Cấu thành tội phạm, mức phạt tù đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản: Cấu thành tội phạm, mức phạt tù? Truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

---

Trong những năm gần đây, các vụ án liên quan đến lừa đảo chiếm đoạt tài sản đã tăng lên về số lượng và diễn biến hành vi phạm tội ngày càng nguy hiểm, phức tạp ảnh hưởng rất lớn để sự tồn tại và phát triển của xã hội. Do đó trong hệ thống pháp luật Việt Nam quy định các chế tài xử phạt rất nghiêm khắc tại Điều 174 Bộ luật hình sự 2015.

Tuy nhiên để xác định một hành vi có phải là dấu hiệu của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản hay không? hoặc để xác định con người thực hiện hành vi đó có phải là tội phạm hay không phải dựa vào cấu thành tội phạm. Cấu thành tội phạm là cơ sở pháp lý thống nhất để truy cứu trách nhiệm hình sự người phạm tội là tổng hợp các dấu hiệu pháp lý đặc trưng của một tội phạm cụ thể. Để hiểu rõ hơn về việc truy cứu trách nhiệm hình sự với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì cũng cần hiểu rõ về cấu thành tội phạm của tội này. 

Thứ nhất, Các dấu hiệu cấu thành tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Về chủ thể của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản:

Chủ thể của tội phạm là con người cụ thể thực hiện hành vi phạm tội, mà theo quy định của Luật Hình sự họ phải chịu trách nhiệm về hành vi đó.Chủ thể của tội phạm phải là người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đủ độ tuổi theo quy định của pháp luật Hình sự. Đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, chủ thể của tội phạm cũng tương tự như đối với tội xâm phạm sở hữu khác. Căn cứ theo quy định tại Điều 12 Bộ luật hình sự 2015 Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những quy định khác. Vì tội này không nằm trong đối tượng chịu trách nhiệm hình sự của độ tuổi từ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi nên chủ thể thực hiện tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản bị truy cứu trách nhiệm hình sự là từ đủ 16 tuổi trở lên.

Về khách thể của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản:

Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài:1900.6568

Khách thể của tội phạm là quan hệ xã hội được pháp luật hình sự bảo vệ, bị tội phạm xâm hại,gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại. Khách thể của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản xâm phạm đến quan hệ sở hữu và không xâm phạm đến quan hệ nhân thân. Đặc điểm này được thể hiện trong cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, nhà làm luật không quy định thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ là tình tiết định khung hình phạt. Do đó nếu trong quá trình chiếm đoạt tài sản trong tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản người phạm tội có xâm phạm đến quan hệ nhân thân thì là dấu hiệu để cấu thành một tội phạm khác.

Về mặt khách quan của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản:

Mặt khách quan của tôi phạm là những biểu hiện của bên ngoài tội phạm.Mặt khách quan bao gồm các dấu hiệu: hành vi nguy hiểm cho xã hội ,hậu quả tác hại do tội phạm gây ra, mối quan hệ nhân quả giữa hành vi nguy hiểm và hậu quả do hành vi đó gây ra ; thời gian, địa điểm; công cụ phương tiện thực hiện tội phạm. v.v Mặt khách quan của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản được thể hiện qua hai đặc điểm đó là hành vi gian dối  và hành vi chiếm đoạt tài sản.

– Thủ đoạn gian dối của tội phạm được thể hiện bằng những hành vi cụ thể  như lời nói, hành động, cung cấp thông tin không đúng sự thật nhằm đánh lừa chủ sở hữu hoặc người quản lý tài sản làm cho họ tin tưởng và giao tài sản của mình cho người phạm tội.Những thủ đoạn gian dối và ý chí dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản của người phạm tội phải có trước khi việc giao tài sản là đặc điểm cần lưu ý để phân biệt tội lừa đảo chiếm tài sản và tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

