Hiện nay, có nhiều người vẫn còn hay nhầm lẫn giữa tội hiếp dâm và tội cưỡng dâm. Bài viết dưới đây sẽ so sanh, phân biệt để làm rõ cấu thành tội phạm cũng như hình phạt của hai tội này như sau.
Mục lục bài viết
1. Mức hình phạt của tội hiếp dâm và tội cưỡng dâm:
1.1. Tội hiếp dâm:
Tại tội này quy định về 3 khung hình phạt chính và 1 khung hình phạt chính
– Khung hình phạt cơ bản có mức tù từ 01 năm đến 05 năm cho trường hợp nạn nhân từ đủ 18 tuổi trở lên; Mức phạt tù từ 02 năm đến 07 năm trong trường hợp nạn nhân từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi
– Khung hình phạt tăng nặng thứ nhất có mức phạt tù từ 03 năm đến 10 năm được quy định trong trường hợp phạm tội có một trong các tình tiết định khung hình phạt tăng nặng sau:
+ Nhiều người cưỡng dâm một người.
+ Phạm tội 02 lần trở lên.
+ Đối với 02 người trở lên.
+ Có tính chất loạn luân.
+ Làm nạn nhân có thai.
+ Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.
+ Tái phạm nguy hiểm.
-Khung hình phạt tăng nặng thứ hai có mức phạt tù từ 10 năm đến 18 năm được quy định cho trường hợp phạm tội có một trong các tình tiết định khung hình phạt tăng nặng sau:
+ Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên.
+ Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội.
+ Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
– Khung hình phạt bổ sung được quy định là: cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm
1.2. Tội cưỡng dâm:
Hình phạt của tội này được quy định với 03 khung hình phạt chính và 01 khung hình phạt bổ sung
-Khung hình phạt cơ bản có mức phạt tù từ 02 năm đến 07 năm được quy định trong trường hợp nạn nhân từ đủ 18 tuổi trở lên. Hình phạt từ 05 năm đến 10 năm quy định trong trường hợp nạn nhân từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi
– Khung hình phạt tăng nặng thứ nhất có mức phạt tù từ 07 năm đến 15 năm được quy định cho trường hợp người phạm tội có một trong các tình tiết định khung hình phạt tăng nặng sau:
+ Có tổ chức.
+ Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh.
+ Nhiều người hiếp một người.
+ Phạm tội 02 lần trở lên.
+ Đối với 02 người trở lên.
+ Có tính chất loạn luân.
+ Làm nạn nhân có thai.
+ Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.
+ Tái phạm nguy hiểm.
-Khung hình phạt tăng nặng thứ hai có mức phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân được quy định cho trường hợp phạm tội có một trong các tình tiết định khung hình phạt tăng nặng sau:
+ Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên.
+ Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội.
+ Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
-Khung hình phạt bổ sung được quy định là cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm
2. Phân biệt tội hiếp dâm và tội cưỡng dâm:
Để phân biệt tội hiếp dâm và tội cưỡng dâm ta xét đến cấu thành tội phạm của hai tội này:
| Tiêu chí | Tội cưỡng dâm | Tội hiếp dâm |
| Chủ thể | – Người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi từ đủ 16 tuổi trở lên – Điều luật không mô tả dấu hiệu đặc biệt của chủ thể nhưng thực tiễn xét xử vẫn coi chủ thể của tội cưỡng dâm chỉ có thể là nam giới | – Người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi từ đủ 16 tuổi trở lên – Điều luật không mô tả dấu hiệu đặc biệt của chủ thể nhưng thực tiễn xét xử vẫn coi chủ thể của tội cưỡng dâm chỉ có thể là nam giới. Nữ giới chỉ có thể tham gia trong vụ đồng phạm hiếp dâm với vai trò là người xúi giục, người giúp sức hya người tổ chức |
| Khách thể | Hành vi cưỡng dâm nêu trên xâm phạm đến nhân phẩm, danh dự và sức khoẻ của người khác.
