Số vòng quay hàng tồn kho là gì? Cách tính, ý nghĩa và ví dụ?

Vòng quay hàng tồn kho hay tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho là số liệu kinh doanh cho bạn biết mức độ lành mạnh của hoạt động kinh doanh sản phẩm của doanh nghiệp. Nó không chỉ ảnh hưởng đến lượng hàng tồn kho mà công ty bán ra mà còn ảnh hưởng đến hiệu quả chuỗi cung ứng, dòng tiền, lợi nhuận và hiệu quả của các nỗ lực quản lý và kiểm soát hàng tồn kho của doanh nghiệp.

1. Vòng quay hàng tồn kho là gì?

Vòng quay hàng tồn kho, hay tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho, là số lần một doanh nghiệp bán và thay thế lượng hàng dự trữ của mình trong một thời kỳ nhất định. Nó xem xét giá vốn hàng bán, so với hàng tồn kho trung bình của nó trong một năm hoặc trong một khoảng thời gian nhất định.

Vòng quay hàng tồn kho cao nói chung có nghĩa là hàng hóa được bán nhanh hơn và tỷ lệ vòng quay thấp cho thấy doanh số bán hàng yếu và hàng tồn kho dư thừa, điều này có thể là thách thức đối với doanh nghiệp.

Vòng quay hàng tồn kho có thể được so sánh với tỷ lệ vòng quay lịch sử, tỷ lệ kế hoạch và trung bình ngành để đánh giá khả năng cạnh tranh và hiệu quả hoạt động nội ngành. Vòng quay hàng tồn kho có thể thay đổi đáng kể theo ngành.

2. Cách tính vòng quay hàng tồn kho và ví dụ: 

Vòng quay hàng tồn kho được tính bằng cách lấy giá vốn hàng bán trong năm chia cho hàng tồn kho trung bình.

Vòng quay hàng tồn kho = (Giá vốn hàng bán) / (Hàng tồn kho trung bình)

Ví dụ: Republican Manufacturing Co. có giá vốn hàng bán là 5 triệu đô la cho năm hiện tại. Chi phí tồn kho đầu kỳ của công ty là 600.000 đô la và chi phí tồn kho cuối kỳ là 400.000 đô la. Với số dư hàng tồn kho, giá vốn trung bình của hàng tồn kho trong năm được tính là 500.000 đô la. Kết quả là, vòng quay hàng tồn kho được đánh giá là 10 lần một năm.

Trong đó:

Giá vốn hàng bán là chi phí phát sinh từ việc trực tiếp tạo ra sản phẩm, bao gồm cả nguyên vật liệu và chi phí lao động áp dụng cho sản phẩm đó. Tuy nhiên, trong kinh doanh hàng hóa, chi phí phát sinh thường là số lượng thực tế của thành phẩm (cộng với chi phí vận chuyển nếu có) mà người bán hàng phải trả từ nhà sản xuất hoặc nhà cung cấp.

Trong cả hai loại hình kinh doanh, giá vốn hàng bán được xác định một cách hợp lý bằng cách sử dụng tài khoản hàng tồn kho hoặc danh sách nguyên vật liệu hoặc hàng hóa mua được duy trì bởi chủ sở hữu của công ty.

Trong khi "Bán hàng" đề cập đến chi phí bán hàng, "Giá vốn hàng bán" là phép tính tất cả các chi phí liên quan đến việc bán một sản phẩm. Nói cách khác, nó xem xét tổng chi phí sản xuất các sản phẩm; vật liệu, nhân công và bất kỳ chi phí liên quan nào khác.

Công thức giá vốn hàng bán chính xác là:

Giá vốn hàng tồn kho đầu năm + Chi phí hàng tồn kho tăng thêm (mua trong năm) - Giá vốn hàng tồn kho cuối năm = Giá vốn hàng bán

Hàng tồn kho trung bình: Tồn kho trung bình là chi phí trung bình của một tập hợp hàng hóa trong hai hoặc nhiều khoảng thời gian xác định. Nó tính đến số dư hàng tồn kho đầu kỳ vào đầu năm tài chính cộng với số dư hàng tồn kho cuối kỳ của cùng năm.

Do đó, công thức tồn kho trung bình của doanh nghiệp sẽ là:

(Giá vốn đầu năm + Giá vốn hàng tồn kho cuối năm) ÷ 2 = Hàng tồn kho bình quân

Hàng tồn kho trung bình không phải tính toán hàng năm; nó có thể được tính toán hàng tháng hoặc hàng quý, tùy thuộc vào phân tích cụ thể cần thiết để đánh giá tài khoản hàng tồn kho.

Vòng quay hàng tồn kho trung bình mà doanh nghiệp nên làm điểm chuẩn là bao nhiêu? Câu trả lời trung thực là điều đó hoàn toàn phụ thuộc vào doanh nghiệp hoạt động trong ngành nào.

Nếu doanh nghiệp bán hàng tiêu dùng nhanh (FMCG), thì vòng quay hàng tồn kho của doanh nghiệp sẽ cao hơn rất nhiều so với nếu doanh nghiệp bán hàng tiêu dùng chậm (SMCG), chẳng hạn như ô tô.

Ví dụ, theo điểm chuẩn của The Retail Owner’s Institute, tỷ lệ luân chuyển hàng tồn kho trung bình trong ngành cho các siêu thị và cửa hàng tạp hóa là 55,3 trong năm 2017, so với 4,3 cho phụ tùng và phụ kiện ô tô trong cùng năm.

Tỷ lệ quay vòng cao hơn là một dấu hiệu tốt về hiệu quả, cho thấy rằng doanh nghiệp không mua nhiều hàng tồn kho trung bình hơn mức cần thiết.

Điều đó nói lên rằng, nếu tỷ lệ luân chuyển hàng tồn kho của doanh nghiệp quá cao, nó có thể dẫn đến tình trạng thiếu hàng, đó là lý do tại sao lý tưởng nhất là doanh nghiệp nên có một hệ thống tự động để ngăn chặn tình trạng hết hàng.

Tuy nhiên, tỷ lệ hàng tồn kho thấp có thể là kết quả của việc dự trữ quá nhiều hàng và / hoặc quá trình tiếp thị và bán hàng không hiệu quả.

Mặc dù doanh nghiệp nên xem xét các chiến lược giảm khoảng không quảng cáo để biết ý tưởng về cách tăng số lượng hàng tồn kho, nhưng điều quan trọng là doanh nghiệp phải quản lý khoảng không quảng cáo của mình hiệu quả nhất có thể.

3. Tầm quan trọng của vòng quay hàng tồn kho đối với một doanh nghiệp: 

Một cách để đánh giá hiệu quả kinh doanh là biết lượng hàng tồn kho bán nhanh như thế nào, hiệu quả đáp ứng nhu cầu thị trường và doanh số bán hàng của nó xếp chồng lên nhau như thế nào so với các sản phẩm cùng loại. Doanh nghiệp dựa vào vòng quay hàng tồn kho để đánh giá hiệu quả của sản phẩm, vì đây là nguồn thu chính của doanh nghiệp.

Lượt hàng dự trữ cao hơn là thuận lợi vì chúng hàm ý khả năng tiếp thị của sản phẩm và giảm chi phí nắm giữ, chẳng hạn như tiền thuê, tiện ích, bảo hiểm, trộm cắp và các chi phí khác để duy trì hàng hóa trong kho.

Một mục đích khác của việc kiểm tra vòng quay hàng tồn kho là để so sánh một doanh nghiệp với các doanh nghiệp khác trong cùng ngành. Các công ty đánh giá hiệu quả hoạt động của họ dựa trên việc liệu vòng quay hàng tồn kho của họ có ngang bằng hay vượt qua tiêu chuẩn trung bình được đặt ra theo tiêu chuẩn ngành hay không.

Vòng quay hàng tồn kho có thể được tăng lên một cách hợp pháp thông qua việc sử dụng hệ thống sản xuất đúng lúc, nơi hàng tồn kho chỉ được sản xuất khi có đơn đặt hàng của khách hàng và lượng hàng tồn kho ít được duy trì ở bất kỳ đâu trong hệ thống. Nó cũng có thể được tăng lên chỉ đơn giản bằng cách rễ qua nhà kho và xử lý bất kỳ mặt hàng tồn kho nào chưa được bán. Một lựa chọn khác để tăng vòng quay hàng tồn kho là mua nguyên liệu thô thường xuyên hơn, nhưng với số lượng nhỏ hơn cho mỗi đơn hàng (điều này làm tăng chi phí cho mỗi đơn hàng, do đó, có giới hạn về khoảng cách thực hiện phương pháp này). Tuy nhiên, một phương pháp khác là chạy sản xuất ngắn hơn, giúp giảm lượng hàng tồn kho thành phẩm.

