Những điểm mới của Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017

Sau khi ban hành Bộ luật hình sự năm 2015, Luật số 12/2017/QH14 được Quốc hội thông qua ngày 20 tháng 6 năm 2017. Luật sửa đổi, bổ sung nhằm quy định đồng bộ, nhất quán hơn trong Bộ luật hình sự. Hướng đến sự phù hợp và hiệu quả khi áp dụng trên thực tế. Góp phần bảo đảm quản lý nhà nước, điều chỉnh xã hội trong tương lai. Các điểm mới được nhận diện rải rác trong các điều, khoản của các phần nội dung khác nhau. Cùng tìm hiểu mục đích sửa đổi, bổ sung được ghi nhận trong Bộ luật hình sự sửa đổi.

Căn cứ pháp lý:

– Bộ luật Hình sự năm 2015;

– Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Luật sư tư vấn luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài: 1900.6568

Các sửa đổi, bổ sung nhằm đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm trong tình hình mới. Cũng như mang đến hiệu quả quy định và triển khai pháp luật trên thực tế. Các quy định chung và các tội hình sự đều được điều chỉnh cho phù hợp hơn với nhu cầu quản lý nhà nước.

Những điểm mới cơ bản của Luật số 12/2017/QH14 như sau:

1. Sửa đổi, bổ sung các quy định chung của BLHS năm 2015:

Mục đích: Để bảo đảm sự nhất quán trong chính sách xử lý. Bảo đảm tính bao quát, toàn diện và phù hợp hơn với thực tiễn.

1.1. Sửa đổi, bổ sung quy định liên quan đến người chưa thành niên phạm tội:

– Sửa đổi, bổ sung khoản 2 điều 12 của BLHS theo hướng kế thừa quan điểm của BLHS năm 1999. Theo đó, người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về một số tội rất nghiêm trọng do cố ý hoặc đặc biệt nghiêm trọng. Từ đó xác định cụ thể cho trách nhiệm hình sự và hướng xử lý đối với người phạm tội. Do đó, các tội cụ thể này được giới hạn trong 28 tội danh liệt kê tại khoản 2 điều 12 của Bộ luật.

– Sửa đổi, bổ sung khoản 3 điều 14 của BLHS năm 2015 theo hướng: Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi chuẩn bị phạm tội đối với 02 tội danh là tội giết người (Điều 123) và tội cướp tài sản (Điều 168).

Thay vì theo quy định của Bộ luật năm 2015 quy định cho 04 tội danh. Việc sửa đổi làm giảm đi cách thức xử lý hình sự, nhằm cải tạo nhận thức tốt hơn và cho người chưa thành niên nhiều cơ hội thay đổi.

1.2. Sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến pháp nhân thương mại phạm tội:

Mục đích: Nhằm tạo thuận lợi cho việc áp dụng trên thực tế, có thêm căn cứ để xác định tội phạm.

– Bổ sung nội dung quy định về phân loại tội phạm, tổng hợp hình phạt đối với pháp nhân thương mại phạm tội vào một số điều của BLHs năm 2015 (các điều 9 và 86). Khi đó, việc phân loại tội phạm được tiến hành hiệu quả, thống nhất trên thực tế.

– Bổ sung quy định tại Điều 76 của BLHS theo hướng mở rộng phạm vi trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại bao gồm cả đối với 02 tội danh là tội tài trợ khủng bố (Điều 300) và tội rửa tiền (Điều 324). Đây là các tội phạm có tính chất nguy hiểm cao đến an ninh, ổn định kinh tế của quốc gia. Do đó thêm vào danh mục tội khủng bố sẽ mang đến các thức giải quyết hiệu quả hơn.

2. Bộ luật Hình sự tiếng Anh là gì?

Bộ luật Hình sự tiếng Anh là Criminal Code.

