trách nhiệm yêu cầu các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan cung cấp thông tin, tài liệu, chứng cứ, triệu tập người khiếu nại, người bị khiếu nại, tiến hành giám định, kiểm tra xác minh, và báo cáo kiến nghị hướng giải quyết.

Đối với những vụ việc phức tạp, thời hạn giải quyết có thể kéo dài, nhưng không quá 45 ngày kể từ ngày thụ lý. Trong vùng sâu, vùng xa có khó khăn về đi lại, thời hạn giải quyết không quá 45 ngày kể từ ngày thụ lý; đối với các vụ việc phức tạp, thời hạn giải quyết có thể kéo dài, nhưng không quá 60 ngày kể từ ngày thụ lý.

Bạn cũng có thể thuê luật sư để thực hiện thủ tục khiếu nại lần đầu khi bị thu hồi đất. Theo đó trong trường hợp người khiếu nại nhờ sự trợ giúp pháp lý từ luật sư, luật sư có quyền tham gia trong quá trình giải quyết khiếu nại.

Cần lưu ý rằng đối với giải quyết khiếu nại lần đầu về thu hồi đất thì không bắt buộc phải tổ chức đối thoại trừ khi người khiếu nại yêu cầu và kết quả xác minh nội dung khiếu nại khác nhau, người giải quyết khiếu nại sẽ tổ chức đối thoại.

Trong quá trình giải quyết khiếu nại, nếu người giải quyết khiếu nại nhận thấy rằng việc thi hành quyết định hành chính bị khiếu nại sẽ gây ra hậu quả khó khắc phục, thì người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại phải đưa ra quyết định tạm đình chỉ việc thi hành quyết định đó. Đồng thời, phải đưa ra quyết định giải quyết khiếu nại bằng văn bản và gửi quyết định này cho người khiếu nại, người bị khiếu nại và những bên có quyền, lợi ích liên quan.

Căn cứ quy định của pháp luật, kết quả xác minh nội dung khiếu nại, kết quả đối thoại, người giải quyết khiếu nại sẽ ra quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu.

3. Các trường hợp bị thu hồi đất theo quy định của pháp luật:

Căn cứ Điều 16 Luật Đất đai 2013 quy định về nhà nước quyết định thu hồi đất thì ta có thể xác định được Nhà nước quyết định thu hồi đất đối với các trường hợp như là:

Một, thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng;

Hai, thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai;

Ba, thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người.

Bên cạnh đó thì về thẩm quyền thu hồi đất ta có thể xác định được có hai cơ quan có thẩm quyền ra quyết định thu hồi đất là ủy ban nhân dân cấp huyện và ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Cụ thể, căn cứ khoản 1, 2 Điều 66 Luật đất đai 2013 ta xác định được Uỷ ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất trong các trường hợp như là thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư; thu hồi đất ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam. Còn Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thu hồi đất trong các trường hợp như là thu hồi đất đối với tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; thu hồi đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn.

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:

– Luật khiếu nại 2011

– Luật đất đai 2013