Phân loại chất ma túy. Mua bán trái phép chất ma túy bị xử lý như thế nào? Hành vi mua bán ma túy giả có phạm tội không?
Mua bán trái phép ma túy là hành vi bị nghiêm cấm tại Việt Nam. Vậy nếu trong trường hợp một người có hành vi mua bán ma túy giả thì có bị phạm tội không? Phạm tội gì? Để làm rõ những vấn đề nêu trên mời bạn theo dõi bài viết dưới đây.
Luật sư
Căn cứ pháp lý:
– Thông tư liên tịch số 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP sửa đổi bổ sung tại thông tư liên tịch số 08/2015/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP.
Mục lục bài viết
1. Phân loại chất ma túy:
– Theo Tổ chức Liên Hợp Quốc: Ma túy là “Các chất có nguồn gốc tự nhiên hay tổng hợp, khi xâm nhập vào cơ thể sẽ làm thay đổi trạng thái tâm sinh lý của người sử dụng”.
– Theo Điều 2 Luật phòng, chống Ma Túy thì khái niệm chất ma túy được quy định như sau: Ma túy là chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định trong danh mục chất ma túy do Chính phủ ban hành.
– Nghị định số 73/2018/NĐ-CP quy định về các danh mục chất ma túy và tiền chất. Theo Nghị định này có tới 599 chất được đưa vào danh mục là chất ma túy, được chia thành các nhóm sau đây:
+ Danh mục I: Các chất ma túy tuyệt đối cấm sử dụng trong y học và đời sống xã hội; việc sử dụng các chất này trong phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học, điều tra tội phạm theo quy định đặc biệt của cơ quan có thẩm quyền gồm có 46 loại
+ Danh mục II: Các chất ma túy được dùng hạn chế trong phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học, điều tra tội phạm hoặc trong lĩnh vực y tế theo quy định của cơ quan có thẩm quyền gồm có 398 loại
+ Danh mục III: Các chất ma túy được dùng trong phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học, điều tra tội phạm hoặc trong lĩnh vực y tế, thú y theo quy định của cơ quan có thẩm quyền, gồm có 71 loại
+ Danh mục IV: Các tiền chất.
Các tiền chất sử dụng vì mục đích quốc phòng, an ninh do Bộ Công an quản lý và cấp phép xuất khẩu, nhập khẩu. Các tiền chất sử dụng trong lĩnh vực thú y do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quản lý và cấp phép xuất khẩu, nhập khẩu, gồm có 44 loại
– Dựa trên nguồn gốc thì ma túy có thể được chia thành những loại như sau:
+ Ma túy có nguồn gốc tự nhiên: Đây là các chất ma tuý có sẵn trong tự nhiên, là alcaloid của một số thực vật như cây thuốc phiện (anh túc), cây cần sa (cây gai dầu), cây coca (cocain).
+ Ma túy bán tổng hợp: Là các chất ma túy được tổng hợp một phần từ một số loại ma tuý có sẵn trong tự nhiên, có tác dụng mạnh hơn chất ma túy ban đầu như chất Morphin, heroin
+ Ma túy tổng hợp: Là nhóm các chất ma túy không có trong tự nhiên. Ma túy tổng hợp được tổng hợp nên từ các loại hóa chất (các hóa chất này được gọi là tiền chất): ví dụ: Amphetamin, MDMA, ecstasy, ma túy đá…Ban đầu, ma túy tổng hợp được sản xuất trong các phòng thí nghiệm nhằm mục đích y tế hợp pháp. Tuy nhiên, một số các đối tượng đã chuyển sang hướng tội phạm, sản xuất bất hợp pháp trong các phòng thí nghiệm bí mật.
– Phân loại ma túy dựa trên tác động lên hệ thần kinh trung ương thì gồm những nhóm sau:
+ Nhóm gây ức chế hệ thần kinh trung ương: Nhóm này khi sử dụng gây ra trạng thái buồn ngủ, an thần, giảm nhịp tim, ức chế hô hấp. Nhóm này gồm thuốc phiện, nguồn gốc thuốc phiện (morphin, heroin, cocain…), các thuốc an thần gây ngủ (seduxen, phenobarbital)
+ Nhóm gây kích thích thần kinh trung ương: Nhóm này gồm amphetamin và các dẫn xuất. Khi sử dụng gây tăng hoạt động, tăng sinh lực, tăng nhịp tim, tăng hô hấp…
+ Nhóm gây ảo giác: Nhóm này gây thay đổi về nhận thức và môi trường xung quanh, nghe thấy những âm thanh không có thực. Bao gồm các loại như LSD (bùa lưỡi), thuốc lắc, cần sa…
2. Mua bán trái phép chất ma túy bị xử lý như thế nào?
Mua bán ma túy là hành vi bị cấm theo pháp luật Việt Nam. Người nào mua bán trái phép chất ma túy thì sẽ bị xử lý hình sự như sau:
– Thứ nhất, người nào mua bán trái phép chất ma túy thì sẽ bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
– Thứ hai, người nào mua bán trái phép chất ma túy sẽ bị phạt từ 07 đến 15 năm nếu thuộc các trường hợp sau:
+ Có tổ chức
+ Phạm tội 02 lần trở lên.
