Trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong hợp đồng gửi giữ. Hợp đồng gửi giữ tài sản.
Tóm tắt câu hỏi:
Ngày 1/2/2017, anh Nguyễn Văn An đến một cửa hàng chuyên cung cấp xe máy tại thành phố Hà Nội để mua một chiếc xe Lead cho vợ nhân dịp sinh nhật vợ của anh là chị Trần Thị Khánh Huyền. Sau khi khảo giá và cân nhắc về giá cả cũng như chất lượng, anh An cũng chọn một chiếc xe Lead màu trắng khá ưng ý. Anh và cửa hàng thoả thuận với nhau hợp đồng mua bán xe máy Lead đó với giá trị xe là 45 triệu trong đó bao gồm tiền xe trả trước 30 triệu, bên cửa hàng nhận làm thủ tục đăng ký xe máy cho anh An, mang tên chủ sở hữu là chị Trần Thị Khánh Huyền (vợ của anh An) hết 8 triệu, số tiền còn lại sẽ thanh toán nốt vào ngày anh An nhận xe. Ngày 22/3/2017 cửa hàng làm xong các thủ tục đăng ký xe máy cho anh An với biển số xe là 30L14528, báo anh đến nhận xe và thanh toán tiền. Tuy nhiên là một người khá cẩn thận, anh An muốn chọn ngày đẹp để nhận xe về, cụ thể là ngày 28/3/2017, anh An sẽ đến nhận xe, cửa hàng đồng ý. Đến ngày 26/3/2017, không may một sự cố chập điện xảy ra làm cháy toàn bộ cửa hàng xe máy và một số nhà bên cạnh dẫn đến toàn bộ xe máy trong cửa hàng đều bị hư hỏng nặng, riêng xe của anh An thì cháy rụi hoàn toàn. Ngày nhận xe, cửa hàng không có xe để giao cho anh An. Hỏi: Cửa hàng có phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho anh An không?
Luật sư tư vấn:
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:
Theo như bạn trình bày, anh An hẹn ngày 28/3/2017 sẽ đến cửa hàng để nhận xe và cửa hàng đã đồng ý, như vậy giữa anh An và cửa hàng xe máy đã thỏa thuận với nhau hợp đồng gửi giữ tài sản. Điều 554 Bộ luật dân sự 2015 quy định về hợp đồng gửi giữ tài sản như sau:
"Điều 554: Hợp đồng gửi giữ tài sản:
Hợp đồng gửi giữ tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên giữ nhận tài sản của bên gửi để bảo quản và trả lại chính tài sản đó cho bên gửi khi hết thời hạn hợp đồng, bên gửi phải trả tiền công cho bên giữ, trừ trường hợp gửi giữ không phải trả tiền công."
Trong trường hợp trên, hợp đồng gửi giữ tài sản giữa anh An và cửa hàng xe máy được giao kết bằng lời nói và hợp đồng này có hiệu lực kể từ thời điểm hai bên thỏa thuận xong các điều khoản của hợp đồng. Như vậy, khi hợp đồng gửi giữ có hiệu lực, cửa hàng xe máy phải có trách nhiệm bảo quản tài sản và giao lại tài sản cho anh An khi đến hạn.
Điều 557 Bộ luật dân sự 2015 quy định nghĩa vụ của bên giữ tài sản như sau:
"Điều 557: Nghĩa vụ của bên giữ tài sản
1. Bảo quản tài sản theo đúng thỏa thuận, trả lại tài sản cho bên gửi theo đúng tình trạng như khi nhận giữ.
>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568
2. Chỉ được thay đổi cách bảo quản tài sản nếu việc thay đổi là cần thiết nhằm bảo quản tốt hơn tài sản đó, nhưng phải báo ngay cho bên gửi biết về việc thay đổi.
3. Thông báo kịp thời cho bên gửi biết về nguy cơ hư hỏng, tiêu hủy tài sản do tính chất của tài sản đó và yêu cầu bên gửi cho biết cách giải quyết trong một thời hạn; nếu hết thời hạn đó mà bên gửi không trả lời thì bên giữ có quyền thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo quản và yêu cầu bên gửi thanh toán chi phí.
4. Phải bồi thường thiệt hại, nếu làm mất, hư hỏng tài sản gửi giữ, trừ trường hợp bất khả kháng."
Theo quy định trên, khi giữ tài sản, cửa hàng xe máy phải bồi thường thiệt hại cho anh An nếu làm mất, làm hư hỏng tài sản gửi giữ, trừ trường hợp bất khả kháng. Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.
Như vậy, nếu cửa hàng xe máy chứng minh được việc xảy ra chập điện dẫn đến cháy toàn bộ cửa hàng là sự kiện bất khả kháng, không thể lường trước được, mặc dù trước đấy đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết để bảo quản tài sản trong cửa hàng thì cửa hàng xe máy sẽ được miễn trách nhiệm bồi thường.
Trường hợp cửa hàng không chứng minh được việc chập điện làm cháy cửa hàng là sự kiện bất khả kháng thì cửa hàng sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho anh An theo thỏa thuận trong hợp đồng gửi giữ tài sản giữa hai bên, nếu không thỏa thuận được thì sẽ bồi thường theo quy định tại Bộ luật dân sự 2015.