Mẫu bài dự thi Đại sứ văn hóa đọc và hướng dẫn cách trình bày

1. Mẫu bài dự thi Đại sứ văn hóa đọc:

BÀI DỰ THI ĐẠI SỨ VĂN HÓA ĐỌC 

1.1. Câu 1. Chia sẻ về một cuốn sách mà anh chị yêu thích, đã làm thay đổi nhận thức hoặc cuộc sống của anh chị:

Tôi đã từng nghe ở đâu đó một câu nói rất hay: “Một ngày nào đó, sẽ có ai đó đi ngang qua cuộc đời bạn, dẫu chỉ như như một cơn gió thôi nhưng cũng đủ để khiến cuộc đời bạn thay đổi”. Tôi đã chiêm nghiệm về câu nói trên rất nhiều. Nó rất đúng, nhưng không phải chuẩn đối với tất cả mọi người, trong đó có tôi.

Tôi hiện đã là một cô gái bước sang tuổi 20 rồi. Khoảng thời gian chông chênh nhất thời niên thiếu của tôi có lẽ là ở độ 16-19 tuổi. Khi đó, tôi không định hướng được tương lai cho bạn thân, nghi ngờ về chính mình, khúc mắc mâu thuẫn với gia đình ngày càng nhiều, suy nghĩ buông bỏ tất cả của tôi cũng rất lớn. Tôi lúc đấy thực sự rơi vào tình trạng khủng hoảng tuổi mới lớn, rất trầm trọng. Nhưng tôi đã bước ra khỏi thời kì rối ren đó, ngang nhiên kiêu hãnh, tự tin bước vào tuổi 20 nhờ đọc được cuốn sách định mệnh của cuộc đời: Không gia đình. Phải, “Không gia đình” của Hector Malot đã thay đổi hoàn toàn cuộc đời tôi. Thay đổi hoàn toàn.

Lúc cầm cuốn tiểu thuyết dày bịch trên tay, tôi đã định bỏ xuống, chán nản không muốn đọc. Nhưng bìa sách sinh động cùng cái nhan đề độc lạ đầy nghi vấn đó đã kích thích sự hứng thú trong tôi, buộc tôi phải ôm lấy nó mà nghiền ngẫm đọc. Tôi đọc cuốn sách này khi tôi vừa tròn 19 tuổi. Nhưng nhân vật trong đó- người mà  tôi phải “sống” cùng qua từng trang giấy lại chỉ là cậu nhóc 9 tuổi. Remi thực sự đã làm trái tim tôi thổn thức và xáo động kể từ lúc cậu được nhà văn cho hiện diện bởi sự ngoan ngoãn, ngây thơ và hoàn cảnh tội nghiệp, đáng thương. Cậu chỉ là một đứa bé mồ côi, may mắn được má Bác-bơ-ranh tốt bụng nuôi nấng. Sống trong tình thương của người phụ nữ đó, hoàn cảnh tội nghiệp của cậu như được một tấm áo choàng mỏng che phủ. Nhưng khi người chồng của bà trở về, cậu chính thức bị cướp đi tấm áo đó, co ro và lạ lẫm. Khi đọc đến đoạn Rêmi bị người đàn ông đó coi thường, rẻ rúng, tưởng tượng ra hình ảnh một cậu bé gầy gò với gương mặt ngây thơ, ngơ ngác đầy sợ hãi lo lắng và vẻ mặt khổ sở, bất lực kêu gào gọi má Bác-bơ-ranh khi bị đem đi bán, tôi thực sự đã rơm rớm nước mắt. Tôi đã nghĩ “Thật may vì mình là con ruột của bố mẹ. Thật may vì mình được bố mẹ lo lắng, yêu thương, được ăn mặc đầy đủ. Thật may vì không giống Remi”.

