Phân tích 2 phát hiện của nghệ sĩ Phùng (Chiếc thuyền ngoài xa)

1. Phân tích đề:

- Yêu cầu của bài: phân tích 2 phát hiện của nghệ sĩ Phùng (Chiếc thuyền ngoài xa) 

- Dẫn chứng, phạm vi tư liệu: từ ngữ, câu văn, nghệ thuật tiêu biểu trong truyện ngắn ´´ chiếc thuyền ngoài xa ``.

- Phương pháp luận chính của bài văn: phân tích

2. Hệ thống luận điểm:

Luận điểm 1: Phát hiện ra cái đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh trong sương mờ của làng chài ven biển.

Luận điểm 2: Phát hiện cảnh bạo lực của gia đình hàng chài đối nghịch với phát hiện thứ nhất.

3. Dàn ý phân tích 2 phát hiện của nghệ sĩ Phùng:

Mở bài: 

Giới thiệu sơ lược đôi nét về tác giả, tác phẩm (Nguyễn Minh Châu (1930 - 1989) ông là một trong những nhà văn tiêu biểu đối với nền văn học Việt Nam thời hiện đại; + Truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa là một trong những truyện ngắn tiêu biểu in đậm phong cách văn của tác giả Nguyễn Minh Châu: tự sự,  triết lí nhân sinh; Thông qua 2 phát hiện của nhân vật Phùng trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa, tác giả Nguyễn Minh Châu đã thể hiện những đánh giá, quan điểm riêng về mối quan hệ giữa cuộc đời với nghệ thuật, giữa người nghệ sĩ với người dân. )

Thân bài:

Phát hiện thứ nhất : Vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa trên biển sớm mờ sương bên làng chài. ( Trong giây lát tuyệt đẹp đó, nhân vật Phùng đã nhận ra được chân lý của sự hoàn mỹ, thì ra đứng trước cảnh tuyệt đẹp, trước sự toàn bích, hài hòa, lãng mạn trong cuộc đời, tâm hồn người nghệ sĩ mới có thể được thanh lọc để trở nên trong trẻo.)

Phát hiện thứ hai: Thấy cảnh bạo lực trong gia đình hàng chài ( Nhân vật Phùng đã ý thức được trách nhiệm của một người nghệ sĩ rằng: Người nghệ sĩ đích thực không phải chỉ nhìn cuộc sống như chiếc thuyền ngoài xa mà cần thực sự phải thấu hiểu, đi sâu vào khám phá cuộc sống của con người mới có thể nhìn ra sự thật bên trong cái đẹp.)

Đặc sắc nghệ thuật: Tình huống truyện nghịch lí độc đáo, diễn biến tình tiết giàu kịch tính, chi tiết đối lập, lời văn giản dị, mộc mạc, …

Kết bài:

Tóm tắt giá trị của hai phát hiện của Phùng: Thông qua phát hiện về hai phát hiện của Phùng, nhà văn Nguyễn Minh Châu đã đặt ra những trăn trở về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc đời, giữa nghệ sĩ và nhân dân.

4. Bài phân tích 2 phát hiện của nghệ sĩ Phùng (Chiếc thuyền ngoài xa) đạt điểm cao:

Nguyễn Minh Châu là  nhà văn quân đội,  là nhà văn sử thi pha chút trữ tình lãng mạn. Từ năm 1975, ông chuyển  sang nguồn cảm hứng hoàn toàn thế tục với những câu hỏi về đạo đức và triết lý sống. Ông được coi là một trong những cây bút tiên phong của văn học Việt Nam thời Phục hưng. “Chiếc thuyền ngoài xa” là một trong những tác phẩm tiêu biểu mà nhà thơ phải kể đến. 

Truyện ngắn "Chiếc thuyền ngoài xa" được Nguyễn Minh Châu sáng tác năm 1983, in lần đầu trong tuyển tập “Bến quê” 1985, sau đó  tác giả lấy làm nhan đề chung cho tuyển tập truyện ngắn đã in những câu chuyện  năm 1987.  Đây là hai nhận xét của  nghệ sĩ Phùng mà Nguyễn Minh Châu đầy ý nghĩa.

