Vai trò của các nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế

Sở dĩ gọi một số nguyên tắc của Luật quốc tê là những nguyên tắc cơ bản bởi vì trong hệ thống luật quốc tế tồn tại nhiều nguyên tắc khác nhau, trong đó có các nguyên tắc điều chỉnh quan hệ liên quốc gia ở phạm vi toàn cầu, đồng thời lại có cả những nguyên tắc điều chỉnh quan hệ giữa các nước cùng khu vực và nguyên tắc điều chỉnh quan hệ trong từng ngành luật cụ thể của hệ thống luật quốc tế. Trong các nguyên tắc này thì hệ thống các nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế là những nguyên tắc thể hiện tập trung nhất các quan điểm chính trị – pháp lý và cách xử sự của các quốc gia trong việc giải quyết những vấn đề cơ bản, quan trọng nhất của đời sống quốc tế.
Như vậy, các nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế được hiểu là những tư tưởng chính trị, pháp lý mang tính chỉ đạo, bao trùm, có giá trị bắt buộc chung (Jus cogens) đối với mọi chủ thể Luật quốc tế. Trong Luật quốc tế các nguyên tắc cơ bản tồn tại dưới dạng những quy phạm Jus cogens được ghi nhận ở điều ước quốc tế và tập quán quốc tế.

Vai trò của các nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế:

• Các nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế là thước đo giá trị hợp pháp của mọi nguyên tắc, mọi quy phạm pháp luật của Luật quốc tế.
(Ví dụ: Pháp luật quốc tế thừa nhận nguyên tắc “bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia” trong quan hệ quốc tế, tuy nhiên nước A do có tiềm lực kinh tế, chính trị mạnh đã dùng ảnh hưởng của mình để tạo áp lực buộc quốc gia B – là nước đang phát triển phải tiến hành ký kết điều ước quốc tế liên quan đến vấn đề kinh tế, trong đó ghi nhận lợi ích cho quốc gia A nhiều hơn so với điều ước này không hợp pháp do vi phạm nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế).
• Các nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế là căn cứ pháp lý để giải quyết các tranh chấp quốc tế, các nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế thường được viện dẫn trong hệ thống các cơ quan của Liên hợp quốc.
(Ví dụ: quốc gia A và B xảy ra xung đột, theo nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế, Hai bên không được tự ý sử dụng các biện pháp vũ trang hoặc phi vũ trang để giải quyết xung đột này, mà phải giải quyết trên cơ sở các biện pháp hòa bình).
• Các nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế là công cụ pháp lý để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể Luật quốc tế.

(Ví dụ: Khi quốc gia A có hành vi xâm lược đối với quốc gia B, tùy theo mức độ và tính chất, quốc gia B có quyền tự vệ tương xứng để bảo vệ các quyền và lợi ích của qupốc gia mình).
Cũng như sự[ hình thành luật quốc tế, phạm trù các nguyên tắc cơ bản của luật quốc tế là một phạm trù mang tính xã hội – lịch sử. Nó cũng có quá trình phát sinh, phát triển và hoàn thiện gắn liền với các giai đoạn hình thành và phát triển của luật quốc tế, căn cứ vào sự ra đời của các nguyên tắc, luật quốc tế chia chúng ra thành 2 nhóm cơ bản đó là:

>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568    

– Nhóm các nguyên tắc truyền thống của luật quốc tế: Đây là các nguyên tắc ra đời chủ yếu trong thời kỳ trung đại và cận đại, khi các quan hệ quốc tế mới chỉ dừng lại ở thời kỳ sơ khai và chúng tồn tại chủ yếu dưới dạng các tập quán quốc tế. Nhóm này gồm 2 nguyên tắc: nguyên tắc bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia và nguyên tắc tận tâm, thiện chí thực hiện cam kết quốc tế (Pacta Sunt Servanda).
– Nhóm các nguyên tắc hình thành trong luật quốc tế hiện đại: Đây là các nguyên tắc hình thành trong thời kỳ hiện đại, khi sự hình thành các tổ chức quốc tế và quá trình hội nhập đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ tại hầu hết các quốc gia trên thế giới. Nhóm này gồm 5 nguyên tắc sau: nguyên tắc cấm đe dọa dùng vũ lực hay dùng vũ lực; nguyên tắc hòa bình giải quyết các tranh chấp quốc tế; nguyên tắc không can thiệp vào công việc nội bộ của quốc gia khác; nguyên tắc các quốc gia có nghĩa vụ hợp tác và nguyên tắc dân tộc tự quyết.

Bạn có thể tham khảo thêm một số bài viết có liên quan khác của Dương Gia:

– Các nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế

– Khái niệm “lẩn tránh pháp luật” trong tư pháp quốc tế

Xem thêm: Thương mại quốc tế là gì? Đặc điểm và khái quát về thương mại quốc tế?

– Quyền năng chủ thể Luật quốc tế của quốc gia

Mọi thắc mắc pháp lý cần tư vấn hoặc yêu cầu dịch vụ, quý khách hàng vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 1900.6568  hoặc gửi thư về địa chỉ email: lienhe@luatduonggia.vn.

——————————————————–

THAM KHẢO CÁC DỊCH VỤ CÓ LIÊN QUAN CỦA LUẬT DƯƠNG GIA:

– Tư vấn luật miễn phí qua điện thoại

– Tư vấn pháp luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài điện thoại

– Luật sư tư vấn luật trực tuyến qua điện thoại