Càng đọc cuốn sách này, nhận thức của tôi dường như càng được khai sáng, suy nghĩ của tôi được điều chỉnh đi theo một định hướng khác, chính xác và tích cực. Cậu bé Remi đã nỗ lực không ngừng nghỉ như thế kia. Đó mới chỉ là cậu bé 9 tuổi thôi nhưng đã có bản năng sinh tồn vô cùng mãnh liệt. Khi đó, tôi đã hiểu: Người ta tìm mọi cách vượt qua hàng dãy khó khăn để sống tiếp, thì không lí gì mình chỉ vì những khó chịu, rối mù trong suy nghĩ mà đòi buông bỏ tất cả những thứ mà gia đình đã xây đắp nên cho. Thay vì được đi học, Remi đã phải rong ruổi kiếm sống khắp mọi nẻo đường. Cậu được biết đến cái chữ không phải thông qua bảng đen, phấn trắng, những cuốn sách hay người thầy mà là nền đất, cây củi, tấm gỗ. Tôi lại hiểu, mình đã may mắn hơn biết bao nhiêu người, con đòi hỏi gì nữa? Khi tôi bắt đầu bước vào lớp 1, ông bà, bố mẹ chuẩn bị mọi thứ cho tôi. Hành trang đưa tôi bước ra khỏi vòng tay ra đình đã được mọi người chuẩn bị sẵn cho, việc duy nhất tôi phải làm là đeo nó lên vai, mạnh mẽ mà bước đi. Tôi có cô giáo, có bà, có mẹ nắm tay dạy từng con chữ. Tôi được mẹ vỗ về, khích lệ, nịnh nọt để cố viết tiếp một dòng chữ. Trong cái nắng ban trưa, được bố đón về, ngồi sau xe bố, thoải mái, ung dung nhâm nhi chiếc kem mát lạnh. Tôi có gia đình. Có mái ấm. Khi đó tôi đã biết, mình đang ở một bán cầu hoàn toàn trái ngược với hoàn cảnh của Remi. Tội nhận thấy bản thân quá đỗi may mắn rồi. Có gia đình, hạnh phúc và an toàn biết bao.

Cuộc sống này còn quá nhiều điều đáng buồn, bất hạnh và đau thương hơn những gì mà tôi đã phải trải qua. Đây chính là một bài học lớn mà tôi học được từ cuốn tiểu thuyết đắt giá trên. Điểm kém, bố mẹ mắng, chứng kiến bố mẹ cãi vã xô xát, mâu thuẫn với bạn bè, cảm thấy bản thân đang bị cô lập, thấy mọi người không quan tâm đến mình……Tất cả không là gì so với việc phải nhịn đói suốt mấy ngày liền, rong ruổi khắp các thành phố kể cả khi trời nóng nực hay rét buốt, bon chen vào dòng đời tấp nập để kiếm miếng ăn khi chỉ mới 9,10 tuổi, mất đi người thầy( người thân, người che chở bảo vệ duy nhất), bị mắc oan, bị đứng trước bờ vực của sự sống và cái chết…..Dường như cuộc đời đã đối đãi quá nhẹ nhàng với một cô gái 19 tuổi khi đó. Cuộc đời ngoài kia nhiều khó khăn, sóng gió mà chúng hoàn toàn cao hơn cái đầu của con người. Nhưng trong “Không gia đình”, mọi nhân vật đều cố gắng vượt qua, chưa bao giờ bỏ cuộc. Tôi đã hiểu rằng, không sóng gió thì không là cuộc sống. Khó khăn chính là phép thử để con người ta thể hiện bản thân. Remi càng trải qua nhiều giông bão thì càng rắn rỏi, dũng cảm, lạc quan hơn. Vậy thì tại sao tôi lại vì một xíu khó khăn trong cuộc sống mà đẩy bản thân vào hàng loạt những suy nghĩ tiêu cực, biến bản thân thành một người buồn bã, u sầu và khó chịu? Không ai phải chịu trách trách nhiệm cho những đau khổ, mất mát hay khó khăn mà tôi phải trải qua. Chỉ duy có chính bản thân tôi phải chịu trách nhiệm với nó. Đây chính là bài học lớn và tuyệt vời nhất mà tôi được nhận từ cuốn sách đầy giá trị nhân văn cao cả đó.

