Khí dung (Nebulizers) là gì? Khí dung có tên trong tiếng anh đó chính là gì? Lưu ý cho trẻ và không nên lạm dụng vì sao?
Hiện nay, khi tình hình dịch bệnh Covid diễn biến phức tạp thì ngoài việc uống thuốc thì một phần của thiết bị y tế có thể giúp đưa thuốc trực tiếp đến phổi và hệ hô hấp ở những nơi cần thiết. Mặc dù thiết bị vận hành đơn giản, nhưng điều cần thiết là phải sử dụng, vệ sinh và bảo dưỡng thiết bị một cách chính xác. Đảm bảo tham khảo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất, dược sĩ hoặc nhà cung cấp dịch vụ
Tổng đài Luật sư
Khí dung (Nebulizers) là gì?
1. Khí dung là gì?
Khí dung chuyển thuốc từ dạng lỏng sang dạng sương mù để bạn có thể hít vào phổi.
Khí dung có dạng trong nhà (để bàn) và kiểu xách tay. Khí dung gia đình lớn hơn, và bạn phải cắm chúng vào ổ cắm điện. Khí dung di động chạy bằng pin, hoặc bạn có thể cắm vào ổ điện trên ô tô. Một số chỉ lớn hơn một bộ bài một chút, vì vậy bạn có thể mang chúng trong túi hoặc cặp.
Bạn có thể cần đơn thuốc của bác sĩ để mua máy phun sương hoặc bạn có thể mua máy tại văn phòng bác sĩ nhi khoa của mình. Nhiều người cũng được điều trị thở tại văn phòng bác sĩ của họ.
Khí dung gia đình có giá khoảng $ 50 trở lên, cộng với chi phí phụ kiện. Khí dung cầm tay thường có giá cao hơn một chút.
Các chính sách bảo hiểm y tế thường chi trả cho Khí dung theo phần thiết bị y tế lâu bền của họ. Nhưng hầu hết các công ty bảo hiểm đều muốn bạn làm việc với một nhà cung cấp nhất định. Kiểm tra với nhà cung cấp bảo hiểm của bạn trước khi mua hoặc thuê máy khí dung. Nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ có thể giúp bạn ..
Hiện có 2 loại máy khí dung:
– Máy khí dung tai mũi họng: hạt khí dung to, đọng lại được ở niêm mạc đường hô hấp trên;
– Máy khí dung cho hệ thống hô hấp dưới: có thể phát ra các hạt thuốc dưới dạng nhỏ hơn để chúng rơi xuống đường hô hấp dưới.
Khả năng hấp thu thuốc khí dung vào máy đạt khoảng 2%. Thời gian tác động của thuốc khí dung khá ngắn, khoảng 3 – 4 tiếng.
Loại máy khí dung này sẽ loại bỏ các hạt nhỏ nhất. Nó cũng đắt nhất.Nói chuyện với bác sĩ của bạn về việc liệu ống ngậm hoặc khẩu trang có phù hợp với bạn hoặc con bạn hay không. Khẩu trang che kín mũi và miệng thường tốt hơn cho trẻ em dưới 5 tuổi vì chúng thở bằng mũi nhiều hơn trẻ lớn hơn và người lớn.
Máy khí dung là một thiết bị y tế mà người bị hen suyễn hoặc một bệnh lý hô hấp khác có thể sử dụng để đưa thuốc trực tiếp và nhanh chóng đến phổi. Máy khí dung biến thuốc dạng lỏng thành một màn sương rất mịn mà một người có thể hít phải qua khẩu trang hoặc ống ngậm. Dùng thuốc theo cách này cho phép nó đi thẳng vào phổi và hệ hô hấp ở nơi cần thiết.
Trước khi một người bắt đầu dùng thuốc với máy phun sương, bác sĩ hoặc y tá sẽ giải thích cách hoạt động của máy khí dung và trả lời bất kỳ câu hỏi nào. Nếu một người nhận máy khí dung của họ từ một hiệu thuốc hoặc công ty thiết bị y tế, một người nào đó ở đó sẽ giải thích cách sử dụng nó. Mỗi máy khí dung hoạt động khác nhau một chút. Điều quan trọng là phải đọc hướng dẫn cho thiết bị cụ thể mà bác sĩ đã kê đơn.
