Xác định giá trị tài sản ròng của quỹ đầu tư chứng khoán

Trong thời buổi kinh tế thị trường ngày phát triển, thì việc các chủ thể thực hiện việc đầu tư vào chứng khoán là những hoạt động thường xuyên được thực hiện. Trong quá trình đầu tư vào chứng khoản của các chủ đầu tư thì điều mà họ đặc biệt quan tâm và chú trọng nhất đó là việc xác định giá trị tài sản ròng của quỹ đầu tư chứng khoán. Trong đó thì tài sản ròng nói chung và tài sản ròng có liên quan đến chứng khoán nói riêng thì đều có các giá trị vô cùng quan trọng của mỗi cá nhân, đặc biệt là đối với doanh nghiệp. Nhưng thực tế không phải ai cũng hiểu rõ về việc xác định giá trị tài sản ròng của quỹ đầu tư chứng khoán được quy định như thế nào?

Cơ sở pháp lý:

- Luật chứng khoán 2019.

- Thông tư 98/2020/TT-BTC hướng dẫn về hoạt động và quản lý quỹ đầu tư chứng khoán do Bộ Tài chính ban hành

1. Quy định về giá trị tài sản ròng của quỹ đầu tư chứng khoán:

Trên cơ sở quy định của pháp luật hiện hành thì giá trị tài sản ròng được xác định là giá trị của tất cả tài sản tài chính và phi tài chính đang sở hữu trừ đi tất cả các khoản nợ chưa thanh toán. Trong đó tài sản của giá trị tài sản ròng được xác định bao gồm tiền mặt và các khoản đầu tư, bất động sản, xe ô tô hoặc bất kỳ thứ gì khác có giá trị mà bạn sở hữu. Nợ chưa thanh toán hay nợ phải trả là những gì bạn nợ trên các tài sản đó – bao gồm các khoản vay mua xe, thế chấp của bạn và nợ vay bạn bè, người thân. Bất kỳ cá nhân, chủ thể nào cũng có giá trị tài sản ròng. Tuy nhiên, giá trị tài sản ròng của mỗi nhà đầu tư không phải lúc nào cũng tăng mà thậm chí giá trị này có thể âm.

Hiện nay, pháp luật chưa có bất kỳ một quy định cụ thể nào định nghĩa về giá trị tài sản ròng. Nhưng thông qua các giáo trình, tài liệu tham khảo có thể rút đưa ra định nghĩa về trị giá tài sản ròng như sau: Giá trị tài sản ròng là giá trị của tất cả tài sản tài chính và phi tài chính thuộc sở hữu của một tổ chức trừ đi giá trị của tất cả các khoản nợ chưa thanh toán. Nói cách khác, giá trị tài sản ròng là những gì được sở hữu trừ đi những gì còn nợ. Giá trị tài sản ròng có thể áp dụng cho cá nhân, công ty và chính phủ hoặc toàn bộ các quốc gia.

Bên cạnh đó thì giá trị tài sản ròng được xác định là giá trị tài sản của cá nhân trừ đi những khoản nợ. Có thể nhận biết một cách điển hình về những tài sản ròng của cá nhân sẽ được tính vào giá trị ròng của họ bao gồm những khoản tiền hưu trí, những khoản tiền được đầu tư, nhà đất hay xe cộ, tiền mặt, trang sức, vàng bạc…tiền tiết kiệm. Thông thường các tài sản vô hình như bằng cấp giáo dục, các chứng chỉ sẽ không được tính vào tài sản ròng mặc dù những tài sản vô hình đó lại góp phần tích cực vào tình hình tài chính của một cá nhân nào đó.

- Từ đó, có thể đưa ra một định nghĩa về giá trị tài sản ròng của quỹ đầu tư chứng khoán dưới góc độ pháp lý giá trị tài sản ròng là" “Giá trị tài sản ròng của quỹ đầu tư chứng khoán là giá trị của tất cả tài sản tài chính và phi tài chính thuộc sở hữu của quỹ đầu tư chứng khoán trừ đi giá trị của tất cả các khoản nợ mà quỹ đầu tư chứng khoán chưa thanh toán”

2. Xác định giá trị tài sản ròng của quỹ đầu tư chứng khoán:

Trên cơ sở quy định của pháp luật hiện hành thì việc xác định giá trị tài sản ròng trên một đơn vị quỹ đầu tư chứng khoán do công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán thực hiện và được ngân hàng giám sát xác nhận. Đồng thời thì việc xác nhận giá trị tài sản ròng đối với quỹ thành viên do ngân hàng giám sát hoặc ngân hàng lưu ký thực hiện. Việc xác định giá trị ròng của quỹ đầu tư chứng khoán phải tuân theo các nguyên tắc dưới đây:

2.1. Nguyên tắc xác định giá trị tài sản ròng của quỹ đầu tư chứng khoán:

Trên cơ sở quy định tại Khoản 2 Điều 106 Luật chứng khoán 2019 ngày 26 tháng 11 năm 2019 quy định về việc xác định giá trị tài sản ròng của quỹ đầu tư chứng khoán phải tuân thủ các nguyên tắc sau đây:

"a) Đối với chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch, giá của các chứng khoán được xác định là giá đóng cửa hoặc giá trung bình của ngày giao dịch gần nhất trước ngày định giá;

b) Đối với các tài sản là chứng khoán quy định tại điểm a khoản này nhưng không có giao dịch nhiều hơn 15 ngày tính đến ngày định giá hoặc không phải là chứng khoán quy định tại điểm a khoản này, việc xác định giá trị tài sản phải dựa trên quy trình và phương pháp xác định giá trị tài sản được nêu rõ trong Điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán. Quy trình và phương pháp định giá phải được ngân hàng giám sát xác nhận và Ban đại diện quỹ đầu tư chứng khoán, Đại hội nhà đầu tư quỹ đầu tư chứng khoán phê chuẩn. Các bên tham gia định giá tài sản phải độc lập với công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán và ngân hàng giám sát hoặc ngân hàng lưu ký;

c) Các tài sản bằng tiền bao gồm cổ tức, trái tức, tiền lãi được tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán tại thời điểm xác định".

Giá trị tài sản ròng của quỹ đầu tư chứng khoán phải được công bố công khai định kỳ theo quy định tại khoản 1 Điều 124 của Luật chứng khoán.

2.2. Trách nhiệm xác định giá trị tài sản ròng của quỹ đầu tư chứng khoán:

Theo Khoản 1 Điều 20 Thông tư 98/2020/TT-BTC quy định công ty quản lý quỹ có trách nhiệm xác định giá trị tài sản ròng của quỹ, giá trị tài sản ròng trên một lô chứng chỉ quỹ đầu tư chứng khoán và giá trị tài sản ròng trên một chứng chỉ quỹ, trong đó:

- Giá trị tài sản ròng của quỹ được xác định bằng tổng giá trị tài sản trừ đi tổng nợ phải trả của quỹ. Tổng giá trị tài sản của quỹ được xác định theo giá thị trường hoặc giá trị hợp lý của tài sản (trong trường hợp không xác định được giá thị trường). Tổng nợ phải trả của quỹ là các khoản nợ hoặc nghĩa vụ thanh toán của quỹ tính đến ngày gần nhất trước ngày định giá. Giá trị tài sản ròng được làm tròn theo quy định trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán. Phần dư phát sinh từ việc làm tròn giá trị tài sản ròng của quỹ được hạch toán vào quỹ. Phương pháp xác định giá thị trường, giá trị hợp lý các tài sản có trong danh mục, giá trị các khoản nợ và nghĩa vụ thanh toán thực hiện theo nguyên tắc quy định tại Phụ lục XIV ban hành kèm theo Thông tư này và quy định nội bộ tại sổ tay định giá hoặc được Ban đại diện quỹ chấp thuận bằng văn bản. Bất động sản phải được định giá tối thiểu một lần trong năm;

- Giá trị tài sản ròng trên một chứng chỉ quỹ bằng giá trị tài sản ròng của quỹ chia cho tổng số chứng chỉ quỹ đang lưu hành;

- Giá trị tài sản ròng trên một lô chứng chỉ quỹ đầu tư chứng khoán bằng giá trị tài sản ròng của quỹ chia cho tổng số lô chứng chỉ quỹ.

Từ những nội dung quy định được nêu ra ở trên có thể thấy rằng, giá trị tài sản ròng của quỹ, giá trị tài sản ròng trên một lô chứng chỉ quỹ, giá trị tài sản ròng trên một chứng chỉ quỹ phải được ngân hàng giám sát xác nhận. Theo như quy định tại Thông tu này thì việc xác nhận giá trị tài sản ròng được thực hiện bằng văn bản hoặc truy xuất thông qua hệ thống thông tin điện tử của ngân hàng giám sát đã được công ty quản lý quỹ chấp thuận.

không chỉ có vậy mà pháp luật hiện hàn cũng đua ra các quy định về giá trị tài sản ròng phải được công bố trên các trang thông tin điện tử của công ty quản lý quỹ hoặc là Sở giao dịch chứng khoán. Thời gian mà pháp luật quy định để thực hiện việc công bố giá trị tài sản ròng cho nhà đầu tư được thực hiện tại ngày làm việc tiếp theo của ngày định giá tài sản ròng mà các cá nhân, cơ quan có thẩm quyền trực tiếp thực hiện. Đồng thời thì phần nội dung thông tin về giá trị tài sản ròng thực hiện theo mẫu quy định tại Phụ lục XXIV ban hành kèm theo Thông tư 98/2020/TT-BTC.

Công ty quản lý quỹ hoặc đơn vị cung cấp dịch vụ tính giá trị tài sản ròng tham chiếu được công ty quản lý quỹ ủy quyền có trách nhiệm xác định giá trị tài sản ròng trên cơ sở giá thị trường của chứng khoán cơ cấu từ giao dịch được thực hiện gần nhất. Giá trị tài sản ròng chỉ là giá trị tham chiếu, không phải là giá trị để xác định giá giao dịch. Giá trị tài sản ròng được cập nhật tối thiểu mười lăm giây một lần và được công bố trên các trang thông tin điện tử của công ty quản lý quỹ hoặc hệ thống của Sở giao dịch chứng khoán.

Việc xác định giá trị tài sản ròng của quỹ, giá trị tài sản ròng trên một lô chứng chỉ quỹ, giá trị tài sản ròng trên một chứng chỉ quỹ được thực hiện công ty quản lý quỹ được ủy quyền cho ngân hàng giám sát. Đồng thời thì trong trường hợp này, công ty quản lý quỹ và ngân hàng giám sát phải có cơ chế và quy trình đối chiếu, soát xét, kiểm tra, giám sát bảo đảm hoạt động xác định giá trị tài sản ròng được tính chính xác và phù hợp Điều lệ quỹ, sổ tay định giá và các quy định của pháp luật.

2.3. Thẩm quyền xác định:

Cũng dựa trên quy định tại Điều 106 Luật chứng khoán 2019 quy định về thẩm quyền xác định giá trị tài sản ròng

- Việc xác định giá trị tài sản ròng trên một đơn vị quỹ đầu tư chứng khoán do công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán thực hiện và được ngân hàng giám sát xác nhận.

- Việc xác nhận giá trị tài sản ròng đối với quỹ thành viên do ngân hàng giám sát hoặc ngân hàng lưu ký thực hiện.