Tôi biết và dần chấp nhận một sự thật rằng, một ngày nào đó, những người thân yêu của tôi cũng sẽ dần rời xa tôi. Vâng, giống như cách chú khỉ Joli và cụ Vitalis rời xa Remi. Sẽ chẳng có ai có thể ở bên cạnh tôi đến tận cuối cuộc đời được. Tôi sẽ phải đối mặt với quy luật bất biến của cuộc đời là phải mất đi những người mà tôi yêu thương nhất. Dù đau khổ nhưng vẫn phải đối mặt. Dù không muốn nhưng vẫn phải chấp nhận và mạnh mẽ vượt qua. Và tôi thực sự đã trải qua và đang dần bước qua nỗi đau đó. Đau thương nhưng nó chính là bài học chân thực và nhân văn nhất mà cuốn tiểu thuyết truyền tải đến. Điều tôi ngưỡng mộ nhất ở tác giả đó là đưa người đọc đến viễn cảnh của đau thương, của một vài đường nhỏ vào trái tim con người ta nhưng đến cuối lại giúp độc giả nhìn về phía trước với tâm thế mạnh mẽ, lạc quan hơn (giống như nhân vật) mà không hề thê lương, tiêu cực hay tư lụy.

Đường đời luôn luôn xuất hiện những tri kỉ. Phải tin rằng rồi một ngày nào đó bản thân cũng sẽ tìm được những người bạn tốt, sẵn sàng sát cánh bên ta, cùng ta đối diện với mọi gian truân khó khăn, bên ta đến chặng cuối của chuyến xe cuộc đời. Tôi đã tin. Đang tin. Và mãi xây đắp niềm tin vào điều này. Xung quanh tôi có nhiều người xấu, họ ghen ghét, ganh đua, thậm chí là đối xử cực tệ với tôi. Nhưng tôi không còn quá thất vọng hay suy sụp về những người đó. Hector đã giúp tôi hiểu rằng: Cuộc đời dài như thế, một ngày nào đó, chắc chắn tôi sẽ tìm thấy tri kỉ của cuộc đời mình. Người đó có thể xuất hiện trong cuộc sống của tôi một cách tình cờ và bất ngờ nhất, giống như Mattia đến bên Remi vậy. Đến nhanh nhưng ở lại thật lâu. Tôi luôn tin nên luôn lạc quan để chờ đợi. Trong thời gian đón đợi những người bạn tuyệt vời sẽ xuất hiện trong cuộc đời, tôi sẽ tiếp tục yêu thương và trân trọng những người bạn đang ở bên cạnh. Đợi tri kỉ mới nhưng không được ngó lơ tri kỉ cũ. Vậy thì đến chặng cuối của cuộc sống này, tôi sẽ có rất nhiều người bạn tốt ở bên cạnh rồi.

“Ánh sáng luôn ở cuối đường hầm”. Chỉ cần có niềm tin, sống tốt bụng, lương thiện, trái tim rộng mở, phấn đấu và kiên trì đến cùng, chắc chắn con người ta sẽ tìm thấy hạnh phúc. Cuối truyện, Remi đã tìm lại được gia đình. Cậu được sống bên những người mà cậu yêu thương nhất: Mẹ, em trai, cậu bạn Mattia, cô vợ xinh đẹp, cậu con trai kháu khỉnh và cả má Bác-bơ-ranh nữa. Ban đầu, cậu chỉ là một cậu bé cô đơn, một mình côi cút. Người bạn đồng hành duy nhất của cậu là cụ Vitalis cuối cùng cũng bỏ cậu đi. Nhưng đôi chân kiên cường của cậu vẫn kiên trì bước tiếp, bước đi không ngừng nghỉ. Trái tim, khối óc cậu không bỏ cuộc, nên cuối cùng cậu đã tìm được cho mình một gia đình hạnh phúc và viên mãn. Từ một kẻ lang thang, bơ vơ không gia đình, Rêmi đã trở thành người con, người chồng, người cha hạnh phúc nhất. Nhận thức của tôi giờ cũng theo đuổi chân lý này. Tôi vạch cho bản thân những hướng đi nguyên mẫu mà chắc chắn tôi không bao giờ có thể quay gót từ bỏ. Đó là lối đi của tình yêu, lòng tin, trắc ẩn, lối đi của sự lạc quan, nỗ lực không ngừng. Tôi đang bước đi trên đoạn đường đó. Bước từng bước một, vững trãi, an toàn và an nhiên.