Sau lần khám phá đầu tiên, câu chuyện được kể lại qua lời kể của Phùng, một nhiếp ảnh gia được giao nhiệm vụ chụp thuyền và biển cho bộ lịch Tết. Anh trở lại làng chài bên bờ biển - nơi anh từng chiến đấu. Sau bao ngày chờ đợi, Phùng đã bắt được một “cảnh đắt giá”, cảnh một chiếc thuyền xa xa trên biển một buổi sáng mờ sương: “Trước mặt tôi là một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ. Mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng do ánh mặt trời chiếu vào. Vài bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum, đang hướng mặt vào bờ. Tất cả khung cảnh ấy nhìn qua những cái mắt lưới và tấm lưới nằm giữa hai chiếc gọng vó hiện ra dưới một hình thù y hệt cánh một con dơi, toàn bộ khung cảnh từ đường nét đến ánh sáng đều hài hòa và đẹp…”.

Bức tranh thiên nhiên đẹp, thể hiện sự nhạy cảm thẩm mỹ của một người có tài am hiểu sâu sắc nghệ thuật hội họa.Câu đầu là ước lệ, Cảm nhận chung về “Bức tranh mực Tàu” cận cảnh bằng “những mắt lưới”, phối cảnh là“chiếc thuyền ngoài xa” . Tiếp đến là hình ảnh đặc sắc mũi thuyền bồng bềnh trong sương, bóng người lớn trẻ nhỏ giăng lưới… Một khung cảnh huyền ảo của “bầu sương mù trắng như sữa”, tinh khiết và “màu hồng hồng” từ nắng, cả hai vẫn với hình bóng “im phăng phắc” và “mũi thuyền” hướng vào bờ. Các từ  “lòe nhòe”, “hồng hồng”, “phăng phắc”, “khum khum” làm cho khung cảnh hư ảo nhiều hơn thực. Các phép so sánh “trắng như sữa”, “lặng như tượng” càng nhấn mạnh chất thị giác của hình ảnh. Tất cả điều này tạo ra vẻ đẹp cuối cùng của thiên nhiên, tuyệt đỉnh mà tạo hóa ban tặng.

Đứng trước vẻ đẹp tột cùng của thiên nhiên, người nghệ sĩ cảm thấy tim mình đập mạnh “trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào”. Vì Phùng cảm thấy “bản thân cái đẹp là đạo đức”, nó giúp ta “khám phá thấy cái toàn thiện, toàn mỹ”, nó có tác dụng thanh lọc tâm hồn, làm cho con người trở nên cao thượng, thánh thiện. Phụng “bấm liên thanh hết một phần tư cuốn phim” để chụp được cảnh đẹp mê hồn. Hạnh phúc của nghệ sĩ Phùng là hạnh phúc được khám phá và sáng tạo, được quan sát những vẻ đẹp kỳ thú. Để có được niềm hạnh phúc này, người nghệ sĩ phải kiên trì,  vượt khó và đam mê  nghệ thuật. Và vẻ đẹp kỳ diệu đôi khi  đến với người nghệ sĩ vào thời điểm bất ngờ nhất. Đây là vẻ đẹp của thiên nhiên, là sự hòa hợp kỳ lạ giữa cảnh vật và con người,  giản dị và hoàn hảo. 