+ Đối với 02 người trở lên.
+ Lợi dụng chức vụ, quyền hạn.
+ Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức.
+ Sử dụng người dưới 16 tuổi vào việc phạm tội hoặc bán ma túy cho người dưới 16 tuổi.
+ Mua bán qua biên giới.
+ Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 500 gam đến dưới 01 kilôgam.
+ Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 05 gam đến dưới 30 gam.
+ Lá cây côca. lá khát (lá cây Catha edulis). lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 10 kilôgam đến dưới 25 kilôgam.
+ Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 50 kilôgam đến dưới 200 kilôgam.
+ Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 10 kilôgam đến dưới 50 kilôgam.
+ Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 20 gam đến dưới 100 gam.
+ Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 100 mililít đến dưới 250 mililít.
+ Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm h đến điểm o khoản này.
+ Người nào đã bị xử lý về tội mua bán trái phép chất ma túy mà còn tái phạm nguy hiểm.
– Thứ 3, người nào mua bán trái phép chất ma túy trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm:
+ Mua bán nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 01 kilôgam đến dưới 05 kilôgam.
+Mua bán Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 30 gam đến dưới 100 gam.
+ Lá cây côca. lá khát (lá cây Catha edulis). lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 25 kilôgam đến dưới 75 kilôgam.
+ Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 200 kilôgam đến dưới 600 kilôgam.
+ Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 50 kilôgam đến dưới 150 kilôgam.
+ Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 100 gam đến dưới 300 gam.
+ Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 250 mililít đến dưới 750 mililít.
+ Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong chất nêu trên
– Thứ tư, người nào mua bán trái phép chất ma túy có thể bị tử hình, phạt tù chung thân hoặc phạt từ đến 20 năm nếu nằm trong các trường hợp sau:
+ Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng 05 kilôgam trở lên.
+ Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng 100 gam trở lên.
+ Lá cây côca. lá khát (lá cây Catha edulis). lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng 75 kilôgam trở lên.
+ Quả thuốc phiện khô có khối lượng 600 kilôgam trở lên.
+ Quả thuốc phiện tươi có khối lượng 150 kilôgam trở lên
+ Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng 300 gam trở lên.
+ Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích 750 mililít trở lên.
+ Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến điểm g khoản này.”.
– Ngoài ra người phạm tội mua bán trái phép chất ma túy còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
3. Hành vi mua bán ma túy giả có phạm tội không?
Hành vi mua bán ma túy giả là hành vi phạm tội nhưng hành vi này phạm tội nào thì còn phải căn cứ vào ý thức của người phạm tội. Ta có thể chia thành những trường hợp sau đây:
3.1. Trường hợp người bán không biết chất họ bán là ma túy giả:
Tại tiết 1.4 mục 1 phần 1 Thông tư Liên tịch 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP được sửa đổi bổ sung tại Khoản 1 Điều 1 Thông tư liên tịch số 08/2015/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP quy định trong mọi trường hợp, khi thu giữ được các chất nghi là chất ma túy hoặc tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy thì đều phải trưng cầu giám định để xác định loại và trọng lượng chất ma túy, tiền chất thu giữ được. Bắt buộc phải trưng cầu giám định hàm lượng để xác định trọng lượng chất ma túy trong các trường hợp sau:
+ Chất ma túy, tiền chất dùng vào việc sản xuất chất ma túy ở thể rắn được hòa thành dung dịch;
+ Chất ma túy, tiền chất dùng vào việc sản xuất chất ma túy ở thể lỏng đã được pha loãng;
+ Xái thuốc phiện;
+ Thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần;
+ Ngoài những trường hợp nêu trên nếu có căn cư và xét thấy cần thiết
– Sau khi được giám định xong nếu đúng là chất ma túy thì người mua bán trái phép sẽ bị xử lý về tội mua bán trái phép chất ma túy quy định tại điều 251 Bộ luật hình sự 2015
– Còn nếu sau khi giám định mà chất được giám định không phải là chất ma túy hoặc không phải là tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy, nhưng người thực hiện hành vi phạm tội ý thức rằng chất đó là chất ma túy hoặc chất đó là tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy, thì tùy hành vi phạm tội cụ thể mà truy cứu trách nhiệm hình sự người đó theo tội danh quy định tại Điều 251 Bộ luật hình sự 2015
3.2. Trường hợp người bán biết rõ chất họ bán là ma túy giả:
Trường hợp một người biết là chất ma túy giả nhưng làm cho người khác tưởng là chất ma túy thật nên mua bán, trao đổi… thì người đó không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội phạm về ma túy mà bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 139 Bộ luật Hình sự, nếu thỏa mãn các dấu hiệu khác nữa trong cấu thành tội phạm của tội này (Thông tư liên tịch số 08/2015/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP).
