Quy định người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên

– Người giám hộ đương nhiên của người chưa thành viên được xác định theo thứ tự sau đây:

+ Anh ruột là anh cả hoặc chị ruột là chị cả là người giám hộ; nếu anh cả hoặc chị cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì anh ruột hoặc chị ruột tiếp theo là người giám hộ, trừ trường hợp có thỏa thuận anh ruột hoặc chị ruột khác làm người giám hộ.

+ Trong trường hợp không có người giám hộ theo quy định nêu trên thì ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại là người giám hộ hoặc những người này thỏa thuận cử một hoặc một số người trong số họ làm người giám hộ.

+ Còn đối với trường hợp không có người giám hộ theo quy định tại hai điều trên thì bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột hoặc dì ruột là người giám hộ.

3. Quyền và nghĩa vụ của người giám hộ:

Theo các quy định được nêu trên, các chủ thể là người giám hộ thông thường sẽ thực hiện việc chăm sóc, giúp đỡ và bảo vệ quyển, lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên, người bị tâm thần hoặc mắc các bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của người được giám hộ.

3.1. Quyền của người giám hộ:

Theo Điều 58 của Bộ luật dân sự năm 2015 quy định người giám hộ có các quyền sau đây:

– Người giám hộ của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự có các quyền:

+ Người giám hộ của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự có quyền sử dụng tài sản của người được giám hộ để chăm sóc, chi dùng cho những nhu cầu thiết yếu của người được giám hộ;

+ Người giám hộ của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự có quyền được thanh toán các chi phí hợp lý cho việc quản lý tài sản của người được giám hộ;

+ Người giám hộ của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự có quyền đại diện cho người được giám hộ trong việc xác lập, thực hiện giao dịch dân sự và thực hiện các quyền khác theo quy định của pháp luật nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.

– Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi có các quyền:

Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi có quyền theo quyết định của Tòa án trong số các quyền nêu cụ thể bên trên.

Hiện nay, quyền của người giám hộ được pháp luật Việt Nam quy định rất cụ thể nhằm mục đích quan trọng nhất là để thực hiện các mục đích của việc giám hộ cụ thể như là chăm sóc, chữa bệnh và bảo vệ quyền lợi của người được giám hộ.

Cũng chính bởi vậy mà hiện nay người giám hộ có quyền được sử dụng tài sản, định đoạt tài sản của người được giám hộ cho những hoạt động cần thiết thường ngày của người được giám hộ; được thanh toán các chi phí cần thiết cho việc quản lí tài sản; dùng tài sản của người được giám hộ để bồi thường thiệt hại do các hành vi của người được giám hộ gây ra. Không những thế, các đối tượng này còn được thực hiện các hành vi pháp lí thay mặt người được giám hộ trong việc tạo lập, thực hiện các quyền và nghĩa vụ của người được giám hộ.

3.2. Nghĩa vụ của người giám hộ:

Hiện nay, nghĩa vụ của người giám hộ trong các trường hợp khác nhau là khác nhau, cụ thể:

– Nghĩa vụ của người giám hộ đối với người được giám hộ chưa đủ mười lăm tuổi:

+ Người giám hộ có nghĩa vụ chăm sóc, giáo dục người được giám hộ.

+ Người giám hộ có nghĩa vụ đại diện cho người được giám hộ trong các giao dịch dân sự, trừ trường hợp pháp luật quy định người chưa đủ mười lăm tuổi có thể tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự.

+ Người giám hộ có nghĩa vụ quản lý tài sản của người được giám hộ.

+ Người giám hộ có nghĩa vụ phải bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.

– Nghĩa vụ của người giám hộ đối với người được giám hộ từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi:

+ Người giám hộ có nghĩa vụ đại diện cho người được giám hộ trong các giao dịch dân sự, trừ trường hợp pháp luật quy định người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi có thể tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự.

+ Người giám hộ có nghĩa vụ quản lý tài sản của người được giám hộ, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

+ Người giám hộ có nghĩa vụ bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.

– Nghĩa vụ của người giám hộ đối với người được giám hộ mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi:

Người giám hộ của người mất năng lực hành vi dân sự có các nghĩa vụ sau đây:

+ Người giám hộ có nghĩa vụ chăm sóc, bảo đảm việc điều trị bệnh cho người được giám hộ;

+ Người giám hộ có nghĩa vụ đại diện cho người được giám hộ trong các giao dịch dân sự;

+ Người giám hộ có nghĩa vụ quản lý tài sản của người được giám hộ;

+ Người giám hộ có nghĩa vụ bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.

Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi dân sự:

Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi  có nghĩa vụ theo quyết định của Tòa án trong số các nghĩa vụ được quy định cụ thể nêu trên.

Như vậy, ta nhận thấy, nghĩa vụ chính của người giám hộ là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người đựợc giám hộ theo đúng quy định của pháp luật. Người giám hộ được tiến hành thay cho người được giám hộ trong việc quản lí tài sản, tự mình hoặc giám sát người được giám hộ trong việc sử dụng và định đoạt tài sản vì lợi ích người được giám hộ sao cho hiệu quả nhất. Việc đưa ra các quy định này nhằm bảo vệ các quyền nhân thân, quyền tài sản của người được giám hộ.

Nhằm mục đích ngăn chặn sự lạm quyền của người giám hộ, pháp luật Việt Nam cũng đã đưa ra quy định những giao dịch dân sự của người giám hộ với người được giám hộ liên quan đến tài sản của người được giám hộ đều vô hiệu.