Một phát hiện khác là  bạo lực gia đình của người đánh cá với vợ. Đang thích thú trước vẻ đẹp của thiên nhiên, Phùng ngỡ ngàng khi một chiếc thuyền  mơ màng tiến đến, vọng lại tiếng kêu thảm thiết của một người đàn ông:“Cứ ngồi nguyên đấy. Động đậy tao giết cả mày đi bây giờ”. Một vài ngư dân xuống thuyền. Người phụ nữ đi trước, cô ấy “trạc ngoài bốn mươi”, “thân hình cao lớn với những đường nét thô kệch”, “mụ rỗ mặt, khuôn mặt mệt mỏi sau một đêm thức trắng kéo lưới, tái ngắt và dường như đang buồn ngủ”. Người chồng theo sau “tấm lưng rộng và cong”, “mái tóc tổ quạ, đi chân chữ bát… người đàn bà”.  Người đàn ông hà khắc, nhẫn tâm, nhẫn tâm với sức đầu gấu, hình thù dị hợm, “trút cơn giận như lửa cháy” vào việc đánh vợ bằng chiếc thắt lưng to bản như đánh kẻ thù, “vừa đánh vừa thở hồng hộc, hai hàm răng nghiến ken két”, vừa đánh vừa chửi với tiếng rên rỉ đau đớn:“Mày chết đi cho ông nhờ. Chúng mày chết hết đi cho ông nhờ!”.

Lạ lùng thay, người đàn bà đứng yên đánh chồng  “không hề kêu một tiếng, không chống trả cũng không tìm cách chạy trốn”. Nhân vật Phụng chưa hết bàng hoàng thì  đứa con của  vợ chồng thì thằng Phác lao đến “như một viên đạn”. Anh ta nắm lấy thắt lưng và đấm vào ngực cha mình, nhưng nhận lại hai đòn, ngã  xuống  cát.Sau đó, họ về thuyền... Mọi thứ như một vở kịch câm,  đầy  nghịch lý, không lời bình, không  lời thoại, một vở kịch  nghẹt thở với những hình ảnh khô cứng, không ngừng. Tính nhân văn, nó  xâm chiếm một cách tàn nhẫn giây phút hạnh phúc của người nghệ sĩ khiến Phùng uất ức, bực bội, chỉ biết đứng  “há mồm ra mà nhìn!”.

Tất cả những cảnh trên là mặt trái của một bức ảnh đẹp  mà Phụng đã nhìn thấy. Tuy nhiên, đây chỉ là  phần cực đoan của sự thật. Lần thứ hai Phụng phải chứng kiến ​​cảnh bạo hành trong gia đình thuyền chài này. Là một người lính, Phùng không thể làm ngơ trước cái ác, anh xông thẳng vào trận đánh đòn và bị thương nhẹ. Anh cay đắng nhận ra rằng, những ngang trái, tệ nạn và bi kịch của gia đình hàng chài chính là liều thuốc kỳ lạ khiến cho những hình ảnh kỳ diệu mà anh dày công dày công sáng tác bỗng trở nên khủng khiếp, khủng khiếp... 

Từ hai phát hiện của một nghệ sĩ và một nhà văn mà tôi muốn nhằm gửi gắm đến người đọc một thông điệp: Cuộc sống luôn ẩn chứa  nhiều nghịch lý, mâu thuẫn không dễ lý giải. Khi đánh giá con người ở đời không thể chỉ nhìn vào vẻ bề ngoài mà phải đào sâu để khám phá, khám phá nội tâm của họ.

5. Bài phân tích 2 phát hiện của nghệ sĩ Phùng (Chiếc thuyền ngoài xa) hay nhất:

Nguyễn Minh Châu là một cây bút đầy nhiệt huyết, luôn trăn trở về  nền văn học xứng đáng với vị thế dân tộc và được nhân dân mong đợi. Lấy cảm hứng từ những thiên anh hùng ca lãng mạn  đã  tạo nên vẻ đẹp rực rỡ trong các tác phẩm thời  chiến  như  Mảnh trăng cuối rừng, Dấu chân người lính, Cửa sông, … ., ông chuyển dần  sang tính chất triết luận. bàn về  giá trị con người. tìm về bản chất con người như nguồn nuôi sống đời thường, tìm về hạnh phúc và  nhân cách trọn vẹn trong cuộc hành trình.  Chiếc thuyền ngoài xa sáng tác năm 1983 là một truyện ngắn rất tiêu biểu về cách tiếp cận cuộc sống  của nhà văn từ góc nhìn thế tục trong giai đoạn sáng tác thứ hai. Đây là tác phẩm mang đậm phong cách  Nguyễn Minh Châu: một tự truyện - một triết lý sống. Trong tác phẩm này, tác giả đã để nhân vật Phụng khám phá vẻ đẹp của con thuyền ngoài xa trên biển sớm đầy sương và những nghịch lý trớ trêu của gia đình hàng chài, từ đó thể hiện những suy ngẫm sâu sắc về nghệ thuật, nghệ thuật và cuộc sống của người dân chài.

