Trung tâm du lịch là gì? Điều kiện trở thành trung tâm du lịch?

1. Khái niệm trung tâm du lịch:

Hệ thống phân vị trong phân vùng du lịch hiện nay được phân chia thành điểm du lịch, trung tâm du lịch, tiểu vùng du lịch, á vùng du lịch và vùng du lịch. Từ hệ thống này, thì chúng ta có thể nhận thấy trung tâm du lịch là một bộ phận cấu thành của hệ thống phân vị trong phân vùng du lịch. Là cấp tiếp theo của điểm du lịch, trung tâm du lịch được cấu thành bởi các điểm du lịch. Các điểm du lịch cấu thành trung tâm du lịch có thể là các điểm du lịch cùng loại hoặc cũng có thể là điểm du lịch khác loại. Ví dụ như các điểm du lịch văn hóa và điểm du lịch thiên nhiên hoàn toàn có hình thành nên trung tâm du lịch.

Để hình thành nên một trung tâm du lịch, thì số lượng điểm du lịch cũng phải lớn trong trung tâm du lịch đó. Các điểm du lịch này liên kết với nhau dựa trên cơ sở của sự liên kết trên lãnh thổ, sự liên kết về tổ chức, sự liên kết về kinh tế- kỹ thuật, hiểu đơn giản thì các điểm du lịch này thông thường nằm trong một khu vực địa lý nhất định. Các điểm du lịch liên kết với nhau tạo nên sức hút đối với các du khách đến du lịch.

Nếu như các điểm du lịch là thành phần cấu thành nên trung tâm du lịch thì các trung tâm du lịch cũng chính là các thành tố nhỏ để cấu tạo nên vùng du lịch, hay còn gọi là hạt nhân của vùng du lịch. Các trung tâm du lịch liên kết giúp xây dựng nên bộ khung làm cơ sở, tiền đề hình thành vùng du lịch.

2. Điều kiện để hình thành trung tâm du lịch:

Hiện nay, có 5 tiêu chí để hình thành nên một trung tâm du lịch, cụ thể bao gồm:

2.1. Nguồn tài nguyên du lịch tương đối tập trung và được khai thác một cách cao độ:

Nguồn tài nguyên du lịch là yếu tố cơ bản để hình thành du lịch nói chung và trung tâm du lịch nói riêng. Nếu một khu vực không có bất kỳ nguồn tài nguyên du lịch nào thì khó có thể hình thành nên một trung tâm du lịch. Nguồn tài nguyên du lịch có thể kể đến có thể là những kỳ quan thiên nhiên, những di tích lịch sử văn hóa, những danh lam thắng cảnh,… hoặc những điều kiện thiên nhiên tự nhiên, điều kiện về kinh tế- văn hóa- xã hội- con người có khả năng thu hút khách du lịch.

Các điểm du lịch là những nơi có nguồn tài nguyên du lịch, mà nó cũng là thành phần cấu tạo nên trung tâm du lịch, thêm nữa ở mục trên đã đề cập là các trung tâm du lịch có những điểm du lịch tập hợp tương đối dày đặc, do đó, có thể suy ra để một khu vực để trở thành trung tâm du lịch sẽ phải có nguồn tài nguyên du lịch tập trung. Tiêu chí này không yêu cầu các nguồn tài nguyên du lịch là các nguồn tài nguyên du lịch cùng loại, theo lẽ đó thì khu vực có các nguồn tài nguyên du lịch khác loại tập trung và có liên kết hoàn toàn có thể trở thành các trung tâm du lịch. Các nguồn tài nguyên du lịch này được khai thác một cách cao độ, tức có thể trở thành nguồn tài nguyên du lịch lâu dài, tiếp đón được lượng khách du lịch lớn, lượt khai thác nhiều,…

2.2. Nguồn tài nguyên tập trung và có khả năng cuốn khách du lịch:

Có thể nguồn tài nguyên không thật đa dạng về loại hình, song điều kiện cần thiết là phải tập trung và có khả năng cuốn khách du lịch.

Các nguồn tài nguyên du lịch có thể chia thành các nguồn tài nguyên du lịch thiên nhiên, các nguồn tài nguyên du lịch nhân văn và các nguồn tài nguyên du lịch con người, các nguồn tài nguyên này lại được chia nhỏ thành nhiều loại hình khác nhau. Nếu như một khu vực chỉ có một hoặc ít loại hình nguồn tài nguyên du lịch chủ yếu như chỉ tập trung nguồn tài nguyên du lịch thiên nhiên mà không có các nguồn tài nguyên du lịch khác, thì khu vực đó vẫn có thể trở thành trung tâm du lịch khi nó đáp ứng được tiêu chí về việc nguồn tài nguyên du lịch tập trung và tiêu chí có khả năng hấp dẫn khách du lịch. Về nguồn tài nguyên du lịch tập trung, thì đã được giải thích ở trên đó là cùng nằm trong một khu vực về lãnh thổ, hoặc khu vực địa lý, đồng thời có sự liên kết chặt chẽ với nhau. Còn về tiêu chí có khả năng hấp dẫn khách du lịch, thì tiêu chí này có thể đánh giá dựa trên thực tế lượng khách du lịch đến khu vực đó có xu hướng tăng, đồng thời căn cứ trên xu hướng du lịch của du khách, rằng khu vực đó nằm trong xu hướng này. Bên cạnh đó, khu vực du lịch này có chứa những yếu tố thú vị mà ít nơi có được cũng chính là một nét hấp dẫn khách du lịch, đặc trưng này thường thấy ở các khu du lịch kỳ quan thiên nhiên. Khi đáp ứng cả hai tiêu chí trên, thì khu vực du lịch dù không đa dạng về loại nguồn tài nguyên du lịch có thể trở thành trung tâm du lịch.