3. Sửa đổi, bổ sung một số tội phạm của BLHS năm 2015:

3.1. Sửa đổi, bổ sung mức định lượng trong các khung của một số điều Luật:

Mục đích:

Nhằm bảo đảm sự nội tiếp giữa các mức định lượng trong các khung. Tránh chồng chéo, trùng lặp, gây khó khăn cho việc xử lý tội phạm. Giúp các chủ thể có thẩm quyền dễ dàng xác định khung hình phạt, điều khoản áp dụng trong trường hợp phạm tội cụ thể;

Luật số 12/2017/QH14 đã điều chỉnh định lượng mức đo lường đối với:

+ Định lượng về tỷ lệ thương tích, tổn hại cho sức khỏe.

+ Các mức định lượng khác thuộc cấu thành một số tội phạm về kinh tế, môi trường, ma túy, xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng và một số tội khác.

Đặc biệt, Luật đã điều chỉnh mức định lượng về khối lượng, thể tích các chất ma túy tại các khoản của các điều luật liên quan. Từ đó để tránh trùng lặp và phù hợp với thực tiễn điều tra, truy tố, xét xử từ trước đến nay. Khi tội phạm về ma túy ngày càng nhiều, đe dọa đến xã hội. Đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy.

Đối với các tội danh liên quan đến vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự và vật liệu nổ (các Điều 304 và 305 của BLHS):

– Đối tượng của quy định là các vật dụng trong quốc phòng, an ninh.

– Luật sửa đổi các tình tiết định lượng về số lượng vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự hoặc vật liệu nổ quy định tại các điểm b, khoản 2, điểm d khoản 3, điểm a khoản 4 Điều 304 và điểm b, khoản 2 và điểm a các khoản 3,4 điều 305 của BLHS. Quy định theo hướng không liệt kê cụ thể từng loại vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự và vật liệu nổ.

Luật sửa đổi kế thừa các quy định cũ của BLHS năm 1999. Đó là sử dụng tình tiết định tính “số lượng lớn”, “số lượng rất lớn” hoặc “số lượng đặc biệt lớn”. Đây là các từ ngữ dùng để bao quát, sẽ được mô tả và giải thích trong các văn bản hướng dẫn. Nhằm bảo đảm bao quát được hết các trường hợp phạm tội và linh hoạt trong xử lý tội phạm. Cũng như trách trường hợp các tội phạm thực tế chuyển hóa, diễn biến đa dạng.

3.2. Sửa đổi, bổ sung yếu tố cấu thành của một số tội phạm:

Mục đích:

Các yếu tố cấu thành giúp xác định, làm rõ và phân tích về tội phạm. Quy định này để bảo đảm phù hợp với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm;

Luật 12/2017/QH14 đã có những sửa đổi, bổ sung liên quan đến cấu thành tội phạm của BLHS số 100/2015/QH13. Thể hiện trong nội dung sửa đổi các Điều 112, 134,135, 158, 178, 190, 191, 203, 206, 209,232, 233, 243, 244, 248, 249, 250, 251, 252, 260, 261, 267, 268, 272, 273, 278,264, 270, 306, 307, 309, 310, 311, 313, 317, 322, 327, 343, 344, 363, 378, 386, 387, 388, 390 và 410 BLHS năm 2015. Ví dụ như:

– Bổ sung hành vi “cướp phá tài sản” vào cấu thành tội bạo loạn (Điều 112).

Thể hiện trong hành động, bản chất thực hiện gắn với tính chất bạo loạn. Qua đó để xử lý về tội này nhằm bao quát hành vi phạm tội hoạt động trước đây theo BLHS năm 1999. Cũng như triển khai nội dung tội rõ ràng, dễ xác định và căn cứ trên thực tế.

– Quy định riêng về đối tượng hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu hoặc pháo nổ:

Quy định tại Điều 190 (tội sản xuất, buôn báo hàng cấm) và Điều 191 (tội tàng trữ, vận chuyển hàng cấm) của BLHS. Bởi đây là các đối tượng hành hóa nhập lậu phổ biến vào nước ta trong những năm gần đây. Quy định cụ thể giúp việc áp dụng luật thống nhất và dễ dàng hơn trong các trường hợp đặc thù.