Thông thường, máy khí dung và loại thuốc sử dụng cần có đơn thuốc của bác sĩ hoặc nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe khác. Bạn có thể mua máy khí dung trực tuyến mà không cần đơn thuốc, mặc dù vậy bác sĩ có thể vẫn phải kê đơn thuốc. Tuy nhiên, một số nhà sản xuất thuốc yêu cầu sử dụng một loại máy khí dung cụ thể, vì vậy bạn nên kiểm tra kỹ với dược sĩ hoặc bác sĩ trước khi mua hàng. Một số loại thuốc mà một người có thể sử dụng với máy khí dung:
Thuốc giãn phế quản: Đây là những loại thuốc giúp mở đường thở và giúp thở dễ dàng hơn. Các bác sĩ thường kê đơn thuốc giãn phế quản cho những người bị hen suyễn, COPD hoặc các rối loạn hô hấp khác.
Dung dịch nước muối vô trùng: Máy phun sương có thể cung cấp nước muối vô trùng để giúp mở đường thở và tiết dịch loãng. Điều này có thể làm lỏng và khiến bạn dễ dàng ho ra chất nhầy trong phổi.
Thuốc kháng sinh: Máy khí dung có thể đưa một số loại thuốc kháng sinh vào thẳng phổi hoặc đường hô hấp khi ai đó bị nhiễm trùng đường hô hấp nặng.
2. Khí dung có tên trong tiếng anh đó chính là gì?
Khí dung có tên trong tiếng anh đó chính là: “Nebulizers”
3. Lưu ý cho trẻ và không nên lạm dụng vì sao?
Một số người bệnh nghĩ rằng sử dụng phương pháp khí dung càng nhiều thì càng mau chóng khỏi bệnh. Tuy nhiên, điều này có thể dẫn tới khí dung quá nhiều và phụ thuộc thuốc, gây tổn hại lâu dài cho phổi (vì phần lớn thuốc khí dung là corticoid, sử dụng quá liều có thể gây tác dụng phụ vô cùng nguy hiểm).
Cụ thể: Các loại tinh dầu hay ống hít làm thông mũi bán sẵn không được dùng cho trẻ sơ sinh hay trẻ nhỏ (dưới 18 tháng tuổi) vì có thể gây ức chế hô hấp. Các loại thuốc dạng dung dịch để khí dung có nhóm aminoglycosid không được sử dụng cho những trẻ chưa biết nói vì có thể gây ngộ độc ốc tai, dẫn tới điếc. Người lớn cũng không được lạm dụng bừa bãi khí dung vì sẽ gây nghiện và giảm khứu giác.
Bên cạnh đó, ngay cả với bệnh hen, nhiều chuyên gia cũng không khuyến khích khí dung ở nhà. Lý do vì khi khí dung nhiều, người thân của bệnh nhân sẽ không biết được dấu hiệu bệnh nặng lên, lúc phát hiện thì đã nguy kịch. Ngoài ra, một biến chứng của việc xông mũi họng là gây phản xạ co thắt phế quản ngay lúc đó. Đặc biệt, thủ thuật này có quy định chặt chẽ về chống nhiễm trùng: Mỗi một lần khí dung phải thay bộ dây. Tuy nhiên, nhiều gia đình chỉ dùng một bộ dây qua nhiều lần sử dụng và đôi khi gây hại cho sức khỏe người bệnh.
Cách sử dụng máy khí dung chuẩn như sau:
– Dùng ống nhỏ giọt hoặc ống tiêm sạch lấy một lượng nước cất hoặc nước muối sinh lý 0,9% (theo liều lượng được bác sĩ chỉ định) vào cốc đựng thuốc. Nếu dùng thuốc đã pha sẵn thì không cần pha thêm;
– Dùng ống tiêm sạch hoặc ống nhỏ giọt lấy một lượng thuốc (theo liều lượng được bác sĩ chỉ định) cho vào cốc đựng thuốc với nước muối hoặc nước cất. Nếu có thuốc pha sẵn thì dùng ống tiêm lấy theo lượng thuốc được bác sĩ chỉ định;
– Nối mặt nạ hoặc ống thở vào cốc đựng thuốc;
– Đặt mặt nạ lên mặt, chỉnh dây cột cho vừa khít hoặc đưa ống thở lên;
– Thở chậm và sâu bằng miệng (hít sâu, ngưng lại khoảng 1 – 2 giây rồi thở ra) cho tới khi hết thuốc trong cốc đựng (trung bình mất khoảng 10 – 20 phút). Trong thời gian này, người bệnh cần tập trung hít thở sâu để thuốc đi vào phổi.
