Giáo dục con bằng đòn roi cha mẹ có vi phạm pháp luật không?

1. Hành vi cha mẹ giáo dục con bằng đòn roi:

Giáo dục con cái là quyền và nghĩa vụ của cha mẹ. Song, giáo dục con như thế nào là vấn đề mà các ông bố, bà mẹ và xã hội cần đặc biệt quan tâm.

Từ trước đến nay, ông cha ta luôn có quan niệm “thương cho roi cho vọt”. Tức thương con cái thì sẽ giáo dục con cái bằng đòn roi, bằng sự nghiêm khắc. Chính vì vậy, thực trạng giáo dục con cái bằng đòn roi diễn ra khá phổ biến tại nước ta.

Xét về khái niệm và hành động, hành vi giáo dục con bằng đòn roi là việc cha mẹ dùng vật thể (đòn roi) tác động vật lý (đánh đòn) lên cơ thể con cái.

Đa số phụ huynh Việt Nam cho rằng, trẻ em cần được giáo dục từ bé. Và đòn roi là cách nhanh nhất để con trẻ nhận biết được hành động, việc làm của mình là sai. Khi đánh, con trẻ sẽ nhớ, sẽ sợ và không dám tái phạm nữa. Một lý do khác nữa, là do cha mẹ không đủ kiên nhẫn, không đảm bảo kiến thức về giáo dục tâm lý con trẻ, nên bất cứ khi nào con cái không nghe lời, cha mẹ sẽ hướng đến việc giáo dục con bằng đòn roi.

Thực tế, hình thức giáo dục này luôn nhận về những ý kiến trái chiều. Có ý kiến cho rằng, việc giáo dục con cái bằng đòn roi là cần thiết, để con cái lớn lên trong quy củ và nguyên tắc. Ý kiến khác lại quan niệm, hành vi giáo dục con cái bằng đòn roi là một hình thực bạo lực gia đình. Điều này sẽ gây ra những ảnh hưởng nhất định về tâm lý, sự phát triển thể chất của trẻ.

2.Giáo dục con bằng đòn roi cha mẹ có vi phạm pháp luật không?

Như đã phân tích ở trên, giáo dục con cái bằng đòn roi là hành động phổ biến mà các bậc cha mẹ tại Việt Nam thường hướng tới giải quyết khi con cái làm gì sai hay không nghe lời. Tuy nhiên, xét về phương diện pháp luật, hành vi dùng đòn roi được xem là biểu hiện của hành vi bạo lực. Điều này là vi phạm các quy định trong việc bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân mà Nhà nước đưa ra. Cụ thể như sau:

– Theo quy định tại Luật hiến pháp 2013, một trong những quyền mà công dân được Nhà nước bảo đảm là quyền bất khả xâm phạm thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khỏe. Theo quy định này, quyền bất khả xâm phạm về thân thể, sức khỏe là quyền cơ bản nhất mà công dân được hưởng. Không ai có quyền xâm phạm trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng của công dân. Do đó, hành vi giáo dục con bằng đòn roi đã xâm phạm đến sức khỏe của con cái. Điều này vi phạm về quyền được bất khả xâm phạm về thân thể, sức khỏe theo quy định của Hiến pháp 2013.

– Theo quy định tại Điều 6 Luật trẻ em 1016, một trong các hành vi bị cấm đối với trẻ em đó là: Cá nhân, tổ chức không cung cấp hoặc che giấu, ngăn cản việc cung cấp thông tin về trẻ em bị xâm hại hoặc trẻ em có nguy cơ bị bóc lột, bị bạo lực cho gia đình, cơ sở giáo dục, cơ quan, cá nhân có thẩm quyền. Cá nhân, tổ chức lợi dụng việc nhận chăm sóc thay thế trẻ em để xâm hại trẻ em; lợi dụng chế độ, chính sách của Nhà nước và sự hỗ trợ, giúp đỡ của tổ chức, cá nhân dành cho trẻ em để trục lợi. Như vậy, theo quy định tại điều luật này, hành vi giáo dục con cái bằng đòn roi được xem là một trong những biểu hiện của việc bóc lột, bạo lực, xâm hại trẻ em. Việc cha mẹ giáo dục con bằng đòn roi là vi phạm quy định của pháp luật về việc bảo hộ trẻ em.

– Theo quy định của Luật phòng chống bạo lực gia đình 2022, các hành vi bị cấm bao gồm: hành hạ, ngược đãi, đánh đập hoặc hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khỏe, tính mạng; cô lập, xua đuổi hoặc gây áp lực thường xuyên về tâm lý gây hậu quả nghiêm trọng đến các thành viên trong gia đình. Theo quy định tại điều luật này, giáo dục con cái bằng đòn roi là một trong những hành vi đánh đập, xâm hại đến sức khỏe, tính mạng của các thành viên trong gia đình. Đồng thời, theo quy định tại Luật hôn nhân và gia đình 2014, cha mẹ có nghĩa vụ và quyền trong việc thương yêu con, tôn trọng ý kiến của con; chăm lo việc học tập, giáo dục, trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con. 