Khi nào không tăng doanh thu hàng tồn kho? Mặc dù mức luân chuyển hàng tồn kho cao là một mục tiêu hấp dẫn, nhưng hoàn toàn có thể đưa khái niệm này đi quá xa. Ví dụ: nếu bạn là một nhà bán lẻ Internet cao cấp nổi tiếng về việc hoàn thành tất cả các đơn đặt hàng của khách hàng trong vòng 24 giờ kể từ khi nhận được, điều này có thể khá khó khăn nếu bạn đã thu hẹp hàng tồn kho đến mức hầu hết các đơn hàng bị tồn đọng cho đến khi bạn có thể nhận được. họ từ một nhà cung cấp (chính xác là có bao nhiêu nhà bán lẻ Internet với số tiền mặt ít nhất hoạt động). Do đó, có một giới hạn tự nhiên đối với số lượng luân chuyển hàng tồn kho mà khách hàng của bạn sẽ chịu đựng, chỉ dựa trên thời gian tồn đọng của đơn đặt hàng

4. Các yếu tố ảnh hưởng đến vòng quay hàng tồn kho

* Tác động của tính thời vụ đối với vòng quay hàng tồn kho

Vòng quay hàng tồn kho cũng có thể thay đổi trong năm nếu doanh nghiệp bị bó buộc vào chu kỳ bán hàng theo mùa. Ví dụ, một nhà sản xuất xẻng xúc tuyết có thể sẽ sản xuất xẻng cả năm, với mức tồn kho tăng dần cho đến mùa bán hàng Thu, khi doanh số bán hàng xảy ra và hàng tồn kho giảm mạnh. Đây chỉ đơn giản là cách mà một công ty phải xây dựng các sản phẩm của mình để đáp ứng nhu cầu và điều này dẫn đến việc giảm vòng quay hàng tồn kho khi lượng hàng tồn kho tăng lên, với tốc độ quay vòng tăng đột ngột khi mùa bán hàng đến và công ty bán hết hàng tồn kho của mình.

* Tốc độ luân chuyển hàng tồn kho do một số yếu tố thúc đẩy, bao gồm các yếu tố sau.

- Chiều dài của kênh phân phối: Nếu các nhà cung cấp ở xa, các công ty có xu hướng dự trữ nhiều hàng an toàn hơn.

- Chính sách thực hiện: Nếu ban quản lý muốn hoàn thành hầu hết các đơn đặt hàng của khách hàng cùng một lúc, thì điều này đòi hỏi phải duy trì một lượng hàng lớn hơn trong tay.

- Hệ thống quản lý nguyên vật liệu: Một hệ thống đẩy, chẳng hạn như lập kế hoạch yêu cầu nguyên vật liệu, có xu hướng yêu cầu nhiều hàng tồn kho hơn hệ thống kéo, chẳng hạn như hệ thống vừa kịp thời.

- Hàng tồn kho khi ký gửi: Một số công ty giữ quyền sở hữu hàng hóa của họ tại các địa điểm nhận hàng, điều này làm tăng số tiền đầu tư vào hàng tồn kho.

- Chính sách mua hàng: Một công ty có thể mua nguyên liệu thô với số lượng lớn để có được tỷ lệ số lượng lớn thấp hơn, mặc dù điều này làm tăng đầu tư vào hàng tồn kho của công ty.

- Phiên bản sản phẩm: Nếu có nhiều phiên bản sản phẩm, mỗi phiên bản thường được giữ trong kho, điều này làm tăng mức tồn kho.

- Vận chuyển thả: Người bán có thể sắp xếp với nhà cung cấp của mình để giao hàng trực tiếp cho khách hàng. Bằng cách sử dụng cách sắp xếp vận chuyển giảm như vậy, người bán không duy trì mức tồn kho nào cả.