Đóng cuốn sách lại, tôi lại thấy hình ảnh của cậu bé Rêmi đáng thương và đáng mến, thấy được những định hướng đúng đắn mà bản thân phải đi. Đôi khi mở cuốn sách ra, tôi lại như thấy mình đang trải nghiệm cùng nhân vật ở trong đó, nghiền ngẫm, suy nghĩ và cố gắng học hỏi những bài học uyên bác và tuyệt vời nhất. “ Không gia đình” đã thực sự thay đổi tư duy trong tôi, thay đổi cả cuộc đời tôi. Điều tuyệt diệu nhất mà cuốn sách mang đến cho tôi không phải là một hay hai bài học lớn về một vài phạm trù nào đó trong cuộc sống, mà là rất rất nhiều bài học bao quát trên toàn bộ các phương diện lớn nhất trong cuộc đời của mỗi con người: gia đình, tri kỉ, đạo đức, khả năng, bản chất, nghị lực sống…..giờ đây, tôi thấy mình như đã tìm thấy ánh sáng của cuộc đời, mọi khúc mắc trong tư duy đã được gỡ bỏ. Nhiệm vụ duy nhất của tôi bây giờ là đi theo ánh sáng, hành động theo những nhận thức đúng đắn kia và gặt hái thật nhiều thành quả trong cuộc sống. Tôi của tuổi 20, rực rỡ, ngọt ngào, tự tin hơn tuổi 19 rất nhiều. Và tôi tin, tôi sẽ phát triển và hoàn thiện hơn nữa.

Nhờ một cuốn sách…..

1.2. Câu 2: Nếu được chọn là Đại sứ Văn hóa đọc, anh (chị) có kế hoạch và biện pháp gì để khuyến khích mọi người đọc sách nhiều hơn?

“ Sách là chìa khóa của mọi tư duy”. Sách có khả năng thay đổi cuộc đời của một con người. Nhiều người còn coi sách quý giá hơn mọi tài sản bởi nó giúp người ta tạo ra chúng. Nếu ở một số nước như Mĩ, Đức, Nhật Bản… con người rất đề cao, coi trọng việc đọc sách, coi đọc sách là nhiệm vụ tất yếu phải làm mỗi ngày thì ở Việt Nam, sách cũng cũng như hoạt động tìm tòi, nghiên cứu nó thực sự vẫn chưa được đề cao và coi trọng.

Vậy lí do hoạt động đọc sách không được “ ưa chuộng” tại Việt Nam là gì? Bởi ngay từ nhỏ, những đứa trẻ được bố mẹ dạy, cho học rất nhiều thứ từ đánh đàn, tập bơi đến hội họa võ thuật nhưng rất ít trong số chúng được bố mẹ rèn cho thói quen đọc sách. Thói quen khi bé ảnh hưởng đến lớn. Cứ như vậy, tư duy tìm đọc sách của người dân ngày càng ít, một số người còn mắc chứng sợ sách với lí do” quá nhiều chữ”. Đại bộ phận người Việt Nam chưa thực sự hiểu hết giá trị của sách. Họ vẫn thuận theo khuynh hướng hoạt động tay chân nhiều hơn đầu óc. Một số người có suy nghĩ “nếu có thời gian rảnh đọc sách thì sao không đi mua đồ, dọn dẹp nhà cửa, làm đồng ruộng, tụ tập bạn bè…”. Sự thật rằng, trong tư duy của chúng ta “chỉ những người nhàn rỗi không có việc gì làm mới đọc sách”- Tức sách chỉ là một lựa chọn trong hàng loạt thú vui giết thời gian của con người. Internet cũng là một trong những lí do chính khiến việc đọc sách bị hạn chế. Facebook, zalo, tiktok… những trang mạng xã hội này cuốn hút con người rất nhiều. So với việc ôm một cuốn sách toàn chữ hay đọc sách online qua điện thoại, laptop thì với mỗi người, chúng thú vị hơn rất nhiều.

