Hành vi quan hệ tình dục là gì? Thuật ngữ tiếng Anh? Tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi? Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự?
Quan hệ tự nguyện thể hiện sự tự do, quyết định về ý chí của người nam và nữ. Tuy nhiên độ tuổi cũng được quan tâm để xác định có hay không hành vi vi phạm pháp luật. Các đối tượng người dưới 16 tuổi được xem là chưa có đầy đủ nhận thức, kinh nghiệm để tính toán hệ lụy của việc quan hệ sớm. Do đó mà tính chất tự nguyện tùy thuộc vào cấu thành của các tội danh mà xem xét có được chấp nhận hay không. Dưới đây là tình huống đặc ra đối với việc quan hệ tự nguyện của hai chủ thể đều 15 tuổi. Cùng tìm hiểu, trả lời câu hỏi về các yếu tố cấu thành tội phạm.
Căn cứ pháp lý:
–
Tổng đài Luật sư
Tóm tắt câu hỏi:
Cháu 15 tuổi, bạn gái cháu cũng 15 tuổi. Hai chúng cháu đã có quan hệ với nhau nhưng bị người lớn biết được. Bên nhà bạn gái cháu nhất quyết làm đơn lên công an để bắt cháu đi tù. Cháu hỏi nếu cháu quan hệ tự nguyện, cô ấy cũng tự nguyện thì cháu có bị đi tù không ạ.
Luật sư tư vấn:
Mục lục bài viết
1. Hành vi quan hệ tình dục là gì?
Quan hệ tình dục là hành vi giao hợp hay giao cấu, hoặc các hành vi quan hệ tình dục khác. Chỉ hành vi đưa bộ phận sinh dục nam vào bên trong bộ phận sinh dục nữ để tạo khoái cảm tình dục, hoặc với mục đích sinh sản, hoặc cả hai.
Có thể thực hiện bằng các hình thức khác nhau: quan hệ tình dục qua đường hậu môn, tình dục bằng miệng,… Do đó, hành vi quan hệ tình dục không được liệt kê cụ thể mà quy định dưới dạng xây dựng cách hiểu chung. Tùy thuộc vào các tội danh mà hành vi được mô tả để xác định cấu thành tội phạm.
2. Thuật ngữ tiếng Anh:
Bộ luật hình sự tiếng Anh là Criminal Code.
3. Tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi:
Trong trường hợp này, việc giao cấu tình nguyện được thực hiện bởi các chủ thể chỉ có 15 tuổi. Như vậy, các chủ thể đang thực hiện hành vi giao cấu đối với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi. Tuy nhiên, phải xác định các yếu tố cấu thành tội phạm để kết luận có hay không hành vi phạm tội.
Theo quy định tại Điều 145, Bộ luật hình sự:
“Điều 145. Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
1. Người nào đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 142 và Điều 144 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
[……..]”
Phân tích quy định pháp luật:
Người phạm tội phải là người đã thành niên, tức là người đã đủ 18 tuổi trở lên. Ở đây, chủ thể thực hiện hành vi phải là người đủ 18 tuổi trở lên. Tức là trên 18 tuổi thì mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội phạm này.
Như vậy, với độ tuổi của bạn nam này (15 tuổi) thì sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Bởi trong các yếu tố cấu thành tội phạm, trước tiên ta thấy không đảm bảo về độ tuổi của người thực hiện hành vi phạm tội.
Trong cấu thành tội phạm của tội này, hành vi giao cấu hay hành vi quan hệ tình dục khác không trái với ý muốn của nạn nhân. Nói cách khác, hai bên tự nguyện, tuy nhiên độ tuổi của cả hai bên chưa đủ nhận thức, bảo vệ an toàn cần thiết.
– Về phía người phạm tội:
Sự tự nguyện này có thể xuất phát từ tình yêu đương giữa hai người, nhất là ở một vùng nông thôn, tệ tảo hôn còn phổ biến.
Việc trừng trị hành vi giao cấu với người dưới 16 tuổi bằng luật hình sự của Nhà nước ta cũng chủ yếu nhằm bảo vệ sự phát triển bình thường về mặt tình dục đối với người chưa đủ 16 tuổi. Bởi các chủ thể này chưa phát triển ổn định về cấu tạo, sức khỏe, nhận thức. Họ cần được bảo vệ, được sống lành mạnh và phát triển bình thường.
– Đối với người bị hại:
Người bị hại trong vụ án giao cấu với người dưới 16 tuổi là người có độ tuổi từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, có thể là nam giới nhưng chủ yếu là nữ giới. Họ tự nguyện giao cấu, tuy nhiên lại là đối tượng cần được bảo vệ về sức khỏe, nhận thức giới tính và sinh sản. Các đối tượng này chưa phát triển hoàn toàn cả nhận thức, các chức năng từng bộ phận. Do đó việc quan hệ sớm là không tốt cho sức khỏe, ảnh hưởng đến tương lai cũng như phát triển toàn diện của trẻ.
