Việc xét xử các tranh chấp trong kinh doanh quốc tế tại tòa án cần phải tuân theo một số nguyên tắc nhất định.
Nguyên tắc “quyền quyết định và tự định đoạt của đương sự”
Theo nguyên tắc này các bên tranh chấp trong hợp đồng kinh doanh quốc tế hoàn toàn có quyền tự quyết định có đưa vụ việc ra xét xử tại tòa án hay không. Tức là các bên đương sự có quyền quyết định việc khởi kiện, yêu cầu tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ việc. Tòa án chỉ thụ lý vụ việc khi có đơn khởi kiện và chỉ giải quyết trong phạm vi khởi kiện đó. Trong quá trình tòa án giải quyết tranh chấp, các bên tranh chấp có quyền chấm dứt, thay đổi các yêu cầu khởi kiện nếu sự thay đổi đó không trái với pháp luật và đạo đức xã hội. Đây là một trong những nguyên tắc thể hiện sự khác biệt rất lớn giữa tố tụng kinh tế và tố tụng hình sự. Trong tố tụng hình sự thì các đương sự rất ít khi có quyền tự quyết định việc có đưa vụ việc ra tòa hay không.
Nguyên tắc “bình đẳng” giữa các bên đương sự
Bình đẳng trước pháp luật là nguyên tắc “hiến định” tức là đã được quy định trong hiến pháp của rất nhiều nước trên thế giới cũng như tại Việt Nam, vì thế, đây cũng là một nguyên tắc rất quan trọng trong việc giải quyết các tranh chấp kinh doanh nói chung và kinh doanh quốc tế nói riêng tại tòa án. Theo nguyên tắc này, tất cả các bên tranh chấp sẽ được bình đẳng với nhau trong quá trình tố tụng tại tòa án, không phân biệt doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế nhà nước hay thuộc thành phần kinh tế tư nhân, không phân biệt đó là doanh nghiệp của nước lớn hay của nước nhỏ, không phân biệt doanh nghiệp đó là doanh nghiệp nhỏ hay tập đoàn kinh tế lớn. Tuy nhiên, thực tiễn xét xử cũng cho thấy sự bình đẳng này có được bảo đảm thực tế hay không còn tùy thuộc vào công tác pháp chế ở trong nước và trong từng giai đoạn, thời kỳ lịch sử nhất định.
Nguyên tắc “tòa án xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật”
Theo nguyên tắc này, khi xét xử các tranh chấp trong kinh doanh quốc tế, tòa án hoàn toàn độc lập trong xét xử, không phụ thuộc và các cơ quan khác; việc xét xử của tòa án chỉ tuân theo pháp luật, không chịu sự chi phối của các quan điểm chính trị… Pháp luật các nước cũng nghiêm cấm mọi hành vi cản trở thẩm phán, hội thẩm thực hiện nhiệm vụ trong xét xử.
>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568
Nguyên tắc “hòa giải”
Nguyên tắc này quy định tòa án có trách nhiệm tiến hành hào giải và tạo điều kiện thuận lợi để các bên tranh chấp thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ việc. Chỉ khi nào các bên không thể hòa giải được với nhau thì tòa án mới chính thức xét xử vụ việc. Việc hòa giải có thể thực hiện ở bất cứ giai đoạn nào của quá trình giải quyết tranh chấp.
Nguyên tắc “cung cấp chứng cứ và chứng minh trong tố tụng” tạo tòa án
Theo nguyên tắc này thì tòa án không có nghĩa vụ phải xác minh thu thập chứng cứ mà bản thân các bên tranh chấp phải có nghĩa vụ cung cấp chứng cứ cho tòa án và chứng minh cho yêu cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp. Tuy nhiên, pháp luật cũng có quy định tòa án có quyền xác minh, thu thập chứng cứ và chỉ có quyền xác minh, thu thập chứng cứ trong trường hợp do pháp luật quy định.
Ngoài những nguyên tắc quan trọng nêu trên, việc xét xử các tranh chấp trong kinh doanh quốc tế tại tòa án còn phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản khi xét xử tại tòa án nói chung như nguyên tắc xét xử công khai, nguyên tắc hai cấp xét xử…
