Một số quy định của pháp luật về đấu thầu? Một số quy định của pháp luật về nhà thầu? Dịch vụ tư vấn đấu thầu? Nhà thầu tư vấn có được tham gia nhiều gói thầu trong một dự án?
Ngày nay, hoạt động đấu thầu diễn ra khá phổ biến và có vai trò quan trọng đối với các doanh nghiệp. Trong thực tế, đầu thầu được hiểu là một phương thức giao dịch đặc biệt và là một hình thức kinh doanh dựa trên tính chất cạnh tranh của thị trường. Việc áp dụng hình thức đấu thầu khi có một thương vụ mua bán hay kinh doanh xây dựng các công trình có liên quan đến nhiều người hoặc nhiều bên khác nhau nhằm mục đích để các nhà thầu có thể cạnh tranh một cách công khai và công bằng. Bài viết dưới đây Luật Dương Gia sẽ giúp người đọc tìm hiểu quy định về đấu thầu và nhà thầu tư vấn có được tham gia nhiều gói thầu trong một dự án hay không?
Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài trực tuyến 24/7: 1900.6568
Căn cứ pháp lý:
Luật đấu thầu 2013.
Nghị định số 63/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đấu thầu về lựa chọn nhà thầu.
1. Một số quy định của pháp luật về đấu thầu:
1.1. Đấu thầu là gì?
Theo khoản 12 Điều 4 Luật đấu thầu 2013 quy định nội dung sau đây:
“Đấu thầu là một quá trình lựa chọn nhà thầu để kí kết, thực hiện hợp đồng cung cấp dịch vụ tư vấn, mua sắm hàng hóa, dịch vụ phi tư vấn, xây lắp; lựa chọn nhà đầu tư để kí kết, thực hiện hợp đồng dự án đầu tư dưới hình thức đối tác công tư, dự án đầu tư có sử dụng đất trên cơ sở bảo đảm cạnh tranh, minh bạch, công bằng và hiệu quả kinh tế.”
Như vậy, theo quy định của pháp luật nêu trên, ta có thể hiểu, hoạt động đấu thầu là một quá trình mà chủ đầu tư lựa chọn cho mình một nhà thầu nhằm mục đích đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của mình.
1.2. Các hình thức đấu thầu:
Có nhiều hình thức đấu thầu khác nhau, tuy nhiên tùy vào tính chất và hạn mức, có thể chia thành các hình thức đấu thầu thành các loại như sau:
– Thứ nhất: Đấu thầu rộng rãi: Đây là hình thức đấu thầu trong đó số lượng nhà đầu tư tham gia dự thầu là không hạn chế
– Thứ hai: Đấu thầu hạn chế: Ngược lại với đấu thầu rộng rãi, để tham gia đấu thầu với hình thức đấu thầu hạn chế thì các nhà đầu tư phải đáp ứng những yêu cầu của gói thầu về kỹ thuật đặc thù. Số lượng nhà đầu tư tối thiểu của một gói thầu hạn chế là ba nhà đầu tư.
– Thứ ba: Chỉ định thầu: Với hình thức chỉ định thầu, các nhà đầu tư đáp ứng được những yêu cầu của chủ đầu tư sẽ được chính chủ đầu tư lựa chọn để cùng thương lượng về hợp đồng đầu tư và ký hợp đồng. Hình thức này chỉ được áp dụng trong một vài trường hợp cụ thể theo quy định của pháp luật.
– Thứ tư: Hình thức mua sắm trực tiếp: Đây là hình thức đấu thầu được áp dụng với các gói thầu mua sắm hàng hóa thuộc cùng một dự án đấu thầu hay dự toán mua sắm. Hình thức đấu thầu mua sắm trực tiếp này được thực hiện khi đã có sẵn kế hoạch lựa chọn nhà thầu, có dự toán và bố trí vốn theo yêu cầu và đã được phê duyệt.
– Thứ năm là: Chào hàng cạnh tranh: Đây là một hình thức đấu thầu được lập ra và áp dụng cho gói thầu có giá trị trong hạn mức quy định. Hình thức chào hàng cạnh tranh được thực hiện cũng giống như hình thức mua sắm trực tiếp, đó là khi kế hoạch lựa chọn nhà thầu, dự toán đã có sẵn, được phê duyệt sẵn và vốn được bố trí theo yêu cầu của chủ đầu tư.