Tính chất tự nguyện giao cấu, thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác:
Người 15 tuổi cũng đang là các chủ thể được nhà nước bảo vệ. Do đó, kể cả người thực hiện hành vi phạm tội cũng được cân nhắc về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự.
Chỉ coi là tội giao cấu với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi khi người phạm tội và người bị hại đã thực hiện việc giao cấu. Trong khi người thực hiện hành vi đã đủ 18 tuổi trở lên. Tức là họ hoàn toàn phải biết, phải chấp hành các quy định pháp luật. Luật đang bảo vệ người dưới 16 tuổi trong sức khỏe, nhận thức chưa đầy đủ của họ.
Như vây, do bạn mới 15 tuổi đồng thời với đó bạn gái của bạn tự nguyện quan hệ cho nên hành vi này của bạn không đáp ứng được cấu thành tội phạm trong trường hợp này. Tính chất tự nguyện là mấu chốt để hành vi của bạn không cấu thành các tội danh khác nhau theo quy định của Bộ luật Hình sự. Do đó không thể đặt ra trách nhiệm hình sự trong trường hợp này.
Kết luận: Trong trường hợp nam nữ có độ tuổi 15 như trong tình huống, hai bên tự nguyện giao cấu thì không cấu thành tội phạm theo quy định tại Điều 145 Bộ luật Hình sự.
4. Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự:
Đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi:
Theo quy định của Bộ Luật Hình sự về việc truy cứu trách nhiệm hình sự với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội:
“Điều 12. Tuổi chịu trách nhiệm hình sự
2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này.”
Như vậy, người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ chịu trách nhiệm hình sự về các tội phạm, loại tội phạm được quy định tại các điều khoản trên.
Phân tích quy định pháp luật:
Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi được xem là chưa phát triển hoàn toàn về nhận thức, ý thức. Do tùy tùy từng mức độ vi phạm mà các đối tượng này mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Pháp luật có những quy định chung để bảo vệ người chưa thành niên, kể cả đối với người chưa thành niên phạm tội. Do đó, khi đáp ứng điều kiện độ tuổi, họ chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự đối với tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng theo các Điều trên.
Hành vi giao cấu được thực hiện bởi chủ thể có độ tuổi 15 tuổi. Trong đó, các tội danh liên quan đến hành vi giao cấu, thực hiện các hành vi quan hệ tình dục khác được phân tích bên dưới.
Theo quy định trên để xét xem người 15 tuổi có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không ta đi phân tích từng quy định của các điều trên.
Người nam đủ 15 tuổi trong ví dụ đưa ra, nhưng họ không phải chịu trách nhiệm hình sự đối với các tội danh khác ngoài các tội quy định bên trên. Tội danh theo Điều 145 Bộ luật hình sự không được xác định đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi.
1) Tội hiếp dâm (Điều 141 Bộ Luật Hình sự):
“Hành vi cấu thành tội: Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân bằng thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái ý muốn của cá nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm”
Ở đây, chủ thể thực hiện tội phạm là “Người nào” nên không xác định về độ tuổi. Tuy nhiên trường hợp ngày hai bên tự nguyện nên không đủ điều kiện kết tội người đó.
2) Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi (Điểm a Khoản 1 Điều 142 Bộ Luật Hình sự):
“1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ;”
Tương tự như trên người này không bị truy cứu trách nhiệm pháp lý trong trường hợp này. Bởi ở đây, các bên tự nguyện nên không có vũ lực hay quan hệ tình dục trái ý muốn.
3) Tội cưỡng dâm ( Điều 143 Bộ Luật Hình sự năm):
1. Người nào dùng mọi thủ đoạn khiến người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi đang ở trong tình trạng lệ thuộc mình hoặc trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.
[…..]”
Trường hợp này vẫn là tự nguyện nên không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Bởi đối tượng thực hiện hành vi quan hệ tình dục không dùng thủ đoạn gì. Người con gái cũng tự nguyện, không hề miễm cưỡng trong thực hiện các hành vi quan hệ tình dục.
Nói chung, gắn với các tội danh có liên quan thì đều không đảm bảo cấu thành của tội phạm. Thứ nhất là vì độ tuổi của hai bạn là 15 tuổi, và thực hiện hành vi quan hệ tình dục một cách tự nguyện.
Tóm lại, trường hợp người nam và nữ 15 tuổi giao cấu tự nguyện sẽ không bị truy cứu TNHH. Tuy nhiên những người trong độ tuổi này nhận thức còn chưa đầy đủ về hành vi, tính chất ảnh hưởng trong sức khỏe, tương lai,… Họ cần được gia đình và nhà trường quan tâm, giáo dục.