2.3. Có cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất, kĩ thuật tương đối phong phú:

Bên cạnh các yếu tố về điều kiện nguồn tài nguyên du lịch, thì các yếu tố cơ sở vật chất cũng chính là một trong các yếu tố để thu hút khách du lịch và cũng là tiêu chí để đánh giá khu vực trở thành trung tâm du lịch. Khi trung tâm du lịch có các cơ sở vật chất, kỹ thuật lớn và phong phú để đón khách du lịch. Cơ sở vật chất, kỹ thuật ở đây có thể đề cập đến điều kiện giao thông, di chuyển, điều kiện lưu trú…. Ví dụ, hiện nay đối với các loại hình lưu trú du lịch ngày càng phong phú như lưu trú tại các khách sạn, nhà nghỉ, resort, homestay,… Bên cạnh về sự đa dạng về hình thức thì những các cơ sở vật chất còn đáp ứng về sự tiên tiến về kỹ thuật, công nghệ, tiện ích,… cũng chính là một trong các nhân tố để thu hút khách du lịch. Xét về khía cạnh thực thế, các khu vực có các cơ sở vật chất, kỹ thuật kém phát triển thì khó thu hút được lượng khách du lịch lớn. Do đó, tiêu chí về cơ sở vật chất, kỹ thuật là vô cùng cần thiết. Thông thường hiện nay trung tâm du lịch cần có các cảng quốc tế, để thu hút được cả các du khách quốc tế- những chủ thể là tiềm năng du lịch rất lớn.

2.4. Có khả năng tạo vùng du lịch rất cao:

Trung tâm du lịch là là hạt nhân của vùng du lịch, là cơ sở hình thành nên vùng du lịch. Do đó, khu vực du lịch để trở thành du lịch phải đủ mạnh để khi trở thành trung tâm du lịch có thể gánh vác “trọng trách” trở thành vùng du lịch. Khả năng tạo vùng du lịch phải được đánh giá dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau và thật tổng quát, như dựa trên các tiêu chí về nguồn tài nguyên du lịch, cơ sở vật chất, kỹ thuật, yếu tố con người, yếu tố chính trị, yếu tố kinh tế- xã hội,… Mà dựa trên những yếu tố đó thì khu vực du lịch có thể phát triển thành vùng du lịch trong tương lai xa hơn.

2.5. Có quy mô nhất định về mặt diện tích:

Bao gồm các điểm du lịch kết hợp với các điểm dân cư và môi trường xung quanh.

Thông thường, các trung tâm du lịch có diện tích tương đương với diện tích của một tỉnh, hoặc thành phố trực thuộc trung ương. Việc xác định tiêu chí về quy mô về mặt diện tích hoàn toàn hợp lý, vì trung tâm du lịch “chứa đựng” những điểm du lịch, mà các điểm du lịch không thể nằm trên cùng một địa điểm nhất định, do đó, khi các điểm du lịch liên kết với nhau sẽ tạo nên một vùng lãnh thổ “chứa đựng” những điểm du lịch đó gọi là vùng du lịch. Điểm du lịch luôn gắn liền với dân cư và môi trường xung quanh, nên vùng lãnh thổ “chứa đựng” điểm du lịch cũng sẽ bao gồm các điểm dân cư  và môi trường xung quanh. Do vậy, trung tâm du lịch không thể tách rời dân cư và môi trường xung quanh.

Trung tâm du lịch đóng vai trò không thể thiếu trong du lịch ở nước ta hiện nay. Sự phát triển của trung tâm du lịch sẽ kéo theo sự phát triển về kinh tế- xã hội của khu vực đó, làm cơ sở để trở thành vùng du lịch. Hiện nay, trung tâm du lịch lớn ở Việt Nam đó chính là Hà Nội, Huế, Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh. Các trung tâm du lịch này đều là các trọng điểm về chính trị, kinh tế- văn hóa xã hội, chứa đựng những điều kiện tự nhiên và chứa đựng những yếu tố lịch sử của nước ta, ví dụ như Hà Nội là thủ đô, vừa là kinh đô của Việt Nam qua nhiều thời kì,… hay như Huế chính là mảnh đất cố đô ở nước ta, chứa đựng một chiều dài lịch sử thể hiện qua các công trình kiến trúc, lăng tẩm,…