2. Một số quy định của pháp luật về nhà thầu:
2.1. Quy định về tư cách pháp lý của nhà thầu:
Nhà thầu cần phải đảm bảo có đầy đủ các loại giấy tờ pháp lý cũng như chức năng liên quan đến ngành thực hiện mà nhà nước đã cấp phép, bao gồm các điều kiện cụ thể sau đây:
– Thứ nhất: Giấy phép đăng ký kinh doanh.
– Thứ hai: Phải có chứng chỉ hành nghề có liên quan.
– Thứ ba: Nhà thầu đã có đội ngũ kiến trúc sư, kỹ thuật, giám sát cũng như chỉ huy được công trình.
– Thứ tư: Cần có đội ngũ công nhân lành nghề xây dựng đạt tiêu chuẩn.
Chỉ khi đã có những giấy phép này thì chủ đầu tư mới có thể an tâm để giao công trình của mình cho nhà thầu xây dựng vì công ty đó đã đủ chịu trách nhiệm của chủ đầu tư về mặt pháp luật cũng như chất lượng của công trình, từng hạng mục nói riêng. Các nhà thầu cũng cần phải chịu trách nhiệm với tất cả các công trình nói chung và các hạng mục nói riêng, đồng thời nếu như có sự cố gì liên quan thì đều phải chịu trách nhiệm đối với chủ đầu tư theo quy định của pháp luật.
2.2. Trách nhiệm của nhà thầu:
Sau khi hoàn thành công trình, nhà thầu cần có các trách nhiệm sau đây:
– Thứ nhất: Nhà thầu phải bảo đảm chất lượng từng hạng mục của công trình.
– Thứ hai: Cung cấp các loại vật tư và số lượng nhân công cần thiết cho công trình.
– Thứ ba: thực hiện ký kết hợp đồng giao khoán với nhà thầu phụ. Đồng thời, nhà thầu cũng phải chịu toàn bộ trách nhiệm khi xảy ra các sự cố liên quan đến nhà thầu phụ.
– Thứ tư: Nhà thầu quản lý các loại thiết bị, phương tiện thi công cũng như có biện pháp thi công an toàn cho người và của.
2.3. Phân loại nhà thầu xây dựng:
Có nhiều loại nhà thầu xây dựng, tuy nhiên có một số loại phổ biến như sau:
– Nhà thầu chính: Đây là nhà thầu chịu trách nhiệm chính khi tham gia dự thầu, nhà thầu này sẽ trực tiếp ký kết hợp đồng và đứng tên dự thầu. Nhà thầu chính có thể là cá nhân, tổ chức.
– Nhà thầu phụ: Đây là nhà thầu tham gia thực hiện các gói thầu theo như hợp đồng đã được ký kết với nhà thầu chính trước đó.
– Nhà thầu phụ đặc biệt: Đây là nhà thầu sẽ chịu trách nhiệm phụ trách các công việc quan trọng của gói thầy xây dựng mà nhà thầu chính đã đề xuất ở trong hồ sơ.
– Nhà thầu nước ngoài: Đây là một tổ chức hay các nhân đã được thành lập theo pháp luật của nước ngoài mang quốc tích nước ngoài nhưng tham gia dự thầu tại Việt Nam.
– Nhà thầu trong nước: Đây được coi là một tổ chức đã được thành lập theo pháp luật của Việt Nam có thể là tổ chức hay cá nhân mang quốc tịch trong nước.
3. Dịch vụ tư vấn đấu thầu:
3.1. Tư vấn đấu thầu:
Tư vấn đấu thầu được hiểu là một tổ chức đấu thầu chuyên nghiệp, tư vấn đấu thầu phải có một bộ máy quản lý đáp ứng được yêu cầu về chuyên môn và nghiệp vụ để thực hiện chức năng, nhiệm vụ của tư vấn đấu thầu. Nhân sự trong việc tư vấn đấu thầu cần có đạo đức nghề nghiệp, trung thực, khách quan, công bằng trong quá trình thực hiện công việc. Có quy trình quản lý và kiểm soát chất lượng quá trình thực hiện công việc. Và phải có thành lập tổ chuyên gia, phân trách nhiệm rõ ràng thực hiện công việc.