Sự khám phá đầu tiên về chất thơ của nhiếp ảnh gia Phùng. Để có được bộ lịch nghệ thuật về thuyền và biển, theo yêu cầu của trưởng phòng, Phùng đã ra biển, nơi chiến trường năm xưa anh đã chiến đấu. Anh lên kế hoạch sắp xếp, nằm chờ suốt mấy buổi sáng. Giờ phút này đã đến, con mắt nhà nghề của người nghệ sĩ đã tìm thấy vẻ đẹp thiên đường trong biển mây buổi sáng, một cảnh đẹp mà có lẽ anh chỉ gặp một lần trong đời. Nó đẹp như bức tranh mực của một họa sĩ cổ đại. Nóc thuyền đánh dấu một buổi hoàng hôn mờ ảo trong màn sương trắng sữa pha chút ánh đỏ do nắng. Vài bóng dáng người lớn, trẻ con ngồi bình thản như pho tượng trên mũi thuyền, hướng ra bãi biển. Tất cả những bức tranh này, từ đường nét đến ánh sáng đều hài hòa và đẹp mắt, một vẻ đẹp giản dị và hoàn hảo. Đứng trước công trình kỳ vĩ của kỹ thuật hóa học, người nghệ sĩ trở nên bối rối và cảm thấy có gì đó đè nặng trong lòng. Chưa hết, trong phút chốc, người nghệ sĩ còn tìm thấy chân lý của sự toàn thiện, tìm thấy sự trong trắng của tâm hồn trong chốc lát. Không cần lựa chọn di chuyển nữa, anh bấm liên tiếp hết một phần tư cuộn phim và một cảm giác sung sướng tràn ngập tâm hồn. Đây là sự nhạy cảm của trái tim nghệ sĩ. Dường như trong hình ảnh con thuyền giữa biển sương trời gặp và thấy tâm hồn mình như được thanh lọc, trong sáng và thanh tịnh, vẻ đẹp hài hòa, lãng mạn của cuộc sống. Truyện đến đây vẫn không có gì đặc sắc, không có đột biến.