– Hành vi chiếm đoạt tài sản của tội phạm, một trong những dấu hiệu bắt buộc phải có của hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản đó chính là việc người phạm tội phải chiếm đoạt được tài sản đó thông qua hành vi gian dối của mình. Theo quy định của pháp luật nếu chiếm đoạt của người khác với tài sản có giá trị từ 2.000.000 đồng trở lên hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng đã từng bị xử phạt vi phạm hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm, đã từng bị kết án về tội này hoặc các tội cướp tài sản, bắt cóc chiếm đoạt tài sản, cưỡng đoạt tài sản, tội cướp giật tài sản, tội công nhiên chiếm đoạt tài sản, tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản,tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản

Về mặt chủ quan của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản：

Mặt chủ quan của tội phạm là những biểu hiện bên trong của tội phạm là thái độ tâm lý của người phạm tội. Mặt chủ quan của tội phạm gồm các dấu hiệu lỗi,động cơ, mục đích cuả tội phạm. Mặt chủ quan của tội phạm trong tội lừa đảo chiếm đoạt tài được thực hiện với lỗi cố ý, động cơ thực hiện là mong muốn chiếm đoạt được tài sản bằng các hành vi lừa đảo, gian dối người bị hại. Động cơ và ý chí lừa đảo luôn phải có trước hành vi chiếm đoạt

Về hậu quả và mối quan hệ nhân quả của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là thiệt hại về tài sản mà theo Bộ luật hình sự có giá trị tài sản bị chiếm đoạt từ 2.000.000 đồng trở lên mới cấu thành tội phạm này, tuy nhiên nếu hành vi này gây ra hậu quả nghiệm trọng, ảnh hưởng xấu đến trật tự an ninh, trật tự an toàn xã hội, tài sản chiếm đoạt là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại, hoặc tài sản bị chiếm đoạt tuy có giá trị không đến 2.000.000 đồng nhưng là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại, hoặc đã từng bị kết án về tội này hoặc các tội cướp tài sản, bắt cóc chiếm đoạt tài sản, cưỡng đoạt tài sản, tội cướp giật tài sản, tội công nhiên chiếm đoạt tài sản, tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản,tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản mà giá trị tài sản chiếm đoạt dưới 2.000.000 đồng cũng sẽ đủ điều kiện để cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Thứ hai, Về mức hình phạt của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Theo quy định của pháp luật hiện hành Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản được quy định tại điều 174 Bộ luật hình sự 2015. Theo đó căn cứ vào quy định này mức hình phạt của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản phụ thuộc vào mức độ phạm tội và hậu quả từ hành vi gây ra như sau:

Ở khung hình phạt cơ bản của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản được quy định tại khoản 1 Điều 174 Bộ luật hình sự 2015 quy định: Người nào có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người khác từ 2.000.000 đồng trở lên đến dưới 50.000.000 đồng; hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng đã từng bị xử phạt vi phạm hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm, hay đã từng bị kết án về tội này hoặc các tội xâm phạm đến quan hệ sở hữu như: cướp tài sản, bắt cóc chiếm đoạt tài sản, cưỡng đoạt tài sản, tội cướp giật tài sản, tội công nhiên chiếm đoạt tài sản, tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản, tài sản chiếm đoạt là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại, tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại, sẽ bị phạt tù từ 06 tháng đến 3 năm. Đây là khung hình phạt thấp nhất, thuộc loại tội phạm ít nghiêm trọng với tính chất và mức độ nguy hiểm đang ở mức thấp.

Ở khung hình phạt quy định tại khoản 2 Điều 174 Bộ luật hình sự 2015 quy định người nào có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người khác từ 50.000.000 đồng trở lên đến dưới 200.000.000 hoặc phạm tội có tính chất chuyên nghiệp, lừa đảo có tính chất có tổ chức, tái phạm nguy hiểm, lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức, dùng thủ đoạn xảo quyệt. hoặc chiếm đoạt từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng đã từng bị xử phạt vi phạm hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm, hoặc đã từng bị kết án về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản hay các tội về cướp tài sản, bắt cóc chiếm đoạt tài sản, cưỡng đoạt tài sản, tội cướp giật tài sản, tội công nhiên chiếm đoạt tài sản, tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản,tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản, hay  tài sản bị người phạm tội chiếm đoạt là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại, tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại thì sẽ bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm tù. Đây là mức hành phạt nằm trong loại tội phạm nghiêm trọng bởi tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội lớn, hành vi tinh vi hơn và hậu quả để lại cao hơn.

