Trong một số trường hợp luật định, thì Quyết định khởi tố vụ án hình sự phải được thay đổi, việc thay đổi đó được thể hiện bằng Quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự. Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ cung cấp các thông tin về Quyết định thay đổi Quyết định khởi tố vụ án hình sự (21/HS).
Mục lục bài viết
1. Quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự là gì?
Giai đoạn khởi tố vụ án hình sự bắt đầu từ khi cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, khi người phạm tội tự thú, đầu thú do các cơ quan có thảm quyền trực tiếp phát hiện tội phạm và kết thúc khi cơ quan có thẩm quyền ra quyết định khởi tố hoặc không khởi tố vụ án hình sự. Do đó, có thể thấy Quyết định khởi tố vụ án hình sự chính là kết quả của quá trình xem xét, đánh giá dấu hiệu của vụ án và có dấu hiệu tội phạm theo quy định của Bộ luật hình sự.
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 156
Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát ra quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự khi có căn cứ xác định tội phạm đã khởi tố không đúng với hành vi phạm tội xảy ra; ra quyết định bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự khi có căn cứ xác định còn tội phạm khác chưa bị khởi tố.
Như vậy, trên thực tế, do việc khởi tố vụ án hình sự được thực hiện ngay tại giai đoạn đầu, nên có thể xảy ra trường hợp có những nhận định sai, như nhận định sai về thông tin vụ án, dấu hiệu tội phạm, …. theo như quy định trên. Khi đó, cần thực hiện thay đổi Quyết định khởi tố vụ án hình sự đã được ban hành. Bên cạnh các chủ thể đã ban hành quyết định khởi tố vụ án hình sự – cơ quan điều tra, cơ quan được giao tiến hành một số hoạt động điều tra- có quyền thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự, thì Viện Kiểm sát cũng có thẩm quyền thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự theo quy định trên. Việc thay đổi được thể hiện bằng Quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự.
Quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự chính là văn bản do Viện Kiểm sát ban hành nhằm thay đổi Quyết định khởi tố vụ án hình sự do cơ quan điều tra, cơ quan được giao tiến hành một số hoạt động điều tra ban hành khi nhận thấy tội phạm đã khởi tố không đúng với hành vi phạm tội xảy ra hoặc có căn cứ xác định còn tội phạm khác chưa bị khởi tố.
Quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự được dùng để thể hiện sự thay đổi về nội dung của Quyết định khởi tố vụ án hình sự đã được ban hành. Quyết định này chính là căn cứ để tiến hành các hoạt động tố tụng hình sự sau này. Đồng thời, cũng giúp giải quyết việc khởi tố vụ án hình sự được tiến hành một cách chính xác và toàn diện, thể hiện được quyền công tố của Viện Kiểm sát trong giai đoạn khởi tố vụ án hình sự.
2. Mẫu quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự (21/HS):
Quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự (21/HS) được quy định trong Phụ lục ban hành kèm theo Quyết định số 15/QĐ-VKSTC ngày 09 tháng 01 năm 2018 của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao ban hành mẫu văn bản tố tụng, văn bản nghiệp vụ thực hiện trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc khởi tố, điều tra và truy tố. Mẫu Quyết định như sau:
Mẫu số 21/HS
Theo QĐ số 15 ngày 09 tháng 01 năm 2018
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
_____________
VIỆN KIỂM SÁT[1] …
[2]………….
.___________
Số:…../QĐ-VKS…-…[3]
…, ngày…… tháng…… năm 20…
QUYẾT ĐỊNH
THAY ĐỔI QUYẾT ĐỊNH KHỞI TỐ VỤ ÁN HÌNH SỰ
VIỆN TRƯỞNG VIỆN KIỂM SÁT………
Căn cứ các điều 41, 156, 161 và 165 [4] Bộ luật Tố tụng hình sự;
Xét Quyết định khởi tố vụ án hình sự số…. ngày….. tháng..… năm…… của[5]..… về tội…… quy định tại khoản…. Điều… Bộ luật Hình sự là không đúng với hành vi phạm tội xảy ra, mà có dấu hiệu của tội.… quy định tại khoản….… Điều… Bộ luật Hình sự,
QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1. Thay đổi Quyết định khởi tố vụ án hình sự số……. ngày..… tháng..… năm… của [5]…… từ tội:….. quy định tại khoản…… Điều… Bộ luật Hình sự sang tội.… quy định tại khoản…… Điều.… Bộ luật Hình sự.
