Hoạt động đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu cá là hoạt động đòi hỏi phải có sự cho phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, đó là hoạt động phát sinh khá đặc biệt, phụ thuộc vào Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện đóng mới, cải hoán tàu cá và cũng phải phụ thuộc vào văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu cá.
Mục lục bài viết
1. Văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán, thuê mua tàu cá là gì?
Trong phần lớn các bài viết của Luật Dương Gia đều tìm hiểu và thống nhất đưa ra khái niệm về đóng mới, cải hoán tàu cá như sau: Đóng mới tàu cá: Là quá trình thực hiện thi công đóng tàu cá từ lúc dựng sống chính (ky) hoặc bước thi công tương tự đến khi bàn giao đưa tàu cá vào khai thác. Còn cải hoán tàu cá: Là việc sửa chữa làm ảnh hưởng đến tính năng kỹ thuật của tàu cá (thay đổi kích thước cơ bản của vỏ, thay đổi máy chính, thay đổi công dụng, thay đổi vùng hoạt động của tàu cá).
Đối với khái niệm về thuê, mua tàu cá, có thể hiểu, thuê tàu cá được xem là một giao dịch hợp đồng, trong đó một bên giao tàu cá cho bên tổ chức, cá nhân muốn thuê trong một thời hạn nhất định và tổ chức, cá nhân thuê phải trả một khoản tiền. Mua tàu cá là hoạt động của cá nhân, tổ chức bỏ ra một lợi ích vật chất, cụ thể là tiền để nhận tàu cá (nhận quyền sở hữu tàu cá) đưa vào khai thác, sử dung.
Văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu cá được ghi nhận trong quy định về nghĩa vụ của cơ sở đóng mới, cải hoán tàu cá, theo đó, tại Điểm a, Khoản 2, Điều 65 Luật Thuỷ sản nêu rõ: ” Cơ sở đóng mới, cải hoán tàu cá có nghĩa vụ sau đây:a) Chỉ được đóng mới, cải hoán tàu cá thuộc diện phải có Giấy phép khai thác thủy sản khi tổ chức, cá nhân đề nghị đóng mới, cải hoán tàu cá có văn bản chấp thuận do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp;...”
Văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán, thuê mua tàu cá là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cấp cho tổ chức, cá nhân đã đề nghị, đáp ứng điều kiện của pháp luật về đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu cá.
Văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán ,thuê, mua tàu cá phải đảm bảo được các nội dung về người đề nghị, đặc điểm chính của tàu được đóng mới, cải hoán, thuê, mua; và lời chấp thuận.
Văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán ,thuê, mua tàu cá có ý nghĩa quan trọng trong công tác quản lý hoạt động đặc thù liên quan đến cơ sở vật chất phục vụ cho việc khai thác thủy sản, hoạt động này phải được kiểm sát chặt chẽ bởi nó quyết đinh tính an nguy về tính mạng, tài sản của người khai thác trong suốt thời gian sinh sống và làm việc trên biển. Thứ hai, văn bản chấp thuận cũng là cơ sở để đánh giá tính tuân thủ pháp luật của cá nhân, tổ chức, nếu họ thực hiện hoạt đọng đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu cá không được chấp thuận thì được xác định là vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý. Thứ ba, văn bản chấp thuận còn là cách thức nhà nước thể hiện ý chí trước nguyện vọng của người dân trong quá trình đưa “tàu cá Việt Nam” được chính thức ra đời (đóng mới), đưa tàu cá vào hoạt động phù hợp với điều kiện của Việt Nam (cải hoán),…
Người đề nghị có được cấp văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu hay không phụ thuộc vào hạn ngạch Giấy phép khai thác thủy sản và tiêu chí đặc thù của địa phương. Thực tế, quy định của pháp luật cũng không giải thích thế nào là hạn ngạch Giấy phép khai thác thủy sản mà chỉ quy định về căn cứ xác định hạn ngạch, tuy nhiên hiểu theo từ hạn ngạch thì có thể hiểu đây giới hạn tối đa mà cơ quan nhà nước có thẩm quyền được cấp giấy phép khai thác thủy sản. Hạn ngạch giấy phép được công bố, điều chỉnh 60 tháng một lần.
Để được cấp văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán thuê, mua tàu cá, cá nhân, tổ chức thực hiện theo quy định tại Điều 57, Nghị định 26/2019/NĐ-CP, cụ thể như sau:
Tổ chức, cá nhân gửi hồ sơ trực tiếp hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính đến Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hồ sơ chỉ có “Tờ khai cấp văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu cá”.
Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thẩm định hồ sơ căn cứ hạn ngạch Giấy phép khai thác thủy sản và tiêu chí đặc thù của địa phương, xem xét cấp văn bản chấp thuận (theo mẫu ở Mục 3). Trường hợp không cấp văn bản chấp thuận, phải trả lời bằng văn bản, nêu rõ lý do.