Ở khung hình phạt quy định tại khoản 3 Điều 174 Bộ luật hình sự 2015 quy định người nào có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người khác từ 200.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng, hoặc chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 20.000.000 đồng nhưng đã từng bị xử phạt vi phạm hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm, đã từng bị kết án về tội này hoặc các tội cướp tài sản, bắt cóc chiếm đoạt tài sản, cưỡng đoạt tài sản, tội cướp giật tài sản, tội công nhiên chiếm đoạt tài sản, tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản,tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản, tài sản chiếm đoạt là tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại, tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại, hoặc lợi dụng thiên tai dịch bệnh để chiếm đoạt tài sản thì bị phạt tù từ 7 năm đến 15 năm.

Ở khung hình phạt quy định tại khoản 4 Điều 174 Bộ luật hình sự 2015 quy định người nào có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá 500.000.000 đồng trở lên; hoặc chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.00 đồng đã từng bị xử phạt vi phạm về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm, đã từng bị kết án về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản hoặc các tội cướp tài sản, bắt cóc chiếm đoạt tài sản, cưỡng đoạt tài sản, tội cướp giật tài sản, tội công nhiên chiếm đoạt tài sản, tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản,tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản, tài sản chiếm đoạt là tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại, tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại, hoặc lợi dụng thiên tai dịch bệnh để chiếm đoạt tài sản thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm tù hoặc tù chung thân.

Ngoài ra ở khoản 5 Điều 174 Bộ luật hình sự 2015 còn quy định người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

1. Lừa đảo chiếm đoạt tài sản có được hưởng án treo không?

Tóm tắt câu hỏi:

Chào luật sư! Cho tôi hỏi chú tôi bị Viện kiểm sát cấp quận truy tố về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điểm e Khoản 2 Điều 139   Bộ luật hình sự. Luật sư cho tôi hỏi chú tôi có thể được hưởng án treo không? Mong luật sư tư vấn giúp tôi! Tôi xin cám ơn!

Luật sư tư vấn:

Khoản 2 Điều 139  Bộ luật hình sự năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009)  có quy định về Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản như sau: 

“2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm:

a) Có tổ chức;

b) Có tính chất chuyên nghiệp;

c) Tái phạm nguy hiểm;

d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

đ) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

e) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm mươi triệu đồng đến dưới hai trăm triệu đồng;

g) Gây hậu quả nghiêm trọng.”

Bên cạnh đó, Điều 60  Bộ luật hình sự  có quy định về Án treo cụ thể như sau:

“1. Khi xử phạt tù không quá ba năm, căn cứ vào nhân thân của người phạm tội và các tình tiết giảm nhẹ, nếu xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù, thì Tòa án cho hưởng án treo và ấn định thời gian thử thách từ một năm đến năm năm.
…

5. Đối với người được hưởng án treo mà phạm tội mới trong thời gian thử thách, thì Toà án quyết định buộc phải chấp hành hình phạt của bản án trước và tổng hợp với hình phạt của bản án mới theo quy định tại Điều 51 của Bộ luật Hình sự.”

Như vậy, trong trường hợp nói trên, Viện Kiểm sát nhân dân cấp quận truy tố về tội lừa đảo theo Điều 139 khoản 2 điểm e “Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm mươi triệu đồng đến dưới hai trăm triệu đồng”  và tùy thuộc vào các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, hoặc các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự mà bạn của bạn có thể bị Tòa án nhân dân tuyên phạt hình phạt tù với mức hình phạt từ 2 đến 7 năm tù.

