Tự sự là gì? Mục đích của văn tự sự là gì? Đặc điểm của văn tự sự? Yêu cầu đối với văn tự sự? Cách để viết văn tự sự?
Tự sự hay tường thuật là một thuật ngữ xuất hiện ở khắp mọi nơi, không chỉ liên quan đến phim và văn học, mà còn trong các câu chuyện thời sự, trong chương trình giảng dạy đại học, để mô tả một kiểu podcast, thậm chí để chỉ định một hình thức trị liệu tâm lý. Nhưng tự sự là gì? Và tại sao thuật ngữ này được sử dụng thường xuyên để mô tả rất nhiều chủ thể dường như không liên quan?
Luật sư
Mục lục bài viết
1. Tự sự là gì?
Tự sự hay còn có cách gọi khác là tường thuật. Tự sự là cách viết kết nối các ý tưởng, khái niệm hoặc sự kiện. Các định nghĩa dưới đây cho thấy ba khía cạnh quan trọng của tự sự trong kể chuyện:
– Nó kết nối các sự kiện, hiển thị các mẫu của chúng, liên hệ chúng với nhau hoặc với các ý tưởng, chủ đề hoặc khái niệm cụ thể.
– Đó là một thực tiễn và nghệ thuật ở chỗ khi chúng ta kể một câu chuyện, chúng ta định hình được câu chuyện – mối liên hệ giữa các sự kiện.
– Tự sự một câu chuyện liên quan đến việc định hình các sự kiện xung quanh một tập hợp bao quát các mục đích hoặc tác động (cho dù có ý thức hay vô thức). Ví dụ, trong một câu chuyện hài hước, mục đích bao quát là gây bất ngờ / gây sốc hoặc dẫn dắt khán giả hoặc người đọc cảm thấy thích thú.
Tự sự tiếng Anh là Narrative
2. Mục đích của văn tự sự là gì?
Nhiều người trong chúng ta có lẽ nghĩ về tự sự như một trò giải trí trước tiên – với lý do chính đáng. Giải trí và cách giải trí mà nó mang lại, chiếm một phần lớn thời gian rảnh của chúng ta. Chúng ta có thể xem Netflix vào các buổi tối trong tuần, đi xem phim và chơi trò chơi điện tử vào cuối tuần, đọc một cuốn tiểu thuyết trước khi đi ngủ.
Ngay cả các môn thể thao, dường như mở ra một cách ngẫu nhiên, cũng được đóng gói dưới dạng tự sự, với những người thông báo bối cảnh hóa hành động về lịch sử của trò chơi, vòng một mùa và cuộc sống của người chơi.
Nhưng những câu chuyện kể còn có nhiều mục đích ngoài giải trí và trốn chạy. Trong suốt lịch sử nhân loại, mọi người từ các nền văn hóa trên khắp thế giới đã tiêu thụ và tạo ra những câu chuyện kể nhiều lần mỗi ngày.
Lý do là những câu chuyện kể là cách chính mà chúng ta hiểu và mang lại ý nghĩa cho cuộc sống của chúng ta.
3. Đặc điểm của văn tự sự:
Các câu chuyện tập trung vào các nhân vật giống người hoặc không giống người – chẳng hạn như động vật biết nói, người ngoài hành tinh hoặc rô bốt – và cuộc đấu tranh của họ để đạt được mục tiêu. Nhu cầu và mong muốn của nhân vật thường chịu trách nhiệm về nguyên nhân và kết quả trong kể chuyện.
Các mục tiêu có thể bao gồm xác định vị trí kho báu, chọn cha mẹ nuôi hoặc tìm kiếm tình yêu đích thực. Video tiếp theo phác thảo cách mà nhân vật cần và mong muốn hoạt động trong một câu chuyện.
Các nhân vật gặp phải những trở ngại trong việc theo đuổi những mục tiêu này. Sự va chạm của mục tiêu và chướng ngại vật tạo ra xung đột và do đó kịch tính. Những trở ngại đối với mục tiêu của nhân vật có thể đến từ bên trong nhân vật, từ các nhân vật khác, từ những người không phải con người (chẳng hạn như người ngoài hành tinh hoặc quái vật), và từ tự nhiên. Điều này còn được gọi là xung đột bên trong so với bên ngoài.