Một khám phá khác về nhân vật nhà nhiếp ảnh đầy nghịch lý, nó bất ngờ và trớ trêu như trò đùa nghiệt ngã của cuộc đời. Phùng nhìn thấy cô gái đánh cá xinh đẹp mơ màng hiện ra là một phụ nữ xấu xí, mệt mỏi, chưa ly hôn và một ông già hà khắc, hung bạo, độc ác, coi việc đánh vợ là cơ hội để tống khứ cô, để xoa dịu nỗi xót xa, đau khổ: không nói một lời, anh nén cơn giận như lửa đốt, lấy thắt lưng đánh vào lưng anh, anh thở hổn hển, nghiến chặt răng. , với mỗi cú đánh, anh ta đau đớn nguyền rủa: “Mày chết đi. cho ông nhờ, chúng mày chết đi cho ông nhờ”. Khi nhìn thấy cảnh tượng đó, Phùng đã rất ngạc nhiên đến nỗi trong vài phút đầu tiên tôi không nói nên lời. Sở dĩ có thái độ này là vì trước đó anh đã có một khoảnh khắc hạnh phúc ngập tràn tâm hồn vì vẻ đẹp siêu phàm của ngoại cảnh, anh từng cho rằng bản thân cái đẹp là một đức tính tốt, nhưng cảnh tượng mà anh vừa gặp phải. không có đạo đức ở mực nước biển có một chân lý của sự hoàn hảo. Phùng từng là một người lính cầm súng chiến đấu vì hòa bình của trái đất tươi đẹp nên không đành lòng nhìn cảnh ông già đánh vợ mình dã man như vậy nên đã vứt máy ảnh chạy xuống can ngăn. Nhưng chưa kịp can thiệp, Phác - con trai ông lão đã kịp thời đến bảo vệ người mẹ tội nghiệp: không biết bằng cách nào mà giật được chiếc thắt lưng, liền dướn thẳng người vung chiếc khóa sắt quật vào giữa khuôn ngực trần vạm vỡ  của người đàn ông cơ bắp rám nắng, ngực trần và sau đó bị bố đánh hai cái khiến cậu bé trượt chân ngã xuống cát. Rồi thằng bé điềm nhiên đưa những ngón tay lên mặt mẹ như muốn lau đi những giọt nước mắt đang giàn giụa. Phác thương mẹ , chính điều này khiến ta cảm động về tình mẫu tử dạt dào của người con. Cậu bé Phác khi biết Phùng đã chứng kiến ​​sự tàn ác của cha mình nên rất căm ghét ông. Ba ngày sau, Phùng nhìn thấy cảnh một người đàn ông đánh vợ, cảnh người chị lấy con dao găm mà người em sẽ dùng làm hung khí để bảo vệ người mẹ tội nghiệp. Em gái Phác, một cô gái yếu đuối nhưng dũng cảm, đã vùng vẫy để lấy con dao ra khỏi người em gái để ngăn em làm điều thất đức. Rõ ràng, cô rất đau lòng khi thấy cha mình ngược đãi mẹ mình, nhưng đồng thời, cô không thể để ông làm điều gì đó ngu ngốc. Cô gái lúc đó là chỗ dựa vững chắc của mẹ mình, bà đã làm đúng khi ngăn chặn hành động ngu ngốc của em trai mình. Sau khi chứng kiến ​​cảnh tượng trước mắt, Phùng đã thể hiện bản lĩnh của người lính là không thể làm ngơ trước sự hung bạo của kẻ ác nên lao vào can ngăn và bị tên này đâm trọng thương. Trở lại Tòa án quận, tất cả những biến cố lần lượt xảy ra khiến Phụng cay đắng nhận ra rằng đằng sau vẻ đẹp hoàn hảo tuyệt đối này lại có những điều hoàn toàn trái ngược, đó là những tai nạn oái oăm và trớ trêu của cuộc đời. Con thuyền nghệ thuật đủ xa để tạo nên vẻ đẹp huyền ảo, nhưng chân lý cuộc đời lại rất gần. Bi kịch của gia đình đánh cá kia giống như một chất tẩy rửa kỳ lạ khiến những thước phim kỳ diệu mà Phùng dày công ghi lại bỗng trở nên đáng sợ và hãi hùng.

Chiếc thuyền xa xa trên biển buổi sáng mờ sương rất đẹp, nên thơ  với  vẻ đẹp tự nhiên, hoàn hảo để làm bộ lịch nghệ thuật về thuyền và biển. Phùng thực sự xúc động và sửng sốt trước vẻ đẹp tuyệt vời của con thuyền và biển cả trước bình minh. Là một người lính nơi chiến trường, vào sinh ra tử, Phùng căm ghét mọi hình thức áp bức bất công và sẵn sàng làm bất cứ điều gì vì chính nghĩa và công lý. Làm sao một người nhạy cảm như anh có thể kìm được tức giận khi phát hiện ra rằng đằng sau khung cảnh tuyệt đẹp của con thuyền xa xa là sự hung bạo  của cái ác. Qua đây, Nguyễn Minh Châu muốn gửi đến người đọc những suy ngẫm rất sâu sắc: mỗi chúng ta, nhất là người nghệ sĩ, không nên chỉ đơn thuần tóm tắt để  nhìn  cuộc đời, bởi cuộc đời rất đa dạng và phức tạp. Trong đó không chỉ có  vẻ đẹp mộng mơ mà còn có cả những điều xấu xa, độc ác. Trước khi là một nghệ sĩ rung động trước cái đẹp, hãy là một con người biết yêu ghét, biết vui biết buồn, trên hết là lẽ thường, biết đối nhân xử thế cho nên người.