Mặt khác, nếu hành vi phạm tội nói trên bị Tòa án xử phạt tù nhưng không quá ba năm. Chú bạn có nhân thân tốt được Tòa án xác định là các tình tiết giảm nhẹ và nếu Tòa án xét thấy không cần phải bắt bạn của bạn phải chấp hành hình phạt tù, thì Tòa án có thể hưởng án treo và ấn định thời gian thử thách từ một năm đến năm năm.

2. Mức hình phạt đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Tóm tắt câu hỏi;

Thưa luật sư, tôi muốn hỏi bạn tôi bị khởi tố vì tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số tài sản chiếm đoạt là 250.000.000 đồng. Vậy bạn tôi có thể phải chịu mức hình phạt thế nào? Mong luật sư tư vấn giúp tôi!

Luật sư tư vấn:

Điều 139 BLHS năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) có quy định cụ thể về Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản như sau:

“1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ năm trăm nghìn đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới năm trăm nghìn đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm:

a) Có tổ chức;

b) Có tính chất chuyên nghiệp;

c) Tái phạm nguy hiểm;

d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

đ) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

e) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm mươi triệu đồng đến dưới hai trăm triệu đồng;

g) Gây hậu quả nghiêm trọng.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm:

a) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ hai trăm triệu đồng đến dưới năm trăm triệu đồng;

b) Gây hậu quả rất nghiêm trọng.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thân:

a) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm trăm triệu đồng trở lên;

b) Gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ mười triệu đồng đến một trăm triệu đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.”

Như vậy, căn cứ theo quy định tại Điều 139  Bộ luật hình sự, bạn của bạn sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điểm a Khoản 3 Điều 139 Bộ luật hình sự. Theo đó, bạn của bạn sẽ bị phạt tù từ 7 năm đến 15 năm.

3. Tố cáo hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Tóm tắt câu hỏi:

Khoảng 20h tối ngày 20.03.2016 em đạp xe từ trường Học viện Thanh thiếu niên ra bên hồ Ngọc Khánh, trên đường đi đến Trường học viện hành chính thì có một ông đang đi xe máy trên vỉa hè và gọi em lại nói chuyện, em tưởng hỏi đường nên dừng lại. Ông kia đến thì nói với em là: “Cháu giúp chú chuyển 3 cái bánh xích xe ô tô sang bên xưởng số nhà 97 – Cát Linh và cho 400.000đ” vì ông có hẹn ở đây. Thấy em không tin tưởng thế là ông cũng gọi cho một người phụ nữ nói chuyện 1 lúc và đưa điện thoại cho em nói chuyện trực tiếp thì người phụ nữ kia nói là 3 cái bánh xích đấy là 15 triệu. Sau đó ông bảo phải cược cái gì đó ở đây nếu không em không quay lại nữa, do trên người em chỉ có chiếc điện thoại nên ông bảo để lại điện thoại. Em bảo vậy thôi cháu không chuyển giúp đâu, em định đi thì ông lại bảo thế thì cháu để trong cốp xe chú và khóa vào đưa chìa khóa cho cháu cầm. Trông ông ấycũng là người đoàng hoàng và khá giả nên em nghĩ chắc không phải bị lừa nên đã đồng ý và cầm theo chìa khóa xe và chiếc điện thoại NOKIA tầm 400.000 của ông đi theo để có gì còn liên lạc. Khi đi tìm mãi thì không thấy số nhà đấy, gọi số kia thì không liên lạc được còn gọi về điện thoại em thì không nghe nên em đã hỏi đường quay lại đến chỗ hẹn thì ông đã biến mất. Lúc này em mới giật mình và biết đã bị lừa. Em gọi đi cho những người trong danh dạ ghi giám đốc, kế toán và nhiều số khác đều không có số nào đúng. Kiểm tra thông tin thuê bao của ông đấy thì chưa đăng ký chính chủ. Lúc sau em gọi vài cuộc vào máy em thì có người nghe máy và nói là máy này vừa có người nghiện lấy điện thoại của vợ ra bán ở hiệu cầm đồ giá 1,2 triệu. Nên em đã nói chuyện với anh ở hiệu cầm đồ và thỏa thuận là mai em ra lấy và chuộc mất 200.000đ và tổng tiền là 1,4 triệu. Luật sư cho em hỏi:

1. Em làm thế nào để em có thể đòi quyền lợi trong trường hợp này?

2. Trong trường hợp anh chủ hiệu cầm đồ biết là tài sản của vợ ông ta chỉ vì nghiện nên mang đi bán với giá rẻ tiền nên mua. Vậy anh chủ cửa hiệu cầm đồ có vi phạm không? Chi tiết này có lợi thế cho em đòi lại tài sản không?