Sách nhiều lợi ích như vậy, đáng quý như vậy, nhưng chưa được nhiều người coi trọng. Thật sự quá đáng tiếc và đáng buồn. Lười đọc sách dẫn đến lười tư duy vận động, khối óc con người sẽ chậm phát triển, dần trở nên “phẳng lì”. Trong mỗi ngôi nhà của người dân ở các nước yêu chuộng sách trên thế giới, luôn có những phòng đọc với các giá sách cao và rộng. Còn ở Việt Nam thì sao? Nếu đất rộng, dư giả tiền bạc thì sẽ xây phòng trưng bày đồ cổ, các mô hình yêu thích, đầu tư những giá gỗ dài và rộng, nhưng là để trưng bày rượu. So với sách, những thứ kia đắt đỏ hơn biết bao nhiêu. Nhưng giá trị thì không thể sánh bằng những trang giấy “rẻ tiền” được. Một đất nước lười đọc sách, không yêu chuộng sách, thực sự đáng xấu hổ. Bởi người ta dùng trình độ tri thức để đánh giá và đối xử với một con người. Nếu không có sách, sao có thể có tri thức? Nếu cứ “lì”, không biến đọc sách thành một thói quen thì con người rất khó có thể phát triển, dần dần trở nên tụt hậu. Bởi, những người tài giỏi và thông minh thường là những người say mê và yêu sách đến điên cuồng.

Là một công dân trẻ của đất nước Việt Nam, tôi thực sự hiểu và đề cao giá trị của việc đọc sách cũng như lợi ích mà hoạt động này mang lại. Vì vậy, nếu được chọn là Đại sứ Văn hóa đọc, tôi có rất nhiều định hướng, biện pháp để khuyến khích mọi người đọc sách nhiều hơn. Trước tiên, tôi sẽ thực hiện công cuộc vận động những người yêu sách tham gia hoạt động tuyên truyền về giá trị của đọc sách đến với từng người dân ở từng địa phương, đặc biệt là các cấp học (từ tiểu học đến đại học). Muốn lan tỏa được tinh thần yêu sách thì phải truyền tải đến từng khuôn viên nhỏ nhất để mỗi người đều có thể biết và hiểu. Một người hiểu, hai người hiểu, 10 người hiểu….rồi dần dần sẽ tạo ra một làn sóng mạnh mẽ, tất cả mọi người đều hiểu được giá trị thực sự của sách, kể cả những công dân nhỏ tuổi nhất. Tôi sẽ phối hợp cùng bộ Giáo dục và Đào tạo để xây dựng lên những buổi hoạt động ngoại khóa nhỏ với những trò chơi vui, thú vị, giúp lan truyền ý nghĩa của việc đọc sách đến với các bạn học sinh một cách dễ dàng và hiệu quả nhất. Cùng với đó, chúng tôi sẽ cho đọc sách thành một môn học bắt buộc trong tuần đối với học sinh tiểu học và trung học cơ sở, mang tên “tự đọc”: Học sinh sẽ có một tiết ngồi đọc sách trong thư viện với cuốn sách mà mình yêu thích. Lâu dần sẽ thành thói quen, các bạn nhỏ sẽ thích ứng và muốn đọc sách hằng ngày. Hiệu quả đọc sách sẽ nâng lên rõ rệt. Sách trên thị trường rất nhiều. Đây vừa là ưu điểm vừa là nhược điểm. Ưu điểm là chúng ta có thể thoải mái chọn lựa những cuốn sách phù hợp với bản thân để nghiên cứu và nghiền ngẫm. Nhược điểm là có quá nhiều sách, mà sách không được phân loại rõ ràng, khiến người ta bị rối, không biết chọn lựa sao cho đúng. Vậy nên, khi trở thành một đại sứ Văn hóa đọc, tôi sẽ yêu cầu các nhà sách phải thực hiện phân loại sách thành những chủ đề, lĩnh vực cụ thể. Như vậy, khi đi mua hay tìm đọc, người dân cũng sẽ dễ dàng tìm được những cuốn sách mà mình muốn. Sách hay thì cần được quảng bá để mọi người biết và đọc. Bởi khi đọc được một cuốn sách hay, tác động được đến trái tim, nhận thức của con người thì theo bản năng, họ sẽ muốn tìm đọc những cuốn sách hay như thế. Do đó, khi một cuốn sách hay được xuất bản hay mới ra mắt công chúng, tôi sẽ cho hoạt động truyền thông mạnh mẽ để quảng cáo nó ( trên các phương tiện, diễn đàn mạng xã hội) để mọi người có thể biết và tìm đọc.