| Hành vi hiếp dâm xâm phạm đến nhân phẩm, danh dự của nạn nhân, xâm phạm đến sức khoẻ (gồm sức khoẻ về thể chất và sức khoẻ về tinh thần), gián tiếp xâm phạm tính mạng của nạn nhân (làm nạn nhân chết hoặc tự sát). |
| Mặt chủ quan | Lỗi của người phạm tội là lỗi cố ý Người phạm tội biết nạn nhân là người lệ thuộc mình hoặc biết họ đang trong tình trạng quẫn bách Người phạm tội cũng biết hành vi đe dọa hay hứa hẹn của mình là hành vi lợi dụng quan hệ lệ thuộc hoặc là hành vi lợi dụng tình trạng quẫn bách của nạn nhân để buộc họ phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác | Lỗi của người phạm tội là lỗi cố ý Người phạm tội biết hành vi giao cấu của mình hoặc hành vi quan hệ tình dục khác của mình là trái ý muốn của nạn nhân nhưng vẫn mong muốn thực hiện hành vi hiếp dâm đó bằng những thủ đoạn đê hèn Nạn nhân là bất kì ai |
| Mặt khách quan | Hành vi khách quan của tội phạm này được quy định là hành vi “khiến” (ép buộc) và hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác. Trong đó hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác là kết quả của hành “Khiến” – Nạn nhân của hành vi khách quan là người bị lệ thuộc hoặc là người đang trong tình trạng quẫn bách + Quan hệ lệ thuộc ở đây là quan hệ lệ thuộc về mặt công việc, gia đình, tí ngưỡng hoặc hay về mặt kinh tế + Người đang trong tình trạng quẫn bách là người đang ở trong hoàn cảnh hết sức khó khăn, tự mình không thể hoặc khó có thể khắc phục được mà đòi hỏi phải có sự hỗ trợ từ người khác. Ví dụ: Người thân trong gia đình bị mắc bệnh hiểm nghèo nên cần một số tiền lớn để chữa bệnh nhưng lại đang trong tình trạng túng thiếu nghiêm trọng – Theo đó hành vi ép buộc ở tội phạm này được hiểu là lợi dụng quan hệ lệ thuộc hoặc hoàn cảnh quẫn bách của nạn nhân để khống chế tư tưởng, buộc họ phải miễn cưỡng thực hiện hành vi giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác theo ý muốn của mình. Thủ đoạn của người phạm tội sử dụng để khống chế nạn nhân có thể là hành vi đe dọa hoặc hứa hẹn Lưu ý: + Hành vi đe dọa ở tội cưỡng dâm chưa đến mức làm người khác bị tê liệt ý chí, không dám kháng cự như ở tội hiếp dâm. Người bị đe dọa chỉ bị khống chế về mặt tư tưởng họ vẫn có khả năng phản kháng nhưng đã miễn cưỡng chịu giao cấu hoặc chịu thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác – Người phạm tội cưỡng dâm cũng có thể lợi dụng quan hệ lệ thuộc, lợi dụng uy thế của mình hoặc lợi dụng nạn nhân đang trong tình trạng quẫn bách hứa hẹn mang lại quyền lợi nào đó nếu họ chấp nhận việc thực hiện hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác. Cần lưu ý là sự hứa hẹn phải có tình chất là sự khống chế tư tưởng buộc họ phải miễn cưỡng chấp nhận việc giao cấu hoặc chấp nhận hành vi thực hiện quan hệ tình dục khác. Những trường hợp hứa hẹn khác sẽ không thuộc phạm vi của tội này.
| Hành vi khách quan của tội phạm này là hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác với nạn nhân trái ý muốn của họ bằng thủ đoạn dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực, lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được hoặc bằng những thủ đoạn khác Các hành vi này được thực hiện bằng một trong những thủ đoạn sau: + Thủ đoạn dùng vũ lực: Là thủ đoạn dùng sức mạnh vật chất để đè bẹp sự phản kháng của nạn nhân. Ví dụ: Bóp cổ, vật,… + Thủ đoạn đe dọa dùng vũ lực: là thủ đoạn làm cho nạn nhân bị tê liệt không chống lại hành vi của người phạm tội. Ví dụ: Đe dọa giết người, gây thương tích + Thủ đoạn lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân: là thủ đoạn lợi dụng nạn nhân vì lý do nào đó không thể chống lại được hành vi của người phạm tội. Ví dụ: Lợi dụng nạn nhân khi đang ốm đau + Thủ đoạn khác: là những thủ đoạn giúp cho người phạm tội có thể thực hiện được hành vi của mình. Ví dụ: Lợi dụng nạn nhân khi đang say rượu,..
|
| Căn cứ pháp lý | Điều 141 Bộ luật hình sự năm 2015 được sửa đổi bổ sung năm 2017 | Điều 143 Bộ luật hình sự năm 2015 được sửa đổi bổ sung năm 2017 |
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết: Bộ luật hình sự năm 2015 được sửa đổi bổ sung năm 2017