Luật sư tư vấn:

Điều 101 Bộ luật tố tụng hình sự 2003: Tố giác và tin báo về tội phạm

“Công dân có thể tố giác tội phạm với Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án hoặc với các cơ quan khác, tổ chức. Nếu tố giác bằng miệng thì cơ quan, tổ chức tiếp nhận phải lập biên bản và có chữ ký của người tố giác.

Cơ quan, tổ chức khi phát hiện hoặc nhận được tố giác của công dân phải báo tin ngay về tội phạm cho Cơ quan điều tra bằng văn bản.”

Để đảm bảo quyền lợi cho anh, anh tới trực tiếp công an Quận Đống Đa để trình báo về hành vi này. Hành vi của người đàn ông sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 139 Bộ luật hình sự 1999 (sửa đổi, bổ sung 2009): Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản 

“1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ năm trăm nghìn đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới năm trăm nghìn đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm:

a) Có tổ chức;

b) Có tính chất chuyên nghiệp;

c) Tái phạm nguy hiểm;

d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

đ) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

e) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm mươi triệu đồng đến dưới hai trăm triệu đồng;

g) Gây hậu quả nghiêm trọng.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm:

a) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ hai trăm triệu đồng đến dưới năm trăm triệu đồng;

b) Gây hậu quả rất nghiêm trọng.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình:

a) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm trăm triệu đồng trở lên;

b) Gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ mười triệu đồng đến một trăm triệu đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm”.

Tuy nhiên vấn đề quan trọng là có tìm được người đã có hành vi lừa bạn hay không?

Đối với trách nhiệm của người chủ tiệm cầm đồ, xác định người chủ này có biết rõ nguồn gốc của chiếc điện thoại hay không?

– Nếu người chủ tiệm biết điện thoại này có được từ hành vi lừa bạn thì xác định vai trò của người này trong vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản người khác. Có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự với vai trò đồng phạm trong tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản người khác hoặc Tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có.

– Nếu người chủ tiệm không biết điện thoại này có được từ hành vi lừa bạn thì người chủ không bị liên quan, hoàn toàn ngay tình.

Chiếc điện thoại là vật chứng của hành vi phạm tội, người chủ hiệu cầm đồ có nghĩa vụ trả lại tài sản cho bạn. Người có hành vi lừa bạn sẽ phải hoàn trả tiền cho người cầm đồ.

4. Truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản?

Tóm tắt câu hỏi:

Chào Luật sư! Tôi có một vấn đề thắc mắc. Tôi đứng tên giám đốc công ty trách nhiệm hữu hạn nhưng nó thuộc loại hình kinh doanh gia đình, nên ba ruột của tôi cũng đứng tên là phó giám đốc. Nên mọi việc nhận thi công và đấu thầu đa phần là ba ruột của tôi nhận làm. Và người vợ bé của Ba tôi cũng làm vị trí nhân viên kế toán của Công ty tôi đứng tên. Tất cả công việc do Ba ruột và vợ bé của ba tôi làm nhưng trên giấy tờ đấu thầu tất cả đều do tôi đứng tên. Khi tiền công trình về thì ba ruột yêu cầu phí công trình chuyển tiền về tài khoản riêng và rút hết. Hiện nay gia đình tôi có tranh chấp và muốn kiện ba ruột và vợ bé của ba tôi về việc lợi dụng và chiếm đoạt tài sản làm của riêng như vậy có được không? Chân thành cảm ơn!

