Khí hậu Nhật Bản? Nhật Bản nằm trong khu vực khí hậu nào?

Nhật Bản là quốc gia quần đảo, nghèo tài nguyên khoáng sản, dân cư cần cù nhưng đã vươn lên trở thành cường quốc trên thế giới. Vậy khí hậu của Nhật Bản như thế nào? Và Nhật Bản nằm trong khu vực khí hậu nào?

1. Khí hậu Nhật Bản như thế nào? 

Khí hậu Nhật Bản có sự thay đổi theo chiều từ bắc xuống nam, kiểu khí hậu chủ yếu là ôn đới. Hokkaido, vùng cực bắc, có khí hậu lục địa ẩm với mùa đông dài và lạnh còn mùa hè rất ấm áp và mát mẻ. Không có nhiều mưa trong suốt các mùa, nhưng vào mùa đông, các hòn đảo thường được bao phủ bởi lớp tuyết dày.

Ở vùng biển Nhật Bản, trên bờ biển phía tây của đảo Honshu, do ảnh hưởng của gió mùa đông bắc nên vào mùa đông tuyết rơi nhiều. Tuy nhiên, trong những tháng mùa hè, khu vực này đôi khi có những ngày nhiệt độ cao do hiện tượng Foehn. Cao nguyên trung tâm (hoặc khu vực Jiashen) có khí hậu lục địa ẩm ướt và chênh lệch nhiệt độ giữa mùa hè và mùa đông thường lớn. Các ngọn núi ở vùng Chugoku và Shikoku bảo vệ Biển nội địa Seto khỏi gió mùa và khí hậu ôn hòa quanh năm. 

Bờ biển Thái Bình Dương có khí hậu cận nhiệt đới ẩm, với khí hậu ôn hòa vào mùa đông và nóng ẩm vào mùa hè chịu ảnh hưởng của gió đông nam theo mùa. Quần đảo Ryukyu và Nanpu có khí hậu cận nhiệt đới với mùa đông ấm áp và mùa hè nóng bức. Lượng mưa thường cao, đặc biệt là trong mùa mưa. Thông thường, mùa mưa chính ở Okinawa bắt đầu vào đầu tháng 5 rồi dịch chuyển dần về phía bắc. Vào cuối mùa hè và đầu mùa thu, bão thường mang theo mưa lớn. Theo Bộ Môi trường Nhật Bản, mưa lớn kết hợp với nhiệt độ tăng cao đã gây ra nhiều vấn đề trong nông nghiệp và ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. Nhiệt độ cao nhất từng được ghi nhận tại Nhật Bản đạt 41,1 °C (106,0 °F) vào ngày 23 tháng 7 năm 2018 và một lần nữa vào ngày 17 tháng 8 năm 2020.

Xem thêm: Phân tích vị trí địa lý Việt Nam? Có thuận lợi và khó khăn gì?

2. Nhật Bản nằm trong khu vực khí hậu nào?

Nhật Bản nằm trong khu vực khí hậu gió mùa, mưa nhiều. Phía bắc có khí hậu ôn đới, mùa đông kéo dài, lạnh và có nhiều tuyết. Phía nam có khí hậu cận nhiệt đới, mùa đông không lạnh lắm, mùa hạ nóng, thường có mưa và bão. Vì mang tính chất trung gian giữa đới nóng và đới lạnh nên thời tiết ở Nhật Bản thường thay đổi thất thường. Nhiệt độ và lượng mưa giữa các mùa có sự khác biệt rõ nét, lượng mưa hàng năm giai động từ 500 – 1000mm. 

Trên lãnh thổ hiện có hơn 80 núi lửa đang hoạt động và mỗi năm có hàng nghìn trận động đất lớn, nhỏ. 