Những trở ngại có thể đến dưới dạng những thách thức thể chất cụ thể, hành động và mong muốn của người khác, hoặc các vấn đề tâm lý và tình cảm. Hầu hết các câu chuyện liên quan đến việc các nhân vật vượt qua các chướng ngại vật trên nhiều cấp độ.
Thông thường, một câu chuyện bắt đầu với một tình huống ban đầu – một sự sắp đặt, cộng với một sự cố kích động tạo nên mục tiêu của nhân vật chính. Một loạt các thay đổi xảy ra theo một mô hình của nguyên nhân và kết quả. Cuối cùng, một tình huống mới nảy sinh – thông qua sự lựa chọn nhân vật và xung đột – khôi phục lại
Trạng thái cân bằng trong câu chuyện mới hầu như luôn dẫn đến sự thay đổi nhân vật. Sự thay đổi của nhân vật nhằm mục đích hướng dẫn cho khán giả, sử dụng ý nghĩa tự sự để giúp mọi người thấy được cách tạo ra sự thay đổi trong cuộc sống của chính họ.
4. Yêu cầu đối với văn tự sự:
Về cấu trúc: Truyện kể hầu hết được viết dưới dạng câu chuyện và chúng phải bao gồm tất cả các yếu tố cơ bản của câu chuyện. Họ phải có các nhân vật, xung đột và các sự kiện cốt truyện. Cốt truyện cần tuân theo phần mở đầu, phần cao trào và phần giải quyết. Cốt truyện cần được trình bày một cách có tổ chức để tránh nhầm lẫn. Cần có phần đầu, phần giữa và phần cuối rõ ràng. Đôi khi các bài tự sự không được trình bày dưới dạng câu chuyện. Thay vào đó, những bài đọc này giống như tự sự thông tin hơn và người viết tập trung vào việc giới thiệu cho người đọc thông tin theo một hình thức có tổ chức. Các bài luận này cũng phải thể hiện rõ ràng phần mở đầu, phần thân bài với bằng chứng hỗ trợ và phần kết luận.
Mọi câu chuyện kể, kể cả những câu chuyện phi tuyến tính, đều được tổ chức theo một cách nào đó. Đây là cách nhân vật chính theo đuổi mục tiêu của họ hoặc đối mặt với thử thách được đặt ra cho họ. Bất kể bạn cấu trúc câu chuyện của mình như thế nào, nó có ba phần riêng biệt:
– Phần mở đầu: Đây là nơi người đọc gặp gỡ bài viết của bạn. Thu hút sự chú ý của họ ngay từ đầu là rất quan trọng.
– Phần giữa: Phần giữa của câu chuyện hoặc bài luận của bạn là nơi hành động xảy ra. Đây là nơi nhân vật chính của bạn phải đối mặt với một hoặc nhiều xung đột và đạt đến cao trào, điểm mà câu chuyện xoay quanh hành động rơi xuống sau khi nhân vật chính đáp ứng hoặc không đạt được mục tiêu của họ.
– Phần kết: Sau cao trào của câu chuyện, phần kết kết thúc các mạch truyện lỏng lẻo, thỏa mãn sự tò mò còn lại của độc giả và định vị nhân vật chính cho cuộc sống sau các sự kiện của câu chuyện.
Thông tin chi tiết: Các chi tiết cụ thể hấp dẫn năm giác quan là yếu tố quyết định khi viết một bài tự sự. Người đọc trở nên gắn bó hơn khi họ có thể tưởng tượng mình trong câu chuyện, và đây là những gì các chi tiết cảm quan cho phép người đọc thực hiện. Tái tạo lại những thứ trông như thế nào, cảm thấy như thế nào, mùi như thế nào, mùi vị như thế nào hoặc âm thanh như thế nào mời người đọc sống trải nghiệm. Đối thoại phải chân thực và không gây cảm giác gượng gạo và khó xử. Với những chi tiết mạnh mẽ, sôi động, người viết bài tự sự có thể đưa ra quan điểm mạnh mẽ hơn.