Từ những phân tích ở trên, có thể khẳng định: Giáo dục con cái bằng đòn roi là việc cha mẹ xâm phạm trực tiếp các quy chế, chế tài của pháp luật liên quan đến việc bảo vệ quyền công dân, quyền trẻ em, cũng như nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình với nhau.

Trả lời cho câu hỏi giáo dục con cái bằng đòn roi, cha mẹ có vi phạm pháp luật hay không? Thì câu trả lời là có. Cha mẹ giáo dục con bằng đòn roi là vi phạm pháp luật.

3. Hình thức xử lý đối với hành vi giáo dục con bằng đòn roi của cha mẹ:

Theo quy định tại Điều 52 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP, hành vi xâm hại sức khỏe thành viên gia đình sẽ bị xử lý vi phạm hành chính như sau:

+ Đối với hành vi đánh đập gây thương tích cho thành viên gia đình, chủ thể vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng.

+ Chủ thể vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với việc vi phạm một trong những hành vi sau đây: Sử dụng các công cụ, phương tiện hoặc các vật dụng khác gây thương tích cho thành viên gia đình; Không kịp thời đưa nạn nhân đi cấp cứu điều trị trong trường hợp nạn nhân cần được cấp cứu kịp thời hoặc không chăm sóc nạn nhân trong thời gian nạn nhân điều trị chấn thương do hành vi bạo lực gia đình, trừ trường hợp nạn nhân từ chối.

Như vậy, theo quy định tại điều luật này, hành vi xâm hại sức khỏe thành viên trong gia đình có thể bị xử phạt vi phạm hành chính với số tiền lên tới 20.000.000 đồng. Mức phạt này sẽ được áp dụng đối với cha mẹ dùng đòn roi để giáo dục con cái.

– Theo quy định tại Khoản 1 Điều 185 Bộ luật hình sự 2015, người nào đối xử tồi tệ hoặc có hành vi bạo lực xâm phạm thân thể ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:Thường xuyên làm cho nạn nhân bị đau đớn về thể xác, tinh thần; Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.

Như vậy, theo quy định tại điều luật này, nếu hành vi giáo dục con cái bằng đòn roi gây ra những ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe, tính mạng của con cái; mức độ thực hiện hành vi quá đáng, thì cha mẹ hoàn toàn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức xử phạt lên tới 3 năm.

Theo nội dung phân tích ở trên, cha mẹ giáo dục con cái bằng đòn roi, gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tính mạng của con cái thì hoàn toàn có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Có thể thấy, Nhà nước và pháp luật đã đưa ra những quy định hết sức nghiêm ngặt về việc bảo vệ quyền con người của mỗi cá nhân. Theo đó, không ai có quyền được xâm phạm đến quyền sống, quyền được bất khả xâm phạm về sức khỏe, tính mạng của mỗi cá nhân. Tuy nhiên, xét vào thực tế đời sống, giáo dục con cái là quyền cũng như trách nhiệm của mỗi bậc cha mẹ. Cha mẹ sẽ dựa vào tính cách, cách xử xự của con cái để đưa ra những biện pháp giáo dục con sao cho phù hợp nhất. Ta luôn khuyến khích việc giáo dục con bằng lời nói, sự khuyên răn nhẹ nhàng nhưng vẫn đủ nghiêm khắc; song, trong một số tình huống thực tế, cha mẹ vẫn nên có những biện pháp nặng tay khi giáo dục con, để con trẻ nhận biết, phân biệt được sai đúng. Tất nhiên, không ai cổ súy cho vấn đề bạo hành. Nhưng, ý người viết muốn nói đến, cha mẹ cần tìm ra phương hướng giáo dục con cái một cách tốt nhất, đảm bảo cho việc phát triển một cách ổn định và tốt nhất của con. Hơn hết, dù hướng tới cách thức giáo dục nào, yêu cầu cần có nhất của mỗi bậc cha mẹ vẫn luôn là tình yêu thương với con cái; không được lợi dụng quyền làm cha, làm mẹ để gây ảnh hưởng đến sự phát triển, quyền lợi hợp pháp của con.

Văn bản pháp luật sử dụng trong bài viết: 

Luật hôn nhân và gia đình 2014; 

Luật trẻ em 2016; 

Luật phòng chống bạo lực gia đình 2022; 

Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017; 

Nghị định số 144/2021/NĐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình