Phân tích nhân vật Lão Hạc trong tác phẩm Lão Hạc hay nhất

1. Dàn ý phân tích nhân vật lão Hạc trong tác phẩm "Lão Hạc":

Mở bài

- Giới thiệu khái quát về tác giả Nam Cao và truyện ngắn "Lão Hạc". 

- Giới thiệu khái quát về nhân vật lão Hạc trong tác phẩm. 

Thân bài 

a, Hoàn cảnh của lão Hạc 

- Vợ mất sớm, lão một mình nuôi con lớn khôn. 

- Không có tài sản, chỉ có ba sào vườn, một túp lều và một con chó. 

- Không có tiền lấy vợ, con trai lão bỏ đi đồn điền cao su để lão sống một mình. 

- Sau trận ốm, không còn có gì để ăn, lão quyết định bán cậu Vàng - kỉ vật mà con trai để lại, nó giống như một người bạn. 

=> Hoàn cảnh lão Hạc vô cùng khổ cực, khó khăn 

b, Vẻ đẹp phẩm chất của lão Hạc: một con người nhân hậu, hiền lành, giàu tình yêu thương: 

- Một người cha yêu thương con hết mực: 

+ Thấy day dứt vì không có tiền cho con cưới vợ. 

+ Kiên quyết giữ lại của hồi môn của con đó chính là mảnh vườn cho dù trong nhà không còn gì để ăn. 

- Yêu thương cậu Vàng, coi nó như là một người bạn: 

+ Cho con chó ăn bằng cái bát lớn như nhà giàu, có cái gì ăn cũng cho nó. 

+ Rảnh rỗi đem nó ra tắm rửa, bắt giận. 

+ Uống rượu có đồ nhắm ngon cũng gắp cho nó một miếng. 

+ Thường xuyên vỗ về, tâm sự với nó. 

=> Đối xử với cậu Vàng giống như với một con người. 

- Quyết định bán cậu Vàng đi: đây là quyết định vô cùng khó khăn nó giống như việc phải quyết định một việc trọng đại trong cuộc đời. 

- Diễn biến tâm trạng lão Hạc sau khi bán cậu Vàng : 

+ Sang nhà ông giáo kể lại toàn bộ sự việc. 

+ Cố tỏ vẻ vui mừng nhưng thật ra cười như mếu và đôi mắt lão ầng ậc đầy nước và khóc hu hu. 

+ Lão tự trách bản thân mình rằng đã già rồi mà còn đi lừa một con chó. 

+ Lão lại cười và sòng sọc ho nhưng nụ cười của lão là để nén đi nỗi đau khổ khi mất đi người bạn duy nhất. 

=> Nhà văn đã khắc họa rất chân thực nỗi day dứt, đau đớn của Lão Hạc sau khi bán cậu Vàng * Một con người giàu lòng tự trọng 

- Túng quẫn quá, lão chỉ ăn củ chuối, sung luộc,... nhưng lại từ chối những gì ông giáo ngầm cho. 

- Lão đến nhờ ông giáo hai việc: 

+ Trông mảnh vườn hộ, đợi con trai về sẽ giao lại vườn cho nó. 

+ Mang hết tất cả số tiền mà lão dành dụm được nhờ ông giáo giữ để khi mình chết thì còn có cái để nhờ ông giáo và bà con lo liệu ma chay. 

- Lão đến gặp Binh Tư xin ít bả chó và nói dối để đánh bả con chó hay đến vườn nó. Nhưng thật ra lão dùng bả chó để tự tử. 

- Hình ảnh lão chết đầy đau đớn dữ dội và thê thảm của một con người hiền lành, nhâm hậu: vật vã trên giường, đầu tóc rũ rượi, hai mắt long sòng sọc, tru tréo bọt mép sùi ra,... 

=> Qua cái chết của lão Hạc đã tố cáo xã hội thực dân đã đẩy người nông dân nghèo khổ vào bước đường cùng. 

c, Giá trị nghệ thuật 

- Ngôi kể thứ nhất rất linh hoạt, tự nhiên phù hợp với từng hoàn cảnh. 

- Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật 

- Ngôn ngữ độc thoại, đối thoại sinh động, hấp dẫn.

Kết bài 

- Khái quát lại nhân vật lão Hạc 

- Nêu một vài đánh giá của bản thân về nhân vật lão Hạc trong tác phẩm.

2. Phân tích nhân vật lão Hạc trong tác phẩm "Lão Hạc" ngắn gọn:

Truyện ngắn "Lão Hạc" là một trong những tác phẩm tiêu biểu của Nam Cao viết về đề tài người nông dân trước cách mạng. Hình ảnh nhân vật lão Hạc trong tác phẩm cùng tên là một trong những biểu tượng cho người nông dân Việt Nam.

Hoàn cảnh của lão Hạc cũng giống như biết bao người nông dân trước cách mạng với cuộc sống đói nghèo, cực khổ. Nhưng lão Hạc cũng có hoàn cảnh riêng mình. Vợ mất sớm, cậu con trai cũng bỏ đi đồn điền cao su vì lão không có đủ tiền để lo cho con lấy vợ. Lão chỉ có duy nhất con chó vàng là kỷ vật của con trai để bầu bạn. Số phận đáng thương của lão không chỉ dừng lại ở đấy mà lão còn phải đối mặt với cái đói nghèo, sự già yếu và cô độc. Để rồi cuối cùng lão phải bán đi người bạn duy nhất của mình đó là con chó vàng trong sự đau đớn, day dứt đến tột cùng. Hoàn cảnh lão Hạc bi thương là thế nhưng lão vẫn có những phẩm chất vô cùng tốt đẹp. Lão Hạc là một người cha thương yêu con hết mực. Vì con, lão có thể làm tất cả, lão chấp nhận đối mặt với sự cô đơn để cho con trai ra đi làm ăn cho thỏa chí. Con trai bỏ đi rồi, lão dồn hết tất cả tình yêu thương của mình vào cậu Vàng. Bởi nó là kỉ vật duy nhất mà con trai để lại cho lão. Khi nhìn thấy con chó, lão tưởng như được nhìn thấy con trai của mình. Lão kiên quyết không chịu bán mảnh vườn bởi đó là của hồi môn của con, lão thương con nên chấp nhận cái đói, thậm chí cả cái chết. Nếu như lão bán mảnh vườn đi, ắt hẳn lão sẽ đủ ăn đủ tiêu để vượt qua thời kỳ khổ cực, khốn khó. Nhưng lão lại sợ rằng khi con trai trở về không còn có đất để làm ăn sinh sống nữa.

Cuộc sống có đói nghèo, có khổ đau nhưng lão không vì thế mà tha hóa về phẩm chất. Lão là một con người giàu lòng tự trọng, kiên quyết không nhận sự giúp đỡ từ ông giáo, bởi lão nghĩ rằng hoàn cảnh của ông giáo cũng không khá hơn mình là bao. Lúc đầu là lão chỉ ăn khoai, song khoai hết, "lão chế tạo được món gì, ăn món ấy". Có hôm thì ăn củ chuối, rồi ăn sung luộc, rau má, một vài củ ráy hay bữa trai, bữa ốc. Rồi cũng chẳng còn có gì để ăn, để sống. Con người ta khi ở trong hoàn cảnh này rất dễ đánh mất đi sự trong sạch của bản thân. Nhưng lão Hạc thì không phải con người như vậy. Lão túng quẫn và quyết định tìm đến cái chết để giải thoát cho mình. Lão Hạc đến xin Binh Tư một ít bả chó nói dối là có con chó hay đến vườn nên muốn đánh bả nó, lão còn hứa rằng nếu được thì sẽ mời Binh Tư uống rượu. Binh Tư và ông giáo đều nghi ngờ lão. Nhưng không, lão vẫn giữ trọn vẹn tâm hồn trong sáng, sự dào dạt tình yêu thương vô cùng đáng quý, đáng trân trọng của người nông dân và hơn cả thế là sự tự trọng cao đẹp của bản thân. Lão đã dùng số bả chó xin được để tự tử. Lão đã tìm đến cái chết, một cái chết đau đớn dữ dội, khốc liệt để cho tâm hồn được trong sạch, được trọn vẹn nghĩa tình với tất cả mọi người, trong đó có cả với cậu Vàng đáng thương, tội nghiệp.

Với ngòi bút độc đáo của mình, nhà văn Nam Cao xây dựng thành công hình tượng nhân vật lão Hạc. Qua đó, người đọc đã có thể thấm thía được số phận vô cùng bất hạnh của người nông dân Việt Nam trước cách mạng, cũng như những phẩm chất cao thượng tốt đẹp của họ.

3. Phân tích nhân vật lão Hạc trong tác phẩm "Lão Hạc" hay nhất:

"Lão Hạc" là một trong những truyện ngắn đặc sắc, độc đáo của nhà văn Nam Cao khi viết về đề tài người nông dân trước cách mạng. Tác phẩm chan chứa tình người, đã lay động biết bao nhiêu nỗi xót thương khi nhà văn đã kể về cuộc đời đầy bất hạnh và cái chết vô cùng đau đớn khốc liệt của một lão nông dân nghèo khổ. Nhân vật lão Hạc trong tác phẩm đã để lại trong lòng người đọc sự ám ảnh khi nghĩ về số phận của người nông dân Việt Nam trong xã hội cũ.

Lão Hạc là một con người có cuộc sống nghèo khổ, bất hạnh. Tài sản, vốn liếng của lão chỉ có ba sào vườn, một túp lều, một con chó. Vợ lão chết rất sớm, lão làm thuê kiếm sống nuôi con một mình. Đứa con trai duy nhất của lão không có trăm bạc để lấy vợ phẫn chí đi đồn điền cao su Nam Kỳ, đi sáu năm rồi vẫn chưa về. Cuộc sống cô quạnh cùng tuổi già, bất hạnh lại càng chồng chất. Lão chỉ còn có một con chó vàng để bầu bạn. Lão bị ốm kéo dài 2 tháng 18 ngày nhưng không một ai bên cạnh chăm sóc, đỡ đần. Hoàn cảnh của lão vô cùng đáng thương.

Không những thế sau trận bão, trong vườn cây trái hoa màu bị tàn phá sạch sành sanh. Nghề sợi trong làng bị mất. Đàn bà con gái trong làng đi làm thuê giành hết mọi việc, lão không có việc làm mà cũng chẳng ai thuê lão đi làm nữa. Lão thất nghiệp nhưng giá gạo lại ngày càng tăng cao. Số tiền dành dụm khi bán được hoa lợi trong vườn, lõ đã chi tiêu gần hết trong trận ốm. Khi nghe lão Hạc nói về việc bán chó, ông giáo nghĩ rằng "Lão Hạc ơi! Ta có quyền giữ cho ta một tí gì đâu?". Mỗi ngày cậu Vàng ăn "rẻ cũng mất hào rưỡi, hai hào". Mặc dù lão Hạc rất yêu thương cậu Vàng, nhưng lấy đâu ra tiền đâu mà nuôi. Lão Hạc quyết định đầy đau đớn bán cậu Vàng cho thằng Xiên, thằng Mục. Sau khi bán cậu Vàng xong, cuộc sống của lão Hạc bị đẩy xuống đáy vực sâu bi thảm. Lão tự trách mình đã già mà còn "lừa một con chó". Túng bấn, cô đơn, đói khổ ngày càng nặng nề hơn, lão chỉ ăn khoai, củ chuối, sung luộc, rau má, hay thỉnh thoảng có một vài củ ráy, bữa trai, bữa ốc. Lão không nhận sự giúp đỡ từ ông giáo "gần như là hách dịch". Lão đã ăn bả chó tự tử để giải thoát cho mình. Lão chết trong đau đớn và vô cùng thê thảm: vật vã trên giường, đầu tóc rũ rượi, hai mắt long sòng sọc, tru tréo bọt mép sùi ra,... vật vã đến hai giờ đồng hồ rồi mới chết!

Số phận của lão Hạc thật đáng thương. Tác giả đã thể biết bao tình thương xót đối với những số phận con người bế tắc, đau khổ không còn cách nào khác mà phải tìm đến cái chết rất thê thảm. Lão Hạc cũng đã từng hỏi ông giáo rằng "nếu kiếp người cũng khổ nốt thì ta nên làm kiếp gì cho thật sướng?" đã cho thấy sự đau đớn đến tột cùng của một kiếp người. Lão Hạc là một con người hiền lành, lương thiện, chất phác, giàu tình yêu thương. Lão thương con, biết con trai buồn vì không có tiền để lấy vợ. Lão đau đớn chỉ biết khóc khi con sắp đi làm phu đồn điền cao su ở Nam Kỳ bởi "Cao su đi dễ khó về". Con trai lão đã đi sáu năm rồi chưa về. Trong vườn, hoa lợi bán được bao nhiêu lão đều dành dụm cho con, mong con trở về có vốn để làm ăn. Có nghèo đói, khổ sở nhưng lão vẫn giữ trọn vẹn được ba sào vườn dành cho con. Lão thà chết chứ không chịu bán đi một sào. Đó là sự hi sinh thầm lặng cực kì to lớn của người cha dành cho con.

Tấm lòng nhân hậu của lão được thể hiện sâu sắc qua cách lão đối xử với con chó vàng - kỷ vật đứa con trai để lại. Lão thương nó, quý nó, đặt tên là "cậu Vàng". Cái bát của nó ăn là chiếc bát sứ như của nhà giàu. Đôi khi lão đem ra cầu ao tắm rửa, bắt rận cho nó. Ăn gì lão cũng cho cậu Vàng ăn. Uống rượu, lão nhắm một miếng cũng lại gắp cho cậu Vàng như người ta gắp thức ăn cho con cháu ở trong gia đình. Những lời tâm sự của lão như lời tâm sự với người thân quen trong nhà "Cậu Vàng của ông ngoan lắm! Ông không cho giết... Ông để cậu Vàng ông nuôi...". Qua cách lão Hạc đối xử với cậu Vàng, có thể thấy lão Hạc nuôi nấng, săn sóc cậu Vàng như là con, là cháu; không chỉ vậy cậu Vàng là chỗ dựa về tinh thần, là niềm vui, là nơi để lão san sẻ tình thương yêu, giúp lão vơi đi những nỗi buồn cay đắng trong cuộc đời. Cậu Vàng đã ánh lên vẻ đẹp tâm hồn tốt đẹp của lão nông dân nghèo khổ, bất hạnh ấy. Chính vì vậy, lão đau đớn sau khi bán cậu Vàng xong, lão đã chìm sâu xuống đáy bể thê lương, dẫn đến một cái chết bi thảm.

Là một người nông dân nghèo khổ nhưng lão Hạc vô cùng trong sạch và giàu lòng tự trọng. Trong cảnh đói khổ cùng cực được ông giáo ngầm giúp đỡ nhưng lão lại từ chối. Đến cuối cùng phải bán con chó - người bạn duy nhất của lão, bán xong lão day dứt, đau đớn, dằn vặt lương tâm. Tác giả đã rất tinh tế khi đưa nhân vật Binh Tư "làm nghề ăn trộm" vào phần cuối của truyện,tạo nên một sự đối sánh đặc sắc, góp phần làm nổi bật lên tấm lòng trong sạch, lòng tự trọng của lão Hạc.

Nói tóm lại, số phận của lão Hạc đầy bất hạnh, đau khổ. Cuộc sống thì cô đơn, nghèo đói, cô đơn; đến cái chết cũng đau đớn, quằn quại. Tuy cuộc sống đau khổ là thế nhưng phẩm chất của lão Hạc. Nhà văn Nam Cao đã miêu tả chân thực nhân vật lão Hạc đã điển hình cho người nông dân Việt Nam trước cách mạng.

4. Phân tích nhân vật lão Hạc trong tác phẩm "Lão Hạc" chi tiết:

Nam Cao là một nhà văn xuất sắc của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám 1945. Những tác phẩm của ông được cảm nhận từ những vẻ đẹp tâm hồn cao quý của họ trước cảnh nghèo đói, khổ cực. Trong đó, không thể không nhắc đến truyện ngắn "Lão Hạc" của ông. Lão Hạc là nhân vật chính trong tác phẩm, có một hoàn cảnh vô cùng bất hạnh nhưng lão vẫn giữ được sự trong sáng, lòng tự trọng cao cả và tình yêu thương với người thân. Qua đó, nhà văn Nam Cao đã thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc và tiến bộ.

Cũng như những người nông dân khác lão Hạc phải đối mặt với sự nghèo đói của cuộc sống tăm tối, cực khổ trước Cách mạng. Không chỉ thế, lão còn có những hoàn cảnh riêng rất nhiều bất hạnh. Vợ lão chết sớm, không có tiền lấy vợ nên con trai lão phẫn chí bỏ đi đồn điền cao su. Lão chỉ có người bạn duy nhất là con chó vàng - kỷ vật của con trai để lại. Cùng một lúc lão Hạc phải đối mặt với nhiều đau khổ khác nhau: sự cô đơn, nghèo đói, tuổi già, bệnh tật. Rồi cuối cùng cuộc sống cơ cực đã dồn lão đến mức tìm đến cái chết. Lão đau khổ, dứt ruột bán cậu Vàng mà lão thương yêu "Mặt co rúm lại, những nếp nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra,...", "lão hu hu khóc". Mấy hôm lão chỉ ăn khoai, song khoai hết, lão chế được gì thì ăn ấy. Hôm ăn củ chuối, hôm sung luộc, hôm rau má, thỉnh thoảng có vài củ ráy, bữa trai, bữa ốc để ăn. Nhưng rồi cũng đến mức không còn gì để ăn nữa. Không còn đường sống, lão Hạc chỉ còn cách tìm đến cái chết. Và cái chết đó thật đau đớn, bi thảm đó là chết do dùng bả chó tự tử. Cái chết của lão vô cùng dữ dội: hai mắt long sòng sọc, sùi bọt mép, co giật,... Cái chết ấy của lão không khác gì cái chết của một con chó, điều đó khiến người đọc liên tưởng đến cái chết của cậu Vàng. Khổ đau, đói nghèo như thế nhưng nhân phẩm của lão không hề bị tha hoá. Lão xin bả chó của Binh Tư để tự tử nhưng nói dối là đánh bả con chó hay đến vườn. Cả Binh Tư và ông giáo đã nghi ngờ tưởng lão xin bả chó để đi ăn trộm. Nhưng không phải vậy, lão Hạc vẫn giữ được tâm hồn yêu thương đáng quý của người nông dân và hơn hết lão vẫn giữ được sự tự trọng vốn có của mình.

Lão là một người cha hết mực yêu thương con, lão chấp nhận cô đơn với tuổi già để cho con trai ra đi cho thỏa chí. Sau đó lão dồn hết tất cả tình thương vào con chó vàng. Không phải lão cưng chiều con chó Vàng vì nó đẹp, nó khôn mà quan trọng nhất lão thương yêu cậu Vàng tới mức có cái ăn đều chia cho nó cùng ăn, cho nó ăn vào cái bát sứ to như người giàu, rồi đến khi cậu Vàng chết lão đau đớn, quằn quại, bởi nó chính là kỉ vật duy nhất mà cậu con trai độc nhất của lão để lại. Mỗi khi thấy con chó Vàng, lão tưởng như được nhìn thấy con trai mình. Không chỉ thế, lão thương con tới mức chấp nhận sự đói, khổ thà chết chứ không chịu bán mảnh vườn của hồi môn của con. Nếu như lão bán đi mảnh vườn, thì ắt hẳn lão sẽ có đủ ăn đủ tiêu nhưng lão lại sợ con trai trở về không có đất để làm ăn. Chính vì vậy lão nhờ ông giáo trông nom mảnh vườn cho con rồi tìm đến cái chết. Tình yêu thương con vô bờ bến của người cha lão Hạc thật cảm động biết bao.