Luật sư tư vấn:

Trong trường hợp này của bạn, hành vi của ba bạn có thể cấu thành tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Bởi lẽ, căn cứ khoản 1 Điều 139 Bộ luật hình sự 1999 sửa đổi 2009 thì: 

Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ hai triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc hai triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ  sáu tháng đến ba năm.

Dấu hiệu của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản: 

Chủ thể: Chủ thể của tội này là người từ 16 tuổi trở lên, người từ 14 đến 16 tuổi khi phạm tội tại khoản 3, khoản 4 Điều 139 Bộ luật hình sự 1999 sửa đổi 2009 và không rơi vào trường hợp bị mất năng lực hành vi dân sự khi thực hiện tội phạm. 

Trường hợp này, bố bạn và vợ bé của bố bạn đủ điều kiện về năng lực chủ thể chịu trách nhiệm hình sự. 

Hành vi: Chủ thể của tội này có hành vi chiếm đoạt tài sản trong hợp đồng xây dựng giữa công ty và khách hàng. Bởi lẽ, khi thanh toán hợp đồng, bên thanh toán sẽ thực hiện thanh toán thông qua tài khoản tại ngân hàng. Tài khoản nhận phải thanh toán phải thực hiện thông qua tài khoản của công ty khi giá trị tài sản từ 20 triệu đồng trở lên để làm căn cứ khấu trừ thuế. Tuy nhiên, ba của bạn cố tình chuyển vào tài khoản cá nhân để chiếm đoạt số tiền đó. 

Hậu quả: Giá trị tài sản bị chiếm đoạt phải từ 2 triệu đồng trở lên hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng rơi vào một trong các trường hợp  gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm. 

Lỗi: Người thực hiện hành vi này với lỗi cố ý. 

Trong trường hợp này, bố của bạn hoàn toàn cố ý khi đưa tài khoản nhận tiền cho bên khách hàng để khách hàng thực hiện thanh toán. Còn giá trị tài sản chiếm đoạt thì bạn không nói rõ là bao nhiêu nên coi như giá trị tài sản chiếm đoạt trên 4 triệu đồng.

Như vậy, trong trường hợp này, bố của bạn và vợ bé của bố bạn phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Tuy nhiên, trên hợp đồng bạn là người đứng tên trong khi bố bạn là chủ thầu đứng ra thực hiện. Cho nên, bạn không thể khởi kiện đòi lại số tiền trên từ bố bạn. Với trường hợp này, bạn có thể yêu cầu khách hàng tố cáo bố bạn ra cơ quan công an để cơ quan công an truy cứu trách nhiệm hình sự với bố và vợ bé của bố bạn. 

5. Như thế nào là lừa đảo chiếm đoạt tài sản?

Tóm tắt câu hỏi:

Chào luật sư. Ba em có nhận thầu và giám sát 1 công trình với giá 1,8 triệu/m2 phần thô và sơn tường, tổng diện tích xây dựng là 270 m2. Nhà đang xây dựng, và khoảng 27 ngày nữa thì theo thoả thuận ba em sẽ giao nhà cho họ. Nhưng khi nhà đang xây dựng, ba em có nhận tiền để mua vật tư, tính là 1.800.000x 270 = 486.000.000, bên chủ đầu tư đi khảo sát giá, và tính tiền trên hoá đơn ra bảo ba e lừa đảo chiếm đoạt của họ 120 triệu, nhưng nhà chưa xong và còn cung cấp vật tư nữa. Họ đòi kiện ba em vì theo cách ba tính như hồi giờ nhận thầu nhà khác là 1,8trieu x 270m2 thì ra giá 486 triệu, còn họ tính theo giá hoá đơn nhập vật liệu thì ít hơn ba em tính 120 triệu. Mỗi lần họ giao tiền cho ba em đều kí giấy xác nhận đã nhận tiền, và họ đưa cho ba em 2,3 đợt đều kí như vậy. Vậy thì cho em hỏi ba em có bị tội chiếm đoạt tài sản không? Và nhà xây chưa xong, còn cung cấp vật liệu mà họ đòi kiện ba em thì có được không? Và những người không liên quan bôi nhọ danh dự ba em trên facebook có bị xử phạt không? Em cảm ơn luật sư ạ. ?

Luật sư tư vấn:

Theo quy định tại Điều 139 Bộ luật hình sự 1999 sửa đổi bổ sung 2009 về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản:

“1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ hai triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới hai triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ  sáu tháng đến ba năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm:

a) Có tổ chức;

b) Có tính chất chuyên nghiệp;

c) Tái phạm nguy hiểm;

d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

đ) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

e) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm mươi triệu đồng đến dưới hai trăm triệu đồng;

g) Gây hậu quả nghiêm trọng.

… “

Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là loại tội mà người có hành vi chiếm đoạt phải có ý định chiếm đoạt từ trước, sau đó sử dụng những thủ đoạn gian dối nhằm chiếm đoạt số tài sản này. Việc bố bạn có trách nhiệm nhận tiền thanh toán hay không là do trong hợp đồng khi bên chủ đầu tư kí kết với bố bạn, nếu trong hợp đồng không quy định mà bố bạn tự ý thu tiền thì có thể bị coi là vi phạm hợp đồng. Ngoài ra, việc có phải chiếm đoạt hay không thì phải xét việc bố bạn có chiếm đoạt số tiền này không, nếu không chiếm đoạt mà thanh toán theo đúng giá, có hóa đơn đầy đủ thì sẽ không bị coi là chiếm đoạt. Việc tố giác với cơ quan công an hay không thì đó là quyền của bên chủ đầu tư, nếu có căn cứ thì họ hoàn toàn có quyền tố cáo bố bạn về tội này. Ngoài ra, nếu có một người sử dụng những thông tin này xúc phạm danh dự nhân phẩm của bố bạn trên mạng xã hội thì bố bạn hoàn toàn có quyền tố giác hành vi này để có thể xử lý hành chính đối với họ theo quy định tại khoản 3 Điều 66 Nghị định 174/2013/NĐ-CP về vi phạm quy định về lưu trữ, cho thuê, truyền đưa, cung cấp, truy nhập, thu thập, xử lý, trao đổi và sử dụng thông tin:

“3. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Truy nhập trái phép vào cơ sở dữ liệu, hệ thống mạng;

b) Không thực hiện các biện pháp cần thiết để ngăn chặn việc truy nhập thông tin hoặc loại bỏ thông tin trái pháp luật theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền khi truyền đưa hoặc cho thuê chỗ lưu trữ thông tin số;

c) Không thực hiện yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc xác định danh sách chủ sở hữu thuê chỗ lưu trữ thông tin số;

d) Không bảo đảm bí mật thông tin của tổ chức, cá nhân thuê chỗ lưu trữ thông tin số;

đ) Không thực hiện các biện pháp quản lý, kỹ thuật cần thiết để bảo đảm thông tin cá nhân không bị mất, đánh cắp, tiết lộ, thay đổi hoặc phá hủy khi thu thập, xử lý và sử dụng thông tin cá nhân của người khác trên môi trường mạng;

e) Thu thập, xử lý và sử dụng thông tin của tổ chức, cá nhân khác mà không được sự đồng ý hoặc sai mục đích theo quy định của pháp luật;

g) Cung cấp, trao đổi, truyền đưa hoặc lưu trữ, sử dụng thông tin số nhằm đe dọa, quấy rối, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác;

… “.

6. Như thế nào mới cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản?

Tóm tắt câu hỏi:

Kính gửi Công ty Luật Dương Gia. Trường hợp của tôi muốn xin tư vấn như sau: Lúc trước do tin nhầm bạn làm chung Công ty với tôi mà tôi đã môi giới cho chị Thương là xin được việc làm vào Công ty tôi đang làm. Nhưng dạo gần đây tôi mới biết người đó lừa đảo. Chị Thương bắt tôi trả số tiền mà chị Thương đã đưa cho người tôi môi giới. Tôi không trả số tiền đó vì lúc trước toàn bộ số tiền giao dịch chị Thương đưa cho người tôi môi giới chứ không phải là tôi. Giờ chị Thương viết đơn tố cáo lên Công ty tôi đang làm là tôi lừa đảo. Theo luật sư tôi có bị ảnh hưởng gì đến công việc của tôi không? Có bị truy tố hình sự không? Tôi nên làm cách nào? Tôi xin chân thành cảm ơn!

Luật sư tư vấn:

* Có bị truy cứu trách nhiệm hình sự Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản:

Theo quy định tại Điều 139 Bộ luật hình sự sửa đổi 2009, hành vi khách quan của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là hành vi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản của người khác. Theo thông tin bạn cung cấp thì không đủ căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản đối với bạn, bởi:

+ Bạn không dùng thủ đoạn gian dối: bạn do hiểu biết hạn chế và tin tưởng người quen trong công ty mà bạn cho rằng có thể giúp người khác được nhận vào làm việc tại công ty nơi bạn công bạn làm việc. Tại thời điểm các bên thực hiện việc giao nhận tiền để “chạy việc” bạn vẫn cho rằng có thể xin việc cho người quen của mình và bạn chỉ biết mình bị lừa khi trên thực tế việc đó không diễn ra. Như vậy, không có sự gian dối nào giữa bạn và người nhận chạy việc khi giao nhận tiền; bạn cũng không tham gia vào quá trình thực hiện của người nhận chạy việc.

+ Bạn không có hành vi chiếm đoạt số tiền của người xin việc bởi trên thực tế bạn không nhận hay giữ tiền mà bạn chỉ giới thiệu người môi giới. Bạn không trực tiếp nhận, sử dụng số tiền xin việc hay có được những lợi ích kinh tế riêng từ số tiền đó nên không có dấu hiệu chiếm đoạt tài sản.

Nếu bạn có đủ căn cứ chứng minh người nhận tiền chạy việc có hành vi lừa đảo thì bạn có thể tố cáo người đó tới cơ quan công an cấp quận/huyện nơi người này đang cư trú để yêu cầu giải quyết.

Luật sư tư vấn như thế nào mới cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản: 1900.6568

* Có bị ảnh hưởng đến công việc bạn đang làm không?

Trước tiên, bạn cần xem lại hợp đồng lao động của bạn cũng như nội quy công ty để biết về quyền lợi của bạn khi có người làm đơn tố cáo bạn tới công ty. Nếu không có quy định cụ thể thì sẽ áp dụng quy định Bộ luật lao động 2012 để xử lý.

Tùy theo mức độ vi phạm mà người lao động có thể bị áp dụng một trong ba hình thức kỷ luât: Khiển trách; Kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng; cách chức hoặc Sa thải.

– Việc xử lý kỷ luật người lao động phải đảm bảo các nguyên tắc cơ bản sau:

+ Người sử dụng lao động phải chứng minh được lỗi của người lao động;

+ Phải có sự tham gia của tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở;

+ Người lao động phải có mặt và có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc người khác bào chữa; trường hợp là người dưới 18 tuổi thì phải có sự tham gia của cha, mẹ hoặc người đại diện theo pháp luật;

+ Việc xử lý kỷ luật lao động phải được lập thành biên bản.

+ Không được áp dụng nhiều hình thức xử lý kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động. Khi một người lao động đồng thời có nhiều hành vi vi phạm kỷ luật lao động thì chỉ áp dụng hình thức kỷ luật cao nhất tương ứng với hành vi vi phạm nặng nhất.

– Không kỷ luật người lao động nếu họ thuộc một trong các trường hợp:

+ Nghỉ ốm đau, điều dưỡng; nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động;

+ Đang bị tạm giữ, tạm giam;

+ Đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra xác minh và kết luận đối với hành vi vi phạm được quy định tại khoản 1 Điều 126 của Bộ luật lao động 2012;

+ Lao động nữ có thai, nghỉ thai sản; người lao động nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi.

+ Người lao động mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.