Lưu ý khi dùng cho trẻ:
– Luôn đọc kỹ tên thuốc, chỉ sử dụng loại thuốc theo đúng liều lượng và thực hiện khí dung theo đúng chỉ định của bác sĩ. Ví dụ tự ý sử dụng thuốc giãn phế quản salbutamol có thể gây một số tác dụng phụ như hồi hộp, run tay, lo lắng, đau ngực, tăng huyết áp, co thắt phế quản…
– Mỗi máy phun khí dung đều có kèm theo mặt nạ hoặc ống ngậm. Dùng ống ngậm sẽ đưa lượng thuốc đến phổi nhiều hơn dùng mặt nạ. Tuy nhiên, việc sử dụng ống ngậm đòi hỏi phải có sự hợp tác tốt từ người bệnh nên không dùng cho trẻ dưới 5 tuổi. Khi sử dụng mặt nạ cần áp sát vào mặt để tránh thuốc đọng lại trên mặt hoặc thoát ra ngoài;
– Chọn thời điểm khí dung thích hợp: tránh thời gian ngay trước hoặc ngay sau bữa ăn, có nhiều hoạt động trong gia đình;
– Tạo môi trường yên tĩnh: Việc thực hiện khí dung thường kéo dài 10 – 20 phút. Trong thời gian này, người bệnh cần tập trung hít thở sâu để thuốc đi vào phổi nên cần tạo một môi trường yên tĩnh, duy trì sự bình tĩnh không lo lắng, bất an;
– Lưu ý tới các tác dụng phụ: sử dụng máy phun khí dung có thể gây ra một số tác dụng phụ tại chỗ bao gồm ho, khàn giọng, kích thích niêm mạc hầu họng, nhiễm nấm vùng hầu họng hoặc kích thích da mặt nếu sử dụng mặt nạ. Hầu hết các tác dụng phụ này đều có thể tránh được bằng cách súc miệng và rửa mặt bằng xà bông sau khi phun khí dung.
Việc bảo quản máy phun khí dung đúng cách giúp tránh được nguy cơ hư hỏng máy, hạn chế vấn đề nhiễm khuẩn vào phổi. Một số lưu ý người dùng cần nhớ khi vệ sinh, bảo quản máy khí dung là:
– Sau khi dùng: Tháo mặt nạ (hoặc ống thở miệng) và cốc đựng thuốc khỏi ống dẫn nhựa. Rửa mặt nạ (hoặc ống thở miệng), cốc đựng thuốc, ống tiêm (hoặc ống nhỏ giọt) dưới vòi nước rồi đặt lên khăn sạch, để khô. Cuối cùng, lắp các bộ phận trở lại vào ống dẫn, bật máy chạy khoảng 10 – 20 giây để làm khô phía trong;
– Không đặt máy vào nước;
– Không rửa ống dẫn bằng nhựa;
– Mỗi tuần nên rửa mặt nạ (hoặc ống thở miệng), cốc đựng thuốc, ống nhỏ giọt (hoặc ống tiêm) bằng nước ấm với xà bông, sau đó rửa lại bằng nước sạch. Sau đó, người dùng làm khô phía ngoài và phía trong như trên, thỉnh thoảng lau mặt ngoài máy bằng khăn ẩm.
Khí dung là phương pháp điều trị nhiều bệnh lý đường hô hấp khá tốt. Tuy nhiên, không nên lạm dụng khí dung. Đặc biệt, trước khi sử dụng khí dung nên có sự tư vấn kỹ càng của bác sĩ chuyên khoa.
Bài viết được thực hiện bởi Thạc sỹ Đinh Thùy Dung