– Bổ sung chất XLR-11 (được tẩm ướp trong cỏ Mỹ) và lá KHAT (có chứa chất ma túy Cathinone) vào cấu thành tội phạm về ma túy (các Điều 248, 249, 250, 251, 252 BLHS).

Cung cấp rõ hơn các thông tin xác định cấu thành tội phạm. Đặc biệt là xác định các thành phần ma túy thực tế khi các tội phạm ngày càng tinh vi.

Đồng thời, bổ sung vào từng điều, khoản, điểm có liên quan quy định mang tính khái quát là “bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định” để bao quát các trường hợp phạm tội. Qua đó có văn bản hướng dẫn cụ thể hơn các đặc điểm liên quan xác định trong thành phần ma túy. Đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống ma túy. Luật pháp phải mang tính khái quát, phải đi trước quy định để xử lý các hành vi vi phạm thực tế.

– Sửa đổi, bổ sung cấu thành giảm nhẹ của một số tội.

Thực hiện theo hướng giới hạn phạm vi xử lý hình sự đối với trường hợp phạm tội có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả. Qua đó mang đến cách thức xử lý nhẹ hơn, giáo dục và răn đe người phạm tội trong trường hợp có thể kiểm soát, khắc phục được hậu quả. Các tội đó là:

+ Một số tội phạm xâm phạm an toàn giao thông (khoản 5 các điều 206, 261, 268, 278; khoản 4 các điều 267, 272).

+ Các tội vi phạm quy định về quản lý vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ (khoản 5 điều 307);

+ Vi phạm quy định về quản lý chất phóng xạ, vật liệu hạt nhân (khoản 5 điều 310);

+ Vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy (khoản 5 điều 313).

Theo đó, chỉ xử lý hình sự đối với trường hợp phạm tội có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả quy định tại khoản 3 của các điều này. Tức là xử lý hình sự khi hậu quả rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng. Các trường hợp khác được áp dụng hình phạt nhẹ hơn so với quy định đã bị thay thế.

3.3. Bỏ tội danh, thêm mới một số tội danh:

– Bỏ tội danh cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông (Điều 292 BLHS năm 2015).

– Đồng thời bổ sung một tội danh mới – đó là tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp (Điều 217a BLHS).

Mục đích:

Mang đến các quy định cụ thể, phù hợp hơn trong tình hình biến tướng của tội phạm. Các hành vi phạm tội phổ biến, đặc trưng phải được gọi tên bằng các tội danh cụ thể.

Nhằm xử lý nghiêm các vi phạm trong lĩnh vực kinh doanh theo phương thức đa cấp đang diễn biến hết sức phức tạp trong thời gian vừa qua. Các đối tượng này thực hiện thủ đoạn phạm tội tinh vi, lợi dụng các phương tiện điện tử có thể tiếp cận nhiều người. Gây thiệt hại cho nhiều người, nhất là những người dân ở vùng nông thôn. Các hành vi này gây bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự, an toàn xã hội. Phải có quy định tội phạm cụ thể để xử phạt ở mức độ tội phạm khác nhau.

3.4. Một số các sửa đổi, bổ sung khác:

Ngoài ra, Luật số 12/2017/QH14 có những sửa đổi, bổ sung về kỹ thuật trong một số điều khoản cụ thể của Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13. Thực hiện sửa đổi, bổ sung liên quan đến các quy định viện dẫn, sử dụng từ ngữ so với Bộ luật năm 2015. Qua đó giúp mô tả cấu thành, thể hiện ý nghĩa rõ ràng hơn. Cũng như các sửa đổi khác về kỹ thuật nhằm bảo đảm tính chính xác, logic, hiệu quả trong hướng trình bày.

Không chỉ các cơ quan nhà nước sử dụng luật, đây là văn bản công khai để người dân tiếp cận. Do đó, phải tạo thuận lợi cho việc giải thích và áp dụng thống nhất các quy định của BLHS trong thực tiễn. Giúp tất cả các đối tượng đều hiểu được bản chất quy định của pháp luật.

Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2018.