Mặc dù cuộc đời có nhiều cám dỗ nhưng lão Hạc vẫn sống đầy lòng tự trọng trước. Nếu được đặt trong hoàn cảnh như lão, người ta đã chọn cách sống là đi ăn trộm như nhân vật Binh Tư hay người đàn bà trong tác phẩm"Một bữa no" của nhà văn Nam Cao nhưng lão Hạc lại không chọn cách đấy. Lão được ông giáo giúp nhưng lão lại "từ chối gần như hách dịch" sự giúp đỡ ấy khiến cho ông giáo đôi khi cũng bị chạnh lòng. Khi thấy lão Hạc xin bả chó để đánh bả con chó trong vườn, Binh Tư nghĩ rằng "lão cũng ra phết đấy chứ chẳng vừa đâu". Ngay cả ông giáo cũng nghi ngờ lão "con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư?". Nhưng rồi tất cả đều ngỡ ngàng trước cái chết đột ngột của lão Hạc. Cái chết ấy thật khốc liệt thể hiện tâm hồn trong sạch của lão Hạc, lão vẫn giữ tình nghĩa trọn vẹn với tất cả mọi người, trong đó có cả với cậu Vàng. Lão đã tính toán từ trước khi chết rằng gửi ông giáo mấy chục đồng bạc để đến khi chết có tiền lo liệu ma chay mà không phải phiền đến mọi người.

Nhà văn Nam Cao đã xây dựng thành công nhân vật lão Hạc với nghệ thuật khắc họa nhân vật rất tài tình, hấp dẫn. Điều đó không chỉ được thể hiện qua bộ dạng, cử chỉ của lão Hạc mà nó còn được thể hiện cả trong lời nói khi lão kể chuyện lừa bán cậu Vàng cho ông giáo. Sử dụng ngôn ngữ sinh động, hấp dẫn, giàu sức gợi cảm và tính tạo hình.

Qua nhân vật lão Hạc trong tác phẩm cùng tên, tác giả đã thể hiện tinh thần nhân đạo tiến bộ sâu sắc. Nhà văn Nam Cao đồng cảm với cái đói, cái nghèo của người nông dân Việt Nam trong xã hội cũ dồn họ đến bước đường cùng và cái chết bi thảm chính là lối thoát nhanh chóng dành cho họ. Bên cạnh đó, ông đề cao vẻ đẹp tâm hồn cao quý của người nông dân ngay cả khi họ bị dồn vào bước đường cùng. Người nông dân ấy không chỉ giàu tình yêu thương mà còn sống đầy lòng tự trọng.

5. Phân tích nhân vật lão Hạc trong tác phẩm "Lão Hạc" có chọn lọc:

Nhắc đến đề tài người nông dân và phản ánh hiện thực đời sống khó khăn của họ trước Cách mạng thì không thể thiếu nhà văn Nam Cao. Nổi bật lên trong số đó là truyện ngắn Lão Hạc, đó cũng tác phẩm đặc sắc nhất, giống như điểm son trong sự nghiệp văn học của nhà văn Nam Cao.