Xem thêm: Đặc điểm tự nhiên, vị trí địa lý và địa hình của Liên Bang Nga

3. Lịch sử của đất nước Nhật Bản: 

Nghiên cứu khoa học và bằng chứng khảo cổ cho thấy Nhật Bản đã được con người định cư ngay từ thời kỳ đồ đá cũ. Văn bản đầu tiên đề cập đến đất nước này là trong các tài liệu lịch sử của Trung Quốc vào thế kỷ thứ nhất sau Công nguyên. Ban đầu, văn hóa Nhật Bản chịu ảnh hưởng từ các vùng đất khác, chủ yếu bao gồm các triều đại phong kiến ​​của Trung Quốc, sau đó là thời kỳ phong kiến ​​chuyên chế tương tự như các nước láng giềng, và sau đó, quốc đảo này dần thoát khỏi ách thống trị của ngoại bang và phát triển bản sắc văn hóa đặc trưng. Từ thế kỷ 12 đến năm 1868 là thời kỳ Edo, trong thời kỳ này, Nhật Bản nằm dưới sự cai trị của tướng quân (shogun) – những tướng lĩnh độc tài (samurai) nhân danh hoàng đế, và hoàng tộc chỉ là bù nhìn mà không có bất kỳ sự can thiệp nào. 

Đất nước bước vào quá trình tự cô lập (nhà nước Shiu) kéo dài suốt nửa đầu thế kỷ 17, chỉ kết thúc vào năm 1853 khi Hạm đội Châu Á của Hải quân Đế quốc Hoa Kỳ nằm dưới quyền chỉ huy của Phó Đô đốc. Thống đốc Matthew C. Perry đã đóng một vai trò trong “ngoại giao pháo hạm” để gây sức ép buộc Mạc phủ Tokugawa ra lệnh mở cửa cho phương Tây. Sau đó, Nhật Bản rơi vào nội chiến và hỗn loạn trong gần hai thập kỷ cho đến khi Thiên hoàng Minh Trị lật đổ chế độ Mạc phủ và bắt đầu tái thiết đất nước vào năm 1868, khai sinh ra Đế quốc Nhật Bản, theo chủ nghĩa đế quốc, khôi phục quyền lực của hoàng đế và khôi phục vị thế của hoàng đế. lãnh tụ tối cao và địa vị biểu tượng nhà nước thiêng liêng.

Năm 1937, Nhật Bản tham gia Thế chiến thứ 2 với tư cách là đồng minh của phe Trục. Cuộc Đại chiến bắt đầu vào năm 1941 và kết thúc vào năm 1945 với sự đầu hàng vô điều kiện của chính phủ quân sự sau vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki của Không quân Hoa Kỳ. Sau chiến tranh, Nhật Bản từ bỏ quyền tuyên chiến, ly khai và xóa bỏ hoàn toàn chủ nghĩa quân phiệt, thành lập nhà nước nhất thể, xóa bỏ chế độ quân chủ chuyên chế, thực hiện chế độ quân chủ lập hiến kết hợp dân chủ đại nghị và dân chủ trực tiếp. 

Cho đến nay Nhật Bản là một trong các cường quốc trên thế giới và gia nhập nhiều tổ chức quốc tế trong đó có Liên Hợp Quốc (từ năm 1956), OECD, G20 và G7.

Mặc dù dân số dự kiến ​​giảm, quốc gia này xếp hạng cao trong Chỉ số Phát triển Con người và có tuổi thọ trung bình cao nhất thế giới. Nhật Bản hiện là quốc gia dẫn đầu toàn cầu trong ngành công nghiệp ô tô, người máy và điện tử, đồng thời là quốc gia có những đóng góp đáng kể cho khoa học và công nghệ. Văn hóa Nhật Bản phổ biến trên toàn thế giới, bao gồm nghệ thuật, ẩm thực và văn hóa đại chúng, bao gồm truyện tranh, phim hoạt hình, văn học và ngành công nghiệp trò chơi điện tử.

Xem thêm: So sánh nhãn hiệu tập thể với chỉ dẫn địa lý

4. Điều kiện tự nhiên của Nhật Bản: 

Nhật Bản bao gồm 6.852 hòn đảo, trải dọc bờ biển châu Á – Thái Bình Dương theo hình con cá ngựa, kéo dài hơn 3.000 km từ đông bắc sang tây nam từ biển Okhotsk đến biển Hoa Đông. Năm hòn đảo chính của đất nước, từ bắc xuống nam, Hokkaido, Honshu, Shikoku, Kyushu và Okinawa. Quần đảo Ryukyu, bao gồm cả Okinawa, nằm ở phía nam Kyushu. Quần đảo Nanpu nằm ở phía nam và phía đông của các đảo chính của Nhật Bản. Chúng được gọi chung là quần đảo Nhật Bản. Tính đến năm 2019, tổng diện tích đất liền của Nhật Bản là 377.975,24 km2, trong đó Nhật Bản có đường bờ biển dài thứ sáu trên thế giới với tổng diện tích là 29.751 km2. Do vị trí hải đảo xa xôi, Nhật Bản có vùng đặc quyền kinh tế lớn thứ tám trên thế giới, với diện tích gần 4,47 triệu km2.

Quần đảo Nhật Bản có 66,4% là rừng, 12,8% là nông nghiệp và 4,8% là diện tích đất ở (2002). Khu vực miền núi hoặc khu vực có điều kiện khắc nghiệt thường ít dân cư hơn các khu vực khác. Do đó, khu vực sinh sống chủ yếu của người Nhật là vùng ven biển, và mật độ dân số rất cao: Nhật Bản là quốc gia có mật độ dân số cao thứ 40 trên thế giới. Trong số đó, đảo Honshu có mật độ dân số cao nhất, với 450 người/km2 (2010), trong khi Hokkaido có mật độ dân số thấp nhất với 64,5 người/km2 (2016).​​Tính đến năm 2014, xấp xỉ 0,5% tổng diện tích của Nhật Bản là đất khai hoang (umetatechi). Hồ Biwa là một hồ cổ và là hồ nước ngọt lớn nhất quốc gia.

Tại các vùng biển quanh quần đảo Nhật Bản, nơi các dòng biển nóng và lạnh gặp nhau, tạo nên ngư trường lớn với nhiều loài cá (cá ngừ, cá thu, cá mòi, cá trích, cá hồi,…)

Xem thêm: Gia tăng dân số là gì? Nguyên nhân gia tăng dân số quá nhanh?

5. Tình hình phát triển kinh tế của Nhật Bản: 

Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, nền kinh tế Nhật Bản bị suy sụp nghiêm trọng, nhưng đến năm 1952, kinh tế đã khôi phục ngang mức trước chiến tranh và phát triển với tốc độ cao trong giai đoạn 1955 – 1973. 

Sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế Nhật Bản trong giai đoạn trên là do một số nguyên nhân chủ yếu sau: 

Thứ nhất, Chú trọng đầu tư hiện đại công nghiệp, tăng vốn, gắn liền với áp dụng kĩ thuật mới. 

Thứ hai, Tập trung cao độ và phát triển các ngành then chốt, có trọng điểm theo từng giai đoạn (ví dụ: thập niên 50 của thế kỉ XX, tập trung vốn cho ngành điện lực, thập niên 60 – cho các ngành luyện kim, thập niên 70 – cho giao thông vận tải…).

Những năm 1973 – 1974 và 1979 – 1980, do khủng hoảng dầu mỏ, tốc độ tăng trưởng nền kinh tế giảm xuống (còn 2,6%, năm 1980). Nhờ điều chỉnh chiến lược phát triển nên đến những năm 1986 – 1990, tốc độ GDP trung bình đã đạt 5,3%. Từ năm 1991, tốc độ tăng trưởng kinh tế Nhật Bản đã chậm lại. 

Dù là một quốc gia hùng mạnh nhưng Nhật Bản cũng phải đối mặt với nhiều vấn đề lớn, đó là tình trạng kinh tế trì trệ trong thời gian dài (từ những năm 1990 đến nay), tỷ lệ tự tử cao do áp lực cuộc sống, tình trạng thất nghiệp, bất bình đẳng xã hội, thanh niên tâm lý ngại kết hôn do áp lực công việc và tỷ lệ sinh thấp đáng kinh ngạc, tất cả đã dẫn đến quá trình già hóa dân số và vấn đề già hóa dân số ngày càng nghiêm trọng hơn.