Tùy theo từng tính chất và mức độ phức tạp của các gói thầu khác nhau mà thành phần tổ chuyên gia bao gồm các chuyên gia về lĩnh vực kỹ thuật, tài chính, thương mại, hành chính, pháp lý và các lĩnh vực có liên quan.
Các cá nhân khi tham gia tổ chuyên gia ứng các điều kiện sau đây:
– Có chứng chỉ đào tạo về đấu thầu.
– Có trình độ chuyên môn liên quan đến gói thầu.
– Am hiểu các nội dung cụ thể tương ứng của gói thầu.
– Có tối thiểu ba năm công tác trong lĩnh vực liên quan đến nội dung kinh tế, kỹ thuật của gói thầu.
3.2. Nội dung của dịch vụ tư vấn đấu thầu:
Theo khoản 8 Điều 4 Luật đấu thầu 2013 quy định dịch vụ tư vấn là một hoặc một số hoạt động có nội dung như sau, bao gồm các hoạt động sau:
– Thực hiện việc lập, đánh giá báo cáo quy hoạch, tổng sơ đồ phát triển, kiến trúc.
– Thực hiện việc khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, báo cáo nghiên cứu khả thi, báo cáo đánh giá tác động môi trường.
– Thực hiện việc khảo sát, lập thiết kế, dự toán.
– Thực hiện việc lập hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu.
– Đánh giá hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất.
– Thẩm tra, thẩm định.
– Giám sát dự án.
– Quản lý dự án.
– Thu xếp tài chính.
– Kiểm toán.
– Đào tạo, chuyển giao công nghệ.
– Các dịch vụ tư vấn khác theo quy định của pháp luật.
4. Nhà thầu tư vấn có được tham gia nhiều gói thầu trong một dự án?
Theo Điều 2 Nghị định 63/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định về: Bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu có nội dung như sau:
“1. Nhà thầu tham dự quan tâm, tham dự sơ tuyển phải đáp ứng quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 Điều 6 của Luật Đấu thầu.
2. Nhà thầu tham dự thầu gói thầu hỗn hợp phải độc lập về pháp lý và độc lập về tài chính với nhà thầu lập báo cáo nghiên cứu khả thi, lập hồ sơ thiết kế kỹ thuật, lập hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công cho gói thầu đó, trừ trường hợp các nội dung công việc này là một phần của gói thầu hỗn hợp.
3. Nhà thầu tư vấn có thể tham gia cung cấp một hoặc nhiều dịch vụ tư vấn cho cùng một dự án, gói thầu bao gồm: Lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, lập báo cáo nghiên cứu khả thi, lập hồ sơ thiết kế kỹ thuật, lập hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công, tư vấn giám sát.”
Như vậy, theo định nêu trên thì các nhà thầu tư vấn có thể tham gia cung cấp một hoặc nhiều dịch vụ tư vấn cho cùng một dự án, gói thầu, trong đó bao gồm các hoạt động sau: Lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, lập báo cáo nghiên cứu khả thi, lập hồ sơ thiết kế kỹ thuật, lập hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công, tư vấn giám sát.
Đối chiếu theo quy định trên vào trường hợp công ty của các chủ thể đang thực hiện dự án, công tác tiến hành đấu thầu đã được thực hiện, chủ đầu tư muốn chọn một nhà thầu vừa cung cấp dịch vụ tư vấn quản lý dự án, vừa cung cấp dịch vụ tư vấn giám sát. Trong trường hợp này, việc lựa chọn một nhà thầu cùng cấp nhiều dịch vụ cho cùng một dự án là không vi phạm quy định tại Khoản 3 Điều 2 Nghị định 63/2014/NĐ-CP của Chính phủ. Chỉ cần nhà thầu đó đáp ứng việc đảm bảo được các điều kiện thì vẫn có thể cung cấp nhiều dịch vụ cho cùng một dự án.