Một câu chuyện kể phải có mục đích. Nó không chỉ đơn giản là kể một câu chuyện. Câu tự sự xoay quanh ý chính được trình bày trong phần mở đầu và được hỗ trợ trong phần nội dung hoặc chi tiết của câu chuyện. Ý chính này cần truyền tải một bài học, một suy tư hay một khoảnh khắc giác ngộ mà người viết đã trải qua và muốn người đọc cảm nhận được. Ý tưởng chính này cũng nên thu hút nhiều đối tượng, vì vậy người viết phải tìm ra một điểm trong câu chuyện có liên quan đến một nhóm chung. Mặc dù nó không cần phải tác động hoặc tiếp cận tất cả mọi người, một câu chuyện không thể bị giới hạn đến mức chỉ có giá trị đối với người viết.
5. Cách để viết văn tự sự:
Có một số bước bắt buộc trong viết văn tự sự, đó là:
– Nắm rõ được mình cần phải viết gì. Đối với học sinh thì cần nắm rõ yêu cầu đề bài đưa ra, đối với các nhà văn, nhà báo thì cần phải nắm được mình cần viết gì.
– Tìm những ý chính của bài văn
– Lập dàn ý, phác thảo những nội dung của bài văn. Bước này nhằm xây dựng kết cấu, sắp xếp những ý đã tìm được thành một hệ thống.
– Tiến hành viết theo dàn ý đã lập.
– Kiểm tra, đọc lại sau khi viết xong
Dưới đây là một số mẹo viết văn tự sự:
Sử dụng câu chuyện của bạn để xây dựng các nhân vật: Khi bạn viết theo góc nhìn thứ nhất, người kể câu chuyện của bạn là một trong những nhân vật trong câu chuyện. Sử dụng vai trò này như một cơ hội để hình thành tính cách của họ thông qua lựa chọn từ ngữ, quan điểm và phản ứng của họ đối với các sự kiện trong câu chuyện. Người kể chuyện của bạn không nhất thiết phải là người toàn trí, cũng không nhất thiết họ phải đáng tin cậy hoặc thậm chí là người kể chuyện duy nhất của câu chuyện — thử nghiệm với những thứ như một người kể chuyện không đáng tin cậy, một quan điểm hạn chế hoặc những người kể chuyện xen kẽ (điều này mang lại cho người đọc cảm giác góc nhìn của mỗi nhân vật).
Lắng nghe cách mọi người kể chuyện: Lần tới khi bạn của bạn kể cho bạn nghe về một ngày của họ, hãy chú ý đến cách họ kể câu chuyện như cách bạn kể câu chuyện. Lắng nghe các bước nhảy về phía trước và phía sau, mặt bên, đường tiếp tuyến và mức độ hoạt ảnh và âm lượng của bạn bè bạn thay đổi như thế nào ở các phần khác nhau của câu chuyện. Bạn sẽ nhận thấy rằng một số phần nhất định được “tua đi nhanh” trong khi những phần khác tách ra khỏi câu chuyện logic, tuyến tính và liên quan đến ngôn ngữ mô tả, trừu tượng hơn.
Khi bạn ngồi xuống để viết đoạn tự sự tiếp theo của mình, hãy ghi nhớ và ghi nhớ những câu chuyện kể này. Hãy nghĩ xem bạn của bạn đã giảm tốc độ ở đâu để gây hồi hộp và nơi giọng điệu của họ thay đổi để truyền đạt cảm giác của họ ở những điểm khác nhau trong câu chuyện. Bạn có thể tạo ra những hiệu ứng này trong bài viết của mình thông qua việc lựa chọn từ ngữ và điều chỉnh nhịp độ một cách chu đáo.
Kết hợp và kết hợp các phong cách tự sự: Viết một câu chuyện tuyến tính không có nghĩa là bạn không thể kết hợp các yếu tố của một câu chuyện mô tả hoặc quan điểm. Nếu bài luận phi tuyến tính về năm mùa hè tuyệt vời nhất trong cuộc đời của bạn yêu cầu một đoạn văn cho người đọc thấy tất cả những gì bạn đã thấy, đã ngửi và đã chết trong một năm ở trại, hãy viết đoạn văn đó.
Bài viết được thực hiện bởi: Thạc sỹ Đinh Thùy Dung