Trên cơ sở quy định chung tại Nghị định 26/2019/NĐ-CP, hầu hết Uỷ ban nhân dân các tỉnh đã ban hành quyết định, quy định cụ thể hơn về trình tự thủ tục này, về cơ bản, nội dung của các quyết định là “Tiêu chí đặc thù và quy trình xét duyệt hồ sơ đề nghị cấp văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu cá trên biển”. Có thể kể đến một số văn bản của Uỷ ban nhân dân các tỉnh như:
– Quyết định 18/2020/QĐ-UBND quy định về tiêu chí đặc thù và quy trình xét duyệt hồ sơ đề nghị cấp văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu cá hoạt động trên biển thuộc địa bàn tỉnh Nghệ An;
– Quyết định 33/2019/QĐ-UBND quy định về tiêu chí đặc thù và quy trình xét duyệt hồ sơ đề nghị cấp văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu cá trên biển; quy định về đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu cá hoạt động trong nội địa trên địa bàn tỉnh Nam Định.
– Quyết định số: 21/2020/QĐ-UBND quy định về tiêu chí đặc thù và quy trình xét duyệt hồ sơ đề nghị cấp văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu cá trên biển tại tỉnh Quảng Nam.
…
Có thể lấy một ví dụ cụ thể về tiêu chí đặc thù về cấp văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu cá được quy định ở địa phương như sau: Trong Điều 5, Quyết định số: 21/2020/QĐ-UBND….tỉnh Quảng Nam có thể hiện rằng: “Chủ tàu chỉ được cấp văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu cá còn trong chỉ tiêu số lượng hạn ngạch giấy phép khai thác thủy sản trên biển đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND tỉnh Quảng Nam công bố và đáp ứng các tiêu chí với từng nội dung như sau:
Đối với đóng mới tàu cá: a) Chủ tàu đăng ký đóng mới tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên và lắp máy chính tổng công suất từ 400 CV trở lên, các máy chính lai chân vịt phải thuộc loại máy thủy;
b) Nghề đăng ký hoạt động phải còn trong chỉ tiêu số lượng hạn ngạch giấy phép khai thác thủy sản trên biển đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND tỉnh Quảng Nam công bố…..“
Bằng việc cho phép Uỷ ban nhân dân các tỉnh chủ động trong việc quy định về tiêu chí đặc thù, pháp luật ngày càng được mở rộng hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương thực hiện hiệu quả công tác quản lý, bám sát, theo dõi hoạt động của các cơ sở đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu cá phù hợp với tình hình của địa phương.
2. Mẫu văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán, thuê mua tàu cá (06.TC):
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
—————
TÊN CƠ QUAN, TỔ CHỨC CẤP TRÊN
TÊN CƠ QUAN, TỔ CHỨC
——-
Số: …(1)…
Hà Nội, ngày …… tháng … năm ….
VĂN BẢN CHẤP THUẬN(*)
ĐÓNG MỚI/CẢI HOÁN/THUÊ, MUA TÀU CÁ
Xét đề nghị của ông (bà): …..(2)…..
Địa chỉ thường trú: ….(3)……….
Về cua với các đặc điểm chính như sau (4)
– Kích thước chính Lmax x Bmax x D, m: ……; Chiều chìm d,m: ……
– Vật liệu vỏ:…. Công suất (KW):….
– Ký hiệu thiết kế:…Đơn vị thiết kế: …..
– Loại nghề khai thác thủy sản: ….
– Vùng hoạt động: ..(5)…..
– Thời hạn của văn bản chấp thuận: 12 tháng kể từ ngày ký.
Căn cứ hạn ngạch giấy phép khai thác thủy sản và tiêu chí phát triển nghề cá của địa phương,….. chấp thuận ông (bà) ….. được phép đóng mới/cải hoán/thuê/mua (**) tàu cá với các nội dung trên./.
Nơi nhận:
– …
– Lưu: VT.
NGƯỜI CÓ THẨM QUYỀN
(Chữ ký và đóng dấu)
3. Hướng dẫn mẫu văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán, thuê mua tàu cá:
Ghi chú:
(*) Không áp dụng đối với trường hợp mua, bán tàu cá trong tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
(**) Gạch bỏ chỗ không phù hợp.
(1) Ghi số, ký hiệu văn bản.
(2) Ghi tên của người đề nghị, nếu là tổ chức thì ghi tên người đại diện theo pháp luật.
(3) Ghi rõ số nhà, tên đường, phường, quận, thành phố (tỉnh).
(4) Dựa vào tờ khai của người đề nghị để ghi các thông tin về đặc điểm chính của việc việc đóng mới/cải hoán/thuê/mua tàu cá.
(5) Vùng khai thác thủy sản trên vùng biển Việt Nam: Được phân thành 03 vùng: Vùng ven bờ, vùng lộng, vùng khơi.
Cơ sở pháp lý:
Luật Thuỷ sản năm 2017.
Nghị định 26/2019/NĐ-CP hướng dẫn Luật Thủy sản.
