Quy định về cho mượn, cho thuê tài sản công của Nhà nước

Hiện nay, ta nhận thấy, công tác quản lý, sử dụng tài sản công đã được các bộ, ngành, địa phương thực hiện chủ động, đồng bộ và đạt được kết quả nhất định. Để làm được điều đó thì pháp luật cũng ban hành các quy định khá cụ thể về việc quản lý, sử dụng tài sản công. Một trong số đó chúng ta cần kể đến các quy định về việc cho mượn, cho thuê tài sản công của Nhà nước. Các quy định này có ý nghĩa quan trọng giúp bảo đảm quyền và lợi ích của các chủ thể liên quan. Bài viết dưới đây chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu quy định về cho mượn, cho thuê tài sản công của Nhà nước.

Tư vấn luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài điện thoại: 1900.6568

1. Quy định về việc sử dụng tài sản công tại đơn vị sự nghiệp công lập vào mục đích cho mượn, cho thuê:

Tại Điều 55 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017 quy định chung về việc sử dụng tài sản công tại đơn vị sự nghiệp công lập vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết có nội dung như sau:

– Đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật sẽ được sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết trong các trường hợp quy định tại cụ thể tại Khoản 1 Điều 56, Khoản 1 Điều 57 và Khoản 1 Điều 58 của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017.

– Việc các chủ thể sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết phải bảo đảm các yêu cầu sau đây:

+ Việc các chủ thể sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết phải bảo đảm yêu cầu được cơ quan, người có thẩm quyền quy định tại Khoản 2 Điều 56, Khoản 2 Điều 57 và Khoản 2 Điều 58 của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017 cho phép.

+ Việc các chủ thể sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết phải bảo đảm yêu cầu không làm ảnh hưởng đến việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ do Nhà nước giao.

+ Việc các chủ thể sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết phải bảo đảm yêu cầu không làm mất quyền sở hữu về tài sản công; bảo toàn và phát triển vốn, tài sản Nhà nước giao.

+ Việc các chủ thể sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết phải bảo đảm yêu cầu sử dụng tài sản đúng mục đích được giao, được đầu tư xây dựng, mua sắm; phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của đơn vị.

+ Việc các chủ thể sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết phải bảo đảm yêu cầu phát huy công suất và hiệu quả sử dụng tài sản.

+ Việc các chủ thể sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết phải bảo đảm yêu cầu về tính đủ khấu hao tài sản cố định, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ về thuế, phí, lệ phí và các nghĩa vụ tài chính khác với Nhà nước theo quy định của pháp luật hiện hành.

+ Nhà nước không cấp kinh phí bảo dưỡng, sửa chữa đối với tài sản công chỉ được sử dụng vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết; đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng nguồn thu được từ việc kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết để bảo dưỡng, sửa chữa tài sản công theo pháp luật hiện hành.

+ Việc các chủ thể sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết phải bảo đảm yêu cầu thực hiện theo cơ chế thị trường và tuân thủ các quy định của pháp luật có liên quan.

– Pháp luật cũng quy định đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết có trách nhiệm:

+ Đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết có trách nhiệm lập đề án sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết để báo cáo cơ quan, người có thẩm quyền quyết định;

+ Đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết có trách nhiệm tổ chức thực hiện đề án đã được phê duyệt;

+ Đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết có trách nhiệm cập nhật thông tin về việc sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về tài sản công;

+ Đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết có trách nhiệm thực hiện đầy đủ các yêu cầu quy định tại Khoản 2 Điều Điều 55 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017.

– Cơ quan được giao thực hiện nhiệm vụ quản lý tài sản công quy định tại các Khoản 1, 2 và 3 Điều 19 của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017 có trách nhiệm:

+ Cơ quan được giao thực hiện nhiệm vụ quản lý tài sản công có trách nhiệm thực hiện thẩm định để trình cơ quan, người có thẩm quyền quy định tại Khoản 2 Điều 56, Khoản 2 Điều 57 và Khoản 2 Điều 58 của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017 quyết định hoặc có ý kiến về đề án sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết theo hướng dẫn của Bộ Tài chính

+ Cơ quan được giao thực hiện nhiệm vụ quản lý tài sản công có trách nhiệm thực hiện tiếp nhận, quản lý và công khai thông tin về việc sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết.

– Bên cạnh đó thì số tiền thu được từ hoạt động kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết sẽ cần phải được hạch toán riêng và kế toán đầy đủ theo quy định của pháp luật về kế toán và được quản lý, sử dụng với nội dung như sau:

+ Chi trả các chi phí có liên quan.

+ Trả nợ vốn vay, vốn huy động (nếu có).

+ Thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.

+ Phần còn lại được quản lý, sử dụng theo quy định của Chính phủ.

Như vậy, pháp luật nước ta cũng đã quy định khá cụ thể về việc sử dụng tài sản công tại đơn vị sự nghiệp công lập vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết.

Tài sản công có ý nghĩa và vai trò to lớn đối với đất nước ta. Chính vì thế mà việc quản lý tài sản công trong cơ quan nhà nước được đánh giá là một nhiệm vụ quan trọng trong giai đoạn hiện nay. Việc cho mượn, cho thuê tài sản công cần đáp ứng đúng quy định của pháp luật được nêu cụ thể bên trên để nhằm bảo đảm quyền và lợi ích của các bên liên quan trong quá trình thực hiện thuê, mượn đối với tài sản công.

