Tính minh bạch giá trong thị trường chứng khoán là gì? Đặc điểm và vai trò

Minh bạch luôn là một vấn đề quan trọng rất được quan tâm để doanh nghiệp phát triển theo hướng linh hoạt, tiến đến hiệu suất cao. Trong hoạt động quản lý giao dịch chứng khoán, nếu đặt nặng mục tiêu lợi nhuận thì sẽ rất dễ dẫn tới xung đột lợi ích. Lợi nhuận của Sở giao dịch chứng khoá chỉ được coi là minh bạch khi sự phát triển của thị trường chứng khoán đó phản ánh đúng xu thế phát triển của nền kinh tế thực.

1. Khái quát về thị trường chứng khoán:

Thị trường chứng khoán được hiểu như sau:

Thị trường chứng khoán được hiểu là nơi diễn ra các giao dịch mua bán trao đổi các loại chứng khoán Các quan hệ mua bán trao đổi này làm thay đổi chủ sở hữu của chứng khoán, và như vậy, thực chất đây là quá trình vận động của tư bản chuyển từ tư bản sở hữu sang tư bản kinh doanh.

Thị trường chứng khoán có các đặc điểm cơ bản sau đây:

– Thị trường chứng khoán được đặc trưng bởi hình thức tài chính trực tiếp và người cần vốn,  người cung cấp vốn đều trực tiếp tham gia vào thị trường và giữa các chủ thể này sẽ không có trung gian tài chính.

– Đặc điểm của thị trường chứng khoán cơ bản là một thị trường liên tục. Sau khi các chứng khoán đã được phát hành trên thị trường sơ cấp thì các chứng khoán đó có thể được mua đi bán lại nhiều lần ở thị trường thứ cấp. Thị trường chứng khoán đảm bảo cho các chủ thể là các nhà đầu tư có thể chuyển chứng khoán của các chủ thể đó thành tiền mặt bất cứ lúc nào mà họ muốn.

– Thị trường chứng khoán là một thị trường gần với Thị trường cạnh tranh hoàn hảo. Mọi chủ thể sẽ tự do tham gia vào thị trường. Không hề có sự áp đặt giá cả trên thị trường chứng khoán. Giá cả ở đây được hình thành dựa trên quan hệ cung  và cầu giữa người bán, người mua.

– Thị trường chứng khoán là một thị trường công khai. Đặc điểm giao dịch công khai còn giúp cho thị trường chứng khoán duy trì tính minh bạch trong giao dịch tài chính. Chính bởi vì thế nên thị trường chứng khoán có tính minh bạch nên những người tham gia đều nắm được thông tin về giá cả cổ phiếu đang được giao dịch trên thị trường. Và những người tham gia có thể truy cập vào những thông tin tương tự giúp cho họ có thể giao dịch tự do, hiệu quả.

– Khả năng thanh khoản là một trong những đặc điểm của thị trường chứng khoán, đặc điểm này đã tạo nên sự hấp dẫn của thị trường chứng khoán đối với các nhà đầu tư. Việc kinh doanh tự do và  minh bạch diễn ra trên thị trường chứng khoán dựa trên nguồn cung – cầu. Bằng cách này, thì các chủ thể là nhà đầu tư có thể chuyển đổi những cổ phần họ sở hữu thành tiền mặt, cũng như các loại chứng khoán khác khi họ muốn thông qua cơ chế định giá đang được hoạt động.

Thị trường chứng khoán có các chức năng sau đây:

Xem thêm: Vai trò của thị trường chứng khoán ở Việt Nam

– Thị trường chứng khoán có chức năng huy động vốn đầu tư cho nền kinh tế

Khi các nhà đầu tư mua chứng khoán được các công ty phát hành thì lúc đó số tiền nhàn rỗi của các nhà đầu tư đó sẽ được đưa vào hoạt động sản xuất kinh doanh. Thông qua đó góp phần mở rộng sản xuất bằng cách hỗ trợ các hoạt động đầu tư cho công ty. Thị trường chứng khoán đã có những tác động quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế quốc dân hiện nay. Thông qua đặc điểm của thị trường chứng khoán, chính phủ và chính quyền ở các địa phương cũng huy động được nguồn vốn cho mục đích sử dụng, đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế nhằm phục vụ các nhu cầu chung của xã hội.

– Thị trường chứng khoán có chức năng cung cấp môi trường đầu tư cho công chúng.

Thị trường chứng khoán cũng đã tạo ra một môi trường đầu tư lành mạnh cùng với các cơ hội lựa chọn phong phú. Các loại chứng khoán trên thị trường hiện nay cũng rất khác nhau về tính chất và thời hạn, độ rủi ro và cho phép các nhà đầu tư có thể lựa chọn cho các loại hàng hóa phù hợp với khả năng, mục tiêu, sở thích của mình. Chính vì vậy,  thị trường chứng khoán đã góp phần đáng kể trong việc làm tăng mức tiết kiệm quốc gia.

– Thị trường chứng khoán có chức năng tạo tính thanh khoản cho các chứng khoán.

Nhờ có thị trường chứng khoán mà nhà đầu tư có thể chuyển đổi các chứng khoán họ sở hữu thành tiền mặt hay các loại chứng khoán khác khi họ muốn. Khả năng thanh khoản là một trong những đặc điểm hấp dẫn của chứng khoán đối với người đầu tư.

– Thị trường chứng khoán có chức năng đánh giá hoạt động của doanh nghiệp.

– Thị trường chứng khoán có chức năng tạo môi trường giúp chính phủ thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô.

Xem thêm: Tỷ lệ sở hữu nước ngoài trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Hiện nay, chính phủ cũng có thể sử dụng một số chính sách và biện pháp tác động vào thị trường chứng khoán để nhằm định hướng đầu tư bảo đảm sự phát triển cân đối của nền kinh tế.

2. Khái quát về tính minh bạch giá:

2.1. Khái niệm tính minh bạch giá:

Minh bạch là một tính từ được sử dụng khá nhiều và có nghĩa được dịch ra là tính chất rõ ràng, rành mạch. Từ đồng nghĩa với tư minh bạch là sáng tỏ, còn từ trái nghĩa với từ minh bạch là từ bất minh, mờ ám, khuất tất, ám muội.

Minh bạch là một cụm từ được sử dụng để hướng đến sự bình đẳng trong việc tiếp cận những thông tin quan trọng của tất cả những người liên quan đến kết quả cuối cùng. Minh bạch hướng đến sự rõ ràng nhưng bản thân cụm từ minh bạch vẫn luôn được xem là một khái niệm trừu tượng.

Tính minh bạch là mức độ mà các nhà đầu tư có thể truy cập vào thông tin tài chính cần thiết về một công ty, ví dụ như mức giá, độ sâu thị trường và báo cáo tài chính được kiểm toán.

Mặc dù thuật ngữ tính minh bạch hiện nay không phải là một thuật ngữ tài chính hoặc số liệu cụ thể, nhưng nó đã trở nên ngày càng quan trọng đối với người tiêu dùng và nhà đầu tư trong những năm gần đây. Các nhà đầu tư cũng yêu cầu sự minh bạch với các công ty đầu tư và các quĩ về các khoản phí được tính cho họ.

Tính minh bạch cũng có thể bao gồm sự rõ ràng cho người tiêu dùng về các khoản phí mà ngân hàng tính phí hoặc tỉ lệ mà người tiêu dùng cuối cùng sẽ trả cho công ty thẻ tín dụng của họ.

Tính minh bạch giá thông thường sẽ đề cập đến mức độ thông tin có thể truy cập về giá hỏi mua, giá chào bán và số lượng giao dịch cho một cổ phiếu cụ thể có sẵn.

Tính minh bạch giá trong tiếng Anh là Price Transparency.

Xem thêm: Thị trường chứng khoán là gì? Đặc điểm và chức năng TTCK?

2.2. Đặc điểm của Tính minh bạch giá:

Sự minh bạch về giá đóng góp những vai trò rất quan trọng bởi vì biết giá hỏi mua và giá chào bán của những nhà giao dịch trên thị trường giúp xác định cung và cầu của một chứng khoán, hàng hoá hoặc dịch vụ cụ thể, tức xác định được giá trị thực của nó. Nếu thông tin được cung cấp không đủ hoặc không có thể truy cập được, thì thị trường cụ thể đó có thể được coi là không hiệu quả.

Về cốt lõi, hiệu quả thị trường đo lường sự sẵn có của thông tin thị trường, cung cấp số lượng cơ hội tối đa cho người mua và người bán chứng khoán để thực hiện giao dịch mà không làm tăng chi phí giao dịch.

Trong kinh tế học, tính minh bạch của thị trường được xác định bởi mức độ được biết đến về các sản phẩm và dịch vụ của nó, cũng như cấu trúc giá cả và nơi chúng có thể được tìm thấy.

Ở những lĩnh vực khác nhay trong ngành kinh tế, mức độ minh bạch về giá có thể thúc đẩy hoặc giảm sự cạnh tranh trên thị trường. Ví dụ, trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, bệnh nhân thường không biết một thủ tục y tế cụ thể thực sự có chi phí gì, khiến họ không có nhiều cơ hội để thương lượng giá tốt hơn.

Mức độ minh bạch của thị trường cao cũng có thể dẫn đến sự phân tán, loại bỏ hoặc giảm việc sử dụng các đơn vị trung gian giữa người sản xuất và người tiêu dùng; ví dụ, bằng cách đầu tư trực tiếp vào thị trường chứng khoán chứ không phải thông qua ngân hàng.

3. Vai trò của minh bạch:

Minh bạch có những vai trò quan tọng đối với xã hội, nhà đầu tư hay với bộ máy nhà nước, cụ thể như sau:

Đối với xã hội, minh bạch sẽ giúp xã hội nhanh chóng phân bổ nguồn lực xã hội một cách hiệu quả. Khi minh bạch, về nguyên tắc, tài sản và nguồn lực của xã hội sẽ có cơ hội tìm đến người sử dụng nó hiệu quả nhất. \

Đối với nhà đầu tư, sự minh bạch có ý nghĩa quan trọng đối với việc giảm thiểu chi phí, giảm rủi ro cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư. Khi nhà đầu tư dễ dàng trong tiếp cận thông tin, nhanh chóng trong thực hiện các thủ tục hành chính, tiên liệu được các thay đổi về chính sách thì rõ ràng có động lực để quyết định đầu tư lớn và lâu dài.

Xem thêm: Điều kiện để niêm yết trên thị trường chứng khoán

Đối với bộ máy nhà nước, thì minh bạch có vai trò rất quan trọng trong giảm thiểu tham nhũng. Đòi hỏi về minh bạch còn tạo ra được sức ép để bộ máy nhà nước vận hành tốt hơn.