Nam Cao cũng xuất thân từ nông dân nên ông luôn trăn trở về số phận của họ trong xã hội phong kiến. Trong truyện ngắn nhân vật Lão Hạc là hình ảnh của một ông lão nông dân ở thôn quê Việt Nam có số phận đáng thương vì khó khăn, nghèo nàn. Gia đình có ba người nhưng vì vợ mất sớm, nên lão dành hết tình thương một mình nuôi con lớn trưởng thành. Nhưng vì quá nghèo khiến con trai lão không lấy được vợ, thất vọng con lão bỏ nhà đi làm đồn điền cao su ở Nam Kì. Và rồi lão ở một mình cùng nỗi cô đơn, niềm vui của lão chính là cậu Vàng và được lão chăm sóc rất chu đáo giống như chăm sóc cho đứa con của mình. Qua đó cho thấy lão là một con người có tấm lòng bao dung, nhân hậu.

Thương thay cho số phận của lão. Cuộc đời nghèo khó cứ theo ông mãi. Vợ lão chết để lại mảnh vườn ba sào, nhưng dù cho có nghèo đói đến đâu chăng nữa lão cũng nhất quyết không bán. Tất cả của cải hoa màu thu được lão đều để dành chờ ngày con trai về để dùng cưới vợ. Nhưng cuộc đời lại trớ trêu thay, bao nhiêu vốn liếng lão dành dụm được đều sạch nhẵn sau trận ốm nặng của lão. Sau trận ốm này, người lão yếu hẳn đi, việc nhẹ thì người ta tranh làm hết, việc nặng thì không làm được, ông lão phải ăn củ chuối, củ ráy, con trai, con ốc...để cầm hơi sống qua ngày. Sức khỏe yến dần lão không kiếm được tiền để sống, nên lão đã tìm đến cái chết vì sợ tiêu vào tiền của lấy vợ của con trai. Đến đây người đọc không khỏi xúc động trước tình yêu thương của người cha già dành cho đứa con trai mình. Đồng thời cũng thấy được số phận của bi thương của ông lão.

Lão nghèo đến nỗi phải bán cả cậu Vàng, con vật mà lão yêu thương nhất và lão coi nó như là người bạn gắn bó với lão qua từng ngày mà lão yêu thương, gắn bó. Khi kể với ông giáo việc mình bán chó, lão cảm thấy đau đớn và xót xa. Mặt lão co rúm lại, nếp nhăn xô lại với nhau, nước mắt lão chảy ra, đầu lão nghẹo về một bên, miệng lão móm mém khóc,... Vì thương cậu Vàng nên lão khóc và cảm thấy mình là một kẻ lừa dối.

Dù cho số phận có nghèo nàn, túng đói hay bi thương nhưng lão không đánh mất phẩm chất của mình. Lão luôn nghĩ đến con trai mình dù cho lão có đến bước đường cùng. Lão đủ can đảm để nghĩ đến chuyện kết thúc cuộc đời để không làm phiền đến ai. Lão từ chối mọi sự cưu mang của người khác, ngay cả người hàng xóm gần gũi và tin tưởng nhất là ông giáo lão cũng từ chối, bởi lão không muốn làm phiền đến ai. Lão đã nhịn ăn, cộng thêm tiền bán cậu Vàng, lão tích góp được hai mươi lăm đồng và gửi ông giáo nhờ làm đám ma cho mình. Lão luôn nghĩ đến hạnh phúc của con trai mình, trước khi chết, lão viết văn tự nhượng mảnh vườn cho con mình và nhờ ông giáo giữ giùm. Dù cho cuộc đời lão có nghèo khó nhưng lão vẫn là một người có phẩm chất cao đẹp, là người giày tình yêu thương và giàu đức hi sinh.

Cuối cùng lão dùng bả chó để tự tử để kết liều cuộc đời mình, lão vật vã trên giường, đầu tóc lão rũ rượi, quần áo xộc xệch, đôi mắt lão long sòng sọc, bọt mép lão sùi ra... Hình ảnh ấy ông lão thật bi thương. Cái chết của lão càng tô đậm thêm phẩm chất cao đẹp của người nông dân nghèo hướng thiện. Cuộc đời của ông lão tuy nghèo đói nhưng không làm mất đi tấm lòng nhân hậu, giàu tình yêu thương và trong sáng của mình.