Điều 2. Yêu cầu [5]….tiến hành điều tra theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự./.
Nơi nhận:
– Cơ quan điều tra;
– VKS cấp trên;
– …………..;
– Lưu: HSVA, HSKS, VP.
VIỆN TRƯỞNG [6]
(Ký tên, đóng dấu)
3. Soạn thảo quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự:
Quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự (21/HS) được Viện Kiểm sát nhân dân tối cao hướng dẫn soạn thảo như sau:
[1] Ghi tên Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp hoặc Viện kiểm sát nhân dân tối cao
[2] Ghi tên Viện kiểm sát ban hành. Trường hợp Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành thì bỏ mục này
[3] Viết tắt tên Viện kiểm sát ban hành – đơn vị phụ trách (nếu có)
[4] Khi thay đổi Quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với pháp nhân thương mại thì căn cứ Điều 432 BLTTHS
[5] Ghi tên Cơ quan ra quyết định khởi tố vụ án
[6] Trường hợp Phó Viện trưởng được Viện trưởng ủy quyền ký thay thì ghi như sau:
“KT. VIỆN TRƯỞNG
PHÓ VIỆN TRƯỞNG”
4. Hoạt động thay đổi Quyết định khởi tố vụ án hình sự:
Hoạt động thay đổi Quyết định khởi tố vụ án hình sự hiện được quy định tại
Cụ thể thì khi phát hiện ra các căn cứ cần tiến hành thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự thì Viện Kiểm sát yêu cầu cơ quan điều tra, cơ quan được giao tiến hành một số hoạt động điều tra tiến hành ban hành quyết định thay đổi quyết định điều tra theo quy định tại điểm a, Khoản 1 Điều 161 Bộ luật Tố tụng hình sự: “Yêu cầu Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra khởi tố hoặc thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự;”.
Nếu sau khi nhận được yêu cầu Viện Kiểm sát , thì cơ quan điều tra, cơ quan được giao tiến hành một số hoạt động điều tra có trách nhiệm ban hành Quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự. Thời hạn để ban hành Quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự là 03 ngày từ khi các cơ quan này nhận được yêu cầu của Viện Kiểm sát. Sau khi ban hành, Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải gửi quyết định kèm theo các tài liệu liên quan đến việc thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự cho Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền để kiểm sát việc khởi tố trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự.
Nếu cơ quan điều tra, cơ quan được giao tiến hành một số hoạt động điều tra từ chối không ban hành Quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự thì Viện Kiểm sát tiến hành ban hành Quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự. Thẩm quyền này của Viện Kiểm sát được quy định tại điểm d, Khoản 1 Điều 161 và Khoản 3 Điều 165 Bộ luật Tố tụng hình sự: ” Khởi tố, thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự trong các trường hợp do Bộ luật này quy định;”. Viện kiểm sát phải gửi Quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự cho Cơ quan điều tra để tiến hành điều tra trong thời hạn 24 giờ kể từ khi Viện Kiểm sát ra quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự.
* Cơ sở pháp lý
– Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015;
– Thông tư liên tịch 04/2018/TTLT-VKSNDTC-BCA-BQP ngày 19 tháng 10 năm 2018 do Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng ban hành quy định về phối hợp giữa Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát trong việc thực hiện một số quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự;
– Quyết định số 15/QĐ-VKSTC ngày 09 tháng 01 năm 2018 của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao ban hành mẫu văn bản tố tụng, văn bản nghiệp vụ thực hiện trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc khởi tố, điều tra và truy tố.