Nếu được là Đại sứ Văn hóa đọc, tôi sẽ tạo ra được nguồn cảm hứng với sách cho mọi người bằng những biện pháp trên. Biện pháp mà tôi đưa ra chắc chắn không phải là những quy tắc khắt khe hay các hoạt động truyền thông mang tính chèn ép, mà nó dựa trên tinh thần động viên và khích lệ. Như đã nói, đọc sách phải dựa trên sự yêu thích thì mới phát huy được công dụng. Vậy nên, không thể vì hình ảnh một đất nước Việt Nam “ cầm sách” trong mắt bạn bè quốc tế mà ép buộc người dân. Như thế là trái với quy chuẩn và chắc chắn sẽ phản tác dụng. Khi đã là một Đại sứ, tôi sẽ đại diện cho nền văn hóa đọc của nước nhà, thì trách nhiệm của tôi là làm cho nền văn hóa đó trở nên thuần dịu, đẹp đẽ và rực rỡ rất. Mà ở đó, mọi người yêu sách thực sự, đam mê thực sự. Muốn được như vậy, cần có thời gian để mọi người tiếp nhận như một thói quen mới, không thể vội vã. Vậy nên, những biện pháp mà tối đưa ra ở trên chỉ mang tính định hướng, vạch sườn đi để thực hiện công cuộc phát triển đầy gian nan này. Còn bây giờ, trách nhiệm của tôi cũng giống như bao công dân Việt Nam khác. Muốn nền văn hóa đọc của nước nhà phát triển thì hãy rèn luyện thói quen đọc sách mỗi ngày. Hãy tìm muốn cuốn sách hay để đọc, cảm nhận và nghiền ngẫm, từ đó, hiểu thế nào là giá trị của sách và rồi yêu thích và đắm say nó.

Một đất nước Việt Nam xinh đẹp, văn minh và tri thức. Đây chính là ước mơ và đích đến mà thế hệ trẻ chúng ta cần xây đắp và thực hiện. Hãy để sách làm giàu cho trí tuệ của bản thân và thúc đẩy sự hưng thịnh của nước nhà. Mỗi công dân hãy là một Đại sứ Văn hóa đọc. Một ngày không xa, đất nước Việt Nam của chúng ta sẽ được biết đến đất nước của những con người thông minh, tri thức, đôn hậu thân thiện. Vâng, ngày đó chắc chắn sẽ đến. Nếu tất cả chúng ta cùng nhau cố gắng.

2. Cách trình bày bài thi Đại sứ văn hóa đọc: 

Khi làm bài thi đại sứ văn hóa đọc, cá nhân cần phải tuân thủ theo cách thức trình bày sau:

– Trả lời đầy đủ từng câu hỏi trong đề bài dự thi.

– Trình bày bài thi rõ ràng, cụ thể. Ngôn từ rõ ràng, văn phong mạch lạc.

– Đi sâu vào trình bày bài thi, đúng nội dung, đầy đủ ý.

– Trong bài thi cần trình bày rõ quan điểm của người viết với những luận điểm, luận cứ rõ ràng.