Bên cạnh đó thì việc sử dụng tài sản công tại đơn vị sự nghiệp công lập vào mục đích cho thuê cũng được quy định cụ thể như sau:

Việc sử dụng tài sản công tại đơn vị sự nghiệp công lập vào mục đích cho thuê phải đáp ứng đúng các quy định của pháp luật hiện hành. Ta nhận thấy, đơn vị sự nghiệp công lập được cho thuê tài sản công trong các trường hợp cụ thể sau đây: Tài sản được giao, được đầu tư xây dựng, mua sắm để thực hiện nhiệm vụ Nhà nước giao nhưng chưa sử dụng hết công suất; Tài sản được đầu tư xây dựng, mua sắm theo dự án được cơ quan, người có thẩm quyền phê duyệt để cho thuê mà không do ngân sách nhà nước đầu tư.

Đối với thẩm quyền phê duyệt đề án cho thuê tài sản công tại đơn vị sự nghiệp công lập cũng đã được quy định với nội dung như sau: Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan trung ương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt đề án cho thuê đối với tài sản là cơ sở hoạt động sự nghiệp; tài sản khác có giá trị lớn theo quy định của Chính phủ; Hội đồng quản lý hoặc người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập phê duyệt đề án cho thuê đối với tài sản không thuộc quy định tại Điểm a khoản 2 Điều 57 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017.

Bên cạnh đó thì phương thức và giá cho thuê tài sản được quy định như sau: Đối với tài sản là cơ sở hoạt động sự nghiệp và tài sản khác có giá trị lớn theo quy định của Chính phủ thực hiện theo phương thức đấu giá; giá cho thuê là giá trúng đấu giá; Đối với tài sản không thuộc phạm vi quy định tại Điểm a khoản này thực hiện theo phương thức thoả thuận; giá cho thuê tài sản do người cho thuê và người đi thuê tài sản thoả thuận theo giá thuê trên thị trường của tài sản cùng loại hoặc tài sản có cùng tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lượng, xuất xứ.

2. Trách nhiệm của đơn vị sự nghiệp công lập có nhu cầu sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết:

Theo quy định của pháp luật hiện hành thì đơn vị sự nghiệp công lập có nhu cầu sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết sẽ phải lập đề án sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết theo Mẫu số 02/TSC-ĐA ban hành kèm theo Nghị định 151/2017/NĐ-CP  ngày 26/12/2017 của Chính phủ.

Bởi vì thẩm quyền phê duyệt đề án cho từng hoạt động là không giống nhau, cụ thể pháp luật đã quy định về thẩm quyền phê duyệt như sau: Đối với đề án sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê: thẩm quyền phê duyệt thuộc Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh hoặc Hội đồng quản lý hay người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập; Đối với đề án sử dụng tài sản công vào mục đích liên doanh, liên kết: thẩm quyền phê duyệt thuộc Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh sau khi có ý kiến của Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh.

Vì vậy, khi các đơn vị sự nghiệp công lập có nhu cầu sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết sẽ phải lập đề án sử dụng tài sản công lập đề án cần lưu ý các nội dung sau: Cần phải nêu thực trạng quản lý, sử dụng tài sản công tại đơn vị; Tài sản đang sử dụng vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết (nếu có); Kết quả của việc sử dụng tài sản vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết của 03 năm liền trước năm xây dựng đề án; Phương án sử dụng tài sản công tại đơn vị chi tiết theo mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết; Bên cạnh đó cần đánh giá sơ bộ hiệu quả của phương án kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết.

3. Yêu cầu khi sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết:

Theo Điều 43 Nghị định 151/2017/NĐ-CP của Chính Phủ có nội dung như sau:

Đối với việc sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết phải bảo đảm các yêu cầu quy định cụ thể tại Khoản 2 Điều 55 của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công. Một số yêu cầu được quy định chi tiết như sau:

– Việc sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết sẽ không được ảnh hưởng đến việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ do Nhà nước giao quy định tại Điểm b Khoản 2 Điều 55 của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017: Đơn vị phải hoàn thành các kế hoạch, nhiệm vụ, đơn đặt hàng do cơ quan, người có thẩm quyền giao, đặt hàng hoặc trúng thầu cung cấp dịch vụ công.

– Sử dụng tài sản đúng mục đích được giao, được đầu tư xây dựng, mua sắm; phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của đơn vị quy định tại Điểm d Khoản 2 Điều 55 của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công: Cần phải sử dụng đúng công năng của tài sản khi được giao, được đầu tư xây dựng, mua sắm hoặc được cơ quan, người có thẩm quyền cho phép chuyển đổi công năng sử dụng của tài sản; phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của đơn vị, bao gồm cả các hoạt động phụ trợ, hỗ trợ trực tiếp cho việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của đơn vị.

– Cần phát huy công suất và hiệu quả sử dụng tài sản công theo quy định tại Điểm đ Khoản 2 Điều 55 của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

– Bên cạnh đó thì thực hiện theo cơ chế thị trường quy định tại Điểm h Khoản 2 Điều 55 của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công cũng là một yêu cầu khi sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết.

Như vậy, có bốn yêu cầu khi sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết. Và, khi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết thì các chủ thể cần đáp ứng các yêu cầu cụ thể được nêu trên. Việc đáp ứng các yêu cầu này có ý nghĩa và vai trò quan trọng trong thực tiễn quá trình sử dụng tài sản công. Góp phần quan trọng bảo vệ giá trị tài sản công của Nhà nước cũng như quyền lợi hợp pháp của các chủ thể liên quan trong quá trình sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết.